Naar inhoud springen

Noordhoeks

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Noordhoeks
Naeme Noordhoeks
Friese naeme Noardhoeksk
Nederlaanse naeme Noordhoeks
Taelgebied Et noordoostelike diel van de perveensie Frieslaand, roegweg tussen Dokkum in et zuden en et Wad in et noorden en tussen Et Bildt in et westen en et Lauwersmeer in et oosten
Antal sprekers 39.000 in Frieslaand (schatting)
Jaor 2004
Dialekten gien
Taelklassifikaosie
Biebelvertaling gien
Schrift et Latiens alfabet
Taelstaotus et Noordhoeks is een dialekt van et Fries; gien erkenning
Taelkode ISO 639-1 n.v.t.
Taelkode ISO 639-2 n.v.t.
Taelkode ISO 639-3/DIS n.v.t.

Et Noordhoeks, ok wel Noordkleifries nuumd, is ien van de vier grote dialekten van et Fries en wodt spreuken in et noordoosten van de perveensie Frieslaand, een gebied dat roegweg begreensd wodt deur et Lauwersmeer in et oosten, et Wad in et noorden, Et Bildt in et westen en een daenkbeeldige liende van Liwwadden over Birdaard en Dokkum naor Engwierum in et zuden.

Et Noordhoeks wodt spreuken deur naor schatting zoe'n 39.000 meensken in de perveensie Frieslaand; hoe veul Friezen daorbuten Noordhoeks praoten is niet dudelik.

Et Noordhoeks wiekt niet slim veul of van et Wooldfries dat ok wel zien wodt as de noordelike variaant dervan, in stee van as zelsstaandig heufddialekt. Van oorsprong is et Noordhoeks, dat spreuken wodt in et kleigebied in et noorden van de Woolden, een overgangsvorm tussen et Kleifries en et Wooldfries. Nuver genog liekt et westelike Noordhoeks, dat greenst an et Kleifriese gebied, minder op et Kleifries as et oostelike Noordhoeks. Dat komt omdat et Wooldfries staodigan et Noordhoekse gebied tussen Liwwadden en Dokkum indringt, mar niet dat in et oosten van Dokkum. Zo kan et bi'jgelieks, dat der in et westen van Dokkum et Wooldfriese woord "tûme" en in et oosten van Dokkum et Kleifriese "tomme" bruukt wodt. Typisch Noordhoekse vormen bin bi'jgelieks: "muolle" veur "mûle", "buosse" veur "bûse" en "buotter" veur "bûter".

De lekaosie van et Noordhoekse dialekt in Frieslaand


Bronnen / wellen:
  • Boelens, K., e.o., Twataligens - Ynlieding yn Underskate Aspekten fan de Twataligens, Liwwadden, 1981.
  • Haan, G.J. de, Frisian Grammar, Grunningen, (gien jaor).
  • Jansma, K., Friesland en zijn 44 gemeenten, Liwwadden, 1981.