Illinois
| Illinois | ||
 |
| |
| Vlagge van Illinois | Woapen van Illinois | |
 Kaarte van Illinois
| ||
| Land of Lincoln | ||
| Ofkorting | IL | |
| Tiedzone | −6 | |
| Informasie | ||
| Oppervlak laand | 140.998 km² (4%) | |
| Inwonners - Dichtheid |
12.713.634 (2014) 86,27 inw./km² | |
| Geografie en bevolking | ||
| Too-etreaden | 3 december 1818 | |
| Antal groafskoppen | {{{antal graafschappen}}} | |
Illinois, spreak uut as ille-NOY ( ˌɪləˈnɔɪ) is nen ståt in de Vereynigde Ståten van Amerika. Et ligt dår in de geografiske Groute Mearenstreake. Et hevt et vyvde-gröätste bruto binnenlandske produkt (BBP) en van alle ståten woanet der up vyv nå de meyste lüde.
Illinois hevt de groute stad Chicago in et noordousten, wat kleinere industrystäden, en groute burenbedryven in et noorden en midden van den ståt. Dårnöäst is et ryke an natuurlike grundstuvven as koalen, holt en petröäly in et süden. Dårmed hevt Illinois ne afwesselende ekonomiske grundslag. Et is een belangryk middelpünt vöär vervoor. In Chicagoland, de metropool wår as Chicago deyl van is, woanet 65% van alle Illinoianen. De haven van Chicago verbindet den ståt med andere internationale havens oaver de twey höyvdweagen: vanaf de Groute Mearen oaver de Sunt Laurens-Seaweg når den Atlantisken Oceaan en vanaf de Groute Mearen når de Mississippirivyr, langs de Waterweg Illinois en de Illinoisrivyr. De grensen van Illinois wordet deyls bepåld döär de rivyren de Mississippi, de Ohio en de Wabash. Verskeidene jåren stünd den internationalen luchthaven O'Hare bekend as eyne van de drukste luchthavens van de wearld.
Den ståt Illinois stünd lange bekend as ne bellwether, ne steade den as good angavven of yts landelik bekend sul worden of neet, beide up sociaal en kultureel vlak. Vanaf de jåren tachtig van de 20. eywe was et ouk bekend as nen politiken swing state.
De höyvdstad van Illinois is Springfield en ligt middenin den ståt. Al ligget et gröätste bevolkingsdeyl rechtevoord in et noordousten, de europääske bevolking groiden vöäreyrst vöärnamelik in et westen, do as fransken langs de Mississippi neaderstreaken. In dee tyd heaten de streake noch et Illinoisland en höyrden by Ny Frankryk. Nå de Amerikaanske Revoluty tröäken der vanaf 1780 voordan meyr amerikaanske kolonisten vanuut Kentucky langs de rivyr de Ohio. Et inwoanertal groiden van süüd når noord. In 1818 wör Illinois officiääl nen amerikaansken ståt.
Nå den anleg van et Eriekanaal en de stichting van Chicago in de 1830. jåren wör et een belangryk kommerciääl punt. Chicago wör bouwd an de Chicago-rivyr, by eyne van de weinige natuurlike inhammen in et süden van Lake Michigan.[1] Nå at John Deere de selvdrayende stålplouge uutvünd, was de ryke prairiegrund van Illinois rap ümmesat in slim produktiv en waerdevul bouwland, wat vöäle immigranten uut Sweyden en Düütskland antröäk.
Et Illinois- en Michigankanaal van 1848 makeden vervoor tüsken de Groute Mearen en et Mississippi-rivyrdal rapper en goodköyper. Nye spoarlynen brachten immigranten når nye bestemmingen in et westen van et land en vervoorden gewassen når et ousten. Den ståt was al rap een vervoorsmiddelpunt vöär heyl de VS.[2]
Teagen 1900 nöm de vråge når industrywarkers to in et noorden, en koalenmynen in et midden en süden van den ståt. Dat tröäk weader immigranten an uut Oust- en Süüdeuropa. Tydens den Eyrsten en Tweyden Wearldoorlog was Illinois een vöärname steade vöär et maken van wåpentüüg. Döär de kumst van vöäle afroamerikanen vanuut et süden untstünd der ne groute gemeynskap in med name Chicago, dee as de wearldberoomde jazz- en blues-kulturen stichteden.[3][4] Chicago steyt nu bekend as wearldstad.
Drey presidenten van Amerika wörden eköäsen do as se in Illinois woanden Abraham Lincoln, Ulysses S. Grant en Barack Obama. Ouk Ronald Reagan, den as vanuut Kalifornie warkeden, groiden up Illinois. Rechtevoord hevt Illinois de ståtsspröäke Land van Lincoln as eyrbetoun an Lincoln. In den ståt is ouk de Presidentiäle Bilbiotheek en Museum van Abraham Lincoln en in de tokumst et Presidentiäle Centrum van Barack Obama.
Verwysingen
[bewark | bronkode bewarken]- ↑ (Archiveerd) Chipublib.org. archiveerd up 16 mei 2008.
- ↑ Ryburn-LaMonte, Terri. "The Historical Development of Transportation in Illinois." (1999).
- ↑ Encyclopedia of Chicago. "Jazz". Bekeaken up 19 mei 2012.
- ↑ Encyclopedia of Chicago. "Blues". Bekeaken up 19 mei 2012.
| Verenigde Staoten van Amerika |  | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|