Grunnegs (spèllen)

De spèllen van t Grunnegs is n nait-offisjele veurkeursspèllen, baseerd op dijent van K. Ter Loan. t Is ôfstimd op de Nederlaandse spèllen om op dizze wieze de Grunnegse spèllen zo simpel meugelk te holden. Toch binnen der wel n aantel verschillen.

Oetgongspunten

• Veul schrieven zo as t oetsproken wordt, dus gain politie, môr plietsie
• Wel grammoatikoal korrekthaid beholden, dus nait weden, môr wezen
• Zo veul meugelk de c vervaangen deur k of s, dus nait dialect, môr dialekt
• Engelse lainwoorden nait veraandern; dus gain sjört môr gewoon shirt, gain sörves mor gewoon service
• In geogroafische noamen de -en aachteraan zo veul meugelk vot hoalen, dus nait Leeuwarden, môr Leeuwerd

oetwaarkens en meer regels hieronder

Woorden ìndegend op -en

Dizzent worden ien t Grunnegs voloet schreven, ondanks dat zai aaltieds ienslokken worden. Oetzönderns binnen (waark)woorden dij ìndegen op: -elen en -eren of -eling(en) en -ering(en). Hierbie wordt -n wel aachter de l of de r plakt.

Nederlaands	Grunnegs	Uutsproak
kijken	kieken	kie'ng
praten	proaten	proa'n
paarden	peerden	pìdn
voeren	vouern	vouwedn
kletsen	kwedeln	kweejdoln

Bie geogroafische noamen dij ìndegen op -en wordt de -en zo veul meugelk vot hoalt. Veurbeeld:

Grunnegs	Nederlaands
Nimweeg	Nijmegen

Lösse lettergrepen

Net as ien t Nederlaands het t Grunnegs gain klinkerverdubbelen bie waarkwoorden mit lösse lettergrepen:

Nederlaands	Grunnegs
lopen	lopen (en dus gain loopen)
duiken	duken (gain duuken)

Oa of ao?

Ien t Grunnegs bestaait gain twiefel: aaltied oa. Dus proaten, kloagen en knoal. As der in t Nederlaands n woord veurkomt mit n -oo dij n -oa oetsproak het, wordt dizze ien onveranderde vörm overnomen ien t Grunnegs. Dus gain noard of oar môr gewoon noord en oor.

Bie woorden as zo as (zoals) wordt t woord ôfbroken om te veurkommen dat de -oa oetsproken wordt as de -oo in noord.

Apostrof

As der aan de rechter zied letters votvalen, den wordt de apostrof wel schreven. Valen der letters aan t linkerkaant vot, den wordt der gain apostrof schreven:

	Wel apostrof	Gain apostrof
Nederlaands	De hond speelde met zijn bal.	Ik zag een hond.
Grunnegs	d'Hond speulde mit zien bale.	k Zag n hond.

In ain enkel gevaal wordt de letter aan t woord vastplakt: soavends, smörns, smiddags

t Votvalen van de -e in de wordt voak nait schreven of wordt vervongen deur t lidwoord "t", wegens grote overainkomst ien oetsproak.

U of ö

Ien de Grunnegse toal binnen verschaaidene woorden woarbie de schriefwieze zo wel mit n -u as met n -ö wezen kin. n Goud veurbeeld hierveur is t woord Grunnen. Dit wordt in n groot dail van de provìnzie as Grunnen schreven, môr in Oost-Grunnen zel t eer as Grönnen spèld worden. Baide vörmen worden juust rekend. Op Wikipedie wordt de -u bruukt, omdat n veurkeursregel van t Grunnegs is, zo min meugelk vrumde taikens te gebruken.

Trema

Ien t Grunnegs vaalt t Nederlaandse trema vot en wordt nait vervongen. As der n woord staait as Itoalie, wait de Grunneger dat hai of zai t oetspreken mout as Itoalië.

vv

As woorden ien t Nederlaands twij moal -f hebben, bieveurbeeld "koffie", den wordt dit ien t Grunnegs dubbel -v, dus "kovvie". Woorden kinnen noeit ìndegen op n -v.