Nöalstukken

Een nöalstukske is n kort stukske proza woarin nen skriever ziene gedachten aargns oaver löt goan. Vake steet n nöälstukske in ne kraante of tiedskrift, mear ok ne sprökkene kollum op radio of tellevisie, of n skrieven op internet kump veur.

Nöalstukskes könt oaver zon betjen alles goan: van huselike veurvallen tot an de weeldpolletiek.

Kolumnisten kriegt van den Nederlaandsen rechter ne grote moate van vrieheid in eur nöalstukke. Dat geet zowiet, dat teksten dee, as ze boeten et nöalstukske eskreaven zollen wean, as kwetsend of beleadigend ervoaren zollen können wodden, toch too-estoane wodt.

Nedersaksiese veurbeelden

• Gerrit Dannenberg (skriever in Tweants blad De Roskam)
• Hanny Diemer (veur Radio Noord in Grunning)
• Helligen Hendrik (Bert Eeftink: De twee minuten van Helligen Hendrik veur Radio Oost)
• Martin Koster (as 'Sjarlefrans' in 't Dagblad van het Noorden; keuze ebundeld as Ik trap hum an, Het Drentse Boek, 2020)
• Lammertnôom (Bert van de Bunte, in Veluweland, gemeente Nunspeet)
• Wilm van Noesel (skriever oet Nijverdal)
• Willie Oosterhuis
• Gait van de Renderklippen (in Veluweland, gemeente Epe)
• Johan Veenstra (schriever van Stellingwarver Stiekelstokkies en internetdagboek)
• Gerriet Wilms (Jan Roelof Westerhuis, recensent van Drèentse literetuur)
• Henk uut de Zandbak (Henk van 't Zand, in de Oprechte Dalfser Courant, gemiente Dalsen)
• ...

(Ni-j) Nedersaksies

t Nederlaandse/Engelse woord column hef nog gin lange tradisie, en der besteet gin 'offisjele' Nedersaksiese umzetting veur. Doarumme wordt hier n antal Nedersaksiese weurde beskreaven - woorvan een antal neologismes (Ni-je Nedersaksiese weurde) - dee-t al dan neet in et eskreaven of esprokken Nedersaksies konstateerd bunt. De tied zal oetwiezen wat of oeteandelek in et Nedersaksies zal blieven bestoan.

• Nöalstukn: Nöalen is ne Tweantse / Achterhookse oetdrukking veur zeldaam zeuren, drammen, nostalgies dweepn, of flauwe gräpkes maken. Nen columnist hef ja de neiging um aarns oawer te nöalen of te drammen, of met grappige inzichten te kommen oaver bepoalde onderwaarpen.

• Stekkelstukke / stiekelstokkies: kömp onder mear veur as de Stellingwarver Stiekelstokkies (columns/vertellegies veur de radio) van Johan Veenstra veur Omrop Fryslân

• Kollum(n)/kollem: min of meer foneties/klaankmoateg ummezat oet van et Engelse column, wat weer of eleid is van et Latiense columna (piloar).

• Stokkie(n)/stukkie(n): wördt veul gebruukt veur een artikeltien in een kraante of tiedschrift, veural veur een artikeltien det veur de diverdaotie eschreven is, of een beschouwend artikeltien (al of niet godsdienstig).

• Kaanttekst: Woard det is bedacht duur Goaitsen van der Vliet, wat ook in zinne Tweantse wöardebeuke steet.