Een brogge van glas

Een brogge van glas is een autobiografische roman in et Stellingwarfs deur de Stellingwarver schriever Johan Veenstra. De roman is in 2006 uutgeven deur de Stichting Stellingwarver Schrieversronte. Een brogge van glas is as luusterboek verschenen bi'j Audiofrysk en kwam in september 2009 in een Friese vertaeling uut.

Et verhael gaot over de verholing tussen Johan en zien moeder, die him as joongien altied bescharmt, him op laetere leeftied zels slim neudig is, en nao heur dood nog veul in him ommegaot. Hoe hecht of heur relaosie ok is, d'r bin dingen daoras ze niet over praoten kunnen; broggen van glas daoras ze niet overhenne gaon duren.

Ien van die onderwarpen is Johan zien relaosie mit een getrouwde man, Frank. Ok zien relaosie mit Frank, die hi'j of en toe zicht, is veur him as et gaon over een brogge van glas: 'As oonze geheime liefde ontdekt wodt, blieven d'r allienig mar splinters over.'

Een aander onderwarp is Johan zien vader, die niet bi'j heur woont en daoras zien moeder gien kontakt meer mit wil. Nao et wegraeken van zien moeder viendt Johan - dan omdebi'j de vuuftig - deur naovraogeri'je uut wie as zien vader is. In plak van mit zien vader gruuit hi'j op mit 'ome Sent', de breur van zien moeder. Hi'j vertelt van zien schaemte as hi'j him ofvragt wat de meensen d'rvan deanken dat hi'j 'gien vader het'.

Johan wodt ok geweer dat hi'j een halfbreur het, een zeun van zien vader, en besluut him een brief te schrieven.

Konstruktie van 'e roman

Een brogge van glas beslat vuuf daegen, vri'jdag 9 juni tot en mit deensdag 13 juni 2000, en is schreven as dagboekblaeden mit veul weerommekieken op episoden uut et leven van de schriever. Op 9 juni gaot de brief naor de halfbreur op de busse en 13 juni, nao de pinksterdaegen, is de dag dat die bi'j him ankommen zal. Onderwiels prakkezeert Johan over onderwarpen zoas de moeder die hi'j vroeger zo slim neudig was - as ze een schoffien van huus was, kon hi'j om heur goelen - en die heur op laetere leeftied, as ze oftaekelt, an him vasteklampt 'as een kleveklasse'. In et lest is zi'j bange om allienig in huus te blieven as heur zeun, die een bekende schriever en verteller wodden is, uut huus mot om verhaelen te vertellen.

Een antal keer komt zien moeder an et woord in kursieve stokkies, daorin de schriever zien eigen indrok geft van wat of d'r in heur ommegaon hebben kan.

De beschrievings van et heden wodt ofwisseld mit terogblikken op et verleden, waordeur de lezer langzeman een vollediger bield krigt van de schriever en zien aangst veur de wereld as joongien, tot zien muuizeme emancipaosie as volwassene die tot zien vieftigste veur zien moeder zorgt en toegeliekertied zien carrière maekt en zien seksuele identiteit ontdekt.

Citaot

Krek as et joongien van vroeger za'k veur et keukenraem zitten, die iene dag in 't jaor aj' weerommekommen op 'e fiets in je kotte jassien. Halverwege november is et: een mooie mar koolde haastdag. Et is krek as waj' even naor Siemen de bakker west om een bolle en een stieve koeke. Ik hoeve de ogen niet iens dichte te doen om tot tiene te tellen, ie kommen d'r zomar fleurig an fietsen, kieken aachteromme aj' et pattien inzwaaien en stappen naost huus van de fiets. De katte van de buren komt drekt op je toelopen en strikt je bi'j de bienen langes.

'Daor wa'k dan, zeg ie tegen me, 'of hej' de potten mit foksia's al in huus? Et is hier al mit al in goed een jaor tied niet iens zovule veraanderd.'

We gaon in huus. Ie hangen je jassien an de kapstok en stappen de kaemer in.

Ie hebben de stoelen ok aanders staon. Och, Han toch, wat hej' daor onder de klokke toch een grote foto van me staon. Zo mal hoeft et now toch ok weer niet?'

Ik schinke thee in en legge d'r een peer koekies bi'j op een paantien en laeter op 'e middag een stokkien keze. En ik vertelle dat ze me in een koetse deur Wolvege reden hebben omda'k vuventwintig jaor schriever was. Ie kieken me an.

'Bin ze now hielemaole gek?'

'Ie hadden best mitwild in die koetse.'

'Ja, dat zo'k stomme graeg wild hebben, mar zokke dingen kun now ienkeer niet meer.'

Uut Een brogge van glas (p. 85-86)

Uutgaonde verwiezing

• Webstee van Johan Veenstra, mit zien toespraoke bi'j de prissentaosie van Een brogge van glas (onder Gelegenhiedsverhaelen)

Dit artikel is schreven in et Stellingwarfs van Ni'jhooltpae.