Herman Finkers
Hermenegildus Felix Victor Maria (Herman) Finkers (Almelo, 9 december 1954) is nen Tweantsn grapnmaker, skriewer, zanger en veurvechter van 't Twents, den bekeand is wördn deur zienn dreugn humor.
Seend at hee in 2002 te heurn kreag dat e leukemie hef, hef e nen bestn zet genne vuurstellingn meer gevn. Vanof oktober 2007 steet e wier op de plaankn.
Finkers is de leste joarn slim drok veur 't Twents. In zin leste kabaretveurstelling wisseln hee Hollaands al of met Plat, mer maakten zik ok drok veur ne anpassing van de skriefwieze van 'n Kreenk veur de Twentse Sproake. In 2015 haalden hee ne regionaaln hit met zien Karnavalsnommer "Koo wit de Floo", wat geet oawer zinne geboortestea. Finkers wont rechtevoort in Böaningn.
Leavnsloop[bewark | bronkode bewarken]
Finkers is nog wa rooms optrökn en ook vandaag-an-n-dag döt e völ vuur zien geloof. Hee was misndener in de St. Egbertusparochie in Almelo. Hee gung der recht van op n eande dat e alle roomse Latienske weurde kenn. Vuur ziene trouwerieje komponeern e ne traditionele Latienske muziekmisse, de Seent Jorismisse.
Dat t roomse geloof ok now nog belangriek vuur um is, wördn dudelik doo't e in Een Engelhart in Rome met nen gehandicaptn neave noar Room gung um biej n paus op audiënsie te goan. Begin 2006 maakn hee zich hard vuur t behoald van de Plechelmusbasiliek in Oldnzel. In datzölfde joar huuzn e ok nen tied biej de broders in de abdieje Koningshoeven in Tilburg. Tegnswoordig wont Finkers in Döarningn, woar e bie zin hoes n eegn kapelleken hef loatn bouwn.
Op 29 april 2003 wördn Finkers beneumd töt Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Op 16 januari 2007 kreag e ok ne Goaldne Haarpe.
Kabaretkarrière[bewark | bronkode bewarken]
Finkers wördn geboorn en optrökn in t Tweantse Almelo, woar e noar de school gung en woar e ok op de HBS zat. Ziene grapnmakeriejloopbane begun ongewoon doo't e zien stottern töt zien haandelsmeark promoveern. Zien eerste program hetn Op Zwart Zangzaad (Op Zwart Zangzoad), noar de Grönningse studeantnhumorvereaniging woar zien breur Wilfried Finkers oprichter en vuurzitter van was.
In 1979 wun Finkers n tweedn pries op t Dealftse Camarettenfestival, as ok n publieks- en n persoonlikheidspries. Töt et eande van de joarn neegntig har e völ sukses met t ene program noa t aandere. Vanof 1987 döa zien breur Wilfried met met t oetprakkezeern van materiaal en met t weark achter de schearmn. Wilfried kwam of en too zölf ok de bönne op, steavaste as steunteligen döl.
In 2000 höal Herman um ziene gezoondhead tiedelik op met vuurstellingn doon. Toch is e in 2005 wier begunn met t vuurbereidn van ne nieje sjoo.
Herman Finkers is nen echtn dreugn in ziene vuurstellingn. A'j ne vergeliekt met aandere grapnmakers van vandaag-an-n-dag, is zien tempo leag te neumn, mer dat wördt kompenseerd duur ne perfekte timing vuur elke grap, woarbiej e zien vreandelike, licht keenderlike oetstroaling voloet broekt. De humor lig biej Finkers in zien oetedachte woordgrapn, umdreide logika en visuele gräpkes. Doarbiej döt e nich wat oet op wat der in t niejs is.
In ziene beginjoarn harn ziene sjoos benaamd losse verhaaln, niejsberichtn, tilfoongesprekn en zoogeneumde one-man-sketches en maakn hee hoast nich gebroek van t decor: een rood gordien was zien ennigste achtergroond. In latere sjoos wördn de decors oetgebreider en wördn doar aait visuele grapn met oethaald. Hee deu een eankeld moal tehoop met Brigitte Kaandorp, umdat eer kabaretsjoos wat stiel betref te vergeliekn bunt met de sjoos van Herman Finkers. In zien program Geen spatader veranderd (de Hollaandse versie van Gen spatoader aans Hollaands) zung e biejvuurbeeld met eer n eroties duët in ne, alleen in naam, rechtstreekse verbeending.
Aandere aktiviteitn[bewark | bronkode bewarken]
Nöast grapnmakeriej höaldt Finkers zik gangs met de Tweantse taal. Zoo hef e zien eign spelling vuur t Tweants ontwikkeld, ne kombinoasie van de Standaard Schriefwieze en de schriefwieze van n Kreenk vuur de Twentse sproak, wat e de Eigenwieze hef neumd. Zien leste twee vuurstellingn gaf e ok in t Tweants. Ok wearkt hee met an de kampanje Twents doar is niks mis met van t Van Deinse Instituut in Eanske. In de Neerlaandse tilvisieserie Baantjer spöaln hee n moal nen boer oet Weersel. Hee deu dan gewoon plat.
Op 2 oktober 2005 kwam de (vuur n groot deel) in t Tweants sprökn soapriege Van Jonge Leu en Oale Groond van regisseur Johan Nijenhuis vuur t eerst op tilvisie biej RTV Oost. Finkers was doarbiej kreatief roadgeaver, vuural duur t in good Tweants umzetn van alle dialoogn. Ook spöln hee ne belangrieke rol in de riege.
Veur de tentoonstellings in t museum van TwentseWelle hef Finkers de Tweantse rondleidingstekste insprökn.
Vöär 2020 is der nen komiesn spölfilm van em op de rolle: "De Beentjes van St. Hildegard." Finkers hef 't scenario schrevn. Et verhaal is baseerd op nen Tsjechischen film: 'Teorie Tygra'. Hierveur kreeg he ne Gouden Kalf Nominatie. Heezölf dut de heuvdrol spöln, med Johanna ter Steege as teagenspölster.
Priezen[bewark | bronkode bewarken]
In 2011 kreeg Finkers de Groenman-taalpries van Onze Taal.
In 2014 wör dr in theater Hof 88 in Almelo ne zaal noar um neumd.
Oaverzicht van theatervuurstellingn[bewark | bronkode bewarken]
- Op Zwart Zangzaad (Op Zwart Zangzoad) (1979)
- De terugkeer van Joop Huizinga (t Wierkomn van Joop Huizinga) (1982)
- De Diana Ros Show (De Diana Ros Sjoo) (1983)
- EHBO is mijn lust en mijn leven (EHBO is miene leefhebberieje) (1985)
- Het Meisje van de Slijterij (t Meaken van n Draankhaandel) (1987)
- De zon gaat zinloos onder, morgen moet zij toch weer op (De zunne geet zinloos oonder, morn möt ze toch wier op) (1990)
- Dat heeft zo'n jongen toch niet nodig (Dat hef zon jong toch nich neudig) (1992)
- Geen spatader veranderd (1995) (Ok in t Tweants oetvoerd oonder n titel Gen spatoader aans)
- Kalm aan en rap een beetje (1998) (Ok in het Tweants oetvoerd oonder n titel Heanig an en rap wat)
- Na de pauze (2009)
- Oudejaarsconference (2015)
Oaverzicht van elpees/ceedees[bewark | bronkode bewarken]
- Vinger in de bips (Vinger in n eers)
- Als gezonde jongen zijnde (De terugkeer van Joop Huizinga) (As gezoond jong (t Wierkomn van Joop Huizinga)
- Van zijn elpee (Van zien elpee)
- EHBO is mijn lust en mijn leven (EHBO is miene leefhebberieje)
- Het Meisje van de Slijterij (t Meaken van n Draankhaandel)
- De zon gaat zinloos onder, morgen moet zij toch weer op (De zunne geet zinloos oonder, morn möt ze toch wier op)
- Carnaval der Dieren (Karnaval van de Deers)
- Dat heeft zo'n jongen toch niet nodig (Dat hef zon jong toch nich neudig)
- Geen spatader veranderd (Gen spatoare aans)
- Kalm aan en rap een beetje (Heandig an en rap wat)
Oaverzicht van deeveedees[bewark | bronkode bewarken]
- EHBO is mijn lust en mijn leven (EHBO is leefhebberieje)
- Het Meisje van de Slijterij (t Meaken van de Slieterieje)
- De zon gaat zinloos onder, morgen moet zij toch weer op (De zunne geet zinloos oonder, morn möt ze toch wier op)
- Carnaval der Dieren / Sint Joris Mis (Karnaval van de Deers/Seent Joaris Mis)
- Kroamschudd'n in Mariaparochie / Macbeth (Kroamschudn in Mariaparochie/Macbeth: twee animoasiefilms)
- Dat heeft zo'n jongen toch niet nodig (Dat hef zon jong toch nich neudig)
- Geen spatader veranderd (Gen spatoare aans)
- Kalm aan en rap een beetje (Heandig an en rap wat)
- Een engelhart in Rome (Een diepzinnige Herman Finkers in het Vaticaan op audiëntie) (n Engelharte in Room (nen deepzinnign Herman Finkers in t Vatikaan op audiënsie))
Eksterne verbeendingn[bewark | bronkode bewarken]
- Officiële webstie van Herman Finkers
- Herman Finkers in de Internet Movie Database in t Engels