Streektaalfunctionaoris

Een streektaalfunctionaoris of streektaalconsulent is in Nederlaand iene die hum uut heufd van een bepaolde pervincie of regionaole instelling gangs holdt mit de streektaal of dialecten die as ze in die kontreien praot, vake umme dizze te bestuderen en an te fietern en infermaosie an te langen. Daornaost kan hi'j of zi'j mit de wiedere streekcultuur gangs weden.

De eerste streektaalfunctionaoris hebt ze in 1984 in de pervincie Grunning an-esteld. Tegenswoordig warkt in de mieste pervincies ien of meer zukke functionaorissen. Noord- en Zuud-Hollaand en Utrecht hebt d'r gieniene: daor ligt de dialecten dan ok 't körtst bi'j 't Standaardnederlaands. De streektaalfunctionaoris is op-ekomen in een tied waorin dialecten en streektalen meer prestige kriegt en d'r een opleving van belangstelling veur is.

Achterhoek en Liemers

Veur de Achterhoek en Liemers warkte Arie Ribbers sund 2007 as streektaalconsulent bi'j 't Staring Instituut. Zien veurganger, de eerste streektaalconsulent veur dizze streek, was Geert Roelofs (sund 2002). In 2013 berichtte de kraante de Gelderlander det de pervinciaole subsidie veur 't Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, de opvolger van 't Staring Instituut, mit de helfte ekört zol wörden en det daorumme de streektaalfunctionaoris der in 2014 mit zol mutten uutscheiden.

Drenthe

In Drenthe warkt de streektaalfunctionaoris bi'j 't Huus van de Taol. Hi'j of zi'j is inholdelijk bezig mit anfieternde, ontwikkelnde en ondersteunende activiteiten op 't gebied van de regionaole cultuur, mit een naodrok op de streektaal. Streektaalfunctionaorissen bint ewest: Albert Haar (1987-1988), Harry Slot (1987-1992), Jan Tissing (1987-1999), Egbert Meyers (1988-2001), Henk Nijkeuter (2000), Bea Lunsche (2000; 2002-2003), Jan Germs en Abel Darwinkel. In 2019 wördden Darwinkel opevolgd deur Arja Olthof.

Grunning

In Grunning wördden in 1984 op initiatief van de pervincie Siemon Reker streektaalfunctionaoris. Hi'j hef onder meer een spellingboek en een buzewoordenboek veur 't Grunnings uutegeven. Zien buzetaalgidsien veur Grunning, Goidag! (Assen, 2005), hef naovolging ekregen in Drenthe, Oaveriessel en Noord-Braobaant. In 2007 wördden Reker an-esteld as hooglerer Grunniger taal en cultuur an de Rieksuniversiteit Grunning (RUG). Wegens dizze leerstoel hef hi'j zien taak as streektaalfunctionaoris in 2007 neerelegd.

In 2014 wördden Eline Brontsema anesteld as Grunninger streektaalfunctionaoris. Zij scheidde dermit uut in 2016, en sinds det jaor is Ingeborg Nienhuis streektaalfunctionaoris bij 't Bureau Groninger Taal en Cultuur van de RUG.

Limbörg

De pervincie Limbörg hef een Bureau Streektaal Nederlands-Limburg, daoras de streektaalfunctionaorissen warkt. Veul van heur wark is derop ericht det 't jonkvolk Limbörgs leren blif as thuustaal. Van 2001 töt 2006 har Pierre Bakkes de functie. Die is oavereneumen deur Ton van de Wijngaard, ok sikketaoris van de Stichting Nederlandse Dialecten, en Mieke Steegs. Zi'j warkt in de maande umme de iene zien ervaoring (Van de Wijngaard had jao al vanof 2004 op Bureau Streektaal ewarkt as rechterhaand van Pierre Bakkes) an te vullen mit de aander heur kennis van jonge lu (Steegs hef onderzuuk naor jongeren edaon).

Noord-Braobaant

Sund juli 2004 warkt in de pervincie Noord-Braobaant de taalwetenskopper Jos Swanenberg as streektaalfunctionaoris.

Stellingwarf

Veur 't Stellingwarver taalgebied is Henk Bloemhoff van de Stellingwarver Schrieversronte streektaalfunctionaoris.

West-Oaveriessel, Noordoost-Veluwe en Urk

Bi'j de Iesselakkedemie in Zwolle warkt Albert Bartelds as streektaalconsulent en Harrie Scholtmeijer as projectleider streektaal. De Iesselakkedemie bemuuit heur mit de West-Oaveriesselse (= Oaveriessel buten Twente), Noordoost-Veluwse (Attem en umgeving) en Urker taalgebieden. De rest van de Veluwe hef officieel gien orgenisaosie veur streektaalbelangen, umdet de pervincie Gelderlaand de akkedemie niet subsidieert. Veur hulpvragen zol de pervincie een bepaold bedrag betalen mutten. Toch geldt de spelling van de Iesselakkedemie ok veur 't Veluws.

Twente

In Twente is Marieke Dannenberg streektaalfunctionaoris. Eerdere streektaalconsulenten, vanuut 't Van Deinse Instituut / TwentseWelle, waren Harry Nijhuis, Bert Groothengel (töt juli 2007) en Gerrit Kraa ('handelsreiziger in 't plat' töt jannewaori 2002). Kraa hef onder meer streektaalpregramma's veur RTV Oost uuteprakkezeerd en mitewarkt an 't gebruuk van 't Tweants in 't theater. Groothengel hef lessen Twèents veur 't onderwies ontworpen en een Twèentse lessenriege ontwikkeld, 't cursusanbod veur de Twèentse cultuur en taal estructureerd en wetenskoppelijk onderzuuk edaoan noar streektaal in de zörgsector. Wieders was hee 'n anjager veur de tv-spotjes 'Twents, doar is niks mis met'. Hee hef verscheaidene moalen 't Twents promoot in regionale en landeljke tv en radio-oetzendingen.

Zeelaand

De streektaalfunctionaoris veur Zeelaand is Veronique De Tier, die warkt vanuut de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland. Zi'j warkt ok op de Universiteit van Gent an 't wetenskoppelijke Woordenboek van de Vlaamse Dialecten.

Rifferenties

Dit stok is eskreven in 't Zuudwest-Zuud-Drèents van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.