Nedersaksisch H

Hier stoat woorden die of in 't Nedersaksisch mit H begunt oet 't Nedersaksisch woordenboek. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't Nederlaandse woord.

Ham

Nederlands: ham

Achterhooks:
- ham
- schink(e)
Drèents: schink(e)
Grönnegs:
- schink (kookt en raauw; mv. schinken)
- schinken (rookt; mv. schinkens)
Sallaans: ...
Stellingwarfs: schinke
Tweants:
- ham
- skeenkn
Urkers: ...
Veluws:
- ham
- hamme (Elburg)
- am (Attem)
- schinke (Wezep, Une, Apeldoorne)
- schenke (Oldebroek, Wezep)

Hand

Nederlands:
- hand
- poot (negatief)
- tengel (negatief)
- tak (negatief)

Achterhooks: ...
Drèents: ...
Grönnegs:
- haand
- jat (negoatief)
- poot (negoatief)
- klaauw (negoatief)
Sallaans:
- haande
- jat
- tengels (meer veur vingers)
- voeste
Stellingwarfs: ...
Tweants:
- haand(e)
- jat
- klaauw
- fikn, fikkers
- voest
- knuust
Urkers: ...
Veluws: ...

Handvat

Nederlands: handvat

Achterhooks: ...
Drèents: ...
Grönnegs:
- hendel
- hanzel
- greep
Sallaans: ...
Stellingwarfs: ...
Tweants: ...
Urkers: ...
Veluws: ...

Hangop

[disse mal bewarken]

Achterhooks: hangop
Drèents: hangop
Grunnegs: hangop
Sallaands: (h)angop

Stellingwarfs: hangop
Tweants: hangop
Urkers: angop
Veluws:
- (h)angop
- dikke melk (Waopenvelde)
- dikmelk (Barreveld)

Haring

Nederlands: haring

Achterhooks: hering
Drèents: hering
Grönnegs: heern (Zoute haring = (s-/)zolleern)
Sallaans: hering
Stellingwarfs: hering
Tweants: he(a)(r)ring
Urkers: aring
Veluws:
- hering
- herink (Une, Heerde, Waopenvelde, Apeldoorne)
- herik (Doornspiek, Elburg, Oldebroek, Wezep, Harderwiek, Nunspeet)
- erik (Attem)
- haoring (Appel, Harskamp)
- haring

Heide

Nederlands:
- heide
- hei (spreekwoordelijk, bv. hutje op de hei)

Achterhooks:
- heed
- hei(de)
- hied
Drèents:
- heide
- hèeide
Grönnegs:
- haaide
- hèjde (WEV Zèlng)
- heide (WEV Troapel)
Sallaans: ...
Stellingwarfs: heide
Tweants:
- heed(e)
- heaide
Urkers: ...
Veluws:
- heed
- hei(de)

Hel

Nederlands:
- hel
- onderwereld

Achterhooks: ...
Drèents: ...
Grönnegs:
- laaidte
- hèl
Sallaans: hel(le)
Stellingwarfs: ...
Tweants:
- hel(le)
- höl (le)
Urkers: ...
Veluws: ...

Helemaal

Nederlands:
- helemaal
Achterhooks:
- helemoal
- kats (meesttieds as d'r iets kapot is: de skuppe is mi-j kats deurmidden ebrokken)
- ga (Da's ga neet woar, ?Duutsen invlood: gar)
Grönnegs:
- glad
- hail
- hailmoal (oetsproek: [ahmoal])
- haildal
Sallaans:
- heelmoal(e) / helemoal(e)
Tweants:
- helemoal (oet esprökn as heemoal en mangs as jemoal)
- kets/kèts/kats
- totaal
- geet, egee(t), geel(s), gels (van "in t geheelt". bv. in gearne of egee neet)
Veluws:
- helemaol(e)
- kats (zoas in: de stoel is kats deurmidden ebreuken)
- heel (zoas in: dat do-k heel neet)
- totaal

Hoe

Nederlands: hoe

Achterhooks: ho
Drèents: ho, hoe, hoou
Grönnegs:
- hou
- wou (hail verolderd; van de generoatsie dij veur 1900 geboren is)
- woe (WEV)
Oostfreisk:
- hou (Börkem; Platduutske skriefwies: ho)
- wo
- wu (Harlingerlandsk)
Sallaans: ho, hoe
Stellingwarfs: hoe
Tweants:
- ho
- wo (Riesns)
Urkers: hoe
Veluws: hoe

Hoek

Nederlands: hoek

Achterhooks: hook
Drèents: ...
Grönnegs:
- houk (boeten: hai kikt om de houk van n gebaauw)
- hörn (binnen: hai zit ien de hörn van n koamer)
Sallaans: hoek (mv.: huke (verolderd))
Stellingwarfs: ...
Tweants:
- hook (mv. heuk(e))
Urkers: ...
Veluws: hoek

Honing

[disse mal bewarken]

Achterhooks:
Drèents:
- hönnig (KvD, MD, ZOZ, ZWD, ZWN)
- hunnig (KvD, MD, ZWD)
- honnig (ZOZ)
- hönning (MD, ZWN)
Grunnegs: hunneg, hunnek
Sallaands:
- hunnig (Ni'jlusen, De Balk, Hardenbarg, Wieje)
- hönnig (Raolte, Olst, Heino, Hardenbarg)
- oning (Zwolle, Blokziel)
- önnig, önning (Zwolle-Diezerpoorte)
- unnig (Gällemuden, t Klooster, Stappest, Veno, Wannepervene, Asselt, De Balk)
- eunig, euning (Kampen, Kampereiland)
- eunik (Kamperveen)

Stellingwarfs:
- hunnig, hunning
- honing (De Kuunder)
- unnig (Steenwiek)
- eunig (Gieteren)
Tweants:
- honnig
- hönnig (Goor, Boorn, Vasse)
- wennig (t Vjenne)
Urkers:
Veluws:
- hoening (Putten, Armelo, Elspeet, Lunteren)
- honing (Barreveld, Zwartebroek)
- hoenig (Doorspiek, Nunspeet)
- hunnig (Heerde)

Graofschops: hunnig (Brandlecht, Wietmörsken)

Honger

Nederlands: honger

Achterhooks: smach
Grönnegs:
- honger
- bok
Tweants:
- zin
- honger
- feail (bv. oargens feail op wean, iets heel gearne wiln etn)
Veluws:
- honger
- hoenger (Armelo, Putten, Niekark, Barreveld)
- onger (Attem)
- trek
- zin (in, an eten, iets, wat)

Hooivork

Nederlands: hooivork (3 of meer tanden)

Achterhooks:
- gavel
- heujvorke
Drèents: ...
Grönnegs: riek, rieg (OLD)
Sallaans: heuivörke, euivörke
Stellingwarfs: ...
Tweants:
- heuivorke
- reek
- gaffel
Urkers: ...

Hoofdpijn

[disse mal bewarken]

Achterhooks:
- heufdpiene
- heufdzeerte
- koppiene
Drèents:
- heufdpien(e)
- heufdzeert(e)
- koppiene
- kopzeert(e)
- kopzèer
Grunnegs:
- kopzeer(d)e
- heufdpien(e)
Sallaands:
- kopzeerte
- koppiene
- heufdpiene, eufdpiene
Stellingwarfs:
- heufdpiene
- heufdzeerte
- koppiene

Tweants:
- koppiene
- heufdpiene
- kopzeert(e)
- heufdzeerte
- n zear heufd, nen zearn kop, ~ dak, ~ harsens
- "n kop/t heuwd denst dr mie op/an"
Urkers:
Veluws:
- kopzeert(e)
- koppien(e)
- heufdpien(e)
- heufpien(e)
- euf(d)piene (Attem)
- heuf(d)zeerte (Epe*)
- pien in de kop (Une, Garder)
- piene in t heuf(d) (Apeldoorne)
- zeert in m'n kop (Putten)
- zeert in m'n hoofd (Bunsjoten)
- pien in m'n harses (Barreveld (darp))
- piene in de harsens (Emst)
- piene in de härsens (Vaossen)
- piene in t dak (Apeldoorne)

Hoop (stapel van bijv. bladeren)

Nederlands:
- hoop ...

Achterhooks:
- öpper
- (mest)vaalt
- kidden (lange riegen heuj, kloar um tot balen eperst te wodden)
Grönnegs: bult
Tweants:
- bult
- belt (veroolderd)
- (mest)vaalt
- ril(le) (langen bult van heui op t laand)
Veluws:
- bult(e)
- pol(le) (zoas in: eemtepol(le))
- hoop

Hoop (verwachting)

Nederlands:
- hoop

Achterhooks:
- hoppe
Grönnegs: hoop
Sallaans: hope
- Vechtdals: hoppe
Tweants:hoppe
Veluws: hoop, hope

Hoop (veel, hoeveelheid)

Nederlands:
- een hoop ...

(of een heleboel)

Achterhooks:
- nen slomp Veurb: op t feesjen, he'w nen besten slomp bier edronken
- ne bulte Wikipedie besteet in ne bulte talen.
Grönnegs:
- ìnd(e)
- bult (allend fysieke boudel)
- prout
Sallaans:
- bulte, bulde
- hoop
Tweants:
- bult
- fossen
- hoop
- kwak
- poer
- plear
- zwear
Veluws:
- bult(e)
- kwak

Hout

Nederlands: hout

Achterhooks: holt
Drèents:
- holt
- olt
Grönnegs:
- holt (oetsproken as [hoalt])
- hoolt (WEV; oetsproken as [hoult])
Sallaans:
- holt
- olt
  - Vechtdals:
  - ho(o)lt, hoalt
Stellingwarfs: hoolt
Tweants:
- holt
- hoolt
- hoalt
Urkers: out
Veluws:
- holt (veural Oost-Veluws)
- hout (veural West-Veluws)
- olt (Attem)

Huilen

Nederlands:
- huilen
- janken (met veel geluid)
- wenen (ouderwets)

Achterhooks:
- huuln
- blearn
Drèents: ...
Grönnegs:
- schraaien/ schrijen / schrèjen
- reren
- blèren (vernuimd noar t geluud dat schoapen môken)
- liepen (zulfstandeg noamwoord: van ruilen komt huilen = van wizzeln komt ~)
- jeuzeln (as n lutje kind begunt te soezen omdat er iets nait krigt)
Sallaans: (h)uuln
- Vechtdals:
  - huuln
  - joeln
  - reern
  - bleern
  - jaankn
  - zeurn
  - skreewn
- Zwols:
  - liepen (Binnenstad, Assendörp, Diezerpoorte)
  - skreien (Kamperpoorte)
Stellingwarfs: ...
Tweants:
- huuln
- göln
- blearn
- bruln
- jaankn
- jengeln (nöalderig, as n keend wat nit krig)
- skreewn (hard göln)
- sikken (zacht göln, van kleaine keender)
Urkers: ...
Veluws:
- bulleken
- schrouwen, schreeuwen
- hulen
- blèren
- brulen
- lippen
- reren
- tjoenken (janken)
- golveren (jammerend huilen)
  - nosterig (huilerig of humeurig)

Huis

Nederlands:
- huis
- woning (alleen als het bewoond is)

Achterhooks:
- huus
- hoes (oostelike Achterhook)
Drèents:
- huus (Zuudwest-Drèents)
- hoes (overig Drèents)
Grönnegs:
- huus (VEK, WEK)
- hoes (overg Grönnegs)
- spul (allìnd as t bewoond is)
- woonderij (allìnd as t bewoond is)
Oostfreisk:
- hoes (Platduutse skriefwies Hu(u)s)
Stellingwarfs: huus
Sallaans:
- (h)uus
- hoes (Vechtdals)
Tweants:
- hoes (grootste deel van Tweante en Vreeznven)
- huus (Noord-West Tweante en op Sallaand an)
- wonning, wonnige
Urkers: eus
Veluws:
- huus (Attem: uus)
- woening
- woenige (Doornspiek, Nunspeet)
- woonhuus (Epe, Lieren)
- burgerhuus (Lieren)

De taalwiezers en et woordenbook

Nedersaksische taalwiezers	Achterhooks - Drèents - Grunnegs - Oostfreisk - Sallaans - Stellingwarfs - Tweants - Urkers - Veluws
	achternamen - klankleer en spelling - plaatsnamen - skeeldwöarde - veurnamen - warkwoordsvörms - zinnen
Nedersaksisch woordenboek	A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z