Daeventer

	Gemeynde Daeventer
(Vlagge van Daeventer)	(Wåpen van Daeventer)
	; Lokaty van de gemeynde Daeventer
	Informaty
Provincy	Oaveryssel
Höyvdplaatse	Daeventer
	Geografy en bevolking
Uppervlakde; - Land; - Water	134,33 km²; 130,68 km²; 3,65 km²
Inwoaner; Bevolkingsdichtde	100.718 (1 januari 2020); 772 inw./km²
Koordinaten	52° 16′ N, 6° 12′ O
	Oaverig
Belangryke weagen	A1, N337, N344, N348,
Netnummer	0570
Postkoden	7400-7438
	Officiele websteade https://www.deventer.nl/

Daeventer (Nederlands: Deventer) is n stad en gemeente en olde Hanzestad in t oosten van Nederland, in t zuudwesten van de provinsie Aoveriessel. De stad is ebouwd an de rivier de Iessel. De gemeente Daeventer grenst in t noordwesten an de gemeente Olst-Wieje, in t noordoosten an Raolte, in t oosten an Riessen-Holten, in t zuden an Lochem (Gelderland) en, escheiden deur de Iessel, in t westen an Voorst (Gelderland). In t zuden van de gemeente mondt de Schipbeek in de Iessel. Op 1 januari 2020 had de gemeente 100.718 inwoners en het was de ni'jste gemeente in Nederland met 100.000 inwoners.

Daeventer is één van de vuuf oldste steden van Nederland en hef n lange geschiedenis. Daeventer steet al in de 9e eeuwse bronnen van t bisdom Utrecht vermeld. In n oorkonde uut 877 wordt espreuken aover zeuven hoeven in Daventre portu ^[1] (de haven Daeventer). In 952 wordt Daeventer in n schenkingsoorkonde van keuning Otto I as stad vermeld.^[2] Naodat Daeventer in de loop der jören steeds meer rechten en vrieheden kreeg, kreeg t in 1123 van keizer Hendrik V de beschikking aover de gemeentelike gronden. Dit wordt deur historisi ezeen as t moment van t verkriegen van stadsrechten deur de inwaoners.^[3] De stad hef t oldste stenen huus, t oldste wandelpark en de oldste wetenschappelike biebeltheek (Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek) van Nederland.

Naam

De name Daeventer wordt etymologies toe-eschreven^[1] an n in de 8e eeuw of eerder ontstaone samenstelling van twee Oldsaksiese vormen. De name zol dan ontstaon waezen uut *deve-treo, dat betekent zo'n beetjen "an n waterloop elegen geboomte". Döörnaost wordt wel es ezegd dat Daeventer zien name dankt an t stadjen Daventry in Engeland, wöör de kristelike missionaris Lebuïnus (Liafwin) vandaon zol kommen, of nöör n met hum mee-ereisde bevriende monnik met de name Davo^[1]; dit leste lik onmeugelik.^[4]

Vanwege de politiek overwegend linkse bevolking werd Daeventer vrogger ok wel t Moskou an de Iessel eneumd. Ok wordt t wel de Koekstad eneumd, vanwege de bekende Daeventer koek.

Dörpen en buurtschappen

Daeventer besteet uut de volgende dörpen:

En de volgende buurtschappen:

Schrievers

De verhaleschriever Herman Korteling was veurzitter van de in 1956 op-erichte Sallandse Schrieverskring. Hee was een van de stuwende krachten achter t tiedschrift veur streektaalschrieverieje De Moespot en publiseerden in 't Swieniegeltje. Gerrit Kuijk (1927-2018) was n Daeventer schriever van kinderboeken, schoelmethodes, grammatika van t Daeventers, memoires en kollums in t Deventer Dagblad. Veul van zien werk, wööronder de kollums, is in t Daeventers eschreven.

Nedersaksiese schriefwiezes

Andere regionale schriefwiezes: Dèventer, Daeventer, Deav(e)nter, Deaw(e)nter, Deventer, etc.

Referensies

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 D. Otten (2006), Lebuïnus, een gedreven missionaris, blz 53-57, Uitgeverij Verloren, ISBN 9065509143
↑ Vermelding van Daeventer as stad (urbs) in n schenkingsoorkonde van keuning Otto I an t Mauritiusklooster in Maagdenburg, Internetversie. Daeventer werd al erg vrog n civitas eneumd, zie meer in: A.C.F. Koch (1992), Die Anfänge der Stadt Deventer in: Tussen Vlaanderen en Saksen: uit de verspreide geschiedkundige geschriften van A.C.F. Koch (1923-1990), Hilversum, blz. 37.
↑ M. Bartels en H. Slechte (2007), Deventer, missiepost en handelsnederzetting aan de IJssel, blz. 40, in: Overijsselse Historische Berichten 122, blz. 33-50
↑ Dirk Otten, Lebuïnus, een gedreven missionaris, blz. 55. Hilversum: Uitgeverij Verloren, 2006