Naar inhoud springen

Nedersaksische literatuur in de 21e ieuw

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Dit artikel gef een aoverzicht van de Nedersaksische literatuur in de 21e ieuw. Zie ok de artikels Nedersaksische literatuur töt 1900 en Nedersaksische literatuur in de 20e ieuw.

De Nedersaksische literatuur in de 21e ieuw in Nederlaand is de literaire schrieverije in netzölfde welke variaant van 't Nedersaksisch in Nederlaand van dizze ieuw. Dizze schrieverije is een voortzetting van de emancipeerde Nedersaksische literatuur van de 20e ieuw, die heur op zich weer ontwikkelde uut de Nedersaksische literatuur töt 1900.

[bewark | bronkode bewarken]
De Achterhoekse schriever Henk Krosenbrink (in 2010)

Iene van de ontwikkelings in de Nedersaksische literatuur in dizze ieuw is de instelling van de Dagblad van het Noorden Streektaalpries, die sinds 2005 alle jaoren uutereikt wördt an een dichter of prozaschriever die hum of heur bedient van 't Grunnings, Drèents of Stellingwarfs. Wawwe in dizze ieuw ok ziet, is det de Freudenthal-Pries veur Nedersaksische literatuur, in Duutslaand inesteld in 1956, meermaols uutereikt is an Nederlaands-Nedersaksische schrievers: in 2001 an Henk Krosenbrink (1928-2015), in 2008 an Aly Freije (1944) en in 2019 an Tonko Ufkes (1958). In 2010 wun Willem Tjebbe Oostenbrink (1963) de Freudenthal-anfieterpries.

Zoas 't geval is sinds de leste decennia van de 20e ieuw, kump der alle jaoren een bescheiden antal literaire titels uut in de verschillende variaanten van 't Nedersaksisch (romans, novellen, dichtbundels). Daorbij lig al lange tied 't zwaortepunt in de noordelijke Nedersaksische gebieden: de pervincies Grunning en Drenthe, en de Friese streek Stellingwarf. Dizze gebieden hebt een meer stabiele en uutebouwde infrastructuur veur Nedersaksische schrieverije (literair en aanderszins) as de pervincies Aoveriessel en Gelderlaand det hebt.

't Contrast löp van pervincies as Drenthe, waor Nedersaksische literatuur een leventige subcultuur vörmt (mangs mit mainstream-deurbraken, zoas toen in 2009 Ria Westerhuis (1959) en Delia Bremer (1969) veur de laandelijke tillevisie kwamen mit Minnezinne: Drentse erotische poëzie), töt regio's as de Veluwe, waor de streektaal zo goed as niet (meer) gebruukt wördt veur literaire schrieverije.

Moderne impuls: tiedschrift Roet

De Nedersaksische literatuur geniet sinds de jaoren tachtig van de twintigste ieuw van een moderne impuls deur schrievers die roegweg töt de babyboomer-ginneratie beheurt (geboren in de nao-oorlogse periode töt begun jaoren zestig). Jongere schrievers reurt heur ok, mar bint niet lieke talriek, umdet 't andiel jonge moedertaalsprekers van 't Nedersaksisch sinds de jaoren zestig, zeuventig zwaor achteruut egaone is. De geleidelijke aoverschakeling van de Noordoost-Nederlaandse samenleving van Nedersaksisch op Nederlaands as dagense ummegaankstaal, en een zölfde aoverschakeling in Noord-Duutslaand van Platduuts op (Standaard)duuts, vörmt op de langere termien de grootste bedreiging veur 't voortbestaon van de Nedersaksische schrieverije.

Hier stiet een verbetering in 't anzien van 't Nedersaksisch tegenaover. Lange tied wördden 't algemien eziene as onbeschaafd en as een hindernis veur een goeie beheersing van 't Nederlaands. Vake wördden 't zölfs verkeerd begrepen as verbasterd Nederlaands of Duuts, in stee van een verzameling streektalen mit een zölfstandige geschiedenis. Begun 21e ieuw is 't Nedersaksisch, eerder haost uutslutend 'dialect' of 'plat' enuumd, staorigan in een positiever daglocht komen te staon. Dit is in de haand ewarkt deur de populariteit van streektaalmuziek en de erkenning van 't Nedersaksisch as taal onder respectievelijk 't Europees haandvest veur streektalen of minderheidstalen (1998) en 't Convenant Nedersaksisch (2018).

Nedersaksische literatuur per regio

[bewark | bronkode bewarken]

De schrievers die in dizze bondige regio-aoverzichten as veurbielden enuumd wördt, bint lange niet de ienige (literaire) schrievers in 't Nedersaksisch, en wördt ok niet per se beter evunden as schrievers die toevallig niet vermeld bint.

Tiedschriften en priezen

[bewark | bronkode bewarken]
't Dagblad van het Noorden, kraante in Grunning en Drenthe, looft de Dagblad van het Noorden Streektaalpries uut

In pervincie Grunning vunden literaire schrievers menare al sinds 1982 in tiedschrift Krödde. In 2015 schee Krödde dermit uut, toen de redactie miende det 't tiedschrift in pepieren vörm niet of onvoldoende mitkomen kun mit neimoodse media en der gien nei redactiebloed evunden kun wörden. Haoste mitiene wördden een digitaal alternatief, tiedschrift Oader, in 't ende ezet deur schrievers die betrökken ewest waren bij Krödde. Heufdredacteur van Oader is de slim productieve verhalenschriever en dichter Tonko Ufkes (1958); zien mit-redacteurs bint Jan Glas (1958) en Hindry Schoonhoven (1978). Wieder verschient sinds 1983 Toal en Taiken: tiedschrift veur Grunneger kultuur, mit as endredacteur Jan Groenbroek (1946). Gien specifiek literair tiedschrift, mar wal een podium en voedingsbodem veur Grunneger schrieftalent.

De Grunnegstalige literatuur hef slim wille van een antal literaire priezen, die de andacht vestigt op talentvol wark van schrievers en dichters en heur anfietert um heurzölf in de schrieverije te ontwikkeln. Samen mit zaken as tiedschriften en taalcursussen, heurt zokke priezen töt de raandveurweerden um schieverije in de streektaal meugelijk te maken. 't Is ja niet vanzölfsprekend en 't gebeurt niet vanzölf det een talentvolle schriever beslöt hum of heur uut te drokken in de streektaal naost, of in stee van, de laandstaal. Een in 't oog springende pries veur Nedersaksische literatuur en meziek in Grunning, Drenthe en Stellingwarf is de Dagblad van het Noorden Streektaalpries, die sinds 2005 uutereikt wördt. Nog langer bestiet de Literaire Pries, die Stichting 't Grunneger Bouk sinds 1981 uutlangt veur Grunnegstalig wark.

Hiernaost bint der nog een köppel Platduutse literaire priezen, die soms toevaalt an schrievers uut 't Nedersaksische taalgebied in Nederlaand, zoas de Borsla-Pries, de Freudenthal-Pries, de Klaus-Groth-Pries en de Wilhelmine-Siefkes-Pries. Hier hef 't Grunnings der veurdiel van det 't nauw verwaant is an 't Oostfries, waor relatief veul in eschreven wördt, aj 't vergeliekt mit aandere Platduutse variaanten. Ok bestaot der al langer contacten tussen Nedersaksische schrievers in Grunning en Oostfrieslaand.

Gedichten en körte verhalen

[bewark | bronkode bewarken]
Grunninger dichter en schriever Lammert Voos

Grunning is goed vertegenwoordigd in de Nedersaksische bloemlezings van gedichten Verrassend Nedersaksisch (Kleine Uil, 2010) en van proza Gloepends mooie verhalen (Het Drentse Boek, 2014). Schrievers die begun 21e ieuw opevalen bint mit heur körte verhalen, bint onder meer Reinder Willem Hiemstra (1943), Aly Freije (1944) en Melle Hijlkema (1960). Dichters die duchtig an de weg hebt etummerd, ok deur riegelmaotige optredens, bint beveurbield Jan Glas (1958), Willem Tjebbe Oostenbrink (1963) en Lammert Voos (1962); de leste hef ok stadsdichter van Dèventer ewest. Schriefster en mit-oprichtster van Krödde Hanny Diemer (1942) nuumt Jan Glas "de belangrijkste Groninger dichter van nu", mit "een volslagen eigen en modern idioom".[1]

Streektaalwark vaalt mangs op in briedere kring. Aover de dichtbundel Mien zinloze aanwezeghaid (2012) van Lammert Voos, ok bekend um zien Nederlaandstalige wark, schreef Meander Magazine:

Aan Bukowski doen de veelvuldige inname van jenever denken, en de soberheid, de beknoptheid. Deze poëzie heeft een ander soort rauwheid: ze is puur. Aan Dylan Thomas lijkt deze poezie meer verwant, want wat een taalmuziek componeerde deze man![2]

Sommige lu die al (roem) langer in 't Grunnings schrieft, bint in dizze ieuw nog altied actief. Veurbielden daorvan bint dichter, toniel- en liedtekstschriever Jan Siebo Uffen (1942), die der in de jaoren zestig al bij was; Henk Puister (1953), die sinds de jaoren tachtig een hoge productie an gedichten, verhalen en liedteksten hef; en Tonko Ufkes (1958), wie zien verhalen ok in Drèentstalige kringen bekendheid geniet.

Wiedere genres

[bewark | bronkode bewarken]

Relatief veul Grunneger schrievers bint doende mit poëzie en körte verhalen, mar det bint niet de ienige genres daor as in ewarkt wördt. Hierbaoven wördt al veurbielden enuumd van schrievers die veur 't toniel en veur muziek schrieft. Een schier begun veur de Grunningstalige literatuur in de 21e ieuw was de novelle Met de vouten in t wotter (Servo, 2000) van de haand van Gerrit Wassing (1925-2015). Dizze, deur Nederlaands-Indië inspireerde, mystieke novelle nuumden Fokko Veldman en Hanny Diemer:

...een absoluut hoogtepunt in de Groninger literatuur. Voor het eerst verscheen er een boek dat niet was opgezet als een horizontale reeks min of meer autonome hoofdstukken maar dat een goed doorwrocht organisch geheel is, een weefsel van draden en lagen dat leidt naar een aangrijpend en magistraal slot.[3]

Dezölfde besprekers waren slim te spreken aover 't dichtwark van Wassing:

Hij is de eerste en tot dusver enige schrijver die haiku's in het dialect schrijft die werkelijk een mystieke oosterse sfeer ademen en de benaming haiku waardig zijn.[4]

Van Jan de Jong (1951) verscheen in 2017 de roman Stilte van wind, ekenmarkt "door een scherpe kijk een een strakke registratie. In dit geval van wat er gebeurt in een gemeenschap als voor- en tegenstanders van de bouw van twee rijen grote windmolens tegenover elkaar komen te staan."[5] Van Fieke Gosselaar (1982) wördden onder de titel t Leven as olifantspuzzel (2018) de columns ebundeld die ze veur Radio Noord veurdreug. Ok Kees Visscher (1930-2007) zien vertelstertjes veur Radio Noord wördden bij menare bracht (Twinteg joar zo dag en deur, 2006). Van schriefster en dichteres Gré van der Veen (1936), die al sinds de jaoren tachtig Grunningstalige kienderboeken schref, verscheen in 2003 't kienderboek Abbedoedas.

Stellingwarf

[bewark | bronkode bewarken]

Stellingwarver Schrieversronte en H.J. Bergveld-pries

[bewark | bronkode bewarken]

De organisatorische spil van de Stellingwarver taal is de Stellingwarver Schrieversronte. Dizze gef sinds 1972 't tegenwoordig tweemaondelijks verschienende tiedschrift De Ovend uut, det niet specifiek literair is mar daor as wal plek in is veur boekbesprekings. Wieder boekenneis viej in de jaorlijks huus-an-huus bezörgde boekenkraante Twie pond 'n Stuver, die eveniens deur de Schrieversronte verzörgd wördt. De Schrieversronte is ok uutgever van Stellingwarfstalige boeken.

Veur eschreven of espreuken Stellingwarfs (uut Frieslaand, Aoveriessel of Drenthe) van literaire of taalkundige aord is der sinds 1981 de H.J. Bergveld-pries, die uutereikt wördt deur de gemientes Weststellingwarf en Ooststellingwarf.

Gedichten, verhalen, romans

[bewark | bronkode bewarken]

De eerste jaoren van de ieuw verschenen der Stellingwarver dichtbundels van Anke Hoornstra (1958) (Aosem, 2000), Willem Jan Teijema (1964) (Doe gebeurde et, 2001), Christine Magour-Mulder (1973) (Storm in et leven, onder de schriefstersname Stien van Anne, 2003) en Jan Veldhuizen (1951-2005) (De tael van mien moeke, 2004).

Van Bennie Holtrop (1938), die ok in 't Fries publiceert, kwaamp in 2001 de verhalenbundel Mooi veur Joker uut. Karst Berkenbosch (1950) kwaamp 't volgende jaor mit de kleine roman De Sjaal, die in 2010 ok in een Nederlaandstalige versie verscheen. Daorin gebruukte Berkenbosch zien ervarings mit vörmingswark in Liwwadden um een bield te schetsen van een jeugdcultuur daor as seks en anzien belangrieke thema's bint en daor as de samenleving mar biester lastig grip op krig. De bespreker van (now) Dagblad van het Noorden had aover dit wark te zeggen:

De Stellingwarver Schrieversronte steekt met De sjaal andere streektaaluitgevers de ogen uit. Niet alleen wat inhoud aangaat, ook de frisse vormgeving van dit boek verdient navolging. Berkenbosch zet met De sjaal het Stellingwerfs midden in de huidige tijd op een manier die ook jonge lezers zal winnen.[6]

Ok in 2002 verscheen van Jan Schonewille (1953) de roman Maaike, aover de liefde van een Stellingwarfs maagien veur een bewoner van 't Jeudse warkkaamp in De Fochtel in de Tweede Wereldoorlog. In 2008 kwaamp Harmen Houtman (1951) mit de dichtbundel Dichterbi'j en in 2019 mit de verhalenbundel As ik kiezen moch..., daor as onder meer reisverhalen en herinnerings an zien olders in te vienden bint.

Johan Veenstra

[bewark | bronkode bewarken]

Wieduut de miest productieve Stellingwarver schriever in de 21e ieuw, en al roem daorveur, is Johan Veenstra (1946). In dizze ieuw bint der van hum töt dusvarre drei dichtbundels, drei verhalenbundels en vier romans verschenen. Zien autobiografische roman Een brogge van glas (2006) giet aover de verholding tussen de verteller en zien moeder, die hum as jonggien altied bescharmt, hum op latere leeftied zölfs slim neudig is, en nao heur dood nog veule in hum ummegiet. Hoe hecht of heur relatie ok is, der bint dingen daor as ze niet aover praoten kunt; broggen van glas daoras ze niet aoverhenne duurt te gaon. In 2009 verscheen een Friese aoverzetting, In brêge fan glês.

Allewal Veenstra hum vake inspireren lat deur wat dichtebij huus gebeurt, voert e ok aandere regio's en laanden op in zien wark. Zo wördt in de roman Een vrouw van ivoor (2015) de jeugd in Ivoorkust beschreven van een maagien det later naor Nederlaand kump.

Huus van de Taol, tiedschriften

[bewark | bronkode bewarken]
Iene van de jongere schrievers in 't Drèents: Tieme Woldman

In Drenthe kump bij veul activiteiten in, aover en veur 't Nedersaksisch, en ok bij veul schrieverije, 't Huus van de Taol kieken, daor as uutgeverije Het Drentse Boek een onderdiel van is. Ok 't vörreljaors verschienende letterkundige tiedschrift Roet en algemien cultureel tiedschrift Zinnig wördt deur 't Huus van de Taol uutegeven. Roet is sinds 1979 ononderbreuken verschenen, en de Drèentstalige literatuur kuj der niet van scheiden. De mieste literaire schrievers hebt heur kunnen in 't blad ontwikkeld veurdet 't töt boekpublicaties kwaamp. Zinnig, in 2016 ontstaon uut 't eerdere tiedschrift Oeze Volk / Maandewark, signaleert en besprek verschenen wark.

't Deur Rouke Broersma samenestelde Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003 (Het Drentse Boek, 2003) bevat körte biografische antiekenings en veurbielden uut 't wark van de belangriekste schrievers töt de eerste jaoren van de neie ieuw. Verscheiden daorvan, zoas Gerard Nijenhuis, Rieks Siebering, Suze Sanders en Egbert Hovenkamp II, bint nog altied actief mit Drèentstalige schrieverije, intied det aandern meer sporadisch van heur laot heuren. Naost evestigde namen die aj al jaoren in Roet kunt antreffen, bint der in de 21e ieuw ok een beste köppel lu veur 't eerst in 't Drèents an 't schrieven egaone. Onder de neie schrievers die intied ok in boekvörm epubliceerd hebt, vaalt beveurbield Leny Hamminga (1954), Ria Westerhuis (1959), Annije Maria Brans (schriefstersname van Marga Zwiggelaar, 1963) en Tieme Woldman (1965).

Van körter naor langer proza

[bewark | bronkode bewarken]

De Drèentstalige prozaschrieverije is heur in de 21e ieuw blieven ontwikkelen. In de begunperiode van de moderne literaire schrieverije, in de jaoren tachtig en negentig, lag de naodrok op körter wark, zoas novellen. Veurbielden daorvan bint Zangeres van zulver (1989) deur Jan Veenstra, Een feestelijk starfgeval (1991) deur Klaas Kleine en Zwak ies (1992) deur Gerard Stout. In toenemende maote kwaamp der ok wark van langere aosem, zoas Stout zien Matglaozen dreum. Drentse roman (1994), de tendensroman Schoeltied (2003) deur Lukas Koops, de roman Het verbörgen leven (2004) deur Gerard Nijenhuis en Jan Veenstra zien Tammo Tiesing en het liek op zolder (2004), det 't predikaat 'Een Drèentse speurdersroman' mitkreeg.

Het Drentse Boek gunk slim ambitieuze literaire projecten niet uut de wege. Van Gerard Stout kwaamp in 2011 de umvangrieke autobiografische roman Ningtien uut. Criticus Rouke Broersma nuumde dizze roman "het beste Drentse boek ooit. [...] De hoofdpersoon, Johannes de Mens, sleept ons fietsend, treinend, vliegend, mee van hot naar haar, vooral naar haar en dat is enerverend, hilarisch en hartverscheurend."[7] In zien weblog Woest en Ledig schreef recensent Joep van Ruiten:

Spanning kent Ningtien weinig, wel veel stuwing. Het levert uitermate intrigerend proza op, ook omdat het verhaal zo'n veertig jaar bestrijkt, van begin jaren zestig tot in het nieuwe millennium. Gedetailleerd schetst Stout het verloop van die tijd, zonder dat er echt veel verandert. Precies zoals het in de werkelijkheid gaat: we staan er bij en kijken er naar, maar zien het pas als het voorbij is.[8]

De Paddenvanger (2018), een misdaodroman naor Scandinavisch model deur Anne Doornbos, löp aover de 300 bladzieden. De roman kreeg de Dagblad van het Noorden Streektaalpries en wördden een jaor nao verschienen opevolgd deur een fietstocht mit de schriever langs de locaties in 't boek, organiseerd deur 't Huus van de Taol. Doornbos kwaamp mit wiedere misdaodromans aover dezölfde heufdpersoon, inspecteur Rossing: De man die Russisch preut (2021) en Grafgift (2023). In 2020 wun Marga Zwiggelaar de Dagblad van het Noorden Streektaalpries veur heur historische misdaodroman Maagie in het ies (2019).

Tiedschriften

[bewark | bronkode bewarken]

De Twèentstalige literatuur van de 21e ieuw wördden ineluud deur de körte anwezigheid van twee tiedschriften. Van de glossy Verdan, in en veur alle vörmen van 't Aoveriessels, verscheen tussen 1999 en begun neie ieuw een klein antal nummers. 't Kun niet verdan wegens gebrek an centerije en draagvlak. Van 't Twèentse literaire tiedschrift De Nieje Tied, mit in de redactie Gerrit Klaassen (1960), Frank Löwik (1956-2009) en Goaitsen van der Vliet (1951), waren tussen 1994 en 1997 acht nummers verschenen. Literaire kwaliteit en de ummegaank mit 't Twèents as volweerdige taal stunden veurop: "Traditionele oonderwaarpn zooas doar zint folklore en kritiekloze ophemeling van annekesbesmoorstied veent ginne stee an oonzn heerd." Polemische helligheid wördden inezet as middel: "Ne sproake in ontwikkeling hef t neudig as brood dat der mangs stekkels op ezat wördt teegn wel t verdeent."

Een negende nummer van De Nieje Tied, mit onder meer verhalen van Gerrit Lansink (1950) en Bennie Sieverink (1954), verscheen in 2002 en een tiende nummer, det 't leste bleek, zag 't locht in 2004. Mit de leus 't Geet verdan!' schreef de redactie daorin: "Wiej goat temet noar wat aans op-an. [...] Wat t ok al wean mag, t blif aait n heel kruus um dee veertig ziedn wier in dat schiere kaft te kriegn. [...] DNT wil ok geern n 'platvoarm' wean vuur debutaantn. Nieje bronn, nieje taleantn, nieje voarmn. Vuur t eksperimeant goa'w nich oet de zied. Iej zölt opheurn van 'nieje leu' as Paul Abels, Jan Gerard, Bert de Haan, Gerrit Lansink, Sebastiaan Roes en Bennie Waanders." Mit 't stoeken van De Nieje Tied verleur Twente heur ienige literaire tiedschrift.

Schrievers rond De Oare útjouwerij

[bewark | bronkode bewarken]

De redacteurs van 't ter ziele egaone platblad De Nieje Tied leuten daorumme nog wal van heur heuren. Van Frank Löwik, die in 2003 promoveerde op 't proefschrift De Twentse Beweging: strijd voor modersproake en eigenheid, verscheen in 2007 een bundel vertellegies en columns, Flantuutn. Begun 2009 kwaamp e onverdachs op 52-jaorige leeftied uut de tied. Van Gerrit Klaassen kwaamp in 2008 de bundel 'verhaaln en kaanttekstn' Löagn en bedröagn uut. Dizze boeken verschenen bij De Oare útjouwerij in Eanske, de in 1986 opezette ienmansuutgeverije van Goaitsen van der Vliet. Wieder verschenen daor onder meer dichtbundels zoas Volle moan (2014) van Theo Vossebeld (1939) en Verweern (2022) van Gerard Droste (1939-2023). Mit 't uutgeven van Twèentstalig wark in verscheiden genres, naost wark in 't Nederlaands en Fries, 't publiceren van eigen artikels en onderzuuk en 't bijholden van de Twentse Taalbank van de Vereniging Oudheidkamer Twente hef Van der Vliet de Twèentstalige literatuur onmeunig anejaagd.

Hans Keuper (rechts) schrif literaire liedteksten in Dinspers Achterhoeks

Verienigingsactiviteiten

[bewark | bronkode bewarken]

An 't begun van de 21e ieuw wördden schrieverije in 't Achterhoeks openeumen in de internationaole bloemlezing alles plat(t). Bloemlezing uit / Anthologie aus Achterhoek en Liemers, Grafschaft Bentheim, Twente, Westfalen (2002). 't Aandere jaor ontstund 't Verbond van Nedersaksische Dialektkringen uut 't in de maande gaon van de Dialektkring Achterhook en Liemers, Vrienden van de streektaal Lochem en Umgeving en de Dialektkringe Salland en OostVeluwe. 't Verbond gef vördeljaors 't tiedschrift De Moespot uut, det sinds 1958 löp. 't Wördt ekenmarkt deur toegaankelijke schrieverije, zunder een hoge literaire latte op te leggen. Van schrievers die in De Moespot publiceerden verschenen an zölfstaandige dichtbundels onder meer Gedachtenzaod (2001) van Derk Jan ten Hoopen en Dichter bi-j huus (2002) van Jo ter Linde-Duenk.

Een olde meister en een neie stemme

[bewark | bronkode bewarken]

Ien van de grote namen in de Achterhoekse schrieverije, Henk Krosenbrink (1928-2015), kreeg in 2001 veur zien gedichtencyclus Leefde en dood de Freudenthal-Pries, een prestigieuze Nedersaksische literaire pries die alle jaoren an een Duutse of Nederlaandse schriever uutelangd wördt. In de neie ieuw deu de dichter Sebastiaan Roes (1971) van hum heuren mit zien debuutbundel Teurslaegers en rasterpäöle (2000) en de wiedere bundels Afscheid van Grolle (2003) en Dreestramp (2005). In 2006 kwaamp in de Silvox Schrievers Serie zien luusterverzamel-cd Beugewark uut. Zien drei bundels wördden in 2009 bij mekare bracht in Arfgood. Verzamelde gedichten, mit een veurwoord deur Herman Finkers. 't Gedicht 'Oldern' daoruut wördden openeumen in 't deur Tsead Bruinja samenestelde De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 101 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu (2022). Ok det jaor kwaamp Roes mit de bundel Naowas: dichterischer Nachwuchs, waorbij e angaf det e nao Arfgood op dichterlijk gebied veule minder productief ewörden was.

Achterhoekse liedteksten van hoge kwaliteit verschenen van de band Boh Foi Toch, actief sinds end jaoren tachtig, die in de 21e ieuw onder meer de platen Gewoon verdan (2010) en Soh! (2015) uutbracht.

  1. Hanny Diemer (2008), 'De nieuwste ontwikkelingen in de streektaalliteratuur', in Tonnis Musschenga en Tonko Ufkes (red.), Lezen en schrieven ien Grunneger toal, Stad: Universiteitsbibliotheek Groningen & Barkhuis, p.24
  2. Bespreking van 'Mien zinloze aanwezeghaid' deur Levity Peters veur Meander Magazine
  3. Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde, Assen: Van Gorcum, p.350
  4. Ibid.
  5. Marja Spakman, 'Stilte van wind': nieuw boek van Jan de Jong, in Ommelander Courant, 16 november 2017
  6. Anehaald op de persoonlijke webstee van Berkenbosch
  7. Rouke Broersma (2017), Drentse Letteren. Het verhaal achter Scheupers van de Taol 1837-2016, Beilen: Het Drentse Boek, p.130
  8. Weblog Woest en Ledig aover Ningtien, 8 november 2011
Dit stok is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.