Vosbergenschriefwiese

De Vosbergenschriefwiese is n schriefwieze uut 1955 die bedoeld was um n eenheidsspelling te vormen veur t Nedersaksies dat espreuken wördt in Nederlaand, Duutslaand en derbuten.

De Vosbergenschriefwiese is op-esteld deur Jan Naarding en Arnold Rakers en hef in t tiedschrif 't Swieniegeltje estaon. Ondanks de andacht en alle pogingen um t Platduuts en t Nederlaands-Nedersaksies dichter bie mekaar te brengen is de Vosbergenschriefwiese nooit an-eneumen as algemene Nedersaksiese orthografie. Volgens sommigen was dat umdat der meuilike tekens in stungen, zo as de korona op de a en u, en de umluud.

De Vosbergenschriefwiese mos de greui van t Nedersaksies as kultuurtaal n zetjen in de goeie richtige geven, mer daor bleek op t lest niet genog vraag naor te ween. Naardings dichtbundel Dååd en drööm (Doad en dreum) verscheen in 1966 in de Vosbergenschriefwiese. Hierin stung n stukjen van zien onvoltooiden Reinaert-vertaling Reiner Robaord.

De eerste dichtbundel in de Vosbergenschriefwiese was De Tied blif Baas: Gedichten et Joor rund (1955) van de Bentheimer Karl Sauvagerd. Daorop volgde Algerak (1959) van de Twent Arend Lamm. In zien inleiding op disse leste bundel schreef Arnold Rakers: "De schriefwiese van Vosbergen (of Everloo!) is så maklik, dat ieder kind se heel gaue leren kan (wel 't anders vertelt, weet nich wat he seg, of is te löi üm te begriepen dat de schriefwiese van iedere "kultuur-språke" effenties "leerd" wodden mot)."

Veurbeeld

Hieronder steet t Groningse gedichte Tweidonker deur Nikl. Griep (Jelle Dijkstra) in de Vosbergenschriefwiese en in de Groningse spelling. Uut 't Swieniegeltje, darde jaorgang.

Vosbergenschriefwiese De regen tikt aintoneg En söört in ainernood Sien tröörlaid langs de wegen, Langs stoppellaand en sloot. De kimme spant sůk nauwer, De wereld wordt so klain; Hier våårt döör 't våle düüster De regenwind allain. De lichten, ver, in 't dörpke, Gåån ain vöör ain ůůt 't sicht; So slůten dågen... jåren Vöör ůns höör blinden dicht. De grauwe wilgen schůlen Daip důůknekt bie de sloot; De regen tikt aintoneg En söört in ainernood.

Grunningse spelling De regen tikt aintoneg En zeurt in ainernood Zien treurlaid laangs de wegen, Laangs stoppellaand en sloot. De kimme spant zok naauwer, De wereld wordt zo klain; Hier voart deur t voale duuster De regenwind allain. De lichten, ver, in t dörpke, Goan ain veur ain oet t zicht; Zo sloeten doagen... joaren Veur ons heur blinden dicht. De graauwe wilgen schoelen Daip doeknekt bie de sloot; De regen tikt aintoneg En zeurt in ainernood.

De spelling

Hieronder vie'j n uutleg van de Vosbergenschriefwiese deur Jan Naarding. Uut 't Swieniegeltje, darde jaorgang.

• 
• 
• 

• 
• 

Bronnen

* Helmut Lensing, Die Niederdeutsch-Bewegung nach 1945 in den Regionen Grafschaft Bentheim, Emsland und Ost-Niederlande, in: Osnabrücker Mitteilungen. Mitteilungen des Vereins für Geschichte und Landeskunde von Osnabrück (Historischer Verein), Bd. 125, Osnabrück 2020, S. 91-116.

• H.T.J. Miedema, Het Nedersaksisch symposion (1955), in: http://www.twentsetaalbank.nl/docs/DmB_1955_078-Het_Nedersaksisch_symposion-MiedemaHTJ.pdf

Dit artikel is eskreaven in et westveluwske dialekt van Nunspeet, in de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze.