Nedersaksisch O

Hier stoat woorden die of in 't Nedersaksisch mit O begunt oet 't Nedersaksisch woordenboek. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't Nederlaandse woord.

Oma

[disse mal bewarken]

• Achterhooks: oepoe
• Drèents:
  

• bep(pe), böp(pe)
• grootmo(e), grootmo(o)uder
• grotmo(e) (uutspraok grof-)
• opoe
• ote, otie(n)
• oma

• Grunnegs:
  

• opoe
• ootje (Winschoot)
• otte (old WEW)
• beppe, bepke (WEK, WEW)
• grootmoe/-mou (hail formeel)

• Sallaands:
  

• gropmoe(de)r, opoe, gropma, ote, oma (Zwolle)
• gropmoejer, ope (Gällemuun)
• besmoor, gropmo (Raolte)
• bebbe, bessien (Kamperveen)
• gropmo(e), grootmoer, gropmoor (Kampen)

• Stellingwarfs:
  

• beppe
• grotmoe (uutspraok grof-)
• opoe
• ote, otie(n)
• oma

• Tweants:
  

• oma
• grotmoo of gropmoo
• beppe (Riesns; froai oolderwets, meestieds allene nog as skeeldwoord gebroekt)

• Urkers: bes(sien), opoe
• Veluws:
  

• groepmoor, grootmoer
• oepoe, opoe
• oma
• omoe (Putten)
• oot, ootje(n) (Putten, Niekark - verouwerd)
• ootjie (Bunschoten)

• Sallaans:
  • oepoe

Ongespannen

Bijvoorbeeld van touw.

• Nederlands:
  • ongespannen
  • slap
• Achterhooks : slok (van bv de fietsenketten)
• Grönnegs: lös
• Tweants: slok

Onkruid

t Leegsaksiese woord roet/ruut is woarschienlik verwaant aan t Nederlaandse woord ruiten (Oergermoans: *hrŭða = verdrieven) en t Engelse woord root (wortel).

[disse mal bewarken]

• Achterhooks: roet
• Drèents:
  

• roet
• onkruud, onkroed (ZOD)
• ontuug
• onbalm (KvD, MD, ZOZ)
• ombalm (MD)
• umbalm,
• umballing, omballing (KvD, MD)
• kroed, kruud (ZOZ, ZWZ)

• Grunnegs:
  

• kröd(de), ballast, bladjegoud, onkroed, onkruud, roet, ruut
• krep (verolderd)

• Sallaands: roet, onkruud
• Stellingwarfs: onkruud, onruut, ontuug, ruut, roet, rute, rut, tuug
• Tweants: roet, onkroed
• Urkers:
• Veluws:
  

• onkruud
• oenkruud (Putten, Niekark, Hoevelaken)
• ruut (Putten, Nunspeet, Elburg, Wezep, Epe, Emst, Apeldoorne, Loenen)
• roet (Attem, Heerde, Waopenvelde)
• vuul (Zwartebroek, Lunteren)

Onrustig

• Nederlands:
  • onrustig
  • ongedurig
• Achterhooks : empereg
• Grönnegs:
  • rouerg
  • wummeleg
• Tweants:
  • jachterig
  • bis op de hoed hebn
  • gedoan wean
• Veluws: gatgaonderig

Ontzettend

• Nederlands:
  • ontzettend
  • zeer

• Achterhooks: alderbastend
• Drèents: ...
• Grönnegs:
  • meroakels
  • aibels
  • gloepens
  • hail
• Sallaans:
  • merakels
  • onmeunig
  • alderbassns
  • gloepns
  • slim
• Stellingwarfs: ...
• Tweants:
  • onmeundig
  • (alder)bastend
  • (alle)machtig
  • mirakels, merakels
  • gleunig, glöainig
  • donders, doonders (neet zo netjes)
  • nét zo (bv. hee völ nét zo hard op n snoetn)
  • óók zo
  • tóch zo
• Urkers: ...
• Veluws:
  • naor
  • allebarstens (oek alder-)
  • merakels
  • iez(el)ig

Ooievaar

[disse mal bewarken]

• Achterhooks: stork
• Drèents:
  

• aaiber, aaiberd, aiber (KvD)
• eiber (KvD, MD, ZWZ)
• luibert (KvD, MD, ZOZ)
• uibert (KvD, MD, ZOZ, ZOV)
• uipert, uiber (ZOZ)
• uiver (ZOV)
• klapstork (ZOV)
• störk (ZOZ, ZOV, ZWN)
• stoork, stork (ZOV)
• sturk (ZWN)
• ooievaar (MD, VK, ZOV, ZZD)
• ooievaor (VK)
• heileuver, eileuver (ZZD)
• langbien, langbiender, langbiener (KvD, VK, ZOV)

• Grunnegs:
  

• aaiber, aaiberd
• störk, störken (Westerwoolds)

• Sallaands:
  
  • stork
  • ooievaar/ooievaer
  • heileuver/eileuver (Zwolle)
  • eiber (Zwolle)

• Stellingwarfs: sturk, sturke, langbien
• Tweants:
  
  • stork, stoark, stöark
  • stwark (t Vjenne)
  • kikkervretter
  • klepperdeark, klepperman
  • ooievoar, ooievaar
• Urkers: ooievaor
• Veluws:
  

• ooievaor (veural West-Veluws)
• ooievaar (veural Oost-Veluws)
• eileuver (Wezep, Attem, Oldebroek)
• eilever, eilaever (Heerde, Waopenvelde)
• heileuver (Nunspeet)
• euver (Waopenvelde)
• uver (Niekark)
• eiber (Apeldoorne, Nunspeet)

• Graofschops: wildgoas (Schuttrop)

 Wikiweurdebook: Aadboor - weurdebook, woordherkumste, variaanten

Oog

• Nederlands: oog

• Achterhooks:
• Drèents:
• Grönnegs:
  • oog (aalgemain)
  • oge (VEK)
  • oug (WEV)
  • dop (aigelks de "oogkassen", môr voak veur "oog" broekt)
• Sallaans:
  • oge
  • dop(pe)
• Stellingwarfs:
• Tweants:
  • oog (mv. oogn)
  • oge (mv. oogne) (Zuud-West Tweants)
• Urkers:
• Veluws:

Oom

• Nederlands: oom, oom [naam], ome [naam]

• Achterhooks:
• Drèents:
  • oom
  • ome (ZWN, ZWZ)
  • Töt in de twintigste eeuw kwaamp oom achter de name: Rieksoom. De mansname mit meervold ooms beduudden de oom en de vrouwe: Jansooms = Jansoom en vrouwe.
• Grönnegs: oom (voak ien verklainwoord oompie of omke
• Sallaans:
  • oom(e)
  • 'Jan-ome'
  • Vrogger ook om: Wims-om
• Stellingwarfs: oom, ome, omke
• Tweants:
  • oom
  • eum
    • Ok in Tweante zeadn de leu eerst n naamn en dan eum (bv. mien Jan-eum)
• Urkers:
• Veluws:

Oorwurm

[disse mal bewarken]

• Achterhooks: gaffeltand, gaffeltang
• Drèents: knieptang, oortiek, gaffeltaand, gaffeltang, oorkroeper, oorwörm
• Grunnegs:
  

• (k)nieptang
• oortiek, oorwurm (WEK)

• Sallaands:
  

• gaffeltange (Vechtdals, Raolte, Gällemuden)
• knieptange (Stappest)
• oorwörm (Zwolle, Kampen, Gällemuden)

• Stellingwarfs: gaffeltange, knieptange, kullebieter, oorkroeper
• Tweants: gaffeltaand
• Urkers: skalebieter
• Veluws: oorwurm, gaffeltange

 Wikiweurdebook: gaffeltaand - weurdebook, woordherkumste, variaanten

Oost-Indische kers

[disse mal bewarken]

• Achterhooks:
• Drèents:
  
  • pieplelie (MD, VK, ZWZ)
  • piepeling (ZWZ)
  • bitterkast (KvD, ZOV)
  • stappannechien (MD)
  • rondradtien (ZOV, ZWZ)
  • kievitskop (MD, ZOZ, ZWD)
  • kieft (ZOZ, ZWZ)
  • kaorradtien (ZOZ)
  • muntenkappien (ZOZ)
• Grunnegs:
  
  • bittelkaars, bitterkaars, bikkerkaars
  • bikkelkaars (Midden-Grunnen)
  • geelpiepke
  • kieviet(je)
  • golden haandje, golden loaken, golden piepke
  • pieplelie, piepke, piepkesbloem
  • soldoatje
  • vlasbekje
  • wipstartje
• Sallaands:
  
  • oost-indiese karse, oost-indiese kärse
  • steense karse (Nijverdal, Hoolten)
  • steense kärse (Wieje)
  • stiense karse (Nijverdal, Hoolten)
  • stiense kärse (Raolte, Heino)
  • startpannechien (Hardenbarg, Wannepervene, Vroomshoop)
  • stärtpännechien (Raolte, Dalsen)
  • startmannechien (Sint Jansklooster)
  • staalpannechien (Ni'jlusen)
  • muzenstart (Ni'jlusen)
  • muzenstärt (Stappest)
  • klummertien (Wannepervene)

• Stellingwarfs:
  
  • kiewietskop
  • klummertien (Gieteren)
• Tweants:
  
  • oost-indiese karse
  • steense kosten (Eanske)
  • stiense kosten (Glanerbrug)
  • stineekosten (Hoksebarge)
  • poaterklimop (Ambt Dealdn, Soasel)
  • kiefenköppe (Maarkel)
  • pepperblaad (Ambt Dealdn)
• Urkers:
• Veluws:
  
  • oost-indiese kars(e)
  • stiense karse (Nunspeet, Heerde)
  • steense karse (Epe, Une, Apeldoorne)
  • steense kärse (Epe, Emst, Waopenvelde, Vaossen)
  • steekse kärse (Vaossen)
  • soldaotjen (Armelo, Putten, Niekark, Barreveld)
  • pompebeksien (Epe)
  • klemmechien (Epe, Klarenbeek)
  • zuugpiepien (Klarenbeek)

Opa

[disse mal bewarken]

• Achterhooks: grootva, opa
• Drèents:
  

• bes(se)
• grootva(e)
• grootvaoi
• grotva(e) (uutespreuken as grofva(e))
• opa

• Grunnegs:
  

• opa
• grootvoa(r)
• pake, grootvoader (WEK)

• Sallaands:
  

• opa, grootva
• gropva(der), grova, opa (Zwolle)
• grov(v)a, grootvaar (Kampen)
• grovväär, grovväjer (Gällemuun)

• Stellingwarfs: pake, grotvae (uutespreuken as grofvae)
• Tweants:
  

• grotva (oetesprökken as groffaa)
• opa
• detta (Riesns, hoaste nit mear gebroekt, vake allene nog as skeeldwoord)

• Urkers: beabe
• Veluws:
  

• grootva(o), grootvao(r), gropva, groepvaor, grovva, opa
• groof (Bunschoten)

Oppassen (uitkijken)

• Nederlands:
  • oppassen

• Achterhooks:
  • zich waren (zw), vb: waart ow! = Pas op!
• Grönnegs:
  • oetkieken
  • oppazen
  • verdacht/-docht wezen (op)
• Tweants:
  • zik waarn, ~ woarn
  • zik baargen/boargen/beargen (vb: baarget oe! = pas op)
  • dr op achten (vb: achet dr op!)
  • Oetsproake: An de kaante of in de kraante

Opsmijten

• Nederlands:
  • iets ergens op smijten
  • mieteren

• Grönnegs: flijen, flèjen, flèren

Os

[disse mal bewarken]

• Achterhooks: osse
• Drèents:
  

• os
• osse (Zuud-Drèents)

• Grunnegs: oks(e), os, ozze
• Sallaands: osse

• Stellingwarfs: osse
• Tweants: osse*
• Urkers: osse
• Veluws: os(se)

• Oostfrais: oks

Overvol (na eten)

• Nederlands:
  • overvol
  • oververzadigd

• Achterhoeks: stiepeldikke
• Sallaans:
  • de ballig rond hebbn
• Grönnegs: slichtzat
• Tweants:
  • zat
  • zik vervretn hebn
  • de kneupe springt mie van t hemd

De taalwiezers en et woordenbook
Nedersaksische taalwiezers Achterhooks - Drèents - Grunnegs - Oostfreisk - Sallaans - Stellingwarfs - Tweants - Urkers - Veluws achternamen - klankleer en spelling - plaatsnamen - skeeldwöarde - veurnamen - warkwoordsvörms - zinnen Nedersaksisch woordenboek A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z