Naar inhoud springen

Freeske taaln

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Zee Fries vuur aandere betekenissen van t Freesk.
Verspreiding van de Freeske taaln

t Freesk (ok wal: Frees) is ne groep van West-Germaanse taaln dee binn n kontekst van t Neersassies en t Nederfrankies heelmoals ampart is. t Freesk wördt sprökn in Noord-Nederlaand (proveensie Freeslaand) en in wat kleandere heuke van Noordwest-Duutslaand en Grönningn. t Freesk is eignlik nich ne taal, mer valt oet mekaar in dree heel dudelik te oonderscheidn taaln: t Westerlauwers Freesk, t Saterfreesk en t Noordfreesk. t Was logieser west as t Westerlauwers Freesk as Westfreesk was anduud, mer dat doot ze in Nederlaand nich, umdat Westfreesk al noar ne strektaal in Noord-Hollaand verwis.

t Freesk kan zo wördn indeeld:

In de meeste Freeske steedn wördt ne mengtaal met Nederlaandse weurdeschat en Freeske taalprinciepn sprökn, t Stadsfreesk (Stêdsk). t Stellingwarfs en t Grönnings bint duur t Freesk beïnvlood.

Verschillende Freeske weurde

[bewark | bronkode bewarken]

Hieronder wördn n antal weurde in verschillende Freeske taaln en dialektn vergelekn.

Neersassies Ooldfreesk Westlauwers Freesk Helgolaands Sylters Föhrs Mooring Saterfreesk
vat fet fet tan, feet Fät
man mon man man man, karming maan, karmen moon, karmen Mon
moand monath moanne muunt muun muun moune Mound
wiel, rad fial, hwel, reth, thial tsjil, red rat, wel weel wel fiilj Jool, Rääd
ander othar oar uur üder öler (ööder) ouder uur
vief fif fiif fiuw fif fiiw fiiw fieuw
ons us ús is üüs üs üs uus
kuken hinnepyk sikkelk hen'k hen'k schükling Suken
keark tziurke tsjerke kark serk sark schörk Säärke
leggen ledza lizze lai lii lei leede lääse
peerd hors hynder hings hingst hingst haingst Hoangst
mes mes, sax mes knüf knif knif knif Soaks
fiets - fyts rat weel wel fiilj (Foar-)Rääd


Indo-europeeske talen > germaanske talen >
noordgermaanske talen: westgermaanske talen: oustgermaanske talen:
däänsk | färöösk | noorsk | norn* | sweedsk | yslandsk afrikaansk | düütsk | engelsk | freesk | jiddisj | limbörgsk | luxembörgsk | neaderlandsk | sassisk | skotsk | wilmesauersk** burgondisk* | gotisk* | vandaalsk* | krimgotisk*
* = uutstorven taal       ** = mid uutstarven bedreigd