Friso-Saksische toalen
De Friso-Saksische toalen (ook Noordwest-Leegsaksisch nuimd) vörmen soamen n apaarte group toalen binnen t Leegsaksische toalgebied. Zai onderschaaiden zok deur de invloud van t Frais.
Van ain soort Friso-Saksisch kìn nait sproken worden, omdat de bepoalde Leegsaksische dialekten ook deur verschillende Fraise toalen (Westlaauwers Frais, Oostlaauwers Frais, Noordfrais) beinvloud binnen.
De maiste gebieden woarin dizze dialekten sproken worden waren vrouger Fraistoaleg, en hebben in de loate middelaiwen t Frais inwisseld veur n Leegsaksisch dialekt. Bie t Stellenwaarfs is dit juust aandersom goan, n Saksisch dialekt dat invloud ondergoan het van t Frais. Hierdeur wordt t Stellenwaarfs nait altied tot de Friso-Saksische dialekten rekend, ondaanks de Fraise invloud. n Aandere faktor is dat t Stellenwaarfs invloud ondergoan het van t Westlaauwers Fraise dialekt, wielst de aandere dialekten (behalve t Dithmarschers en Aaiderstads) Oostfreisk Nederduutske invlouden hebben. t Dithmarschers en Aaiderstads hebben Noordfraise invlouden.
Vergeliekboare termen binnen Friso-Franko-Saksisch en Friso-Frankisch. Dizze aandudens worden gebroekt veur dialekten en/of toalen dij tussen t Frais, t Leegfrankisch en t Leegsaksisch, en tussen t Frais en t Leegfrankisch zitten. Aal dizze termen kìnnen heur oorsprong in de 19. aiw.
Dialekten
[bewark | bronkode bewarken]De dialekten dij tot t Friso-Saksisch beheuren binnen:
- Stellenwaarfs (Westlaauwers Fraise ienvloud)
- Grunnegs
- Pompsters
- Westerkertiers
- Hoogelaandsters
- Stadsgrunnegs (minder)
- Noord-Drìnts
- Oldambtsters
- Veenkolonioals
- Westerwôlds (minder)
- Oostfrais
- Noord Oldenbörgs (minder)
- Noord Oldenbörgs (minder)
- Jeverlaands (minder)
- Harlingerlaands (minder)
- Wörsters (minder)