Nedersaksisch M

Hier stoat woorden die of in 't Nedersaksisch mit M begunt oet 't Nedersaksisch woordenboek. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't Nederlaandse woord.

Maan

Nederlands: maan

Achterhooks: maone
Drèents:
- maon (ZOZ, MD, Kop van Drenthe)
- maone (ZWN, ZWZ, MD, ZOZ)
Grunnegs: moan (sumtieds moane zègd om de zin beter lopen te lòten)
Sallaans:
- moane
Stellingwarfs: maone
Tweants: moan(e)
Urkers: moon
Veluws: maon(e)

Machine

Nederlands:
- machine
- apparaat

Achterhooks: masjien
Drèents: ...
Grönnegs:
- mesien(e)
- maskiene (oldmoods; -sk- wordt tegenswoordeg voak vermeden)
- apperoat
Oostfreisk:
- meskien
- meschien (Reiderland)
  - Platduutske skriefwies: Maschin
Sallaans: mesiene
Stellingwarfs: ...
Tweants:
- mesiene (met nen langn -iej)
- apparaat
- gerei
Urkers: ...
Veluws:
- mesien(e)
- mesjien(e)

Maïs

Nederlands: maïs

Grönnegs:
- mais (plaant)
- tusselwaait(en) (vrucht, stof)
Tweants: mais

Maïshakselaar

Nederlands:
- maïshakselaar

Achterhooks: maïskneuzer
Grönnegs: maisknakker
Sallaans:
- maiskneuzer
Tweants: (mais)kneuzer

Man

Nederlands:
- man
- meneer (vooral als aanspreektitel)
- heer (netjes)
- kerel (vaak negatief)

Achterhooks:
- kearl (Hierbi'j wödt den -r- neet uut-esprokken)
- man (meervoud: mansleu)
Drèents:
- keerl
- man (meervoud: manlu)
Grönnegs
- man (meervold: manluu; vrouger: 1 man, 2 manner, 3 of meer manluu)
  - verklainwoord: mantje, mannechie) (VEK)
- kirrel
- manskirrel (nl: vent)
Oostfreisk:
- man (Platduutske skriefwies: Mann)
- kirrel (Platduutske skriefwies: Keerl)
Sallaans:
- man
- m'neer
- heer
- keerl / kearl
Stellingwarfs: ...
Tweants:
- kearl, keerl (Hierbiej wördt den -r- neet oet esprökn)
- kjel of kjal
- man (vake bedoold as "persoon", bv in hee is n apart man, - n biezeunder man, - n riek man)
Urkers: ...
Veluws:
- man
- kee(r)l
- vent

Masker

Nederlands: masker

Achterhooks: ...
Drèents:
- masker
- bulsekop, sebulsekop (oostelijk zandgebied)
- gebilschop (Midden- en West-Drente)
Grunnegs:
- gebelskop, gebelschop (klìmteun op twijde e) *
- schirbilskop, scharbilskop *
- schebelskop *
- schebellenskop, gebelschop *
- schebilskop, skebilskop *
- maask(e)
Sallaans: ...
Stellingwarfs: ...
Tweants:
- mombak
Urkers: ...
Veluws: moembakkes, mombakkes, masker

* De rezen woarom of der zo veul verschillende, verliekensboare benoamens binnen veur gebelskop ien t Grunnegs is dat der ain woord was, t oorspronkelke "Schebelskop", dij nait goud deur elkenain oetsproken worden kon en zok doarom op verschaaidene wiezen ontwikkeld het. Ien t gevaal van dit woord het t nait te môken mit iendailboare dialekten, môr veuraal mit individuwele oetsproaken.

Masseur

Nederlands: masseur

Achterhooks: strieker
Drèents: ...
Grönnegs: vriefdokter
Sallaans: ...
Stellingwarfs: ...
Tweants:
- striekebaas
Urkers: ...
Veluws: messeur

Masturberen

Nederlands:
- masturberen
- zelfbevredigen

Achterhooks: ...
Drèents: ...
Grönnegs:
- haandkaarnen
- voak worden de benoamens per geslacht broekt: òftrekken (aftrekken; m), vingern (vingeren; v)
Sallaans: ...
Stellingwarfs: ...
Tweants:
- (of)trekn
- informeel "die handkarre machen" (oet t Duuts)
- sjorn
- vingern (vrouwleu)
- striekn
- "n zak löag skudn"
- zik beveuln
- "eawn met de vlugge viewe"
Urkers: ...
Veluws:
- oftrekken
- (of)rukken
- klaormaken
- klaorspeulen
- de hand an jezelf slaon (Ugchelen)
- schik mit jezelf maken (Nunspeet)
- zelfbevrediging, zelfbevrejiging
- mastreberen

Mattenklopper

Nederlands: mattenklopper

Achterhooks: klabatse
Drèents: ...
Grönnegs: klabatse (ook broekt veur n wak ien de vretterd)
Sallaans: ...
Stellingwarfs: ...
Tweants: ...
Urkers: ...
Veluws: matte(n)klopper

Meeuw

Nederlands: (zee)meeuw

Achterhooks: ...
Drèents: ...
Grönnegs:
- störmvogel
- zeevogel (WEK)
- (zee)koap/kôb
Oostfreisk:
- (Zee) (Platduutske skriefwies: (See))
- Möwe/Möve (oet Hoogduutsk)
Sallaans:
- mewe
Stellingwarfs: ...
Tweants: ...
Urkers: mieuw
Veluws: meeuw

Meisje

Nederlands:
- meisje
- meid
- deerne (liefkozend; overgenomen uit het Nedersaksisch)
- wicht (negatief; overgenomen uit het Nedersaksisch)

Achterhooks: deerntjen
Drèents:
- deern, deerntie(n)
- maagie(n) (Zuudwest-Zuud-Drèents)
- maegie(n) (Zuudwest-Noord-Drèents)
- wicht, wichie(n) (rest van Drenthe)
- main, mainje
Grönnegs:
- wicht (lutk: wichie; meervold: wichter)
- fam(ke) (Westerkertiers; ien de rest van Grönnen nog wel as veurnoam mien broeken)
- foan (negoatief; arrogant en kribbeg wicht)
Oostfreesk:
- famke
- wücht
- foun (negatief; kribsk wucht, in dat Harlingerland is t ein normaal wucht)
Sallaans:
- meissie
- wicht/ wichie
- deerne / dearntie
- maagie
- wiefie
Stellingwarfs:
- dochter(tien)
- maegien
- wichien
- jonk

Tweants:
- deerne, deerntje
- meakn
- maagie (Vjenne)
Urkers:
- maotjen
Veluws:
- deern(e)
- deerntje(n), deerntie(n)
- dere(n), dere(n)tje(n)
- meisje(n), meisie(n)
- meidje(n)
- mägien (Attem, Heerde, Waopenvelde, Apeldoorne)
- mäkien (Heerde, Waopenvelde)
- tukker (Apeldoorne)
- tuutjen (Apeldoorne)
- wicht (Uddel)

Melk

Nederlands: melk

Achterhooks: melk
Drèents: melk, mölk
Grönnegs:
- mèlk, mìlk (oetsproak: [mèok] of [mìok])
  - dikworden mìlk wordt liek wel keel nuimd
Sallaans: melk
Stellingwarfs: ...
Tweants: melk, meelk, mellek (in bepoalde plaatsn wördt n -l vuurin dn moond oet esprökn)
Urkers: melk
Veluws: melk

Mens

Nederlands:
- mens
- man (ouderwets)

Achterhoeks: mense
Drèents:
- mèensch
- mèensk
- mèens(e)
- meins(e)
Grönnegs:
- mìns(k)
- mèns(k)
Sallaans:
- meanse
- mèènse
Stellingwarfs: meensk(e), meens
Tweants: means(ke)
Urkers: mins
Veluws:
- mens(e)
- meens(e)*
- mèèns(e)
- mins(e)

Merel

[disse mal bewarken]

Achterhooks: gieteling, geteling
Drèents:
- gaiteling, geeiteling, geiteling, geteling, gieteling
- geelbekliester (KVD)
- merel, mèrel (ZWZ)
- zwarte kliester, zwarte liester
Grunnegs: swaarde liester, kliester, geiteling
Sallaands: gieteling, liester (westelik)
Stellingwarfs: zwatte liester
Tweants:
- geteling, geenteling, geteleenk
- merel

Urkers:
Veluws:
- liester
- gieteling, gietelink
- merel
- schijtliester (Putten)
- zwarte liester (Putten, Nunspeet, Lunteren)
- grauwe liester (Vaossen)
- fluitliester (Vaossen)

Mest

Nederlands: mest

Achterhoeks: ...
Drèents: ...
Grönnegs:
- dong(e)
- mès/mìs (staarke diftong [mèəs], [mìəs])
Sallaans: ...
Stellingwarfs: ...
Tweants:
- mes(t)
- driete
Urkers: ...
Veluws: mes

Mestsilo

Nederlands: mestsilo

Grönnegs: stronttank

Mier

Nederlands: mier
Achterhooks: miegamp, empe
Drèents:
- gresmieger (MD), grösmieger (ZWZ)
- miegerd ('t Nijevene)
- mieghemp (Schoonebeek), miegempe (Coevern), miegempel (Ni'jlusen)
- mieghummel. Ok: -hammel, -hommer (ZOV), -hommel (ZD), -hömmel ('t Wapservene), mighommel (Pathuus)
- mier
- pismieger (ZOZ), (ZOV)
- snelpisser (ZWZ)
Grönnegs:
- mieghommel
- miegaimer
Platduuts:
- Miegeem(k), Miegreem, Miegelitzken, Mieghammeke
- Iemeck
- Pissmier
- Sprockimm
Sallaans: miegemp(e), empe, mier(e)
Stellingwarfs:
- mieghimmel
- mieghommel (Kop van Overiessel)
Tweants: miegemp, miegeamp
Veluws:
- empe
- iempe (Wezep, Attem, Oldebroek)
- eempe (Heerde, Waopenvelde, Oldebroek, Wezep)
- eemt(e)
- miegempe (Apeldoorne)
- mier(e)
- zeikeemt (Putters)
- zeikeemte (Nunspeets)
- zeikeempe (Oldebroek)

Mislukken

Nederlands: mislukken

Grönnegs:
- mishottjen, mishotten
- kullen

Mist

Grunnegs:
- dook
- mistig: dokeg, diezeg
Veluws:
- mist
- damp
- nevel (lochte mist)
- deemster (Apeldoorne)
- miesel (Vaossen)
- mistig: naost mistig, dampig, nevelig, deemsterig en motterig (Vaossen) he'j oek diezerig (Elburg, Bunschoten) of diezig (Elburg)

Modder

Nederlands: modder

Achterhooks: drek
Drèents: ...
Grönnegs:
- prut
- drap
Sallaans: ...
Stellingwarfs: ...
Tweants:
- drek
- morre
Urkers: ...
Veluws: modder

Moed

Nederlands: moed

Achterhooks:
- mood
- dörf
Drèents: ...
Grönnegs:
- keroazie (van t Fraanse/Engelse courage)
- moud (nait voak broekt, t ôflaaidene woord moudeg juust wel meer broek as keroazeg of keroazjeus)
Sallaans:
- moed
- dörf
Stellingwarfs: ...
Tweants:
- mood
- dörf
- lef
Urkers: ...
Veluws: moed

Moeder

Nederlands:
- moeder
- moe (ouderwets, amicaal)
- mama
- mam (vooral als aanspreektitel)

Achterhooks:
- mo
- mamma
- mooder
- moe
Drèents:
- mam
- mamme
- mo
- moe
- moe'ie
- moeke
- moouder
- mou
- mouder
- 't olde mèens(e) (informeel)
- 't aol mèensk (informeel)
Grönnegs:
- mou(d)er
- mem(me)
- moe(ke)
- moetje (informeel)
- olmìns(k) (informeel, en maisttieds allenneg as der over aine zien aigen mouder proat wordt)

Sallaans:
- moe
- mamme
- 't olde mèèns(e) (informeel)
Stellingwarfs:
- mem
- moeke
- moe
Tweants:
- moor
- moo
Urkers: ...
Veluws:
- moor, moer
- moe
- moene, monne
- moetje(n)

Moeras

Nederlands: moeras

Achterhooks: brook
Drèents:
- moer
- meras
- moeras
Eemslander Plat: broouk (Platduutsje sjriefwiese: Brook)
Grönnegs:
- moor
- zomp(e)
- brouk (Westerwoolds)
Oostfreisk: moor
Sallaans: mras
Stellingwarfs: moeras
Tweants:
- moor
- brook
Urkers: ...
Veluws: moeras

Mol

Nederlands: mol

Achterhooks: weule
Grönnegs: mool/mole, mòl/mòle
Sallaans:
- molle
- wöle
Tweants:
- weule
- vroot
Veluws: mol(le)

Molenaar

Nederlands: molenaar

Achterhooks:
- möllenoar
- mulder
Drèents: mulder (ZWZ)
Grönnegs:
- meulder
- meulender
Sallaans:
- möllenaar
- mulder
Stellingwarfs: mulder
Tweants:
- mulder/muller
- mölder/möller
- mölner
Urkers: ...
Veluws: mulder

Morgen (morning)

Nederlands:
- morgen
- ochtend

Achterhooks:
- morn
- moarn
Drèents: mörgen (uutspraoke mörreng)
Grönnegs:
- mörn(g)
- veurmiddag
Sallaans:
- morn (morgen)
- ma(a)rn (ma(a)rgen)
Stellingwarfs: mörgen (uutspraoke mörreng)
Tweants:
- morn, moarn
- vumdag, vummedag (oold-Riesns, ofkortiges van vuur n middag)
Urkers: mörgen
Veluws:
- ma(a)rgen, märgen
- mannen, männen
- maa(r)n, määrn

Morgen (tomorrow)

Nederlands: morgen

Grönnegs:
- mörn(g)
- anderdag, anderdoags- (bv. anderdoagsoavends)
Tweants: morn, moarn
Sallaans:
- morn(g) (morgen)
- ma(a)rn(g) (ma(a)rgen)

Morsen

Nederlands:
- morsen
- knoeien
- kliederen
- kladde(re)n

Achterhooks:
- knooien
Drèents:
- griemen
- motten
Grönnegs:
- klaaien
- graimen
Sallaans:
- gastern
- knuien
- smeern
Stellingwarfs:
- motten
Tweants:
- sopn
- smearn
- slatern
Urkers: ...
Veluws:
- knoeien, knooien
- knuieren (Epe)
- smeren
- sloeteren (Oldebroek, Wezep, Apeldoorne)
- sloeren (Armelo, Nunspeet)
- sloekeren (Heerde)
- slateren (Apeldoorne)
- slempen, stempen (Apeldoorne)
- moeken (Armelo, Niekark, Lunteren, Bunsjoten)
- morsen, mossen
- otten (Apeldoorne, Lieren, Hall)
- tuieren (Une, Apeldoorne, Ugchelen, Hall)
- kledderen, kliederen
- muizen (Heerde, Waopenvelde)

Muis

Nederlands: muis

Achterhooks: muus(ken), moes
Drèents: moes
Grönnegs: moes
Sallaans: muus, moes, moeze
Stellingwarfs: moes
Tweants: moes
Urkers: meus
Veluws: muus

De taalwiezers en et woordenbook

Nedersaksische taalwiezers	Achterhooks - Drèents - Grunnegs - Oostfreisk - Sallaans - Stellingwarfs - Tweants - Urkers - Veluws
	achternamen - klankleer en spelling - plaatsnamen - skeeldwöarde - veurnamen - warkwoordsvörms - zinnen
Nedersaksisch woordenboek	A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z