Overleg Wikipedia:Algemene Nedersaksische Schriefwieze
Historie
[bronkode bewarken]De spelling van t Nedersaksies is op disse wiki geregeld onderwarp van gesprek, umdat der neet ne officiele, veureskraeven spelling besteet. Wal bunt der verskeidene spellingsveurskriften veur de varianten van t Nedersaksies. Probleem is allenig dat de veurskriften verskillende oplossingen hebt veur et skrieven van min of meer dezelfde klanken. Dat is gin probleem zolang de skrieveri'je binnen de eigen regio blif, moar op ne wiki as disse, woar de varianten bi'j mekare komt, wordt dee verskillen wal heel dudelik. n Antal gebroekers van disse wiki meent dat dee verskillen slecht bunt veur et Nedersaksies: doardeur lik der n groter verskil te waen in de varianten as der in et spraokgebroek is. Deur daor wat meer eendudig te waen, könt de varianten mekare verstarken, en et beeld dat et Nedersaksies ne richtige spraoke is, en gin dialekt van et Nederlaands wat ontkrachten. Denk daorbi'j an de grotere spraoken as et Nederlaands, Duuts, Engels, Fraans dee ok oet dialektkontinuums ontstaon bunt, maor deur standardisering starker eworden bunt.
Daornoast is der n antal gebroekers dee't meent dat standardisering neet neudig is, en et leefste de eigen variant anholdt, beveurbeeld umdat ze boeten disse wiki ok in de streekspraoke skrieft. Of umdat et skrieven in de eigen variaant et beste et geveul veur de eigen spraoke weergif.
Veur beide zeenswiezes is wat te zeggen, en a'j daor gedachten ovver hebt, laot et hier veural heuren. t Is better dat der ne goeie diskussie ovver ontsteet, as dat de Nedersaksiese variaanten deur et ovverheersende gebroek van et Nederlaands in de media steurigan minder gebroekt wordt.
Op disse ziede kö'j n antal veurstellen vinden veur de veurstanders van de eerste zeenswieze: ne standard Nedersaksiese skriefwieze. Een ovverzicht van de leste diskussies:
- Wikipedia:De_praothoek#Spellen anvang van de diskussie
- Archief ovverleg ANS, nog neet egraond op SONT, et eerste idee was um ne kompleet ni'je spellingswieze oet te vinden. Daornao kwam et besef dat daor al ne kommissie van experts in et Nedersaksies naor hef ekekken: de SONT kommissie veur ne algemene Nedersaksiese spelling.
De SONT spelling is too as veurbeeld enommen um te kommen tot ne meer eendudige spelling op disse wiki, en de diskussie um doar nog wat an te veranderen kö'j op disse ziede vinden.
De veurestelde schriefwieze kö'j vinden op: Algemene Nedersaksiese schriefwieze
Met naodrok wilt wi'j zeggen dat de algemene Nedersaksiese spelling neet geet ovver et maken van n soort standard Nedersaksies, nen mengvorm van alle varianten, waor gin enkelen variant zich in herkent. Wi'j wilt de verskeidene varianten in stand holden, moar allenig de skriefwiezen veur soortgelieke klanken in de spraokvarianten wat eendudiger maken, um doarmet wat professioneler ovver te kommen.
Hier stoan de oetgongspunten van de SONT-schriefwies, zodat elkenain der even op reageern kin. Ik heb t bewaitens nait overzet, dat kinnen wie wel doun wie t der over ains binnen. Wees der even op verdocht dat t bewaarken van dizze ziede, deur t grote aantel kopkes (onderwaarpen), n ìnde tied ien beslag nemt. De kaans is dus groot dat ientieds joe aan t bewaarken binnen, n aander t ook weer bewaarkt. Sloa joen bewaarkens dus veur de zekerhaid even boetens (extern) op, om op dij menaaier gain tekst kwiet te roaken, woar man laank mit bezeg wèst het.
Uitgangspunten van de SONT-werkgroep
[bronkode bewarken]Willen we een bruikbare spelling hebben voor het Oost-Nederlands, dan is er maar één uitgangspunt mogelijk het Nederlandse systeem. Hierbij wordt gedoeld op de Nederlandse spelling, de regels, achtergronden etc. kortom, de systematiek. Zo hoeven wij niet in te gaan op de schrijfwijze van d, t, dt bij de werkwoordvervoeging, open lettergrepen etc. Zo wordt elke tekst toegankelijk voor elke 'consument' die op school de regels van ons Nederlandse systeem heeft geleerd. Een discussie over de bruikbaarheid van de Nederlandse spelling en de regels daarvan ligt buiten het bestek en de bedoeling van onze werkgroep. Als de regels van de spelling onze basis vormen, voldoen we in elk geval aan het principe van de leerbaarheid en bruikbaarheid, want daarover is dan geen discussie mogelijk. Bovendien is het dan niet noodzakelijk lezers te scholen in de principes van de spelling van onze streektalen; voor elke Nederlander zijn ze toegankelijk.
De principes van leerbaarheid, leesbaarheid en bruikbaarheid vormen ons uitgangspunt, evenals consistentie en consequentie binnen het systeem. Dit laatste mag niet zover gaan, dat we in het uiterste terechtkomen van een spelling, die zo nauwkeurig mogelijk zou moeten voldoen aan het weergeven van de klanken zoals die gesproken worden. Een fonetische spelling is niet slechts moeilijk leesbaar maar ook weinig zinvol, wanneer we een breed publiek willen bereiken. Het is slechts zinvol voor uitingen in de taalkunde waarbij klankverschillen aangegeven moeten worden.
Wanneer we aansluiten bij het Nederlandse systeem, dienen we een pragmatisch uitgangspunt in te nemen: waar schiet het Nederlandse spellingssysteem tekort voor onze Oost-Nederlandse dialecten? Dat geldt bijvoorbeeld voor het Oost-Nederlandse klinkersysteem, dat uitgebreider is dan het Nederlandse. Voor bepaalde klanken in het Nederlands behoeven we geen klanktekens, waar we in de streektalen wel tekens voor nodig hebben. Dat betekent, dat wij aanvullingen nodig hebben. Daarnaast, als het Nederlands als principe hanteert dat het assimilatie (aanpassingen in de uitspraak van klanken zoals bijvoorbeeld klinkers voor een r) niet in de spelling opneemt, zullen we daarbij ook voor de streektaal terughoudend kunnen zijn. Regionale klankvarianten worden zichtbaar in de spelling zoals uit de voorbeeldteksten duidelijk wordt. Het gevolg hiervan is, dat het herkenbare woordbeeld niet vertroebeld wordt door afwijkingen, die door positie of anderszins bepaald worden. En hier kent deze spelling een principiële afwijking met het Nederlandse spellingssysteem: het staat een schrijver vrij af te wijken van het systeem, als dat nodig is voor het aanduiden van lokale, karakteristieke verschillen.
Komtoar
[bronkode bewarken]Ik bin t hier grotendails mit ains. Hou meer de schriefwies op dijent van t Nederlaands liekt, des te groter de kaans dat dij aannomen en broekt wordt. Tougankelkhaid is dunkt mie t belaangriekste woord. Dij lèste zin bin ik n beetje over ien twiefel. Omdat as aine vrij is om regionoale verschillen aan te duden ien de schriefwies, woarom he've den n verainde schriefwies? Aan aander kaant, t behold van regionoale verschillen is ook belaangriek. Grönneger 1 21:27, 8 jun 2011 (CEST)
- Mout de noam traauwens wel SONT-spelling blieven as wie dizzent vastlaegen? Zollen wie nait n neie noam verzinnen mouten? Zo wied as ik nou zain kin binnen der al oardig wat veraanderens. n Poar veurstaelen: Pan-Saksische Spelling (PSS), Intersaksische Spelling (ISS), Verenigd Nedersaksische Spelling (VNS), Standaard Nedersaksische Spelling (SNS), Standaard Oost Nederlandse Spelling (SONS), Nieuw Saksische Spelling (NSS), Nieuw Nedersaksische Spelling (NNS). Grönneger 1 02:23, 12 jun 2011 (CEST)
- Ja, wulen bin natuurlik neet van de SONT. Pan-Saksisch of Intersaksisch is t neet want t Platduuts vuilt der neet onder. Verenigd Nedersaksische Spelling (VNS) of Nedersaksische Standaardspelling/Nedersaksische Standardschriefwieze (NSS) lik m'n wel wat. Sεrvιεи | Overleg » 16:23, 12 jun 2011 (CEST)
- NSS gif wal ne assosiatie met Nationalsozialistischer Schülerbund. Wiet ezocht, moar toch. Wi'j zollen ok ANS (Algemene Nedersaksiese spelling) können gebroeken, steet toch al bovven disse ziede. Droadnaegel 00:18, 16 jun 2011 (CEST)
- Zoks was oek al in m'n op-ekeumen, en dat mu'j inderdaod neet hebben. Mer vie'k oek goed ANS (een vrouwelike spelling), en ja, Gemeenschappelijk Algemeen Intersaksisch Taalschrift Jegens het Altijd mooie Nedersaksisch (GAITJAN) is toch een bietjen lange haha. Sεrvιεи | Overleg » 19:11, 16 jun 2011 (CEST)
- NSS gif wal ne assosiatie met Nationalsozialistischer Schülerbund. Wiet ezocht, moar toch. Wi'j zollen ok ANS (Algemene Nedersaksiese spelling) können gebroeken, steet toch al bovven disse ziede. Droadnaegel 00:18, 16 jun 2011 (CEST)
- Ja, wulen bin natuurlik neet van de SONT. Pan-Saksisch of Intersaksisch is t neet want t Platduuts vuilt der neet onder. Verenigd Nedersaksische Spelling (VNS) of Nedersaksische Standaardspelling/Nedersaksische Standardschriefwieze (NSS) lik m'n wel wat. Sεrvιεи | Overleg » 16:23, 12 jun 2011 (CEST)
- Aj d'r Algemene Nedersaksische Schriefwieze van maakt, hol ie dezölfde ofkörting, mar maak ie de term begriepelijker veur de Platduutsers. Daorumme was 't ok Vosbargenschriefwiese: umme 'spelling' en 'Rechtschreibung' buten deure te holden. Ok al is ANS veur Nederlaands-Nedersaksisch bedoeld en op de Nederlaandse spelling ebaseerd. Ni'jluuseger 14:56, 8 jul 2011 (CEST)
- Mit ains. Grönneger 1 14:58, 8 jul 2011 (CEST)
- Ok met eens, en steet ok al zo in de tekst op Wikipedia:Nedersaksische_Standaardspelling Droadnaegel 20:41, 9 jul 2011 (CEST)
- Mit ains. Grönneger 1 14:58, 8 jul 2011 (CEST)
Regels en toepassingen
[bronkode bewarken]- De uitgang -en wordt als regel voluit geschreven. Dus warken in plaats van warkng, Iopen in plaats van loopm.
- De r tussen vocaal en consonant wordt gespeld. In gebieden waarin de uitspraak van de r in deze positie niet gevoeld wordt, hoeft deze niet gespeld te worden.
- Werkwoordsvormen worden vervoegd volgens het Nederlandse spellingssysteem. Verdere verbuigingen in de streektaal worden gespeld als zij hoorbaar zijn.
- De suffixen zoals -lijk en -tie worden zoals in het Nederlands gespeld. Dus dudelijk i.p.v. dudelik.
- Het gebruik van hoofdletters is conform de Nederlandse spelling.
- Het gebruik van apostrof als weglatingsteken binnen een woord is overeenkomstig het Nederlands. Het gebruik van koppelteken als verbinding tussen woorden is overeenkomstig het Nederlands. In de streektaalspelling komen combinaties voor: er wordt binnen een woord een letter weggelaten: z'n. In combinatie met een woordkoppeling wordt alleen het koppelteken gebruikt; dus he-k ("heb ik") en bi-j ("ben je")". Zo is er een verschil in het Achterhoeks tussen bi’j ("bij; insect") en bi-j ("ben je'").
- In enkele streektalen worden de geslachten nog onderscheiden; nen keerl, ne kaarke, 'n kind. Dit wordt ook in de spelling gehandhaafd. De verbuigingen binnen het geslacht vertonen een zwakke positie en worden daar gehandhaafd waar ze hoorbaar nog aanwezig en relevant zijn. Ik heb dizzen man zeen; owwe keender.
- Ook in verkleinwoorden wordt in een open lettergreep een enkel klinkerteken gespeld; dus husie,fesie.
Hieronder worden de specifieke spellingsregels van de SONT-spelling uitgewerkt. Daar kan iedereen discussiëren over de toepassing. De Status geeft aan of er overeenstemming is bereikt over het bepaalde onderwerp. De legenda:
- Diskussie, nog gin oetkomst
- Volgens SONT
- Neet volgens SONT, wal ovvereenstemmming
- Neet bespreuken in SONT-spelling, wel overeenstemmming
De spelling sluit in principe aan bij het Nederlandse spellingssysteem
[bronkode bewarken]- De riekwiedhaid van "in principe" ligt bie wat wat leger as dat de SONT-waarkgroep bedould het. t Belaangriekste punt veur mie, wat dit aangaait, is t zo veul meugelk ontwijken van de c, wat t Nederlaands juust aansom dut. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen
Hoofdletters als in de Nederlandse spelling
[bronkode bewarken]- Mit ains. Gewoon noamen, toalen, bepoalde feestdoagen en geogroafische noamen en heur adjektieve vörms. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Ok met eens Droadnaegel 00:09, 9 jun 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen
- Ok met eens Droadnaegel 00:09, 9 jun 2011 (CEST)
Vreemde woorden worden gespeld als in het Nederlands, tenzij anders uitgesproken
[bronkode bewarken]- Mit ains, mit oetzundern van de c-k-vervangen. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Eens met Grönneger, dus kultuur in stea van cultuur. Droadnaegel 00:10, 9 jun 2011 (CEST)
- Status: Nieuwe regel als volgt aangenomen: "Vreemde woorden worden gespeld zoals in het Nederlands, tenzij anders uitgesproken, met uitzondering van de c die altijd verandert in k of s"
Met open lettergreep wordt rekening gehouden
[bronkode bewarken]- Ik begriep nait haildal wat hiermit bedould wordt. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Ik deanke at ze hiermet bedoolt at bv. "huze" met ene -u eskreewn wörd en nit as "huuze".
- Zol bes kunnen. Lik m'n neet meer dan logisch toch. Sεrvιεи | Overleg » 16:24, 12 jun 2011 (CEST)
- Ik deanke at ze hiermet bedoolt at bv. "huze" met ene -u eskreewn wörd en nit as "huuze".
- Status: Aangenomen
In de dubbele spellingstekens oa, ao, ch, vv, zz wordt niet afgebroken
[bronkode bewarken]- Joa, huiven wie dunkt mie nait over te diskuzeern. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen
Bij tussen -n- wordt in strijd met de Nederlandse spelling de uitspraak gevolgd (schaopevel)
[bronkode bewarken]- Is elkenain t dunkt mie wel mit ains: de n allend schrieven as dij oetsproken wordt. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen
- Wie meta-schrieft noe "De tussen-n wordt alleen geschreven wanneer deze gehoord wordt", maar dat is neet zo. Wie schrieft n "n" as der n "n" is, wie schrieft m mangs as r ooit n "n" waar, maar aan's neet. Ik schrief ok weal s metklinkers a-k denk dat ze vort-evallen bint (zo as in "barstends). maar wie schrieft gin letters die uutprakkeziert bint deur luu, dee zölf ok weal weet, dat dee letters der nooit ewest bint. Dat "tussen-n" is n verzinsel van de Hollaands/Brabaantse Taalunie. --129.125.102.126 04:18, 2 sep 2012 (CEST)
- Klopt, de tussen-n is inderdaod n verzinsel uut t Hollaands, mer toch heur je m wel op sommige plekken. Der bin meensen die hondehokke zegen (de meeste dunkt m'n), terwiel aandere meensen honnhokke zollen zegen, krek zo mit apenötten/aapnnötten. Standard is t dus zonder tussen-n, mer a'j m toch uutspreken dan schrief je m wel. Servien (overleg) 13:05, 2 sep 2012 (CEST)
- Der bint luu dee "pannekoek" en "pannenkoek" zegt, t eerste is nen koek den in ne panne is ebakken, t tweede is n partie pannen dee an mekaar ekoekt bint.
- A-j dat neet zegt, kö-j erkennen da-j n dialekt sprekt; a-j dat neet zeggen könt, kö-j erkennen da-j n spraokgebrek hebt en naor ne logopediste gaon; ie könt t ok "tussen-n" numen. --129.125.102.126 03:02, 5 sep 2012 (CEST)
- Klopt, de tussen-n is inderdaod n verzinsel uut t Hollaands, mer toch heur je m wel op sommige plekken. Der bin meensen die hondehokke zegen (de meeste dunkt m'n), terwiel aandere meensen honnhokke zollen zegen, krek zo mit apenötten/aapnnötten. Standard is t dus zonder tussen-n, mer a'j m toch uutspreken dan schrief je m wel. Servien (overleg) 13:05, 2 sep 2012 (CEST)
- Wie meta-schrieft noe "De tussen-n wordt alleen geschreven wanneer deze gehoord wordt", maar dat is neet zo. Wie schrieft n "n" as der n "n" is, wie schrieft m mangs as r ooit n "n" waar, maar aan's neet. Ik schrief ok weal s metklinkers a-k denk dat ze vort-evallen bint (zo as in "barstends). maar wie schrieft gin letters die uutprakkeziert bint deur luu, dee zölf ok weal weet, dat dee letters der nooit ewest bint. Dat "tussen-n" is n verzinsel van de Hollaands/Brabaantse Taalunie. --129.125.102.126 04:18, 2 sep 2012 (CEST)
- Status: Aangenomen
Aan het einde van een woord geen verdubbeling van het spellingsteken (lu ipv luu)
[bronkode bewarken]- Hier bin ik t nait mit ains. Veuraal omdat wie ien Grönnen ook woorden as "ik du" kennen, dij nait as "ik duu" oetsproken worden. Doarom veur de zekerhaid kinnen wie beter ien summege gevalen wel dubbele klinkers aan t ìnde schrieven. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Daor zie ik 't nut neet ech van in "ho", "to" en "lu" spreek je autematisch uut as "hoo", "too" en "luu". "Ik du" zol ik autematisch uutspreken as "ik duu", ku-j daor dan neet beter "ik de" veur schrieven? Sεrvιεи | Overleg » 23:06, 9 jun 2011 (CEST)
- Hooft veur mi'j ok neet, behalve bi'j -e: idee. Droadnaegel 23:18, 9 jun 2011 (CEST)
- "Ik de" zol nait de juuste oetsproak wezen. t Wordt zeg mòr oetsproken as "ik dut", zunder -t. Grönneger 1 07:04, 10 jun 2011 (CEST)
- Mer dat lös je oek neet op deur der "ik du" van te maken want an 't einde krie-j vanzelf een open klank, je schrieven toch oek neet: autoo, behaa, mayoo... je kunnen 't wel mit een accent angeven "ik dù", zo mu-k oek woorden schrieven zoas "we" umda-j anders de uutspraak "wuh" kriegen, en "veurdà" (veurdan) aanders krie-j veurdaa. Sεrvιεи | Overleg » 21:50, 10 jun 2011 (CEST)
- Daor zie ik 't nut neet ech van in "ho", "to" en "lu" spreek je autematisch uut as "hoo", "too" en "luu". "Ik du" zol ik autematisch uutspreken as "ik duu", ku-j daor dan neet beter "ik de" veur schrieven? Sεrvιεи | Overleg » 23:06, 9 jun 2011 (CEST)
Aan aander kaant, "du" is de ainegste dij ik bedenken ken woarbie dit zo is. Dit kin man zulf wel bedenken. Grönneger 1 18:29, 11 jun 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen
Lidwoorden: de, het/’t, een/’n
[bronkode bewarken]- Elkenain is t dunkt mie wel ains: de, het, een/ain/ien of de, t, n, ne, nen. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Wi-j 't dan zonder ofkappingsteken doon, of mit? 't Maak mien neet zo veule uut. Sεrvιεи | Overleg » 21:50, 10 jun 2011 (CEST)
- Zunder. Grönneger 1 00:14, 11 jun 2011 (CEST)
- Mien bes, mer dan wik 't wel weer of van de SONT-spelling. Sεrvιεи | Overleg » 13:51, 11 jun 2011 (CEST)
- Jao, maor dat dou've toch al en de SONT-schriefwies schrift hoge komma's veur, dei wie juust ontwieken willen, is t nait zo? Doar wordt de schriefwies makkeliker van en doar liekt t ook minder rommelig deur. Grönneger 1 01:52, 12 jun 2011 (CEST)
- Inderdaod. Wat mien betref an eneumen. Sεrvιεи | Overleg » 10:58, 12 jun 2011 (CEST)
- Lik mie ook better. Zut dr netter oet.
- Lik m'n wel beter um a'j "t" gebruken da'j dan oek "n" gebruken (t zelfde geldt dan veur "het" en "een"), dus niet deur mekaar... aanders krie'j zo'n rommelboel. Servien (overleg) 12:32, 31 jul 2011 (CEST)
- Lik mie ook better. Zut dr netter oet.
- Mien bes, mer dan wik 't wel weer of van de SONT-spelling. Sεrvιεи | Overleg » 13:51, 11 jun 2011 (CEST)
- Zunder. Grönneger 1 00:14, 11 jun 2011 (CEST)
- Wi-j 't dan zonder ofkappingsteken doon, of mit? 't Maak mien neet zo veule uut. Sεrvιεи | Overleg » 21:50, 10 jun 2011 (CEST)
- Status: Nieuwe regel als volgt aangenomen: "Lidwoorden hetzelfde als in het Nederlands, tenzij anders uitgesproken (ien, ain). Afgekorte vorm zonder apostroffen."
‘s/es voor 'ns en der voor er (der, d'r, ter, t'r)
[bronkode bewarken]- Ik zol nait 's doun, allend es. Mit 'der' bin ik t ains. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Mee eens. De apostrof zo veul meugelijk uut de weg gaon. Sεrvιεи | Overleg » 23:07, 9 jun 2011 (CEST)
- Status:Aangenomen
- Mee eens. De apostrof zo veul meugelijk uut de weg gaon. Sεrvιεи | Overleg » 23:07, 9 jun 2011 (CEST)
-en, in: werken, lopen, e.d. voluit
[bronkode bewarken]- Elkenain mit ains, huiven wie nait wieder over te proaten. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Neet helemoal, Woolters had der nog wal wat ovver te zeggen: Wikipedia:Algemene_Nedersaksische_spelling#geven_of_gevn.2Fgeevn. --Droadnaegel 23:33, 10 jun 2011 (CEST)
- Nou, t liekt mie dudelik tou dat ik veur de haile vöörm bin. Ook al sloet dat minder aan bie de aaldoagse oetsproak, as man dichten of laiderschrieven gaait, den wil man dei -e toch nog wel es stiekem oetspreken as man n lettergreep teköört komt. Dus dei -e is der weldegelik en doarom kinnen wie hom ook net zo goud schrieven. Grönneger 1 02:05, 12 jun 2011 (CEST)
- Ik bin oek veur. t Zelfde principe as t Platduuts/Duuts, plus dat t op de ene plekke wel en de aandere plekke neet uut espreuken wörden. Sεrvιεи | Overleg » 11:01, 12 jun 2011 (CEST)
- Nou, t liekt mie dudelik tou dat ik veur de haile vöörm bin. Ook al sloet dat minder aan bie de aaldoagse oetsproak, as man dichten of laiderschrieven gaait, den wil man dei -e toch nog wel es stiekem oetspreken as man n lettergreep teköört komt. Dus dei -e is der weldegelik en doarom kinnen wie hom ook net zo goud schrieven. Grönneger 1 02:05, 12 jun 2011 (CEST)
- Neet helemoal, Woolters had der nog wal wat ovver te zeggen: Wikipedia:Algemene_Nedersaksische_spelling#geven_of_gevn.2Fgeevn. --Droadnaegel 23:33, 10 jun 2011 (CEST)
- Status:Aangenomen
-enen, -eren, -elen (rekenen, zilveren, nestelen)
[bronkode bewarken]- Ien Grönnen vòlgen wie nou de Duutse regel en schrieven wie -n, -ern en -eln, mòr veur de dudelkhaid kinnen wie inderdoad beter -enen, eren en elen schrieven kinnen om zo de regel van -en aaltieds voloet schrieven vòlgd wordt. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Is wel zo makkelijk hoef je neet nao te denken :) Sεrvιεи | Overleg » 23:08, 9 jun 2011 (CEST)
- Zelf ha'k et leefste et Duutse systeem, moar voloet kan good met leaven, dus gin bezwoar (I'j wet wal, water bi'j de wien, en zo). Droadnaegel 23:14, 9 jun 2011 (CEST)
- Joa, ik vin zulf t Duutse systeem ook goud, mòr dat geft weer n ìnlek aantel extra regeltjes, wat de boudel weer lasteger moakt, dus vandoar. Grönneger 1 07:06, 10 jun 2011 (CEST)
- Zelf ha'k et leefste et Duutse systeem, moar voloet kan good met leaven, dus gin bezwoar (I'j wet wal, water bi'j de wien, en zo). Droadnaegel 23:14, 9 jun 2011 (CEST)
- Is wel zo makkelijk hoef je neet nao te denken :) Sεrvιεи | Overleg » 23:08, 9 jun 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen
-r- geschreven in wordt, zwart
[bronkode bewarken]- Mit ains. Aigelks zo veul meugelk de r schrieven, omreden dij der wel is, ondanks dat er nait oetsproken wordt.Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen
-lijk, in eerlijk
[bronkode bewarken]- Elkenain dunkt mie wel ains mit -lik. Ik bin der nog nait over ains of wie ien t Grönnegs -liek en -elk beholden mouten. Ien prinzipe liekt -liek wel hail veul op -lik en is -elk n òfkörten dij ien n standerdschriefwies omzield worden mout, mòr aan aander kaant binnen t wel dudelke biezundere oetsproaken. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- A'w toch goat afwieken van WALD's -e- veur stomme e, dan -lik. SONT-kommissie gif zelf an dat de Nederlaandse spelling hier veranderd zol motten worden. Dan is -lik ok eendudiger met -dig en -tig.
- Mee eens. @Grönneger: -liek zol ik zo anhouwen, da-s een hele aandere uutspraak as -lik, en -elk zo-j meschien 't bes uut de weg kunnen gaon. Sεrvιεи | Overleg » 23:16, 9 jun 2011 (CEST)
- Even tuzzendeur, ik heb hier t grote woordenbouk van Ter Loan oet 1929 hier veur mie en dij schrieft ook "-lik", "-ig" en "-ies". Dat even as bevestigen dat dit de juuste schriefwies wezen zol. Grönneger 1 17:42, 16 jun 2011 (CEST)
- Mee eens. @Grönneger: -liek zol ik zo anhouwen, da-s een hele aandere uutspraak as -lik, en -elk zo-j meschien 't bes uut de weg kunnen gaon. Sεrvιεи | Overleg » 23:16, 9 jun 2011 (CEST)
- A'w toch goat afwieken van WALD's -e- veur stomme e, dan -lik. SONT-kommissie gif zelf an dat de Nederlaandse spelling hier veranderd zol motten worden. Dan is -lik ok eendudiger met -dig en -tig.
- Status: Nieuwe regel als volgt aangenomen: "-lijk wordt geschreven als -lik of -liek, naar uitspraak
-ig zoals in moedig
[bronkode bewarken]- Joa, elkenain wel mit ains dunkt mie. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen
-erd, -ert, -d, -t: d, dus dikkerd, mienend, enkeld
[bronkode bewarken]- Mit ains. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen
Voltooid deelwoord van samengestelde werkwoorden: in egaon, schone emaakt
[bronkode bewarken]- Ik bin t hier mit ains. t Is dudelker as in-egaon of schoon-emaakt omdat der den weer wat apaarte taikens ontweken worden. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- 't Is effen weer wat aanders, mer gien prebleem mee. Sεrvιεи | Overleg » 23:17, 9 jun 2011 (CEST)
- Typies geval van: mek mi'j gin donder oet. As et SONT hier zonder streepken veurskrif, dan loa'w dat volgen. Droadnaegel 23:32, 9 jun 2011 (CEST)
- Effen veur de dudelikheid is t dan oek "dat he'k schoon maakt"? Lik m'n wel toch? Sεrvιεи | Overleg » 12:17, 12 jun 2011 (CEST)
- Det is inderdaad n good peunt, Servien. Dr zeent plaatsen woer't "schoonmaakt" better is as "schoon maakt"... is t ne roete in houwn, of eenn de harsens inhouwn? Woolters 15:56, 12 jun 2011 (CEST)
- Effen veur de dudelikheid is t dan oek "dat he'k schoon maakt"? Lik m'n wel toch? Sεrvιεи | Overleg » 12:17, 12 jun 2011 (CEST)
- t Hele woord is 'schoonmaken', waorumme is t los dan schone emaakt... en "enen de harsens inhouwen" is wat aanders as "enen de harsens in houwen" toch? Meschien toch beter um te kiezen veur: schonemaakt, uutespreuken, op-edaon (aanders krie'j oopedaon), lös-emaakt, in-etrapt, deuregaon... Sεrvιεи | Overleg » 17:04, 12 jun 2011 (CEST)
- Joa, dunkt mie ook. Zulfs as man "schone emaakt" of "schone-emaakt" schrieft, den zaegt man as nog maor ain e (dus nait schoneëmaakt), dus woarom nait zo schrieven? Grönneger 1 17:40, 12 jun 2011 (CEST)
- Hach ja, dat bedoel ik oek schonemaakt. Is dan gien idee um t veurdan zo te schrieven: schonemaakt, deuregaon, uutevunnen, neerezet, mer: op-emaakt, an-egeven, bie-ezet, of-emaakt (umdat t aanders een open klank zol ween, vergeliek mit Ned. zeebodem/zee-egel). t Streepjen bie de aandere klanken is neet neudig. Sεrvιεи | Overleg » 19:54, 12 jun 2011 (CEST)
- Ik begriep neet woarum da'j hier dan een streepken wilt. Woolters, et geet hier um volteuide deelweurde. Dat gif in bepoalde gevallen problemen met de veurgoande lettergrepe: ik heb um de harsens inehouwen, dat klopt neet. ik heb um de harsens innehouwen, dat steet neet. Dus dan ku'j ne spatie of n streepken gebroeken. Dan skrif SONT veur: gebroek ne spatie. Dat kump ovverèn met da'w zo min meugelik leastekens wilt. Dus woarumme dan dat streepken. Spatie kump ovverèn met SONT, dus dan hoof i'j hier gin ni'je regel veur te maken.
- Hach ja, dat bedoel ik oek schonemaakt. Is dan gien idee um t veurdan zo te schrieven: schonemaakt, deuregaon, uutevunnen, neerezet, mer: op-emaakt, an-egeven, bie-ezet, of-emaakt (umdat t aanders een open klank zol ween, vergeliek mit Ned. zeebodem/zee-egel). t Streepjen bie de aandere klanken is neet neudig. Sεrvιεи | Overleg » 19:54, 12 jun 2011 (CEST)
- Ik zol ook n spoatsie doun, maor zo as k al zee, bie os wordt dit nait broekt, dus hecht nait te veul weerde aan mien oordail. Grönneger 1 00:44, 13 jun 2011 (CEST)
- Oké, dus de VVT mit -e wörden: schone emaak, deur egaon, of emaak, in ezet; mer de onbepaolde wieze: schonemaken, deurgaon, ofmaken inzetten? Veur t Stellingwarfs/Gronings zo'j dan kriegen: schonemaekt, deurgaon, ofmaekt, inzet; of kump daor dan oek een spasie tussen: schone maekt, deur gaon, of maekt, in zet? t Mut vanzelf neet onneudig van mekare ofwieken. Ja, of je mutten t allinnig doon bie "in ehouwen" tegenover "deuregaon" (umdat daor gien preblemen bin). Sεrvιεи | Overleg » 12:32, 13 jun 2011 (CEST)
- Joa, dunkt mie ook. Zulfs as man "schone emaakt" of "schone-emaakt" schrieft, den zaegt man as nog maor ain e (dus nait schoneëmaakt), dus woarom nait zo schrieven? Grönneger 1 17:40, 12 jun 2011 (CEST)
- Typies geval van: mek mi'j gin donder oet. As et SONT hier zonder streepken veurskrif, dan loa'w dat volgen. Droadnaegel 23:32, 9 jun 2011 (CEST)
- 't Is effen weer wat aanders, mer gien prebleem mee. Sεrvιεи | Overleg » 23:17, 9 jun 2011 (CEST)
- Ik zol de regel zo doun: Voltooid deelwoord van samengestelde werkwoorden worden aan elkaar geschreven, tenzij dit problemen oplevert met de uitspraak, bv. "inegaon", dat zou worden uitgesproken als "ienegaon". In dit geval schrijft men een spatie, dus in "egaon". Grönneger 1 11:44, 14 jun 2011 (CEST)
- Ik begriepe de SONT hierin oek neet. A'j t Nederlaans hierin volgen zollen dan ha'j eschreven: deuregaon, in-ehaold... vergeliek: zee-egel (gien: zee egel). Sεrvιεи | Overleg » 20:34, 15 jun 2011 (CEST)
- Dit is absoluut niet mogelik veur et Stellingwarfs. Voltooid dielwoord is zegd en niet ezegd. Groetnis --Kening Aldgilles 18:34, 22 jun 2011 (CEST)
- Nee, ien t Grönnegs hebben wie dij e- ook nait, mòr doe snapst toch wel dat n regel allend broekt worden kin as dat neudeg is... Grönneger 1 19:10, 11 jul 2011 (CEST)
- Dit is absoluut niet mogelik veur et Stellingwarfs. Voltooid dielwoord is zegd en niet ezegd. Groetnis --Kening Aldgilles 18:34, 22 jun 2011 (CEST)
- Ik begriepe de SONT hierin oek neet. A'j t Nederlaans hierin volgen zollen dan ha'j eschreven: deuregaon, in-ehaold... vergeliek: zee-egel (gien: zee egel). Sεrvιεи | Overleg » 20:34, 15 jun 2011 (CEST)
- k Bin t hier nich mit eans. k Veend det in situoasies woarmit veurzetsels goat t veurzetsel öp ean öf oandre menier in de eskriewn sproak mit t warkwoard verbönn'n wean mött. TristanAidan
- Dat dou've nou toch ook? Grönneger 1 19:10, 11 jul 2011 (CEST)
- Status: Nieuwe regel als volgt aangenomen: het voltooid deelwoord van samengestelde werkwoorden wordt aaneen geschreven, indien dit leidt tot een verkeerde uitspraak dan wordt er een koppelteken gebruikt (bv. uutegaon, deureleupen vs. in-egaon, op-epakt)
Verkleinwoorden: husie, magie, tunegie, pagie, padtie, peerdtie, paartie, keuninkie, ringegie, ringie, rinkie, bellegie, hondtie, lochie, wichie, fesie, worsie, kassie
[bronkode bewarken]- Mit ains. Zo kört meugelk en bie woorden as 'hondtie' de d stoanlòten. Wat lochie, wichie en fesie aangaait wait ik t nait wis. Op zokzulf wordt de t noeit ook mòr n bitke oetsproken, mòr aan aander kaant staait dij der bv ien t enkelvold wel (mit oetzundern van t Veluws). Ien t Nederlaands zegt man ook 'feesje', en man schrieft 'feestje', dus doar bin ik persoonlieks nog nait haildaal oet. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Ik zol 't houwen op: fesie/feesjen, kassie/kasjen (dan löp 't synchroon + 't wönnen allebeie neet uut-espreuken). Hondtien ha-k juus een prebleem mee: in de brochure steet dat ze der oek nog neet uut wanen of 't noen "hondtien/padtien" of "hontien/pattien" mos ween, daor mu-j de stam + -je/-ie veur gebruken (-tje is gien verkleinwoorduutgang), mer dan krie-j hondien, de eindklank mut dus veraanderen naor een t, net zoas dat bie "keuninkien" geet (keuning > keuninkien), daor veraandert -ing toch oek in -ink. Sεrvιεи | Overleg » 21:50, 10 jun 2011 (CEST)
- Jawel, -tie is wel n verklainvörm (bv. bekertie). Ik zol gewoon -dtie schrieven. t Gevoar van t schrieven van fesie en kassie is dat t nait haildal dudelk is woar t vot komt. Neem t Stellenwaarfse "patie". Komt dat van "paar", "pa" of "paart". Grönneger 1 00:00, 11 jun 2011 (CEST)
- Oké, da-s waor neet an edoch, goed do-w dat. Mer fesie en kassie, schrieven as "kastie" en "feestie" da-s wel heel ampart, da-s 't zelfde as "appel" in 't Nederlaans schrieven as "appelt", dat zo-k zo laoten. Sεrvιεи | Overleg » 13:51, 11 jun 2011 (CEST)
- Aiglieks moakt mie dit ook nait zo veul oet. Ik wil nait de rezen wezen veur de betwist-stoatus. Bie os ien Grönnen komt dit ook ja nait veur, dus aiglieks heb ik der nait zo veul over te zaegen. Grönneger 1 01:48, 12 jun 2011 (CEST)
- Ik heb oek nog nooit een spelling as kastie ezien, dus hou'we zo. Veur -gien, zol ik wel eerder -chien annemen (zo as in paachie, tunechie), sluut beter an bie 't Platduuts. Sεrvιεи | Overleg » 11:16, 12 jun 2011 (CEST)
- Aiglieks moakt mie dit ook nait zo veul oet. Ik wil nait de rezen wezen veur de betwist-stoatus. Bie os ien Grönnen komt dit ook ja nait veur, dus aiglieks heb ik der nait zo veul over te zaegen. Grönneger 1 01:48, 12 jun 2011 (CEST)
- Joa, mit ains. Bie os ien t Stadjeders en t Veenkelonioals wordt aaltieds al -chie schreven. Grönneger 1 13:11, 12 jun 2011 (CEST)
- Oké, da-s waor neet an edoch, goed do-w dat. Mer fesie en kassie, schrieven as "kastie" en "feestie" da-s wel heel ampart, da-s 't zelfde as "appel" in 't Nederlaans schrieven as "appelt", dat zo-k zo laoten. Sεrvιεи | Overleg » 13:51, 11 jun 2011 (CEST)
- Jawel, -tie is wel n verklainvörm (bv. bekertie). Ik zol gewoon -dtie schrieven. t Gevoar van t schrieven van fesie en kassie is dat t nait haildal dudelk is woar t vot komt. Neem t Stellenwaarfse "patie". Komt dat van "paar", "pa" of "paart". Grönneger 1 00:00, 11 jun 2011 (CEST)
- Ik zol 't houwen op: fesie/feesjen, kassie/kasjen (dan löp 't synchroon + 't wönnen allebeie neet uut-espreuken). Hondtien ha-k juus een prebleem mee: in de brochure steet dat ze der oek nog neet uut wanen of 't noen "hondtien/padtien" of "hontien/pattien" mos ween, daor mu-j de stam + -je/-ie veur gebruken (-tje is gien verkleinwoorduutgang), mer dan krie-j hondien, de eindklank mut dus veraanderen naor een t, net zoas dat bie "keuninkien" geet (keuning > keuninkien), daor veraandert -ing toch oek in -ink. Sεrvιεи | Overleg » 21:50, 10 jun 2011 (CEST)
- Status: Nieuwe regel als volgt aangenomen: "Verkleinwoorden: husie, maachie, tunechie, paachie, padtie, peerdtie, paartie, keuninkie, ringegie, ringie, rinkie, bellegie, hondtie, lochie, wichie, fesie, worsie, kassie"
Samentrekking van woorden: he-k, ku-j, he-j, etc.
[bronkode bewarken]- Persoonliek zol ik hier t Engels vòlgen mit I'm and don't. Dus laiver he'k, ku'j, he'j, bi'w, sa've, du've, ezw. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Helemoal met eens, Grönneger. Et gebroek van nen apostrof veur et samentrekken slut an bi'j et Nederlaands en völle andere sproaken. In noot 13 op ziede 16 gif de SONT-kommissie ok an dat ze hier in de toekomst nog ovver wilt diskussieren. Et bezwoar dat wi'j (wij) en wi'j (wil je) dan etzelfde wordt deel ik neet, dat blik wal oet et zinsverband. Droadnaegel 00:20, 9 jun 2011 (CEST)
- Dat is oek wel weer zo. Een zin as "Da-s een slim plan" (da's een slim plan) vie-k nog altied raor, beter mit ofkappingstekens. Sεrvιεи | Overleg » 23:19, 9 jun 2011 (CEST)
- Helemoal met eens, Grönneger. Et gebroek van nen apostrof veur et samentrekken slut an bi'j et Nederlaands en völle andere sproaken. In noot 13 op ziede 16 gif de SONT-kommissie ok an dat ze hier in de toekomst nog ovver wilt diskussieren. Et bezwoar dat wi'j (wij) en wi'j (wil je) dan etzelfde wordt deel ik neet, dat blik wal oet et zinsverband. Droadnaegel 00:20, 9 jun 2011 (CEST)
- Status: Nieuwe regel als volgt aangenomen: Samentrekking van woorden: he'k, ku'j, he'j, etc.
ae voor Groningse è en ea voor Groningse ì
[bronkode bewarken]- Dit stèlde ik al veur. De SONT-spellen moakt gain konkreet onderschaaid tuzzen baaide klaanken mòr nuimt onderaan ien n noot dat regionoal onderschaaid moakt worden kin tuzzen de dikke (donkere) en dunne (heldere) klaanken. Dus dat zol betaikenen: waest, baere, zaegd (Gr), waeter (St) en pear, dearn (Sl), hean (Gr). Op dizze wieze huift de Grönnegse ì ook nait bestoan blieven. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Bie de ae mout man denken aan t Stellenwaarfse "waeter" en bie ea mout man denken aan t Engelse "fear". Grönneger 1 18:41, 10 jun 2011 (CEST)
- Ik zol 'm inderdaod gebruken veur hean, mer bie "beer/pere" zol ik 't zo laoten, volgens mien klink 't aanders, en 't wönnen oek weer beïnvleud deur de -r... Sεrvιεи | Overleg » 21:50, 10 jun 2011 (CEST)
- Klunk bi-j ons zeker anders: beer wörd meer oet esprokken as bee-a, da's nen tweeklank. Woar wi'j -ea- skrieft, is dat nen eenklaank, nen monoftong, den umsgeveer klunk as: militair, frère (fr). Ik denk dat et skrieven van ae veur disse klaank ene van de groanden is ewest (samen met oa/ao, en geven/geevn) woarum SONT in Tweante weerstaand hef ehad, en woarum ze oetendelik neet ne dudelike keuze emaakt hebt. --Droadnaegel 23:57, 10 jun 2011 (CEST)
- Joa, mòr de Twìnts-Achterhoukse ea wordt den omdraaid tou ae. Grönneger 1 00:05, 11 jun 2011 (CEST)
- Ik bin zelf veur 't systeem da-j de /ae/ gebruken veur een a (waeter, glaezen) en /ea/ ontstaon uut e en overige klanken (eaten, deanken, leaven) [dan bin de Stellingwarven, de Achterhoek en Twente tevrejen], en de Groningse ì dan toch mer zo laoten (evt. mit of zonder accent). Sεrvιεи | Overleg » 13:51, 11 jun 2011 (CEST)
- Joa, mòr de Twìnts-Achterhoukse ea wordt den omdraaid tou ae. Grönneger 1 00:05, 11 jun 2011 (CEST)
- Klunk bi-j ons zeker anders: beer wörd meer oet esprokken as bee-a, da's nen tweeklank. Woar wi'j -ea- skrieft, is dat nen eenklaank, nen monoftong, den umsgeveer klunk as: militair, frère (fr). Ik denk dat et skrieven van ae veur disse klaank ene van de groanden is ewest (samen met oa/ao, en geven/geevn) woarum SONT in Tweante weerstaand hef ehad, en woarum ze oetendelik neet ne dudelike keuze emaakt hebt. --Droadnaegel 23:57, 10 jun 2011 (CEST)
- Mòr ien dat gevaal kin t Grönnegs net zo goud nait de SONT-schriefwies aannemen, omdat wie den zoveul oetzunderns hebben, dat t aigelks al n apaarte schriefwies is. As wie de ì en ò holden, gain eei of oou schrieven goan en -liek en -elk beholden, den sloeten wie dus nait aan bie SONT en binnen de Grönnegse en "zudelke" schriefwiezen dus ook nait veraind. Zo as k aan t begun al zee, vin ik t ook goud om t Grönnegs der boeten te holden. Grönneger 1 14:58, 11 jun 2011 (CEST)
- 't Idee van de /eei/ en /oou/ veur de Groningse ee/oo vien ik persoonlijk wel een goed idee (as 't mit disse klank overeenkump), mer ik weet neet of ze dat in Groningen zullen accepteren, dat speult netuurlijk oek mee ('t lös gelieke 't prebleem op mit hìn, dat wönnen dan "heen"). -liek/-elk bin uutspraakverschillen dat hef neet zo veule mit spelling van doon, bie ons is 't altied -lək (maklək/makkələk, gien makkəlk/makkolk veur zovere a-k wete), 't kan ween dat -elk een vorm van -lik is dee rap uut-espreuken wönnen (en a-j rustig en dudelijk praoten as: -lik), in dat geval zo-j 't bessen -lik an kunnen houwen, want dan is 't gewoon spreektaal (ne-s bie Ned. "tulek"). Wat de ao/oa angeet veur de "zujelijke meensen" is dat een bietjen lastig um daor overheer te stappen, de Twentenaren/Groningers zullen de oa neet gauw loslaoten, de Drenten/Stellingwarvers de ao neet, de res van 't laand kan 't volgens mien neet zo veule schelen (meschien wel een lichte veurkeur veur oa), dus um een spelling te maken dee dat veurschrif hef al bie veurbaot gien zin. SONT is daor oek op vasteleupen (ao/oa). Ik zol persoonlijk zegen dat de ao/oa een klank is, dee-j helder of donker uut kunnen spreken, een fonetisch verschil da-j neet per se op hoeven te schrieven (dus: moar of mor zol prima kunnen), 't hef allinnig een wat aandere uutspraak, mer dat kan de lezer zelf bepaolen (a-j de uutspraak ech dudelijk maken willen, dan schrief je 't fonetisch, dus mit accenten of IPA), zo hemmen wulen in 't zujen vas oek woorden dee meer o-achtig uut-espreuken wönnen (ik heuren der les nog ene wat zegen, en ik doch, dat lik meer oo as ò [en nee, dat was gien Groninger]). 't Gronings derbuten laoten hef oek gien zin dan mu-j 't Noord-Drents der oek buten laoten, dat hemmen ze oek prima op-elös in één spelling (Drentse spelling), waorumme zol dat dan neet veur de SONT kunnen? Sεrvιεи | Overleg » 17:32, 11 jun 2011 (CEST)
- Weerumme noar ea/ae: ik heb der nog eam ovver noa edacht. Wi'j hebt et moar ovver twee klaanken: frère(fr) en nen klank den tussen èè en aa in ligt, toch? Den lesten kump in et Achterhooks en Tweants neet veur. Moar a'j de klaanken op de riege zet dan he'j aa - è(Gr) ää(Vel) - ea(Tw)/ì(Gr)/ae(Wald)- ee. Dan lik mi'j de riege um te skrieven: aa-ae-ea-ee et meest logiees, of mis ik dan wat? Droadnaegel 18:08, 11 jun 2011 (CEST)
- 't Idee van de /eei/ en /oou/ veur de Groningse ee/oo vien ik persoonlijk wel een goed idee (as 't mit disse klank overeenkump), mer ik weet neet of ze dat in Groningen zullen accepteren, dat speult netuurlijk oek mee ('t lös gelieke 't prebleem op mit hìn, dat wönnen dan "heen"). -liek/-elk bin uutspraakverschillen dat hef neet zo veule mit spelling van doon, bie ons is 't altied -lək (maklək/makkələk, gien makkəlk/makkolk veur zovere a-k wete), 't kan ween dat -elk een vorm van -lik is dee rap uut-espreuken wönnen (en a-j rustig en dudelijk praoten as: -lik), in dat geval zo-j 't bessen -lik an kunnen houwen, want dan is 't gewoon spreektaal (ne-s bie Ned. "tulek"). Wat de ao/oa angeet veur de "zujelijke meensen" is dat een bietjen lastig um daor overheer te stappen, de Twentenaren/Groningers zullen de oa neet gauw loslaoten, de Drenten/Stellingwarvers de ao neet, de res van 't laand kan 't volgens mien neet zo veule schelen (meschien wel een lichte veurkeur veur oa), dus um een spelling te maken dee dat veurschrif hef al bie veurbaot gien zin. SONT is daor oek op vasteleupen (ao/oa). Ik zol persoonlijk zegen dat de ao/oa een klank is, dee-j helder of donker uut kunnen spreken, een fonetisch verschil da-j neet per se op hoeven te schrieven (dus: moar of mor zol prima kunnen), 't hef allinnig een wat aandere uutspraak, mer dat kan de lezer zelf bepaolen (a-j de uutspraak ech dudelijk maken willen, dan schrief je 't fonetisch, dus mit accenten of IPA), zo hemmen wulen in 't zujen vas oek woorden dee meer o-achtig uut-espreuken wönnen (ik heuren der les nog ene wat zegen, en ik doch, dat lik meer oo as ò [en nee, dat was gien Groninger]). 't Gronings derbuten laoten hef oek gien zin dan mu-j 't Noord-Drents der oek buten laoten, dat hemmen ze oek prima op-elös in één spelling (Drentse spelling), waorumme zol dat dan neet veur de SONT kunnen? Sεrvιεи | Overleg » 17:32, 11 jun 2011 (CEST)
- Ik zol 'm inderdaod gebruken veur hean, mer bie "beer/pere" zol ik 't zo laoten, volgens mien klink 't aanders, en 't wönnen oek weer beïnvleud deur de -r... Sεrvιεи | Overleg » 21:50, 10 jun 2011 (CEST)
- t Onderschaaid tuzzen o, oa en ò is redelk groot en van belaang. Allend ien t Westerkertaaier lopt de oetsproak nog ains deur nkander. Aine dij 'oaf' schrift, zol t nait oetspreken as 'òf'. En as man o schrieven zol, hest weer n hail ìnde lapzwanzen as ik dij der geern n streepke op zetten om dudelk te moaken dat t laank oetsproken wordt. Van mie huift t Grönnegs der ook nait boeten stoan. t Gaait der veuraal om dat as wie gain oplözzen zuiken veur ò en ì, dat t Grönnegs der den automatisch al boeten vaalt. In Noord-Drìnts het man ook gain onderschaaid tuzzen de oa en ò klaank, dus doar schrift man dat ook nait. Wat mie aangaait is de ea veur de klank ien "fear" en de ae veur de klaank ien "has" (Am.) de beste oplözzen veur è en ì. De oa veur doar en ao veur òf liekt mie t beste om t Grönnegs derien te verwaarken. t Liekt mie dat wie gain keuze open loaten tuzzen oa en ao, doarveur nuimen wie t n standerdschriefwies. Doardeur wordt enkeld ain van baaident broekt, wat de aander weer open let veur n aander klaank. Omdat ozze oa-oetsproak dichter bie oo staait en joen oa/ao-oetsproak ien verholding dichter bie aa, leek t mie t beste tou om veur de dikkere oetsproak oa te broeken en veur dunnere oetsproak ao. En dat kin overaal, dus as der luu op de Veluwe of ien Twìnte (zo as Herman Finkers) òf en tou de dikke oetsproak broeken, den kin man dij ook mit oa schrieven. Grönneger 1 18:10, 11 jun 2011 (CEST)
- oa/ao is van belang, moar heurt bi'j et köpken hieronder. Veur ae/ea: is miene riege hierbovven good? Want doar gaf ik n argument um ae of ea te doon. I'j neumt noo ne klaank fear, moar klunk dat dan neet meer as fier? Dus woar ligt den klaank tussen, vergelekken met aandere klinkers? Droadnaegel 18:20, 11 jun 2011 (CEST)
- t Onderschaaid tuzzen o, oa en ò is redelk groot en van belaang. Allend ien t Westerkertaaier lopt de oetsproak nog ains deur nkander. Aine dij 'oaf' schrift, zol t nait oetspreken as 'òf'. En as man o schrieven zol, hest weer n hail ìnde lapzwanzen as ik dij der geern n streepke op zetten om dudelk te moaken dat t laank oetsproken wordt. Van mie huift t Grönnegs der ook nait boeten stoan. t Gaait der veuraal om dat as wie gain oplözzen zuiken veur ò en ì, dat t Grönnegs der den automatisch al boeten vaalt. In Noord-Drìnts het man ook gain onderschaaid tuzzen de oa en ò klaank, dus doar schrift man dat ook nait. Wat mie aangaait is de ea veur de klank ien "fear" en de ae veur de klaank ien "has" (Am.) de beste oplözzen veur è en ì. De oa veur doar en ao veur òf liekt mie t beste om t Grönnegs derien te verwaarken. t Liekt mie dat wie gain keuze open loaten tuzzen oa en ao, doarveur nuimen wie t n standerdschriefwies. Doardeur wordt enkeld ain van baaident broekt, wat de aander weer open let veur n aander klaank. Omdat ozze oa-oetsproak dichter bie oo staait en joen oa/ao-oetsproak ien verholding dichter bie aa, leek t mie t beste tou om veur de dikkere oetsproak oa te broeken en veur dunnere oetsproak ao. En dat kin overaal, dus as der luu op de Veluwe of ien Twìnte (zo as Herman Finkers) òf en tou de dikke oetsproak broeken, den kin man dij ook mit oa schrieven. Grönneger 1 18:10, 11 jun 2011 (CEST)
- Ien t Grönnegs zol t zo wezen: oo, oa, ò, aal, aa, è, ee, ì, ie. De Grönnegse è is zo as ien faire, there, fair, etc. De ì is zo as ien fear, beer, peer, zeer, etc. Grönneger 1 18:38, 11 jun 2011 (CEST)
- @Droadnaegel: de "ae" en de "ea" bin (in 't systeem zoas 't noen is) krek dezelfde klanken (in de WALD-spelling [Achterhoeks dus] schrief je officieel laeven, en neet leaven zoas ze in Twente doon). Feilijk kump 't der op neer dat de "ea" (officieel) allinnig in Twente veurkump, de res gebruuk veur disse klank de ae of èè/èe. Grönnegers veurstel is um veurdà laeven te schrieven i.p.v. "leaven". @Grönneger: 't is inderdaod zo da-j daor een standardspelling veur hemmen um gien keuzes open te laoten, ik viene 't oek wel een goeie optie, mer denk jie dat 't zo an-eneumen wönnen in Twente/Achterhoek? Of wulen mutten 't zo annemen (van de donker en heldere klanken ea/ae, en oa/ao), en 't gebruuk van de oa veur ao deur de vingers zien? Sεrvιεи | Overleg » 20:29, 11 jun 2011 (CEST)
- Servien, ik wet hoo et in et Twaents/Achterhooks zit, maor wat mi'j neet dudelik was, is de Grunneger ì klaank. Maor good, wi'j könt der lang of kort ovver näolen, der mot ne beslissing kommen. Et dut mi'j zeer, maor a'w neet allemaol konsessies doot komme wi'j nargens, dus ik gao akkoord met de ae skriefwieze veur de militair klaank. --Droadnaegel 00:26, 13 jun 2011 (CEST)
- Oke, den he've veurlopeg drei stemmen veur. Omdat dit n "hot issue" is (om maor even n goud Leegsaksise term te broeken), bin ik ook beneid wat aander luu (Ni'jluuseger, Woolter, Erik) der van vinden veurdat t aannomen wordt. Grönneger 1 00:46, 13 jun 2011 (CEST)
- Servien, ik wet hoo et in et Twaents/Achterhooks zit, maor wat mi'j neet dudelik was, is de Grunneger ì klaank. Maor good, wi'j könt der lang of kort ovver näolen, der mot ne beslissing kommen. Et dut mi'j zeer, maor a'w neet allemaol konsessies doot komme wi'j nargens, dus ik gao akkoord met de ae skriefwieze veur de militair klaank. --Droadnaegel 00:26, 13 jun 2011 (CEST)
- @Droadnaegel: de "ae" en de "ea" bin (in 't systeem zoas 't noen is) krek dezelfde klanken (in de WALD-spelling [Achterhoeks dus] schrief je officieel laeven, en neet leaven zoas ze in Twente doon). Feilijk kump 't der op neer dat de "ea" (officieel) allinnig in Twente veurkump, de res gebruuk veur disse klank de ae of èè/èe. Grönnegers veurstel is um veurdà laeven te schrieven i.p.v. "leaven". @Grönneger: 't is inderdaod zo da-j daor een standardspelling veur hemmen um gien keuzes open te laoten, ik viene 't oek wel een goeie optie, mer denk jie dat 't zo an-eneumen wönnen in Twente/Achterhoek? Of wulen mutten 't zo annemen (van de donker en heldere klanken ea/ae, en oa/ao), en 't gebruuk van de oa veur ao deur de vingers zien? Sεrvιεи | Overleg » 20:29, 11 jun 2011 (CEST)
- Trivia: "Wat is een daekenripperateur?" A) een keerl dee een deken [dɛːkɳ] rippereert, B) een keerl dee daken [dæːkɳ / dɛːkɳ] rippereert? :-) net een wat aandere klank. De IJa hef veur [æː] de ää (klinkt as de a van Eng. band) en veur [ɛː] (militair) de èè/ae, mer dit is veur mien een te klein verschil en te onhändig in gebruuk um daor een ampart teken veur in t leven te reupen (aanders krie'j veur 'daken' evenzogoed daeken en dèken as t korter of langer is), allewel de schriefwieze Draents en Twaents effen wennen bin, zollen disse klanken der allebeie wel onder kunnen vallen toch? Sεrvιεи | Overleg » 20:40, 14 jun 2011 (CEST)
- Joa, zol kinnen, maor t zol oouk kinnen dat dat gewooun onder de aa vaalt. Tenminste, bie os is dat zo. Aal aa's worden hier as ää oetsproouken, behaalve as t vaolgd wordt deur n -l. Bie joe is dat aans, dunkt mie. Dus t zol bie baaident kinnen. Wie zollen der oouk n apaart taiken veur maoken kinnen, maor den mou've os aofvroagen of de ää zok wel genog onderschaaiden dut van de ae of de aa dat der n spesioale letter veur maokt worden mout. t Maokt mie niks oet. Grönneger 1 21:50, 14 jun 2011 (CEST)
- Bie ons is dat inderdaod aanders... bie ons is t gewoon aa, dan krie'j weer t zelfde verhaol as oo/ee. t Deens hef trouwens veur disse klank de æ, t Duuts de ä en t Limburgs hef hier oek ae veur, t lik m'n toch beter um t zo te laoten. Sεrvιεи | Overleg » 20:43, 15 jun 2011 (CEST)
- Uutspraak in 't Stellingwarfs veur bi'jveurbeeld maegies is aanders. --Kening Aldgilles 18:37, 22 jun 2011 (CEST)
- Bie ons is dat inderdaod aanders... bie ons is t gewoon aa, dan krie'j weer t zelfde verhaol as oo/ee. t Deens hef trouwens veur disse klank de æ, t Duuts de ä en t Limburgs hef hier oek ae veur, t lik m'n toch beter um t zo te laoten. Sεrvιεи | Overleg » 20:43, 15 jun 2011 (CEST)
- Joa, zol kinnen, maor t zol oouk kinnen dat dat gewooun onder de aa vaalt. Tenminste, bie os is dat zo. Aal aa's worden hier as ää oetsproouken, behaalve as t vaolgd wordt deur n -l. Bie joe is dat aans, dunkt mie. Dus t zol bie baaident kinnen. Wie zollen der oouk n apaart taiken veur maoken kinnen, maor den mou've os aofvroagen of de ää zok wel genog onderschaaiden dut van de ae of de aa dat der n spesioale letter veur maokt worden mout. t Maokt mie niks oet. Grönneger 1 21:50, 14 jun 2011 (CEST)
- Bi've hier nou over oet? De ae veur è (Frans: frère) en ea veur ee (Nederlaands: peer)? Grönneger 1 19:06, 11 jul 2011 (CEST)
- Ja, lao'w mer kieken wat de streektaolorganisasies dervan vienen. Sεrvιεи | Overleg » 20:09, 11 jul 2011 (CEST)
- Bi've hier nou over oet? De ae veur è (Frans: frère) en ea veur ee (Nederlaands: peer)? Grönneger 1 19:06, 11 jul 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen (ae voor [ɛː]/[æː], de ea voor Groningse ì-klank [ɪːʲɑ])
ao voor Groningse ò en oa voor Groningse oa
[bronkode bewarken]- Dit stèlde ik al veur. De SONT-spellen moakt gain konkreet onderschaaid tuzzen baaide klaanken mòr nuimt onderaan ien n noot dat regionoal onderschaaid moakt worden kin tuzzen de dikke (donkere) en dunne (heldere) klaanken. Dus dat zol betaikenen: daor (Dr, Tw, ezw), spraoke (Sl), aof (Gr), maor (Gr) en doar (Gr), goan (Gr). Op dizze wieze huift de Grönnegse ò ook nait bestoan blieven. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Hou spreken joe -oor aigelks oet? Dus bv boor, oor, koor, ezw. Zol aine dat ienspreken kinnen? Grönneger 1 16:15, 9 jun 2011 (CEST)
- Gin mikrofoon bi'j de hand, moar oor lik der verdacht völle op. Klik op luisteren rechts Droadnaegel 21:45, 9 jun 2011 (CEST)
- Hou spreken joe -oor aigelks oet? Dus bv boor, oor, koor, ezw. Zol aine dat ienspreken kinnen? Grönneger 1 16:15, 9 jun 2011 (CEST)
- As dat zo is, den klopt mien vermouden, noamelk dat joen oor-klaank liek zo is as ozze oa en verschilt van joen ao-klaank. Ien dat gevaal zol man schrieven kinnen van oar, koar, enz, mòr omdat dij deur de r alredeg dij klaank krigt, zol dat ook weer overbodeg wezen kinnen. Ien elk gevaal, ik blief der bie om zowel oa as ao te broeken en den onderschaaid te moaken ien de oetsproak van baaident. Grönneger 1 22:20, 9 jun 2011 (CEST)~
- Effen in-espreuken: dit is weer dat verhaol van de -r, dus gewoon oor, 't mut oek neet te ampart wönnen. Sεrvιεи | Overleg » 21:50, 10 jun 2011 (CEST)
- In de standard skriefwieze veur et Tweants wöd oa gebroekt veur nen tweeklank as joar, oet esprokken as joo-a, moar ok veur nen eenklaank as goan. In wat Achterhookse websteas zeek joar ok wal espeld as joor, wat kwa klaank zuverder is, moar wellicht minder herkenboar. Nem noo dit leste woord, dat sprek ik oet as herkenbòò-a of herkenboo-a. Dan is veur mi-j ne skriefwieze as herkenboar natuurliker as herkenbaor, woar de letters veur et geveul precies krank stoat. Moar good, et oa/ao vroagstuk is ene van de brekpunten, en wat of wi'j ok kiest, der zal altied ne beheurliken trop volk zich der neet in können vinden. Dan kö'j twee dinge doon:
- Effen in-espreuken: dit is weer dat verhaol van de -r, dus gewoon oor, 't mut oek neet te ampart wönnen. Sεrvιεи | Overleg » 21:50, 10 jun 2011 (CEST)
- As dat zo is, den klopt mien vermouden, noamelk dat joen oor-klaank liek zo is as ozze oa en verschilt van joen ao-klaank. Ien dat gevaal zol man schrieven kinnen van oar, koar, enz, mòr omdat dij deur de r alredeg dij klaank krigt, zol dat ook weer overbodeg wezen kinnen. Ien elk gevaal, ik blief der bie om zowel oa as ao te broeken en den onderschaaid te moaken ien de oetsproak van baaident. Grönneger 1 22:20, 9 jun 2011 (CEST)~
- Of i'j holdt strak vast an meer eendudigheid, dan zol et -ao- motten worden, umdat de meeste streektaalorganisaties dat veurskrieft. Dan he'j et risiko dat de Tukkers en n deel van de Achterhokers zich neet verbonden veult an de skriefwieze, en dat bunt toch "hardcore" delen van et Nedersaksies.
- Of i'j skrieft et neet strak veur, en zegt beveurbeeld: oa/ao mag beide, moar wal eendudig in een artikel, en den eersten skriever mek de keuze. Dat hef as noadeel van minder eendudigheid, moar met meer ruumte veur onder meer de leu oet Tweante, dee't nogal fel bunt op oa.
Veur mi-jzelf: ik zol best ao willen skrieven, moar dan allenig as de Tweantenaren dat ok doot (en doar he'k n zwoar heufd in), umda'j anders een verskil in skriefwieze kriegt tussen Achterhooks en Tweants wat der in de sproake neet is. --Droadnaegel 00:35, 11 jun 2011 (CEST)
- t Gaait hier nait om de schriefwies van ain klaank, mòr om dijent van twij klaanken. Man het n ó (n laange vörm van de o zo as in 'bot') en man het n ò (n laange vörm van de o zo as in 'botter'). t Zol mie niks schelen kinnen as der tuzzen ozze oa en joen oa/ao n verschil zat en dat dat t ainegste was. t Probleem is dat wie ien Grönnen zowel de oa as ò-klaank hebben en dat dij ò klaank van de oa klaank onderschaiden worden mout. Doarom zol ik zèggen dat wie, liek as bie de ea-ae, perbaaiern om zo veul meugelk de aksìnten te vervangen deur letterkombinoatsies. t Gaait dus nait om regionoale vraaihaid, mòr om n vaste schriefwies veur bepoalde klanken. En dat de aine klank meer veurkomt ien de aine regioon as ien d'aander, dat is den even zo. Bie dit veurstel zol n Grönnegse zin schreven worden kinnen as "Loater proaten wie wieder, maor 'loater' is pas aoflopen as ik dat tegen t vaolk zaeg". Grönneger 1 01:24, 11 jun 2011 (CEST)
- 't Idee vien ik goed, eerlijk waor, mer ik denke inderdaod da-j daor een bulte hellige meensen mee op joe of kriegen, zelfs in Nunspeet schrieven ze meestentieds /oa/ veur /ao/, in Putten is dat dan weer eerder /ao/ (as ze al weten ho-j plat mutten schrieven), ik denke da-j daor neet zo veule an mutten veraanderen, meschien in een laoter stadium da-j dat kuumpjes an ummezetten kunnen. Wa-w beter kunnen doon is veurschrieven da-j de /ao/ gebruken veur klanken "ontstaon" uut a (mer dat oa oek mag), en oa veur klanken ontstaon uut o en overige klanken (hoapen, Oaveriessel). En dan toch oek mer ò (evt. mit of zonder accenten veur 't Gronings). Ik denke dat dat de meeste kans hef um an-eneumen te wönnen. Sεrvιεи | Overleg » 13:51, 11 jun 2011 (CEST)
- Joa, dat is woar, allend veur n standerdschriefwies mout elke regioon wat ienleveren. De funksie is juust om ainighaid te kriegen en as wie dei vraaiheden laoten, den is t gain standerd meer, maor allend t vastleagen van de regionoale verschillen dei wie juust vothoalen willen mit de standerd. t Dunkt mie dat as wie vraaiheden laoten dat wie aan de funksie van de standerdschriefwies veurbie goan. Ik vin t ook prima as wie t aansom doun, dat de dikke klaank ao wordt en de dunne klaank oa, allend dat zol wel tegen de oetsproak en traditsie ien goan. Ea en ae t zulfde, van mien paart dou've t aansom, dus de ea veur è en de ae veur ì (zol ook mit t Duuts en t Deens overainkommen himbaern(gos)-himbærn(dk)-Bär=Baer(de)). Dat maokt mie aal niks oet, maor doar mout gewoon n oplözzing veur de vinden wezen. Grönneger 1 01:46, 12 jun 2011 (CEST)
- Ik heb effen onderzeuk edaon, mer ik denke da'k der eindelik uut bin: de SONT geef an ao (ɔː = ò) en ae (ɛː/æː = èè) veur heldere ("Westfaolse") klanken, en oa (ʊːʋɑ = oowa [goan]) en ea (eːʲɑ = eeja [hean]) voor de donkere ("Groningse") klanken. Dan denk ik wel da'k m'n daorbie neer kunnen legen. Sεrvιεи | Overleg » 12:12, 12 jun 2011 (CEST)
- Wat mien angeet an-eneumen... Sεrvιεи | Overleg » 16:55, 12 jun 2011 (CEST)
- Hier ook liek as bie de ea-ae: lao've hier minimoal 5 stemmen veur veur zuiken, veurdat wie t aannemen. Grönneger 1 00:48, 13 jun 2011 (CEST)
- Dan ku'j lang wachen want zo veule meensen zullen hier neet op reageren dunkt m'n. Ik stel veur um nog een paor dagen te wachen en as der gien bezwaor is, t dan an te nemen. Sεrvιεи | Overleg » 19:24, 22 jun 2011 (CEST)
- 't Idee vien ik goed, eerlijk waor, mer ik denke inderdaod da-j daor een bulte hellige meensen mee op joe of kriegen, zelfs in Nunspeet schrieven ze meestentieds /oa/ veur /ao/, in Putten is dat dan weer eerder /ao/ (as ze al weten ho-j plat mutten schrieven), ik denke da-j daor neet zo veule an mutten veraanderen, meschien in een laoter stadium da-j dat kuumpjes an ummezetten kunnen. Wa-w beter kunnen doon is veurschrieven da-j de /ao/ gebruken veur klanken "ontstaon" uut a (mer dat oa oek mag), en oa veur klanken ontstaon uut o en overige klanken (hoapen, Oaveriessel). En dan toch oek mer ò (evt. mit of zonder accenten veur 't Gronings). Ik denke dat dat de meeste kans hef um an-eneumen te wönnen. Sεrvιεи | Overleg » 13:51, 11 jun 2011 (CEST)
- t Gaait hier nait om de schriefwies van ain klaank, mòr om dijent van twij klaanken. Man het n ó (n laange vörm van de o zo as in 'bot') en man het n ò (n laange vörm van de o zo as in 'botter'). t Zol mie niks schelen kinnen as der tuzzen ozze oa en joen oa/ao n verschil zat en dat dat t ainegste was. t Probleem is dat wie ien Grönnen zowel de oa as ò-klaank hebben en dat dij ò klaank van de oa klaank onderschaiden worden mout. Doarom zol ik zèggen dat wie, liek as bie de ea-ae, perbaaiern om zo veul meugelk de aksìnten te vervangen deur letterkombinoatsies. t Gaait dus nait om regionoale vraaihaid, mòr om n vaste schriefwies veur bepoalde klanken. En dat de aine klank meer veurkomt ien de aine regioon as ien d'aander, dat is den even zo. Bie dit veurstel zol n Grönnegse zin schreven worden kinnen as "Loater proaten wie wieder, maor 'loater' is pas aoflopen as ik dat tegen t vaolk zaeg". Grönneger 1 01:24, 11 jun 2011 (CEST)
- Ik heb der noo n zetjen met espöld in miene eigen skrieveri'je, en ao of ae kö'j vlot an wennen. BEHALVE, en doar mo'w et meskien ovver hebben, veur nen -r. Dan sprek ik in feite nen tweeklaank oet, woar den -r n soort van -a eworden is. Probleem is dus dat den Achterhooksen ao = Twaentsen oa twee klanken veurstelt:
- eenklaank as in waen, gaon, waen. Hier kan'k good met ae en ao laeven.
- tweeklaank as in joar, wear. In feite oet esprokken as oowa, eeja. Dan kö'w der veur kiezen um den eersten klinker met -r te skrieven, of de ea/oa klank met -r. Et eerste is better kwa klankovvereenkumste, moar zut der mangs wat vrömd oet. Bedenk dat bi'j ons jaar op oor riemt, bunt dezelfde klanken, moar nen anderen dan in gaon. Met oa/ea skrieven is gebroekeliker in de skrieveri'je dee't al besteet, moar kan dus verwarring gevven a'w ao ok al gebroekt.
- Dus- openboor of openboar, joor of joar, doar of door (zo skrief i'j de meisjesname ja ok dee't etzelfde klunk), weer of wear? Droadnaegel 23:07, 22 jun 2011 (CEST)
- Ik heb t geveul dan de oo van "boren" (een gat boren) net wat aanders is (wat langer) as de ao van baoren (wat korter). Mer a'j de "doar" van Grönneger mit mien "daor" vergelieken dan klinkt Grönnegers uutspraak meer as [door] (Ned. uutspraak), en dee van mien as [dòer]. Veur mien geveul zo'j de oa in t Groningse "doar" eigenlijk as "door" mutten schrieven (klinkt aanders as in "doan", mer dat kump deurdat t veur een -r steet, net as de oo van 'boor' aanders klinkt as de oo van 'boos'), en bie ons gewoon as "daor" (t klinkt namelik as de òò van gaon, mer dan mit een naoslag, neet as een oo mit een naoslag). Um t neet al te ingewikkeld te maken veur platschrievers zo'j beter doar (Groningen) en daor (Westfaols) kunnen schrieven. Grönnegers uutspraak van doan kump dan weer overene mit mien uutspraak veur doon [doen], dit zol oek nog kunnen: "een eind lopen, zu'w dat doan?" (bie ons klinkt dit aanders as de oo van lopen). t Geef wel mooi de klanken weer. De ea veur de ìe zol oek nog kunnen, dan krie'j: ik zeag da'k weer leven [ik zìeg da'k wìeh leven] (dan weer neet veur de -r, vanwege regressieve assimilasie, zo as SONT ok veurschrif bie kapittel 2 Uitgangspunten). Sεrvιεи | Overleg » 23:37, 25 jun 2011 (CEST)
- Servien, i'j zegt dat doar (veluws) neet as nen oo met naoslag klunk. Bun'k neet met ow eens. Luuster nog es noar: luuster i. De klinkers bunt doar gewoon neet etzelfde. t Is n mooi veurbeeld van wa'k hierbovven anhaalden: wi'j hebt nen eenklank as in gaon, en doar he'k gin meuite met -ao-, moar bi'j doar sprek i'j nen tweeklank oet, en heur i'j den -r haost neet. Den eersten klank in den tweeklank is völle donkerder, meer o-achtig, dus oo-a. Dat verskiensel hebt wi-j hier (hie-a) vake veur -r, dus a'j et geliek wilt holden an bevuurbeeld guur of hier zo'j door motten skrieven (zo sprek i'j ok de name van et deerntjen Door oet), of evt. doar, moar dan wodt ao en oa naost mekare gebroekt in de zudelike dialekten, en da's wellicht moeilik oet te leggen. In elk geval steet daor en waer mi'j gruwelik teggen, umdat doar de klinkers in den tweeklaank presies verkeerd umme stoat. Dus: Gaon en waen kan'k met laeven, waer en daor bun'k tegen, dat zol weer/door of wear/doar motten wean. Beide hef n naodeel: weer/ door is mangs ongebroekelik: openboor (moor! wal korrekt), wear/doar gif verwarring met ea/ae en oa/ao. Wellicht dat Woolters hier n mening hef? De oa/ao en ea/ae steet los van ho et Grunnegs et dut zolang a'w in de zudelike dialekten maor -ao- veur gaon gebroekt, dat kan Grönneger et beste zeggen. --Droadnaegel 00:14, 26 jun 2011 (CEST)
- Ik heb t geveul dan de oo van "boren" (een gat boren) net wat aanders is (wat langer) as de ao van baoren (wat korter). Mer a'j de "doar" van Grönneger mit mien "daor" vergelieken dan klinkt Grönnegers uutspraak meer as [door] (Ned. uutspraak), en dee van mien as [dòer]. Veur mien geveul zo'j de oa in t Groningse "doar" eigenlijk as "door" mutten schrieven (klinkt aanders as in "doan", mer dat kump deurdat t veur een -r steet, net as de oo van 'boor' aanders klinkt as de oo van 'boos'), en bie ons gewoon as "daor" (t klinkt namelik as de òò van gaon, mer dan mit een naoslag, neet as een oo mit een naoslag). Um t neet al te ingewikkeld te maken veur platschrievers zo'j beter doar (Groningen) en daor (Westfaols) kunnen schrieven. Grönnegers uutspraak van doan kump dan weer overene mit mien uutspraak veur doon [doen], dit zol oek nog kunnen: "een eind lopen, zu'w dat doan?" (bie ons klinkt dit aanders as de oo van lopen). t Geef wel mooi de klanken weer. De ea veur de ìe zol oek nog kunnen, dan krie'j: ik zeag da'k weer leven [ik zìeg da'k wìeh leven] (dan weer neet veur de -r, vanwege regressieve assimilasie, zo as SONT ok veurschrif bie kapittel 2 Uitgangspunten). Sεrvιεи | Overleg » 23:37, 25 jun 2011 (CEST)
- Aan t begun heb ik al zègd dat as t Grönnegs n belemmering vörmt, dat dij der eerst mòr even boeten holden worden mout. Dus dit liekt mie zo'n momìnt. Ik stel veur dat joe even kieken hou joe t doun zollen as joe gain reken holden huiven mit t Grönnegs. Ik leuf dat man der den veul gaauwer oetkomt noamelk. Grönneger 1 12:07, 26 jun 2011 (CEST)
- Ik zee t probleem nit zo um de ao en oa nöast mekoar te gebroekn noar perseunlik inzicht. Nen Grönninger mag um dan as ne oo-wa oetsprekn, en de Tukkers en Achterhokers as òhh (en de Eantersen ook as owa, en wat mut de leu oet Vjenne hiermet?). Ik wete det in Tweante de -oa in t dageliks leawn beheurlik in ebörgerd is. vb. 1: Twitter Vb. 2: Noaberconcert, vb. 3: 55 joar carnaval. Dr zeent zelfs verenigings dee't dr öarn naam an verbeundn hebt: vb. 1 en festivals vb. 2. t Zal dus hoaste onmeugelik wordn um de veraandering dr hier duur te drukn. Helemoal as t van zo iets skimmigs as ne online ensyklopedie keump. Begriept mie nit verkeerd, ik wil mie best anpasn, mer ik deanke de'j oezelf dan as wiki in Tweante boetn beeld zett.
- t Is wal zo det dr verskil is in oetsproake van -oa in goan vs. hoar, mer in Tweante is det allene duur den -r wat doar achter steet. Dr zeent leu dee't inderdaad mear -oo zegnt (goan-hoor), mer dee zöalt t aait as "hoar" skriewn. Ik zee ook vake at wat leu bv. "doot" as "doat" skriewt. Zo slim is t bie oons met dee -oa. :P. Woolters 13:09, 26 jun 2011 (CEST)
- Ik hebbe t ook eawn in esprökn. Woolters 14:52, 26 jun 2011 (CEST)
- Mer ik zin non t Eanters en de kenmoarknde Riessense "woark" en "koarke" vergetn. Dee za'k dr ook eawn bie doon. Woolters 14:52, 26 jun 2011 (CEST)
- Iej heurt hier dudelik de tweeklaank in de Eanterse -oa, den't begeent op ne [ɔ] en verlöp noar ne [ʌ]. t verskil tusken "goa" en "goan" zit um in de neuznklaank.
- Riesns eankelklaank: stroate. Tweeklaankn: Koarke en Woark. Iej heurt hier ook det dee tweeklaank nit keump in plaatse van de -r, want den sprekke vie ook gewoon oet.
- Iej heurt hier dudelik de tweeklaank in de Eanterse -oa, den't begeent op ne [ɔ] en verlöp noar ne [ʌ]. t verskil tusken "goa" en "goan" zit um in de neuznklaank.
Woolters 15:02, 26 jun 2011 (CEST)
- A-w 't Gronings der buten zollen laoten, dan wönnen 't net zo lastig. 't Punt van een standardspelling is da-j onneudige spellingsverschillen uut de weg gaon, deur ao en oa naos mekaar te gebruken hou je dat soort verschillen (verlaoten/verloaten [dezelfde uutspraak]), Stellingwarvers en Drenten bin ewend an de ao en Twenten en Groningers an oa, de res kan 't gien donder schelen volgens mien. Kort samen-evat: lastig pakket dus. De beste optie he-w hier veur mien geveul al bespreuken. Ja, of je mutten je eigen derbie neerlegen dat ao/oa en ae/ea [tael, waegen, eaten, vergeaten] naos mekaar bestaon en da-j onneudige verschillen kriegen, en dan he-j in elk geval de aandere zaken wel standard eregeld, mer een goeie optie vie-k 't oek neet. Sεrvιεи | Overleg » 00:09, 27 jun 2011 (CEST)
- Ik zol t wiln zeen as de verskilnde skriefwiezes van t Engels. Nen Amerikaan skrif donut en recognize, nen Brit skrif doughnut en recognise terwiel at ze t allemoal t zelfde oetsprekt. Woolters 11:29, 27 jun 2011 (CEST)
- 't Is in elk geval beter as niks (waor je werschienlijk op uut zullen koemen a-j meensen dwingen um de ao of oa te gebruken), umda-j dan in elk geval de aandere zaken centraal eregeld hemmen. Dus dan krie-j ao en oa naos mekaar (mer dan wel altied: oaver, hoapen, Oaveriessel [want dat bin van oorsprong/in de aandere dialekken een oo-klank]), ae en ea naos mekaar [èè]: eaten, vergeaten, leaven (ee) vs. tael, waegen, verhael (aa). Veur 't Gronings ku-j evt. een onderscheid maken tussen oa en ao (wel maokt t doar vanoavend aof?), a-j Gronings lezen dan wee-j oek wel ho of dat 't uut-espreuken mut wönnen. Dit zol dan zo wel mutten umdat 't toch aandere klanken hef, terwiel dat onderscheid bie ons feitelijk neet neudig is. Veur de ì-klank, schrieven ze in 't Putters en Nunspeets zègen/zèegen/zeigen (klopt feitelijk neet, mer goed), daor zo-j bieveurbeeld: zygen/kyrke (kump van oorsprong neet zo bie ons veur mer verwant an de i), ziigen/kiirke (sluut neet an bie de verlenging van a, e, u, o, wel ampart iets dus), zìgen/kìrke (zoas 't noen is in 't Gronings mer dan he-j wel een accentteken) of zeygen/keyrke. Mien veurkeur zol persoonlijk uutgaon naor y of ey (zeygen/keyrke/heyn/weyst of zygen/hyn/wyst), mer dan neet veur -r vanwege assimilasie, dus: peerd, eer, keer, weer. Op disse meniere he-j in elk geval een verschil tussen "het is een zegen" en "iets zeggen". Sεrvιεи | Overleg » 18:31, 27 jun 2011 (CEST)
- Jonges jonges, dit gaait apmoal veuls te wied. Wie hebben vaaier klanken (oa, ô, è en ì) en vaaier kombinoatsies (oa, ao, ea, ae). Hou muilek is t den om elke klank mit n kombinoatsie te verbienden? Grönneger 1 20:58, 27 jun 2011 (CEST)
- Genog enööld. Tweeklanken: oa en ea: oar, bear
- Eenklanken: ao en ae: gaon, waen
--Droadnaegel 22:09, 27 jun 2011 (CEST)
- Ik viene (zwat) alles best :-), t zal oek wel een kwestie van wennen ween allemaole. Dan he'w nog een paor puntjes in t kort:
- Naam = mien veurstel: Algemene Nedersaksiese spelling (ANS)
- Voltooid deelwoord = mien veurstel: op-epakt, in-egaon, uutepakt, deuregaon (an mekaar, bie prebleemuutspraak strepe dertussen)
- -tsie, -sie of -tie = mien veurstel: -sie en -tsie (mit klinkerverdubbeling) Sεrvιεи | Overleg » 20:20, 29 jun 2011 (CEST)
Hieronder effen een overzichte van de ao/oa in de warkwoorden "laten" en "blazen" veur t Gronings dee'k uut MAND eplukt hebbe, t vuil m'n op dat der aorig wat ao's in zitten:
Laoten: |
Laoten (mit naoslag): |
Loaten: |
Blaozen: |
Blaozen (mit naoslag): |
Bloazen: |
Opvallend is dat Tubbargen as enigste van t Westfaolse gebied allebeie de vormen as oa [oo] uutspreekt (in Emmen en Zwolle he'j dat bie 1 vorm van disse woorden de aander is ao). Sεrvιεи | Overleg » 22:25, 10 jul 2011 (CEST)
- Dizze onderschaaiden kloppen tegenswoordeg nait haildal meer. t Is nait dat luu per dörp de oa aans oetspreken, dat is tegenswoordeg apmoal t zulfde. As der verschillen binnen, den is dat persoonlieks en nait geogroafisch. Allend ien t Westerkertaaier is de oa n dudelke ao. As man ien de rest van Grönnen de oa as ao oetsprekt, den wordt er oetmòkt veur n Drìnt of het er oorspronkelk t Grönnegs nait as moudertoal. Luu dij nait mit t Grönnegs opgruid binnen vinden de oa noamelk voak n muileke klank, ien tieds dat de ao makkelker veur heur is. Grönneger 1 19:03, 11 jul 2011 (CEST)
- Zoks docht ik al wel, dit is natuurlik uutevoerd tussen 1980 en 1995, dus dat is alwear effen eleen. Sεrvιεи | Overleg » 20:10, 11 jul 2011 (CEST)
- Nou, dat vaalt ook wel weer mit. Dou zol t ook al zo wèst wezen mouten. Grönneger 1 20:24, 11 jul 2011 (CEST)
- Ampart. Dwars volk misschien? Sεrvιεи | Overleg » 20:37, 11 jul 2011 (CEST)
- Messchain dat zai n oller onderzuik broekt hebben en dou pas publizeerd hebben? Of hebben zai mòr ain persoon ien n loug vroagd en dat aanzain veur t haile dörp? Grönneger 1 20:42, 11 jul 2011 (CEST)
- Dat leste denk 'k inderdaod ja. Ik bin trouwens neet helemaole tevrejen mit oa veur de aoe (zoas in joar, ploatjen, woard, - dit klinkt aanders as de
gos
oa) en je mutten iezelig naodenken of der noen een naoslag in zit of neet. En wulen schrieven oek gien mellek dus woarumme dan wel jaoer (joar). De spelling veur t Twentse woard "koarke" zol oek prima as kaorke kunnen (nao ao en veur -r is der vake een naoslag [kɔːʌrkə])... t zelfde geldt veur wear (weer), veur t Groningse hean zo'k t zeker zo loaten ([lɔˈətn]). Sεrvιεи | Overleg » 21:02, 11 jul 2011 (CEST)
- Dat leste denk 'k inderdaod ja. Ik bin trouwens neet helemaole tevrejen mit oa veur de aoe (zoas in joar, ploatjen, woard, - dit klinkt aanders as de
- Dus wat stelst veur? Allend oa veur de daipere klaanken en ao veur aal t aandere? Kiek de klanken huiven ook nait prezies t zulfde te wezen, maor t liekt mie dudelk dat der twij verschaaidene oetsproaken van oa binnen, dij op zokzulf ook weer lichte "nuances" hebben. Zo laank t onderschaaid tuzzen dik (donker) en dun (licht) maor dudelk is. De nuances binnen dik of dun binnen den minder belaangriek. (t Zulfde vin ik dus veur de ä en e dij enkeld nuances binnen en gain apaarte klanken woarbie man verlet het van n apaarte letter, maor goud). Grönneger 1 21:13, 11 jul 2011 (CEST)
- Aait oa - ik kan t nit helpn, jongs. Zo gearne as ik ook met zol wiln doon. Woolters 01:31, 13 jul 2011 (CEST)
- In t Zuud-Nedersaksies hebben wulen hebben neet echt een oa-klank en veur t Gronings is t volgens mien gewoon een diepere variaant van onze ao/oa. Ik stel veur da'j je de keuze veur ao/oa in t Zuud-Nedersaksies vrie laoten, umdat daor gien verschil in uutspraak in is veur ons (en umdat een spelling zonder disse keuze nooit an-eneumen zal wörden), in t Gronigs ligt dat aanders daor klinkt alles donkerder: julen oa klinkt as as onze oo ([oː]), julen oo klinkt standard as oou ([oːu]). In t Gronings/Noord-Drents schrief je de oa dan oek as oa en de ô as ao, umdat in t Gronings dit onderscheid wel belangriek is. De ea zol ik anhouwen veur de Groningse ì ([ɪːʲə]), mer neet veur de Zuud-Nedersaksiese ee mit naoslag ([ɪːə] of [eːə]) in weer/beer/zegen). Ik denke dat t dan de meeste kans hef um an-eneumen te wörden, en taolkundig is t oek een betere opzet dunkt m'n. Sεrvιεи | Overleg » 15:19, 13 jul 2011 (CEST)
- Wat vienen julen van dit idee? Servien 17:53, 15 jul 2011 (CEST)
- In t Zuud-Nedersaksies hebben wulen hebben neet echt een oa-klank en veur t Gronings is t volgens mien gewoon een diepere variaant van onze ao/oa. Ik stel veur da'j je de keuze veur ao/oa in t Zuud-Nedersaksies vrie laoten, umdat daor gien verschil in uutspraak in is veur ons (en umdat een spelling zonder disse keuze nooit an-eneumen zal wörden), in t Gronigs ligt dat aanders daor klinkt alles donkerder: julen oa klinkt as as onze oo ([oː]), julen oo klinkt standard as oou ([oːu]). In t Gronings/Noord-Drents schrief je de oa dan oek as oa en de ô as ao, umdat in t Gronings dit onderscheid wel belangriek is. De ea zol ik anhouwen veur de Groningse ì ([ɪːʲə]), mer neet veur de Zuud-Nedersaksiese ee mit naoslag ([ɪːə] of [eːə]) in weer/beer/zegen). Ik denke dat t dan de meeste kans hef um an-eneumen te wörden, en taolkundig is t oek een betere opzet dunkt m'n. Sεrvιεи | Overleg » 15:19, 13 jul 2011 (CEST)
- Aait oa - ik kan t nit helpn, jongs. Zo gearne as ik ook met zol wiln doon. Woolters 01:31, 13 jul 2011 (CEST)
- Ho gao'j dan n woord as jaar(nl) schrieven? Riemt bi'j ons op oor. Joor zut der vrömd oet, moor kump wal t beste met de klank ovveren. Jaor zol better ansloeten bi'j WALD, joar better bi-j t Twaents met denzelfden klaank. Droadnaegel (overleg) 23:57, 15 jul 2011 (CEST)
- Ik leuf dat wie doar os hudege boudel veur vòlgen mouten. Dus as t van aa komt, den wordt t oa/ao, aans oo. Mòr even wat aans, is t nait wat om ien stee van ae, ea en ao/oa (ò) de Grönnegse wieze te vòlgen mit aksìnten? Oke, dat liekt minder mooi, mòr te veul verschaaidene letterkombinoatsies is ook verwarrend. Grönneger 1 (overleg) 09:48, 16 jul 2011 (CEST)
- t Woord "oor" (nl) wörden (zelfs in nl.) uutespreuken as /ɔːr/ (dit is onze "ao" dus de uutspraak is "aor", eventueel mit klankbreking), mer veur de letter R he'j altied dat zo'n klank veraandert. Feitelik is t oek een /oo/ mer deurdat der een R nao kump, wörden t verzacht tot /ao/, en daor bovenop kump dat t van t Oudsaksiese woord ōra kump, mit een oo dus, veur de herkenbaorheid zo'k t zo laoten (t wörden immers neet zo veule aanders uutespreuken as in t nl., enige verschil is evt. klankbreking). t Woord jaor kump van t Oudsaksiese woord jār, mit een aa dus, veur de herkenbaorheid zo'j t dus t best mit ao kunnen schrieven, mer umdat t gebruuk van de oa (veurnamelik in Twente) der zo diep in zit, zo'j daor oek oa veur kunnen gebruken (mer de veurkeur zol dus uutgaon naor ao), dus a'j in t Achterhoeks joar/goan schrieven willen is dat oek prima. t Verschil tussen gaon en joar (zo a'w dat noen hebben) is neet goed uut te legen, en taolkundig klopt t neet helemaole. Mit de Groningse tekens zal gienene blie ween (neet bie ons mer warschienlik oek neet in Groningen) dan zo'k nog eerder kiezen veur gån (kort) en gåån (lange), mer da's iets waor volgens mien oek gienene op zit te wachten (zo a'w ezien hebben in de Vosbergenschriefwiese), dit lik m'n de meest annemelike opsie veur iederene. A'w deruut bin wat t wörden, is t dan wat um alle systeemteksten umme te zetten in de nieje spelling? Servien (overleg) 15:09, 16 jul 2011 (CEST)
- Ik leuf dat wie doar os hudege boudel veur vòlgen mouten. Dus as t van aa komt, den wordt t oa/ao, aans oo. Mòr even wat aans, is t nait wat om ien stee van ae, ea en ao/oa (ò) de Grönnegse wieze te vòlgen mit aksìnten? Oke, dat liekt minder mooi, mòr te veul verschaaidene letterkombinoatsies is ook verwarrend. Grönneger 1 (overleg) 09:48, 16 jul 2011 (CEST)
- Hou schieven wie dus de zin "Ik mòk doar vergrèld n ìnd aan"? Grönneger 1 (overleg) 15:28, 16 jul 2011 (CEST)
- Gewoon zo as wie t bespreuken hebben: ik maok doar vergraeld n eand aan. Servien (overleg) 15:41, 16 jul 2011 (CEST)
- Oke, mòr den goan wie veur t Grönnegs dus aandere regels broeken as veur de aandere dialekten. Dat is toch juust nait de bedouling van n standerschriefwies? Grönneger 1 (overleg) 15:42, 16 jul 2011 (CEST)
- t Bin neet echt aandere regels, de onze ao klinkt in Groningen gewoon donkerder en daornaost he'j nog een lochtere variaant (ao), daor mu'j in t Gronings een onderscheid in maken. Wulen hebben dat neet, bie ons klinken ze allebeie locht, dus bie ons maakt t neet zoveule uut o'w noen ao of oa schrieven, t liefst ao natuurlik, mer in Twente is t gebruuk van oa veur ao zo stark da'j dat der neet uut zullen kriegen, in t Zuud-Nedersaksies ku'j de oa dus zien as een lochte variaant van oa. De ae blif altied ae, de ea ku'j zien as een typies "Groningse" klank (kearke, eand, hean) umdat de ea bie ons een ee mit klankbreking is, wörden t neet eschreven bie joe is dat standard /ee/ (nooit klankbreking). Servien (overleg) 15:54, 16 jul 2011 (CEST)
- Oke, maor om ainhaid ien de regels te holden zol ik nait de keuze open laoten veur oa of ao, maor zol ik veur de zudelke dialekten ao aanholden en offisjeel opschrieven. Elk dij laiver oa schrieft, kin dat doun, maor dat is den ien stried mit de offisjele ANS regel. Bie de ee hebben wie wel klaankbreken as dij deur r vaolgd wordt, maor dat schrieven wie den nait. Grönneger 1 (overleg) 16:06, 16 jul 2011 (CEST)
- A'j logies kieken dan klopt t wel dat t ao mut ween, mer krieg ze dat mer es an t verstaand in Twente, dat zal neet zo vlogge gebeuren, en a'j dat zo strage vastestellen dan dunkt m'n neet dat de kans groot is dat zo'n soort spelling an-eneumen wörden. Je kunnen t dan beter op een subtielere maniere zegen: de veurkeur geet uut naor ao. Servien (overleg) 16:43, 16 jul 2011 (CEST)
- Hou schieven wie dus de zin "Ik mòk doar vergrèld n ìnd aan"? Grönneger 1 (overleg) 15:28, 16 jul 2011 (CEST)
- Servien skreaf: t Woord "oor" (nl) wörden (zelfs in nl.) uutespreuken as /ɔːr/ Dat is neet zo, oor is anders as ao, wal is boot in nl. anders as oor, zo as bi'j de meeste klinkers veur -r. Wi'j hebt no ne bulte meugelikheaden laoten passeren, de ideale oplossing lik der neet te waen: oa veur de òò in t Achterhooks slut an bi'j t Twaents, moar botst met de rest. Ao veur de òò botst met mien taalgeveul (ik zee den klaank as variaant van o, en juust veur -r staot de letters presies verkeerd umme). Dus wa'k ok do, good is t neet. Dus dan lik t mi'j t beste um veur t Achterhooks an te sluten bi'j WALD en SONT, en ao veur dèn klaank te gebroeken. En dan is t mooi um te zeen da'w ne lange diskussie ehad hebt, en da'w op t leste presies oetkomt waor SONT oet is ekommen: oa en ao mögt beide, ao hef de veurkeur. Ik zol de regel dan zo strak meugelik willen opskrieven, zonder t Twaents veur de kop te stotten: De òò-klaank wörd eskreven as ao, behalve veur t Twaents, waor ao de veurkeur hef, moar umdat t Twaents ne vaste tradietsie van oa hef, wörd dat ok too elaoten, wal konsekwent in t artikel
En dat kan dan in t greun, want ovverenkumstig SONT --Droadnaegel (overleg) 23:00, 16 jul 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen (ao voor [ɔː]/[ɒː], de oa voor Groningse oa-klank [ʊːʷɑ], Twents evt. uitzondering ao)
eei ipv Groningse ee
[bronkode bewarken]- Vanoet t oogpunt van t Grönnegs nait mit ains. Wat dizze letter aangaait zollen wie prima ee schrieven kinnen en dij aans oetspreken as joe. Ik wait aans nait hou of dat zit ien t Drìnts. Ik wait dat t Drìnts wel onderschaaid moakt tuzzen ee en eei, omreden de ee zo as bie joe oetsproken wordt en de eei zo as bie os. Allend is dat onderschaaid mòkt om n verainde Drìntse schriefwieze te hebben veur aal varianten of wordt binnen ain variant zowel de ee as eei broekt? Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Moar dat skrif SONT toch ok al zo veur? Op p. 23: ee veur Gr. ee, op p.24 veur eei wörd allenig Dreants eneumd. Droadnaegel 22:42, 9 jun 2011 (CEST)
- De SONT gaait der vanoet dat de Grönnegse ee liek as joen ee oetsproken wordt. Dit is n fout van heur. De Grönnegse ee is as de Drìntse eei en de Grönnegse oo is as de Drìntse oou. Grönneger 1 07:03, 10 jun 2011 (CEST)
- Ik zie 't nut oek neet in van de eei en oou, gewoon schrieven as ee en oo lik m'n mooi zat, 't is gewoon een net wat aandere uutspraak. Sεrvιεи | Overleg » 21:50, 10 jun 2011 (CEST)
- Zol ik ook zèggen, mòr man mout ook reken holden mit t Drìnts. Wat nou as man "Tweei ezels" zègt. Man zol dat den schrieven as "Twee ezels", ien tieds dat baaide ee's hail aans binnen. Nou zol dat veur Drìnten zulf dunkt mie nait zo'n perbleem wezen, mòr veur luu dij t Drìnts leren willen wel. Grönneger 1 00:03, 11 jun 2011 (CEST)
- Dat is inderdaod zo (ze schrieven bv. spreker vs. deeilen), dan ku-w 't beter zo laoten. Sεrvιεи | Overleg » 21:00, 11 jun 2011 (CEST)
- Zol ik ook zèggen, mòr man mout ook reken holden mit t Drìnts. Wat nou as man "Tweei ezels" zègt. Man zol dat den schrieven as "Twee ezels", ien tieds dat baaide ee's hail aans binnen. Nou zol dat veur Drìnten zulf dunkt mie nait zo'n perbleem wezen, mòr veur luu dij t Drìnts leren willen wel. Grönneger 1 00:03, 11 jun 2011 (CEST)
- Ik zie 't nut oek neet in van de eei en oou, gewoon schrieven as ee en oo lik m'n mooi zat, 't is gewoon een net wat aandere uutspraak. Sεrvιεи | Overleg » 21:50, 10 jun 2011 (CEST)
- De SONT gaait der vanoet dat de Grönnegse ee liek as joen ee oetsproken wordt. Dit is n fout van heur. De Grönnegse ee is as de Drìntse eei en de Grönnegse oo is as de Drìntse oou. Grönneger 1 07:03, 10 jun 2011 (CEST)
- Moar dat skrif SONT toch ok al zo veur? Op p. 23: ee veur Gr. ee, op p.24 veur eei wörd allenig Dreants eneumd. Droadnaegel 22:42, 9 jun 2011 (CEST)
Hier steet een heel verhaol over de ee/eei/ei/ai, as ik 't zo leze lik 't wel asof disse klank allinnig in 't Noord- en Midden-Drents veurkump(?), 't is zeker gien "ai" zoas in 't artikel Noordenvelds steet (want dat schrieven ze oek as "ai" veur) mer een Ned. "ee + een dudelijke j" (eejn), de oou is "oo + een dudelijke w" (boowk). Sεrvιεи | Overleg » 21:00, 11 jun 2011 (CEST)
- Joa, mòr bie os is aal ee's en oo's eei en oou, allend schrieven wie dat nait, omdat dat overbodeg liekt. Wie spreken de ee en oo noamelk noeit aans oet as eei en oou. Grönneger 1 01:36, 12 jun 2011 (CEST)
- Dus julen hemmen gien verschil tussen de woorden: steek/leeg [steeik/leeig] > veen/been [veein/beein], klopt dat? As dat zo is dan mu'w t allinnig gebruken a'j een uutspraakverschil dudelik maken willen. Sεrvιεи | Overleg » 11:28, 12 jun 2011 (CEST)
- Klopt, aal ozze ee's en oo's hebben n eei en oou oetsproak, behaalve as t deur n r vaolgd wordt, maor dat liekt mie dudelik. Ik bin t mit die ains Servien. Grönneger 1 13:08, 12 jun 2011 (CEST)
- Dat gelt dan netuurlik oek veur onze ee's. Ik heb zelf effen wat onderzeuk onderdaon ho de /ee/ bie ons uut espreuken wörden, mer dat löp nogal deur mekare. Zo he'j: zìegn, pìerd, gemìente, klìed (mer meervoud as: kleejn), rìegn, wìke, lìvn; naos: zeepe, been, bleeke, meeze, zee (klank zit volgens mien tussen de ee en i in), en de ene persoon zeeg lìvnd de aandere leevnd. Sεrvιεи | Overleg » 14:02, 12 jun 2011 (CEST)
- Doaroet kinnen wie dunkt mie konkludaaiern dat wie gewoon ee schrieven en dat man lokoal maor oetmaoken mou, hou of dij oetsproken wordt. t Dunkt mie dat wie t beste de nije regel van oou hier ook vaolgen kinnen. Grönneger 1 14:19, 12 jun 2011 (CEST)
- Inderdaod. Sεrvιεи | Overleg » 14:22, 12 jun 2011 (CEST)
- Dat kö'j der neet oet konkluderen, Grönneger. Want de Draenten hebt, in teggenstellen tot et Grunnegs, bliekbaor wal beide klaanken. En SONT skrif eei veur veur disse klaank veur et Draents, en neet veur et Grunnegs. Volgens mi'j hoof i'j hier helemoal gin ni'jen regel te maken, en gewoon konform SONT veurskrieven dat de Draenten ee veur nen -ee klaank gebroekt, en eei veur nen ee-j klaank. Dan ku'j daornaost volstaon met ne opmarking/oetleg bi'j de spellingsrichtlienen dat de Grunnegse -eej- klaank as -ee- eskrevven wöd. Dan he'j minder ofwiekingen van et SONT, en daor mo'w ducht mi'j kort bi'j blieven. --Droadnaegel 00:16, 13 jun 2011 (CEST)
- Vin k goud! Aiglieks zol man zaegen dat t ien t Grönnegs ook gewoon eei worden mout, as wie de oa-ao ook ienvouern... Dat zol wel beter wezen as wie de oetsproak vaolgen en gain regionoale apaartheden hebben willen, allend t liekt wel hail overbodeg. Wat zaegen joe? Wel of gain eei ien t Grönnegs? Ik sloet mie aan bie de meerderhaid. Ik paas de regel veurlopeg aan, as joe t aans hebben willen, mouten joe t maor zaegen. Grönneger 1 00:42, 13 jun 2011 (CEST)
- Bi'k t wel mee eens. Sεrvιεи | Overleg » 12:21, 13 jun 2011 (CEST)
- Klopt, aal ozze ee's en oo's hebben n eei en oou oetsproak, behaalve as t deur n r vaolgd wordt, maor dat liekt mie dudelik. Ik bin t mit die ains Servien. Grönneger 1 13:08, 12 jun 2011 (CEST)
- Dus julen hemmen gien verschil tussen de woorden: steek/leeg [steeik/leeig] > veen/been [veein/beein], klopt dat? As dat zo is dan mu'w t allinnig gebruken a'j een uutspraakverschil dudelik maken willen. Sεrvιεи | Overleg » 11:28, 12 jun 2011 (CEST)
- Noa wat experimentaaieren mit de eei en oou kom ik toch tou konklusie dat t omzetten van aal ee's en oo's ien eei en oou nait zo'n goud ideei is. Tin earste zugt t der nait oet en tin tweide is t veur t gevuil n haile oouverbooudege en mööizoame boudel. Grönneger 1 21:53, 14 jun 2011 (CEST)
- Nee, do inderdaod mer neet, ik kan t zo beter lezen, en de uutspraak wee'k wè. Sεrvιεи | Overleg » 20:18, 15 jun 2011 (CEST)
- Joa, mòr bie os is aal ee's en oo's eei en oou, allend schrieven wie dat nait, omdat dat overbodeg liekt. Wie spreken de ee en oo noamelk noeit aans oet as eei en oou. Grönneger 1 01:36, 12 jun 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen: (toelichting: in het Noord- en Midden-Drents schrijft men eei voor de ee-klank die wordt gevolgd door een j-klank. Omdat in het Gronings alle ee's als zodanig worden uitgesproken, wordt daar dezelfde klank geschreven zonder i.)
ij of ei naar Nederlands voorbeeld en naar regio
[bronkode bewarken]- Hiermit wordt bedould zo veul meugelk t Nederlaands vòlgen en veur woorden dij t Nederlaands nait kent, doar zulf kieken wat t beste is. Mit dat eerste bin ik t ains, mit dat twijde nait. Doar kinnen wie prima ainhaid ien brengen. Hier zol ik zo veul meugelk veur ij kaizen, as wie aansloeten willen bie de Nederlaandse schriefwies. t Nederlaands het bewust ij kozen om as eerstens t historische verbond mit de ie-oetsproak te beholden en as twijdens om zok te onderschaaiden van t Duuts. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Hier zol ik juust zo min meugelik veur ij kiezen. Bi'j ons kump ij al hoast neet veur, wi'j hebt de historiese verbondenheid met de ie-oetsproak, umdat wi'j dat gewoon oetsprekt as -ie. Dus wien, pien ezw. Dus dee keuze hoof ik veur et Achterhooks neet te maken. As tweede zo'k mi'j neet willen onderscheiden van et Duuts, moar juust van et Nederlaands, en meer ansloeten bi'j et Plattduuts. Een woord as twijdens is as tweidens veur een Plattduutser better te vergelieken met zweitens. Droadnaegel 00:57, 11 jun 2011 (CEST)
- Joa, dat zol k ook zèggen, aansloeten bie t Platduuts, mòr de de SONT-schriefwies, de schriefwies dij wie tot nou tou kozen hebben as veurbeeld, het as oetgongspunten zo veul meugelk aansloeten bie t Nederlaands. Dus den mo've kaizen. Grönneger 1 01:26, 11 jun 2011 (CEST)
- "Tweide" steet dichter bie 't Nederlaans as "twijde" (vergeliek: twee), mer ik denke da-j daor toch beter /ei/ veur kunnen kiezen (dan bi-w mer wat dwarser), in 't woordenboek van Putten schrieven ze oek "scheitliester" (i.p.v. schijtliester), sluut nauwer op 't Platduuts, dus een brejer plaotjen. Sεrvιεи | Overleg » 13:51, 11 jun 2011 (CEST)
- Joa, dat zol k ook zèggen, aansloeten bie t Platduuts, mòr de de SONT-schriefwies, de schriefwies dij wie tot nou tou kozen hebben as veurbeeld, het as oetgongspunten zo veul meugelk aansloeten bie t Nederlaands. Dus den mo've kaizen. Grönneger 1 01:26, 11 jun 2011 (CEST)
- Oke, ik goa akkoord. Grönneger 1 18:29, 11 jun 2011 (CEST)
- Ik zol "nij" (nieuw) trouwens mit een /ij/ schrieven (naor Ned. veurbeeld Nijmegen, Nijkerk, Nijelamer, Nijveensterkolksluis, etc.) sluut oek beter an bie niej/ni'j/nieuw. Bie: dei/dee/die (die); twei/twee/twie (twee); maeien/maeien/meien; drei/dree/drie etc. he'w dat probleem neet. De regel zoa'w we dat hieronder hebben, hoeven wulen hierveur oek neet an te passen t steet der eigenliks al. Sεrvιεи | Overleg » 20:29, 15 jun 2011 (CEST)
- Wie mouten den aigelks kieken noar de heerkomst. t Zol den ook wezen van "dij" ipv "dei" (die). Ik zol zaegen "ei" veur heerkommen van "ee" en ij veur herkommen van "ie", mòr hou ki've dat bepoalen? Grönneger 1 19:20, 11 jul 2011 (CEST)
- t Stellenwaarfse "heit", dat nou noar Frais veurbeeld schreven wordt, zol den "hijt" worden, omdat dat komt van "hitta". Grönneger 1 19:29, 11 jul 2011 (CEST)
- Doar bi'k t wel mee eens, hijt, twei, etc. "Die" kump van t Oudsaksiese "thē" (noen: dee) of "thie" (noen: die), dat kump dan wear van t Proto-Germaanse Þē (dee), dus a'j dat volgen dan wörden t: dei. Sεrvιεи | Overleg » 20:07, 11 jul 2011 (CEST)
- Joa, mòr den mou've kieken hou wied wie weerom goan. Ien t Oldgrönnegs wordt ook al "dij"/"dy" schreven, dat woarschienlek doudestieds as "die" oetsproken wör. Grönneger 1 20:26, 11 jul 2011 (CEST)
- "Dij" zol oek goed kunnen. Wulen hebben: "die", "dij" (van ie) en "dee" (mer is vake verduustering van ie), dus dan is dij t beste. Sεrvιεи | Overleg » 20:31, 11 jul 2011 (CEST)
- Heit komt trouwens van heten af (dat bevelen betekent), zie het Etymologisch dialectwoordenboek, dus heit. Servien (overleg) 14:40, 17 jul 2011 (CEST)
- "Dij" zol oek goed kunnen. Wulen hebben: "die", "dij" (van ie) en "dee" (mer is vake verduustering van ie), dus dan is dij t beste. Sεrvιεи | Overleg » 20:31, 11 jul 2011 (CEST)
- t Stellenwaarfse "heit", dat nou noar Frais veurbeeld schreven wordt, zol den "hijt" worden, omdat dat komt van "hitta". Grönneger 1 19:29, 11 jul 2011 (CEST)
- Wie mouten den aigelks kieken noar de heerkomst. t Zol den ook wezen van "dij" ipv "dei" (die). Ik zol zaegen "ei" veur heerkommen van "ee" en ij veur herkommen van "ie", mòr hou ki've dat bepoalen? Grönneger 1 19:20, 11 jul 2011 (CEST)
- Ik zol "nij" (nieuw) trouwens mit een /ij/ schrieven (naor Ned. veurbeeld Nijmegen, Nijkerk, Nijelamer, Nijveensterkolksluis, etc.) sluut oek beter an bie niej/ni'j/nieuw. Bie: dei/dee/die (die); twei/twee/twie (twee); maeien/maeien/meien; drei/dree/drie etc. he'w dat probleem neet. De regel zoa'w we dat hieronder hebben, hoeven wulen hierveur oek neet an te passen t steet der eigenliks al. Sεrvιεи | Overleg » 20:29, 15 jun 2011 (CEST)
- Hier zol ik juust zo min meugelik veur ij kiezen. Bi'j ons kump ij al hoast neet veur, wi'j hebt de historiese verbondenheid met de ie-oetsproak, umdat wi'j dat gewoon oetsprekt as -ie. Dus wien, pien ezw. Dus dee keuze hoof ik veur et Achterhooks neet te maken. As tweede zo'k mi'j neet willen onderscheiden van et Duuts, moar juust van et Nederlaands, en meer ansloeten bi'j et Plattduuts. Een woord as twijdens is as tweidens veur een Plattduutser better te vergelieken met zweitens. Droadnaegel 00:57, 11 jun 2011 (CEST)
- Status: Nieuwe regel als volgt aangenomen: "ij of ei naar Nederlands voorbeeld. Waar het Nederlands niet als voorbeeld in wordt er gekeken naar de etymologie bij e/ee ei, bij i/ie ij, als dit niet te herleiden is: ei."
w na ou aan het einde van het woord
[bronkode bewarken]- Aan aine kaant mit ains, mòr ik vin t schrieven van "houw" en "ik douw" veur "hou" en "ik dou" n bitke onzin. Dus as wie hier nou es zèggen dat wie hier t Nederlaands vòlgen, behaalve as de ou òfkomsteg is van de olle oe-klaank (wat dus veuraal veur t Grönnegs gèldt). Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- dat hooft ok neet, den -w. Zeet paragraaf 2.2: veur zowiet meugelik en wenselik tweeklaanken vormen deur i/j of u/w. Dus bi'j ik hou steet den -u der al. Wenselik zol veur mi'j bv. wean: "ik houw" skrieven as et um houwen (sloan) of bouwen geet. Droadnaegel 22:22, 9 jun 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen, de uitzonderingen voelt men zelf wel aan.
oou ipv Groningse oo
[bronkode bewarken]- Zulfde verhoal as bie de eei-ee. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Status: Nieuwe regel als volgt aangenomen: "Voor de oou-klank schrijft men een gewone oo, men kan zelf vaststellen hoe deze klank uitgesproken dient te worden. In het Midden-Drents, waar twee verschillende uitspraken van oo naast elkaar bestaan, wordt wel oou geschreven om tussen beiden een onderscheid te maken. "
ow ipv de Drentse ou
[bronkode bewarken]- Mit ains. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Mee eens. Sεrvιεи | Overleg » 23:26, 9 jun 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen
aoi ipv Groningse òi, Twentse oaj, WALD aoj
[bronkode bewarken]- Mit ains, zo laank as wie t onderschaaid tuzzen ao en oa ook aannemen. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen
ööi ipv Groningse ui, Twents-Sallands öäi of WALD äöj
[bronkode bewarken]- Mit ains. Zo as ik al eerder zee, kinnen wie de ö hier t beste beschaauwen as elke aander klinker. As t neudeg is, den schrieven wie twije, as t bie bieveurbeeld de a ook nait neudeg is, den bie de ö ook nait. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Ik vin eerlieks zègd de dubbele ö nog aingoal n bitke eksotisch lieken. Grönneger 1 18:32, 10 jun 2011 (CEST)
- Ik kan mien der wè in vienen, in 't teken van klinkerverdubbeling bie een lange klank aa, ee, ie (een uutzondering was vrogger ii, daornao ij/ie), oo, uu, öö (één jöör/twee jöre). Sεrvιεи | Overleg » 21:50, 10 jun 2011 (CEST)
- Wo geet t non met t oonderskeaid tusken de Tweantse eui in "meuier", de öj in bv. "trui" en de öai in "gröai"?
- eui blieft dunkt mie gewoon eui en öai wordt ööi. Grönneger 1 22:18, 14 jun 2011 (CEST)
- Good, mer wat doot dan de variaantn dee't GIN oonderskeaid maakt tusken eui en öai, zo as bv. völle west-tweantse dialektn? Kiest dee de ööi of de eui, of magnt ze det zelf weetn? Woolters 23:02, 14 jun 2011 (CEST)
- Ik zol zaegen dat zai dat zulf kaizen maggen. t Ligt ook aan de oetsproak. Ligt t dichter bie "kört" of dichter bie "reuzel"?
- Reuzel. Ik zol zegn det de -eui ne verlenging is van de -u- (as in "put") met ne opgoande verbuuging noar [i]. Woolters 00:06, 15 jun 2011 (CEST)
- Klunk zo'n betjen as nen Hagenees den "Broodje ei met ui" zegt: Bgoodjuh ae met öa. A'j no achter den lesten klank nen -j-klaank plakt, dan bu-j der. Droadnaegel 00:02, 16 jun 2011 (CEST)
- Reuzel. Ik zol zegn det de -eui ne verlenging is van de -u- (as in "put") met ne opgoande verbuuging noar [i]. Woolters 00:06, 15 jun 2011 (CEST)
- eui blieft dunkt mie gewoon eui en öai wordt ööi. Grönneger 1 22:18, 14 jun 2011 (CEST)
- Ik vin eerlieks zègd de dubbele ö nog aingoal n bitke eksotisch lieken. Grönneger 1 18:32, 10 jun 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen (in gesloten klank: öö, in open klank: ö, bij breekklank: öa)
uui ipv Twents-WALD uuj
[bronkode bewarken]- Mit ains; zo min meugelk klinkerkombinoatsies mit j. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen
eui ipv Twents-Sallands-WALD euj
[bronkode bewarken]- Mit ains, zo min meugelk klinkerkombinoatsies mit j. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen
uj ipv Drentse ui. Gebruik van j ipv i, om onderscheid te maken met de ui (/œj/ of /əːy/ )
[bronkode bewarken]- Mit ains. t Onderschaaid tuzzen ui en uj kin allend op dizze menaaier oplöst worden. Grönneger 1 16:17, 9 jun 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen
i'j ipv WALD i-j
[bronkode bewarken]Dus Ni'jlusen in stea van Ni-jlusen, wi'j in stea van wi-j. Gin bezwoar. Ok in dit geval: keuze maken en der met zien allen an vast holden. Dus as SONT i'j veurskrif: prima, met zien allen zo doon. --Droadnaegel 00:43, 11 jun 2011 (CEST)
- Kan ik mee leven. Uut de contex blik 't vake oek al of 't wi'j of wi-j is. Sεrvιεи | Overleg » 13:51, 11 jun 2011 (CEST)
- Nog eeiven over i'j. Wordt dei -i laank oetsproouken? Zoou jao, den zol t oouk nog schreeiven worden kinnen as -eai, omreeiden de ea faailieks n laange i is. Grönneger 1 21:50, 14 jun 2011 (CEST)
- De "i'j" is in t IPA-schrif in elk geval [ɪʲ]. En de letter dee as "ea" eschreven wörden steet te boek as [eːʲɑ], as dit de klank is dee wulen veur ogen hemmen dan dus neet. Mer dat IPA-schrif vie'k mer lastig, t onderscheid tussen de Groningse ee en de Westfaolse ee kump daor oek neet ech dudelik naor veuren (behalve dan een extra j derachter), dus volgens mien geef dat oek gien garansies. Ik zol t in elk geval houwen op i'j. Sεrvιεи | Overleg » 20:12, 15 jun 2011 (CEST)
- I'j is nen korten i (as in dik), met doarnoa nen j-klank. Langen ie klaank besteet ok wal, moar wörd eskreven as iej. Droadnaegel 23:59, 15 jun 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen
Geen onderscheid lange en korte vokalen (huus-huuz, riet-bier, beest-gele)
[bronkode bewarken]- Mit ains. t Onderschaaid tuzzen körten en langen kinnen luu zulf wel op toalgevuil doun. Grönneger 1 22:05, 8 jun 2011 (CEST)
- Kiek, dit heurt aigelks ook nog bie de diskussie hierboven. t Toalgevuil dat ik nuimde is muilek bie de è, ì en ò klanken. t Gaait hier den ook om de uu, ie en ee, dij ien t Nederlaands op dezulfde wieze doan worden. t Verlengen van de e, i en o kent man ien t Nederlaands nait op de wieze dij wie kennen, dus doar is muileker om dat ien n schriefwies te ontdekken dij ook n aander klank wezen kin. Grönneger 1 18:14, 11 jun 2011 (CEST)
- Inderdaod, daorumme is 't oek zaak dat der één schriefwieze kump, dan he-w daor gien naorigheid meer over. Sεrvιεи | Overleg » 21:05, 11 jun 2011 (CEST)
- Kiek, dit heurt aigelks ook nog bie de diskussie hierboven. t Toalgevuil dat ik nuimde is muilek bie de è, ì en ò klanken. t Gaait hier den ook om de uu, ie en ee, dij ien t Nederlaands op dezulfde wieze doan worden. t Verlengen van de e, i en o kent man ien t Nederlaands nait op de wieze dij wie kennen, dus doar is muileker om dat ien n schriefwies te ontdekken dij ook n aander klank wezen kin. Grönneger 1 18:14, 11 jun 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen
Klankverzachting in het Gronings met de letter van de uitspraak weergeven
[bronkode bewarken]- Hier zaegt de SONT niks over, maor ien t Grönnegs he've t verschiensel dat as n bepoalde mitklinker vaolgd wordt deur n klinker, dat de mitklinker den veraandert. Dus t verschiensel van taent-taende, kraant-kraande, pop-pobbe. Willen wie dat wel of nait schrieven? Tegenswoordig is t zo dat dei schreven worden KIN, maor laiver nait. Dus taente-kraante-poppe (ook al veraandert de klaank). Veuraal omdat dat ook betaikenen zol, dat ien summege varianten 'loader' en 'beder' schreven worden zol veur 'loater' en 'beter' en dat zugt der nait oet. Dus schrieven wie de d, b en z vaolgens de oetsproak of aaltieds t, p en s? Grönneger 1 01:58, 12 jun 2011 (CEST)
- Ik zol zegen altied t, p en s (de lezer weet t dan zelf wè). Sεrvιεи | Overleg » 12:22, 12 jun 2011 (CEST)
- Status: Nieuwe regel als volgt aangenomen: "Als een bepaalde medeklinker wordt verzacht doordat hij door een klinker wordt gevolgd, zal de schrijfwijze gelijk blijven, dus: kraande blijft kraante."
Ampartighejen
[bronkode bewarken]"Zoas" of "zo as"/"zo-as" (kan verwarrend ween vanwege de klank), reaktie (rìktie?, of weet de lezer dit zelf wè), "tzelfde" of "t zelfde". Ik bin veur zo as/zo-as, reaktie, t zelfde. Sεrvιεи | Overleg » 12:26, 12 jun 2011 (CEST)
- Ien t Grönnegs schrieven wie aaltieds al "zo as". Ien t Nederlaands is der aiglieks hail gain reden om "zoals" aan nkander te schrieven, aans as gewoonte. Wat reaktie/reaksie aangaait, dunkt t mie dat wie dat prima aan nkander te schrieven. Der is gainaine dei t woord rìksie kent of iets dat doarop liekt. As wie wi'j en bi'j vaolgen, den zol t ook re'aksie wezen kinnen. Dat zol op zokzulf wel goud wezen, omdat wie den zain laoten dat t systeem van klankaofbrekens binnen woorden nait allend bie de i'j broekt wordt. Wie zollen den ook Kro'atsië schrieven kinnen. "t Zulfde" huift ook nait aan nkander wat mie aangaait. t Binnen ja ook twij woorden (the same) Grönneger 1 13:16, 12 jun 2011 (CEST)
- t Zelfde / zo as is dudelik. Re'aktie, Kro'atië, La'os, hm... een bietjen kunsmaotig, uut de contex blik 't ok wel dunkt m'n. Sεrvιεи | Overleg » 14:17, 12 jun 2011 (CEST)
- Joa, t liekt roar, maor dat vin ik ook van wi'j en bi'j. Dat liekt net zo roar. Grönneger 1 14:39, 12 jun 2011 (CEST)
- Ik viene wi'j en bi'j heel gewoon (umdat daor oek wat uutvuilt), mer re'aktie etc. neet, dat kump bie mien heel raor over. De Standaardschriefwiezer van t Twents maak daor reeaktie van, oek ampart, t geet oek tegen alle gebruken in. Sεrvιεи | Overleg » 16:49, 12 jun 2011 (CEST)
- Joa, t liekt roar, maor dat vin ik ook van wi'j en bi'j. Dat liekt net zo roar. Grönneger 1 14:39, 12 jun 2011 (CEST)
- t Zelfde / zo as is dudelik. Re'aktie, Kro'atië, La'os, hm... een bietjen kunsmaotig, uut de contex blik 't ok wel dunkt m'n. Sεrvιεи | Overleg » 14:17, 12 jun 2011 (CEST)
- Status: Nieuwe regel als volgt aangenomen: "Woorden als "zo as", "t zelfde", etc. worden los geschreven."
- Status: Nieuwe regel als volgt aangenomen: "Bij klinkerbotsing van de ao, ea, oa, etc. in gangbare termen, kan dit onveranderd blijven, uit de context blijkt wat de juiste uitspraak zal zijn."
-tie, -tsie of -sie
[bronkode bewarken]-tie Zol ik trouwens zo laoten, dat spreek je autematisch uut as -tsie (Kroatsië, zo'j feilijk dan uutspreken as Kroo·at·sië i.p.v. Kroo·aat·sië a'j t zo schrieven), -sie zo'j wel kunnen schrieven umdat dit een aandere klank is (Stl. "navigaosie" vs. Gos. "navigoatie"). Sεrvιεи | Overleg » 14:17, 12 jun 2011 (CEST)
- Ien t Grönnegs wordt aigelks aaltieds -tsie schreven (navigoatsie, politsie, etc.). Ik zol dat zo holden. As wie t den toch hebben over fossielen, den is dit wel n haile dudelke en nog oller as -sche, noamelk hail oet t Latain. Grönneger 1 14:26, 12 jun 2011 (CEST)
- Gien prebleem. Ik viene t oek een lillik iets, en dudeliker oek want a'j "plaotie" dreien dan zeeg je oek neet (plaotsie), dus mien veurstel: -tsie (navigoatsie, politsie Kroatsië) of -sie (navigaosie, plisie, Kroasië). Een naodeel is da'j bie politsie/Kroatsië twee medeklinkers kriegen waordeur de klank derveur kort wörden, mer dat mutten ze dan mer zien bie -tie mutten ze oek zien dat 't as tsie uut espreuken wörden. Sεrvιεи | Overleg » 16:10, 12 jun 2011 (CEST)
- Ho es aem, met ow beiden. Mo'w no al binnen twee uur reageren, of anders is der nen ni'jen regel an enommen?
- Ik bun et der helemoal met eens dat hier wal wat mot gebeuren. Wi'j hebt noo traditsie, tradisie, traditie, polietsie hier op de wiki stoan, en dat kan zonder meer better. Et mag waen dat t Grunnegs altied -tsie skrif, maor WALD dut dat neet, Draents ok neet, en wellicht wat aanderen ok neet, dus daor mo'w wal aem wat langer bi'j stilstaon.
- Dan kö'j twee kanten op gaon: of de fonetiese kante op (maor dan haal ik mien -ies -isch stokpeerd ok weer naor veurten), of ansloeten bi'j NL(waor ok oetspraok verskillen zit: de Vlamingen sprekt van polisie, de meeste Nederlaanders van polietsie) en SONT.
- Gien prebleem. Ik viene t oek een lillik iets, en dudeliker oek want a'j "plaotie" dreien dan zeeg je oek neet (plaotsie), dus mien veurstel: -tsie (navigoatsie, politsie Kroatsië) of -sie (navigaosie, plisie, Kroasië). Een naodeel is da'j bie politsie/Kroatsië twee medeklinkers kriegen waordeur de klank derveur kort wörden, mer dat mutten ze dan mer zien bie -tie mutten ze oek zien dat 't as tsie uut espreuken wörden. Sεrvιεи | Overleg » 16:10, 12 jun 2011 (CEST)
- A'j de fonetiese kaante op gaot, gif dat meer ruumte veur de verskeidene varianten um eure oetspraoke weer te gevven, maor kan ok nen onmeundigen kraom worden:
- konstitusjonele monarchie
- konstituusjonele monarchie
- konstitutsjonele monarchie
- konstituutsjonele monarchie
- konstitutsionele monarchie
- konstituutsionele monarchie
- konstitusionele monarchie
- konstitusjonele monarchie
- Wat mi'j zonder meer teggen steet is traditsie, dan mo'j ok tradietsie skrieven, a'j et foneties wilt holden.
- SONT/NL volgen is beheurlik eendudig, en hef vanzelf as gevolg da'w dichter bi'j SONT staot. Ene van de graonden um naor SONT te kieken was da'w neet ne kompleet ni'je spelling wilt dee't deur gin mense anvaord wörd, dus ofwiekingen dervan zollen klein motten wean.
- konstitutionele monarchie
- Ik bun der veur mi'jzelf nog neet oet wat hier et beste is, ik zol ok wal wat aanderen willen heuren. Droadnaegel 00:02, 13 jun 2011 (CEST)
- Wat -isch en -ies aangaait, bin ik op zokzulf wel veur -ies of -is (vrouger -isk, nou isk - k = is). Ain van ozze oetgongspunten is dat wie nait te veul onderschaaid willen, mòr dat bepoalde zoaken wel regionoal oetsproken worden kinnen. Dus dij plosieve klaank dij wie hier hebben huift wat dat aangaait nait spesjoal aangeven worden. Den zollen wie ook wh of hw schrieven mouten. Dij -tie heb ik aaits al lelk vonden, liek as de ph veur f, dij heuren ien t Latain en Graiks en nait bie os. n Hail ìnde toalen broekt heur aigen schriefwies "concepción", "receção", "Venezia", "Polizei", "Dalmacija", ezw. Dus ik zol zèggen dat de regel wordt: Voor de uitgang -tie schrijft men -tsie of -sie, al naar gelang de uitspraak. De schrijfwijze moet zo kort mogelijk, dus geen verdubbeling van de klinker. Onder "zo kort mogelijk" vaalt natuurlieks nait de ts, dij meer is as t, mòr dit gaait allend om de klinkers (zo as ien t Nederlaands mit de adjektieve vörms van waarkwoorden). Grönneger 1 00:31, 13 jun 2011 (CEST)
- Ik zol dus zèggen van "konstitu(t)sjonele monarchie". Ien t Nederlaands het man ook gain "constituutioneel". Over de -j bin k nog nait wis. Hou spreken joe dat oet? Bie os is t aaltieds n j-klank. Grönneger 1 00:33, 13 jun 2011 (CEST)
- Bi'j ons ok, maor um eendudiger te waen met verbugingen van -sie (vb: dimensie, 3-dimensionaal), zo'k lever -i- zeen, in stea van 3 dimensjonaal. Ovver verdubbeling van de klinkers: zo'j politsie ofbrekken as poliet-sie of as poli-tsie? In t leste geval he'j gin klinkerverdubbeling neudig. Droadnaegel 00:56, 13 jun 2011 (CEST)
- Bie ons oek as j-klank, mer ik slute m'n bie wat Droadnaegel schreef: dimensie > dimensionaal (offisier > offisiële). t Is inderdaod po·lie·tsie, net zo as in t Nederlaans. t Maak mien op zich neet zo veule uut o'k noen konstitusie/konstitutsie of konstitutie schrieve. -isch wördt volgens mien deur gienene meer uut espreuken as "-iesj" zo as t ooit bedoeld was, je zollen zegen waorumme dan neet schrieven as -ies, R.A. Kollewijn (een taalkundige) hef ooit veur esteld um daor -ies van te maken in t Nederlaans, mer dat is neet deur egaon (-lik oek neet), mer mensch/visch wel. Hieronder he'k de schriefwiezes zoas ze noen bin effen op een rie ezet veur -tie en -isch Sεrvιεи | Overleg » 14:21, 13 jun 2011 (CEST):
- Bi'j ons ok, maor um eendudiger te waen met verbugingen van -sie (vb: dimensie, 3-dimensionaal), zo'k lever -i- zeen, in stea van 3 dimensjonaal. Ovver verdubbeling van de klinkers: zo'j politsie ofbrekken as poliet-sie of as poli-tsie? In t leste geval he'j gin klinkerverdubbeling neudig. Droadnaegel 00:56, 13 jun 2011 (CEST)
Schriefwieze NL | ACT | DRT | GOS | STL | TWD | SDZ, VEL |
---|---|---|---|---|---|---|
-tie (reactie, combinatie) | -tie (reactie, combina[o]tie) | -tie/-sie (reactie, combinaosie) | -tsie/-sie (reaktie, kombinoatsie) | -tie/-sie (reaktie, kombinaosie) | -tie/-sie (reaktie/relatie, kombinoasie) | -tie/-sie (reactie, combinasie) |
-isch (Nedersaksisch) | -isch (Nedersaksisch) | -isch (Nedersaksisch) | -isch (Leegsaksisch) | -isch (Nedersaksisch) | -isch/-ies (Neersassisch/Neersassies) | -isch (Nedersaksisch) |
- De i goa ik mit akkoord, -ies ook wel. Wat -tie aangaait blief ik bie -tsie zunder verdubbelen van de veurege klinker. Grönneger 1 11:50, 14 jun 2011 (CEST)
- Ik kan m'n wel in -ies vienen. -tsie/sie oek wel. Sεrvιεи | Overleg » 20:53, 15 jun 2011 (CEST)
- Veur mi'j sie/tsie met klinkerverdubbeling, of -tie. Wat ik met dat ofbrekken beduden: Nederlandse leazers zult et woord traditsie oetsprekken met korten i, de ts kombinatie wörd neet as enen letter ezene. Dus tradietsie of traditie mek mi'j neet völle oet, moar gin traditsie. Droadnaegel 23:55, 15 jun 2011 (CEST)
- Ja, t is feilik wel een esleuten klank zo, konstitutsie (jie bin zelf een tut zo'k zegen! :-)) konstituutsie/konstitusie (hier een open klank), dus klopt wel, in t Platduuts hebben ze -tschoon (Informatschoon), mer daor klinkt t oek kort (+ dat ze daor een wat aander systeem hanteren). Dus a'j -tsie willen dan kan dat beter mít klinkerverdubbeling, of -tie veur t woordbeeld. Vergelieking mit aandere Germaanse talen: Duuts/Deens/Zweeds/Engels/Limburgs/Noors/Fries/Luxemburgs: -tion (Duuts, Deens, Zweeds, Engels), -tie/-sie (Limburgs), -sjon (Noors), -sje (Fries: ynformaasje), -tioun (Luxemburgs). -ies daor bi'w t wel over eens doch ik zo (deurvoering van een anpassing van Kollewijn/modernisering, + dat t in t Afrikaans oek zo eschreven wörden). Sεrvιεи | Overleg » 19:43, 16 jun 2011 (CEST)
- Ik stel veur: plisie/plietsie; konstitusioneel/konstituutsioneel, administra(o)sie/administroatsie. Plitie, administra(o)tie/administroatie dut gien ear an de uutspraak (wavveur "straotie", is dat zo'n straote mit allerhaande administratieve kantoaren?). Sεrvιεи | Overleg » 20:48, 2 juli 2011 (CEST)
- Ja, t is feilik wel een esleuten klank zo, konstitutsie (jie bin zelf een tut zo'k zegen! :-)) konstituutsie/konstitusie (hier een open klank), dus klopt wel, in t Platduuts hebben ze -tschoon (Informatschoon), mer daor klinkt t oek kort (+ dat ze daor een wat aander systeem hanteren). Dus a'j -tsie willen dan kan dat beter mít klinkerverdubbeling, of -tie veur t woordbeeld. Vergelieking mit aandere Germaanse talen: Duuts/Deens/Zweeds/Engels/Limburgs/Noors/Fries/Luxemburgs: -tion (Duuts, Deens, Zweeds, Engels), -tie/-sie (Limburgs), -sjon (Noors), -sje (Fries: ynformaasje), -tioun (Luxemburgs). -ies daor bi'w t wel over eens doch ik zo (deurvoering van een anpassing van Kollewijn/modernisering, + dat t in t Afrikaans oek zo eschreven wörden). Sεrvιεи | Overleg » 19:43, 16 jun 2011 (CEST)
- Veur mi'j sie/tsie met klinkerverdubbeling, of -tie. Wat ik met dat ofbrekken beduden: Nederlandse leazers zult et woord traditsie oetsprekken met korten i, de ts kombinatie wörd neet as enen letter ezene. Dus tradietsie of traditie mek mi'j neet völle oet, moar gin traditsie. Droadnaegel 23:55, 15 jun 2011 (CEST)
- Ik kan m'n wel in -ies vienen. -tsie/sie oek wel. Sεrvιεи | Overleg » 20:53, 15 jun 2011 (CEST)
- Status: Nieuwe regel als volgt aangenomen: "Voor de uitgang -tie schrijft men -tsie (indien nodig met klinkerverdubbeling) of -sie, al naar gelang van de uitspraak."
- Status: Nieuwe regel als volgt aangenomen: "Voor het achtervoegsel -isch schrijft men -ies, aangezien deze klank in alle dialecten zo wordt uitgesproken."
Neuznklaank
[bronkode bewarken]Wat doo'w met de neuznklaank in bv. klaank, kraante (den lik op t Fraanske "trente"), keend, gaanze. In Groafskopper plat wörd det mangs as ne -au- en -ei- eskreewn (dus klaunk, kraunte, keind). Ik hebbe doar zelf al es met an t knooin ewest, bv in Kanariese Eiloanden. Op youtube zea mie dr ene at he det aait met n däkn skreef (krânte, kînd), mer det heb ik zelf lewer nit. Of wi'w det gewoon nen dubbeln kleenker loatn? Woolters 22:04, 14 jun 2011 (CEST)
- Op zokzulf zol t schrieven doarvan wel goud wezen, allend t probleem is dat de au en ei al broekt worden...Grönneger 1 22:19, 14 jun 2011 (CEST)
- Ik zol daor een dubbele klinker laoten, in t Hollaans schrie'w dee neusklanken oek neet, zoks ku'j beter overlaoten an IPA. Sεrvιεи | Overleg » 20:54, 15 jun 2011 (CEST)
- Dubbelen klinker lik mi'j mooi zat, gin ovverboadige tunt: de leu dee et Nedersaksies verstoat en sprekt wet wal hoo't ze dat oet mot sprekken, en de rest leert t toch neet van n aksent of onbekende klinkerkombinaties, mek et alleen moar moeiliker um te leazen. Droadnaegel 23:50, 15 jun 2011 (CEST)
- Ik zol daor een dubbele klinker laoten, in t Hollaans schrie'w dee neusklanken oek neet, zoks ku'j beter overlaoten an IPA. Sεrvιεи | Overleg » 20:54, 15 jun 2011 (CEST)
- Status: Nieuwe regel als volgt aangenomen: "Neusklanken worden niet geschreven."
Vlemkes/vlämkes
[bronkode bewarken]In de SONT-spelling steet da'j vlämkes mutten schrieven (klinkt als e van bed), is prima, mer schrieven we dan oek kärke/dät of kerke/det (de a van Eng. cat)? Ik zol zegen kerke/det bie vlam > vlämkes, kamp > kämpien (vanwegen de stam), etc. Sεrvιεи | Overleg » 22:50, 15 jun 2011 (CEST)
- Veur mi'j vin'k -ä- bi'j umlautvorming better as -e- (zo as WALD dut). In stae van bak->beksken vin'k bak->bäksken mooier. Droadnaegel 23:46, 15 jun 2011 (CEST)
- Wat mie t baeste liekt is dat wie even de ziede Klankleer van t Nedersaksies noakieken of dei hailmoal klopt en dat wie aelke klaank van os aigen dialekt even ienspreken goan. Den waiten wie ien aelk gevaal woar d'aander t over het. Grönneger 1 00:23, 16 jun 2011 (CEST)
- Ik bin veur vlämkes (vlam), kämpies (kamp), stämme (stam), veur de herkenbaorheid. 'Dät' zo'k schrieven as det (IPA: [dæt]), 'mäken' (IPA: [mæːkŋ]) as maeken. Dan he'j veur de e de klanken [ɛ of æ] en veur ae [ɛː of æː] (zo hef de SONT t oek umschreven, t enige verschil is dat daor veur de ae de 'ea' evt. as alternatief is). Sεrvιεи | Overleg » 23:10, 25 jun 2011 (CEST)
- Mu'w noen det en mer schrieven, of dät en mär (mit de uutspraak mær/mɛr)? SONT hef t wel over de "grondwoorden", dus vlam>vlämkes, stam>stämme, mer dat bin op zichzelf staonde woarden, veur t oge zol t wel dudeliker ween dat>dät, mar>mär, en t sluut beter an bie stam>stämme / blok>blökke. Mer schrieven wulen dan getroffen>etröffen (noen mit ö), begonnen>begönnen (noen mit u), gevonden>evönnen (noen mit u), gingen>göngen (noen, mit u), vervangen>vervöngen (noen mit u) ( luuster i)? Sεrvιεи | Overleg » 15:13, 3 jul 2011 (CEST)
- Vuur mie is t seempel. De ä in vlämkes en stämme sprek ik ook oet as [æ] (nit as [ɛ]). As ik ne ö zegge, skrief ik um ook, zeg ik ne u dan skrief ik ook u. begunn. tröfn. vaank-vung-evöngn. Mer/mär/mar hooft nit per se van t Neerlaandse maar te wean of eleidt, mer kan ook nen tuskenvörm wean tusken NL:maar en NDS:men. Woolters 16:56, 3 jul 2011 (CEST)
- Dat is inderdaod waor wa'j zeagen. Volgens mien doan ze dat overal wel uutspreken as [æ]. Gewoon de uutspraak hierin volgen. Sεrvιεи | Overleg » 22:58, 3 jul 2011 (CEST)
- Neet helemaol, oetspraoke van bäksken (nl:bakje) is bi'j ons beksken en neet baeksken (dan denk ik eerder an beekje). Maor dat mek niks oet, wi'j wilt klanken skrieven, en gin weurde van varianten etzelfde maken. Dus as bi'j ow etröf(fen)/etruf(fen) riemt op et Fraanse neuf-(en) skrief i'j etröffen, en as et riemt op nl:muf-(fen) skrief i'j etruffen. Stämme (stammen) en stemme (stem) sprek ik etzelfde oet, doarum vin'k stämme dudeliker veur stammen. Mär/mer, dät/det: a'j dat etzelfde oetsprekt, en der is gin nl-equivalent, dan zo simpel meugelik skrieven zonder aksenten, dus mer en det. A'j et oetsprekt as mèèr zonder klaankbrökke, dan skrieven as maer, met klaankbrökke skrieven as mear.
- Dat is inderdaod waor wa'j zeagen. Volgens mien doan ze dat overal wel uutspreken as [æ]. Gewoon de uutspraak hierin volgen. Sεrvιεи | Overleg » 22:58, 3 jul 2011 (CEST)
- Vuur mie is t seempel. De ä in vlämkes en stämme sprek ik ook oet as [æ] (nit as [ɛ]). As ik ne ö zegge, skrief ik um ook, zeg ik ne u dan skrief ik ook u. begunn. tröfn. vaank-vung-evöngn. Mer/mär/mar hooft nit per se van t Neerlaandse maar te wean of eleidt, mer kan ook nen tuskenvörm wean tusken NL:maar en NDS:men. Woolters 16:56, 3 jul 2011 (CEST)
- Mu'w noen det en mer schrieven, of dät en mär (mit de uutspraak mær/mɛr)? SONT hef t wel over de "grondwoorden", dus vlam>vlämkes, stam>stämme, mer dat bin op zichzelf staonde woarden, veur t oge zol t wel dudeliker ween dat>dät, mar>mär, en t sluut beter an bie stam>stämme / blok>blökke. Mer schrieven wulen dan getroffen>etröffen (noen mit ö), begonnen>begönnen (noen mit u), gevonden>evönnen (noen mit u), gingen>göngen (noen, mit u), vervangen>vervöngen (noen mit u) ( luuster i)? Sεrvιεи | Overleg » 15:13, 3 jul 2011 (CEST)
- Ik bin veur vlämkes (vlam), kämpies (kamp), stämme (stam), veur de herkenbaorheid. 'Dät' zo'k schrieven as det (IPA: [dæt]), 'mäken' (IPA: [mæːkŋ]) as maeken. Dan he'j veur de e de klanken [ɛ of æ] en veur ae [ɛː of æː] (zo hef de SONT t oek umschreven, t enige verschil is dat daor veur de ae de 'ea' evt. as alternatief is). Sεrvιεи | Overleg » 23:10, 25 jun 2011 (CEST)
- Wat mie t baeste liekt is dat wie even de ziede Klankleer van t Nedersaksies noakieken of dei hailmoal klopt en dat wie aelke klaank van os aigen dialekt even ienspreken goan. Den waiten wie ien aelk gevaal woar d'aander t over het. Grönneger 1 00:23, 16 jun 2011 (CEST)
Persoonlieks vin ik de ä n bitke vrumd. t Is den de ainegste omluud dij wie zo schrieven. Wie schrieven ja ook gain boom-böömpie veur de herkenboarhaid? Grönneger 1 10:38, 4 jul 2011 (CEST)
- Nee, want de öö he'w al vuur de fröale-klaank. Woolters 13:07, 4 jul 2011 (CEST)
- Joa, mòr ik vin dit toch overbodeg. Wie kieken nou dus nait meer noar de oetsproak, mòr noar de heerkomst van klanken. Grönneger 1 17:46, 4 jul 2011 (CEST)
- Dij ä liekt veuls te exotisch wat mie aangaait. Den he've dus nog aingoal ae, ea, ä en ää. Dat is toch juust verwarrend? Ik leuf nait dat Fokko van om de houk de ä schrieven gaait as er n braif noar zien opoe schrift. Grönneger 1 17:49, 4 jul 2011 (CEST)
- Iej zöalt dr nog versteeld van stoan wat vuur nen kroam at ze dr mangs van maakt met däks, akseantn vuur- of achteroet, kleenkerkombinasies, ezw. Fokko kan, as he de möaite neamp um al disse regels duur te nemn, heel makkelik ook ne ä skriewn ;). Mer iej hebt geliek, hee zal woarskienlik vuur e of è kiezn. Woolters 17:52, 4 jul 2011 (CEST)
- In t Oost-Veluws, Sallaands en Twents kump t volgens mien wel oarig vake veur. t Is gien a of ae mer oek gien e, past veur mien geveul prima. Fokko van om de houk zal t oek neet zo vake gebruken, want in t Gronings he'j oek gien umluud in verkleinwoorden veur zovere a'k wete. Huj, mer wat docht jie van de umluud ö in: kop > köpkes, dat is krek t zelfde geval. Sεrvιεи | Overleg » 20:03, 4 jul 2011 (CEST)
- Joa, mòr den zolst dus ook boom-böömpien en hoes-höëz (huus-hüüz) schrieven mouten as wie dat aanholden. Dat is ook goud veur de herkenboarhaid, mòr liekt ook vrumd. Zo groot en zo belaangriek vin ik t onderschaaid tuzzen e en ä nait echt. Grönneger 1 20:20, 4 jul 2011 (CEST)
- Jie maken t wel heel exoties. De ää wörden in de IJa-spelliing oek vake wel as aa eschreven (uutspraak: määkng - niet de èè van èten [dat is lang-erekter], maar ook niet de aa van aap, disse klank zo'j wat mien angeet t best onder de ae kunnen doan, doar lik t mear op). De ä lik oek meer op de e as de a, je zollen t dus oek kunnen schrieven as deks, vlemkes en stemme. Bie ons gebruken ze disse klank neet, allinnig in t Oost-Veluws, dus mien maakt t neet zo uut, laot mer heuren van de meensen dee dermee mutten warken. Sεrvιεи | Overleg » 23:36, 4 jul 2011 (CEST)
- Joa, mòr den zolst dus ook boom-böömpien en hoes-höëz (huus-hüüz) schrieven mouten as wie dat aanholden. Dat is ook goud veur de herkenboarhaid, mòr liekt ook vrumd. Zo groot en zo belaangriek vin ik t onderschaaid tuzzen e en ä nait echt. Grönneger 1 20:20, 4 jul 2011 (CEST)
- In t Oost-Veluws, Sallaands en Twents kump t volgens mien wel oarig vake veur. t Is gien a of ae mer oek gien e, past veur mien geveul prima. Fokko van om de houk zal t oek neet zo vake gebruken, want in t Gronings he'j oek gien umluud in verkleinwoorden veur zovere a'k wete. Huj, mer wat docht jie van de umluud ö in: kop > köpkes, dat is krek t zelfde geval. Sεrvιεи | Overleg » 20:03, 4 jul 2011 (CEST)
- Iej zöalt dr nog versteeld van stoan wat vuur nen kroam at ze dr mangs van maakt met däks, akseantn vuur- of achteroet, kleenkerkombinasies, ezw. Fokko kan, as he de möaite neamp um al disse regels duur te nemn, heel makkelik ook ne ä skriewn ;). Mer iej hebt geliek, hee zal woarskienlik vuur e of è kiezn. Woolters 17:52, 4 jul 2011 (CEST)
- Dij ä liekt veuls te exotisch wat mie aangaait. Den he've dus nog aingoal ae, ea, ä en ää. Dat is toch juust verwarrend? Ik leuf nait dat Fokko van om de houk de ä schrieven gaait as er n braif noar zien opoe schrift. Grönneger 1 17:49, 4 jul 2011 (CEST)
- Joa, mòr ik vin dit toch overbodeg. Wie kieken nou dus nait meer noar de oetsproak, mòr noar de heerkomst van klanken. Grönneger 1 17:46, 4 jul 2011 (CEST)
- Ik heb wat verkleinwoordjes mit ä op-ezöcht in MAND (Morfologische Atlas van de Nederlandse Dialecten) mer doaruut bleek dat de ä vaker as [ɛ] (dat is de e van bed) as [æ] uut-espreuken wörden (ik heb Riessens effen op-ezöcht en daor gaffen ze oek een [ɛ] an bie bv. t woord 'stalletje'). Ik heb oek jaor op-ezöcht, en daor kwammen verschillende uutspraken uut, meestentieds [jɔːər]/[jɔːr] (oek in t Gronings) of [jɔːɑ] (Achterhoek = jao-a) (allemaole mit de ao van gaon), mer je hadden oek [joːr] (joor), [joːʌr] (jooar) of [jɒːr], dus strikt espreuken klopt t prinsipe van de oa veur de Groningse oa-klank neet helemaole umdat t vake gewoon een ao is mit naoslag (dee dan weer vort geet a'j rap praoten) of een "echte" oo-klank, mer um noen veur de ene joor de aander jooër, weer een aander jaoër/jaor, jaoa (enz.) te schrieven is neet te doan, dus over t algemeen dunkt m'n dat t wel een redelike oplossing is zo. Sεrvιεи | Overleg » 19:59, 9 jul 2011 (CEST)
- Dus um effen kort samen te vatten: wee is der veur ä (männeken/vlämkes) en wee veur e (menneken/vlemkes)? Mien maakt t neet zo veule uut. Sεrvιεи | Overleg » 11:45, 10 jul 2011 (CEST)
- Ik bun veurstander van vlämkes, en dat is in t Achterhooks minder eksoties as Grönneger dech. A'k moar zo ne ziede as Wenters Plat opzeuk, kan'k dat op ene ziede wal 29 keer vinden, dus Fokko kent dat wal. Et veurbeeld boom-böömpien en hoes-höëz (huus-hüüz) is neet good, al zee ik ow punt wal, umdat dat gin bestaonde schriefwiezen veur klaanken bunt of veur andere klaanke, waor ä beveurbeeld oet t Duuts wal bekend is.
- An de aandere kaante bun'k ok veurstander van t kort bi'j SONT blieven, dus as der weerstand teggen ä is, en SONT skrif e veur, dan kan'k doar ok wel met laeven. Skriefwiezen bunt ne kwestie van afspraoken, en dan is et belangrieker da'w doar met zien allen achter staot en toopast. Dan kö'j an alles wennen. Droadnaegel 23:01, 10 jul 2011 (CEST)
- Dus um effen kort samen te vatten: wee is der veur ä (männeken/vlämkes) en wee veur e (menneken/vlemkes)? Mien maakt t neet zo veule uut. Sεrvιεи | Overleg » 11:45, 10 jul 2011 (CEST)
- Ik zin ook vuurstaander van vlämkes, want ne ä as -e interpreteern haank beaide van de sprekker (sprjäkker) en de tooheurder of, zo as ook bie Servien's stalletjes (ställekes) vs steeltjes (stellekes). Mer as de mearderheaid vuur de -e geet mu'w dr oons noar schikn. Kortom, gewoon wier ne kwestie van anlearn. Woolters 01:55, 11 jul 2011 (CEST)
- Ik vin de ä gewoon heuren as n e. Ik zol veur t broeken van ä wezen as wie soamendoun zollen mit de Duutse Leegsaksen. Dat doun wie nait en veur enkeld Nederlaandse begrippen is ä te vrumd. Dat mòkt t weer te exotisch en dat is juust wat de SONT nait wol en dat is ook de reden woarom dij van aal mislukte schriefwiezen nog t maiste sukses had het. Ik leuf dat wie hiermit te wied van t bekende òfstappen. t Hollaands is de belangriekste toal veur de luu ien os gebied deur aal media en schoul. En zulfs as dat bie n enkeling nait zo is, is dat wat schriefwies aangaait wel zo. Dus lò've nait te wied van t Hollaands òfstappen en zo min meugelk vrumde taikens broeken. Grönneger 1 19:00, 11 jul 2011 (CEST)
- Persoonlik bi'k oek veur de ä, dat is bie ons wel t gebrukelikste (de Iesselakkedemiespelling (alles ä [æ], doarnaost ää [æː]), SONT-spelling (allinnig bie verkleinwoorden/grondwoarden ä) en de Twentse spelling (verkleinwoorden/grondwoarden ä)), je wieken in weze oek neet van t nl. aof want de stamme blif juust wear goed zichtboar en dat is weer goed veur t leesgemak (vlam > vlämkes). Sεrvιεи | Overleg » 20:23, 11 jul 2011 (CEST)
- Aigelks zol man hier n soort onderzuik noar doun mouten. Op stroat n woord mit ä zaegen en vroagen aan lu of zai dat opschrieven willen. Kieken houveul der iendoad de ä schrieven goan. Grönneger 1 20:29, 11 jul 2011 (CEST)
- Dan denk 'k da'j veule e's en a's kriegen, en ä's as ze bekend bin mit de spelling. Van de Zuud-Nedersaksische spellingssystemen hef allinnig de WALD-spelling e, de rest ä. Sεrvιεи | Overleg » 20:36, 11 jul 2011 (CEST)
- Joa, maor der binnen nait veul lu dij bekaend binnen mit wat veur Leegsaksische schriefsysteem den ook. Ik leuf dat hoogoet 10 perseant van aal platproaters wait hou of man de boudel goud en geef schrieven mout noar n bepoalde schriefwies. De aander 90 perseant gaait oet van de Hollaandse schriefwies. Doarnoast, de haile reden woarom wie de è, ò en ì oet t Grönnegs hoald hebben is om zo min meugelk apaarte taikens te hebben. De ä is juust weer n extra dij wat klank aangaait nait neudeg is. Grönneger 1 20:47, 11 jul 2011 (CEST)
- Ik bin der nog altied veur um t ä te houwen, zo wieken we oek neet te veule aof van de SONT (al bi'w aof en toe al aorig aof-edwaold, mer is ten goeie ekeumen van de spelling dunkt m'n), en zo hou je nog t onderscheid tussen ställekes en stellekes, t sluut oek beter bie de aandere woorden an "ställekes" vs. "stallekes/stalletjes". Veur t Gronings zu'j dit neet zo gauw tegenkoemen, wat zujeliker wel, daor zal t oek neet vremd veurkoemen (waor je de umluud van a vaker zien, vergeliek mit pot > pöttien). Je mutten misschien effen weten dat t zo geet, mer dat is net as mit -ies, -tie, ao, en alle aandere spellingsregels, daorveur is t oek een spelling. Servien (overleg) 22:12, 18 jul 2011 (CEST)
- Joa, maor der binnen nait veul lu dij bekaend binnen mit wat veur Leegsaksische schriefsysteem den ook. Ik leuf dat hoogoet 10 perseant van aal platproaters wait hou of man de boudel goud en geef schrieven mout noar n bepoalde schriefwies. De aander 90 perseant gaait oet van de Hollaandse schriefwies. Doarnoast, de haile reden woarom wie de è, ò en ì oet t Grönnegs hoald hebben is om zo min meugelk apaarte taikens te hebben. De ä is juust weer n extra dij wat klank aangaait nait neudeg is. Grönneger 1 20:47, 11 jul 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen
Vortvallen van de t
[bronkode bewarken]Schrieven wullen de T noen wel of neet as e vortvuilt? Zo as in "wes, emaak, haos, zöch" of schrieven wulen "west, emaakt, haost, zöcht", t is wel zo dat de T op sommige plekken weer opduukt mer aandere weer neet, toch mer schrieven dan? Sεrvιεи | Overleg » 17:51, 18 jun 2011 (CEST)
- Lichte veurkeur veur wal skrieven. Droadnaegel 18:11, 18 jun 2011 (CEST)
- Ik viene t zelf oek beter, dan krie'j minder verschillen. En wat docht jie van Nederlaan
ds, sinds, honnen/honden (mit of zonder d maakt mien neet uut), vienen/vienden (hier een d te schrieven, vie'k niks want de stamme is bie ons viene, viende is dan onlogies). Sεrvιεи | Overleg » 19:06, 18 jun 2011 (CEST)- Vie zegnt ook wal veene. (vgl. Noors/Zweeds finner) Umdet oonze -d zo lech wörd oet esprökn, en op dezelfde plek in n moond wörd emaakt as ne -n, krie'j n soort saamnsmeelting. "Laandn" wörd bie oons ook oet esprökn as lahnn, mer ik veende de'j vuur de herkenboarheaid wal ne -d mut skriewn. Zelfde geeldt vuur de -t. Woolters 14:36, 22 jun 2011 (CEST)
- In t geval van vienen/veenen bin ik wel veur t vortlaoten van de d (t sluut beter an bie t Noord-Germaans, t Platduuts finnen, + de stam is [viene], t en geef de uutspraak beter weer), honden/lanen kan'k mien wat bie veurstellen de stam is daor hond + en / laand + en (t inslikken van de -e zörgt daor 'automatisch' veur). Sεrvιεи | Overleg » 13:31, 25 jun 2011 (CEST)
- Vie zegnt ook wal veene. (vgl. Noors/Zweeds finner) Umdet oonze -d zo lech wörd oet esprökn, en op dezelfde plek in n moond wörd emaakt as ne -n, krie'j n soort saamnsmeelting. "Laandn" wörd bie oons ook oet esprökn as lahnn, mer ik veende de'j vuur de herkenboarheaid wal ne -d mut skriewn. Zelfde geeldt vuur de -t. Woolters 14:36, 22 jun 2011 (CEST)
- Ik viene t zelf oek beter, dan krie'j minder verschillen. En wat docht jie van Nederlaan
- Status: Nieuwe regel als volgt aangenomen: bij t-deletie schrijft men hem wel, bij d-deletie alleen als de stam een d heeft (dus: hond > honden, laand > laanden, vind > vinden; maar: viene > vienen)
Sk of sch
[bronkode bewarken]Mu'w veur woorden as skrieven en sjulekrupen een sk-/sj- of sch- schrieven? Ik denke dat sk-/sj- beter bin, t geef de uutspraak beter weer (skoele/sjoel vs. sgoel(e)). In et Stellingwarfs krie'j dan: een verhael skrieven i.p.v. schrieven. Sεrvιεи | Overleg » 13:22, 25 jun 2011 (CEST)
- Veur mi'j: oetspraoke volgen: dus Bunsjoten, Bunschoten of Bunskoten kan allemaol bestaon. Droadnaegel 23:35, 27 jun 2011 (CEST)
- Status: Nieuwe regel als volgt aangenomen: afhankelijk van de uitspraak wordt de Nederlandse sch- geschreven als sch-, sk-, sj-.
- Veur mie: t is mooi as ie ok zo probiert te schrijven dat oen noaber t kan leazen. In mien Sallaands dialect sprek ik 'schrijven' as [skriemn] uut, in mien Hollands dialect as [sgreive], beide uutsproaken bint klaankwettig. Dan schrijv ik t geerne zodat ze t beiden kunt leazen. --129.125.102.126 21:24, 4 jul 2011 (CEST)
Y of i
[bronkode bewarken]symetries/simeetries? symbool/simbool was ne vraoge van Woolters. Ik zegge: sym(m)etries en symbool. Is volgens mi'j ok wat SONT dut:nl volgen. Droadnaegel 17:58, 2 juli 2011 (CEST)
- Ik zol oek zegen symmetries, symbool. Sεrvιεи | Overleg » 18:04, 2 juli 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen
~
Fraise/Duutse/Engelse/Fraanse g
[bronkode bewarken]Wat doun wie mit de Fraise g ien t Grönnegs? Bv. "maggen" en "grind". Gewoon as g schrieven blieven? Grönneger 1 21:00, 11 jul 2011 (CEST)
- Dat lik m'n wel t beste, zo as t Limburgs t hef: "magken", of t Afrikaans: "maghen" is oek niks want dat ku'j gemakkelik verkeerd uutspreken, en veur -en klinkt t in sommige dialekten al gauw as een Franse g. Servien (overleg) 22:18, 18 jul 2011 (CEST)
- Status: Aangenomen
Naobeschouwige
[bronkode bewarken]Ik denke da'w t t besten allemaole effen goed neer kunnen zetten op Wikipedia:Nedersaksische Standaardspelling (mit een dudelike uutleg derbie) en dan anbiejen an de verschillende streektaolorganisasies (en de SONT), mit de vrage of ze der kommentoar op willen geven (aanders blie'w deurkletsen over dit onderwarp). A'w dan wat weer eheurd hebben van de streektaolorganisasies, dan ku'w t kommentoar deurlezen en eventueel wat mee doan. Sεrvιεи | Overleg » 22:47, 10 jul 2011 (CEST)
- Wat is beter "anraojen/aoflaojen" of "anraoien/aoflaoien" (anraden/ofladen), zujen/zuuien (zuden), krujen (kruden/mit de kruuiwagen riejen) en riejen (rieden) kan allenig mit n j. Servien (overleg) 00:04, 7 aug 2011 (CEST)
- As t Oekraiens (rada) en t Hollaands (raad) de "d" hebt, moe-j s noadenken oaver wa-j wilt. --129.125.102.126 00:13, 7 aug 2011 (CEST)
- Wat docht je hiervan: zujen (zuden), krujen (kruden), dujen (duden) veur de herkenbaorheid, riejen (rieden, umdat t niet aanders kan), en dan krie'j: kruuien (mit de kruuiwagen riejen), braoien (braden > vergeliek Afr. braai), blaoien/deureblaoid (bladeren/deurebladerd, vergeliek Afr. blaaie), dan blie'w kort bie de grondbeginsels van uui/aoi veur uuj/aoj. Servien (overleg) 14:05, 7 aug 2011 (CEST)
- Ik zol ne 'd' t liefst as 'd' schrieven. Ie könt m vake as 'j' uutsprekken, moar m zo schrieven lik mie wat "kiek oons s aans schrieven!". --129.125.102.126 19:09, 7 aug 2011 (CEST)
- Bie ons zegen ze gien d (dus nooit houden/laden etc.) altied een j- of w-klank, dat wörden oek altied zo eschreven. t Schrieven van n d-klank hierveur is t zelfde as t schrieven van onze ij (veur onze ie), zo kömp de taal niet tot zien recht, dus da's in elk geval gien opsie. Servien (overleg) 22:33, 7 aug 2011 (CEST)
- Dan zol ik ne 'j' schrieven (as ie ne 'j' zegt; en ne 'w' as ie dat zegt). An de aandere kaante schrieft wie ok gin "Deamter", moar "Deaventer" en zelfs de ru:Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона schrif (deel 10, blz. 240 (blz. 245 uut de .djvu)) "Девентеръ или Демтеръ" (Deventer of Demter). --129.125.102.126 12:10, 8 aug 2011 (CEST)
- Ne 'ij' schrieven as ie 'ie' zegt, is neet zo vrömd, veur ne lange 'a' schrief ie 'aa', veur ne lange 'e' 'ee', &c, moar 'ii' in haandschrift leas ie al vlot as 'ü', dan kön ie kiezen uut 'ie' en 'ij'. Dat ze in t Hollaands 'ij' as 'ei' uutsprekt, maakt t wat lastig, moar um "mij schrijft wij schrijven". --129.125.102.126 12:10, 8 aug 2011 (CEST)
- k Veend t wal n meuj inisjoatief, moar k blief as Tukker töch döargoan mit de Tweantse Standoard Skriefwieze. Det veend k völle better biej min dialek pasn as disse nieje öntwikkelige. Pas as alle dinge oawer t skriefn van t Tweants zegt det de SONT-spellige de eanige goode is, zo'k minne skriefwieze veroandern. Moar k veend t dr noch steads heal meuj uutzeen. TristanAidan 22:37, 15 aug 2011
- Wa'k minn ok ofvroage: hoo doo'j t a'j dialoog hebt in biej veurbeald verhoaln? Doo'j det op de Hollaandse, Duutse, Fraanske öf Deanse menier, öf he'w doarveur nen spesjoalen Neersassiesen vörm? TristanAidan 16 sep 2011, 21:36 (CEST)
- Bedoel je daormee: "Va en Gait waren an t kuieren en va zeeg inene: "Kiek Gait, an hum ku'j wel n veurbeeld nemen!", Gait zeeg: "hach man, gao toch fietsen!"." Hier zo'k dus gewoon kiezen veur de dubbele anhalingstekens (evt. enkele anhalingstekens, mer umda'w daor al aordig wat van hebben in gewone teksten, ku'j dat beter niet doon). Servien 23:05, 16 sep 2011 (CEST)
- Bie ons zegen ze gien d (dus nooit houden/laden etc.) altied een j- of w-klank, dat wörden oek altied zo eschreven. t Schrieven van n d-klank hierveur is t zelfde as t schrieven van onze ij (veur onze ie), zo kömp de taal niet tot zien recht, dus da's in elk geval gien opsie. Servien (overleg) 22:33, 7 aug 2011 (CEST)
- Ik zol ne 'd' t liefst as 'd' schrieven. Ie könt m vake as 'j' uutsprekken, moar m zo schrieven lik mie wat "kiek oons s aans schrieven!". --129.125.102.126 19:09, 7 aug 2011 (CEST)
- Wat docht je hiervan: zujen (zuden), krujen (kruden), dujen (duden) veur de herkenbaorheid, riejen (rieden, umdat t niet aanders kan), en dan krie'j: kruuien (mit de kruuiwagen riejen), braoien (braden > vergeliek Afr. braai), blaoien/deureblaoid (bladeren/deurebladerd, vergeliek Afr. blaaie), dan blie'w kort bie de grondbeginsels van uui/aoi veur uuj/aoj. Servien (overleg) 14:05, 7 aug 2011 (CEST)
- As t Oekraiens (rada) en t Hollaands (raad) de "d" hebt, moe-j s noadenken oaver wa-j wilt. --129.125.102.126 00:13, 7 aug 2011 (CEST)
Wat straks mit ANS?
[bronkode bewarken]Mien reden umme niet mitan te doen mit 't uutprakkezeren van een algemiene Nedersaksische schriefwieze is niet det ik d'r niet iene zol willen, mar det d'r onder Nedersaksischtaligen, en zölfs onder schrievers in 't Nedersaksisch - uutzunderings bezik - gien wil bestiet umme töt iene schriefwieze te komen.
Mien vraoge is dus: hoe gaoj now daomiet de boer op mit ANS? Wat mut d'r veur zörgen det ANS wál algemien wördt an-eneumen, now as d'r al zoveul en zo lange investeerd is in regionaole schriefwiezen? Of is 't doel alleen mar umme ANS op de Nedersaksische Wikipedie te gebruken? Dan hew d'r dus nóg weer een binnen een beparkte groep gebruukte schriefwieze bi'j. En wat van de 5000+ artikels in de regionaole schriefwiezen? Ummespellen op regenachtige zundagnommerdagen? Ni'jluuseger 15:11, 8 jul 2011 (CEST)
- Min of meer dezelde vraoge he'k al es antwoord op egovven: Overleg Wikipedie:Algemene Nedersaksische spelling (zeuk doar op:)"i-j stelt mi-j ne vroage". Wieter onderan op dee ziede gef ik ow geliek da'w neet alle streektaalorganisaties op de riege zölt kriegen, en dat doarum SONT anholden good zol waen. Dus noar mien idee zo'j ANS motten verkopen as SONT, met wat anpassingen, en neet as "nog weer ne skriefwieze" (met sk-, kump ok in den Achterhook veur. :-) ).
- Wat wieter wal interessant is, is da'j hier skrieft: "niet det ik d'r niet iene zol willen", maor da'j der neet in geleuft dat der ne algemene Nedersaksiese skriefwieze zal kommen, en doarum lever bi'j de bekende regionale skriefwieze blieft. Moar is dan wat de rest dut (en dat is dit geval noar mien idee nen nogal konservatieve griezen trop leu) belangrieker as wa'j zelf et leefste wilt? Wat mi'j brech bi'j de vraoge: is et belangriek um ne eendudige skriefwieze te hebben, en zo jao, woarum dan? Want dat zollen dan presies onze unique selling propositions waen um moar wat marketing-jargon te gebroeken. --Droadnaegel 00:03, 9 jul 2011 (CEST)
- Droadnaegel, ik hebbe nog ies ummelezen in wat aw al eschreven hadden. 't Is niet hielemaole zo det ik, wat spelling anbelangt, bi'j de pakken neer wille zitten. Mar ik mutte wal besluten wat zinvol is umme mien tied en energie an te besteden.
- As dan blek det ienheidsspellingen - Vosbargen, SONT - steeds weer enegeerd bint, mar det intussen verscheiden regionaole schriefwiezen - de Stellingwarver, de Dreentse - onder de meer serieuze schrievers hielemaole inebörgerd bint, dan mut ik mi'j as schriever neerleggen bi'j die realiteit. Wie in Roet of De Ovend wil publiceren, mut resp. de Dreentse en de Stellingwarver schriefwieze gebruken. Dan zit ik d'r niet op te wachten um, eventueel uutslutend veur Wikipedia, nog een darde Nedersaksische schriefwieze an te leren. Aj d'r dan de Nederlaandse spelling nog bi'jneemt, liekt det wal op vierendielen mit peerde!
- Misschien kuj SONT d'r van oavertugen umme ANS te accepteren as 'SONT, versie 2'. Mar dan muj wal een streumstoot van een päär duzend volt deur 't gat van die dreumerds jägen. Ni'jluuseger 15:16, 9 jul 2011 (CEST)
- No de diskussie op t ende löp, en ANS vorm ekreggen hef, zo'k de vraoge van Ni'jluseger (ANS: Ni'jlusiger :-) ) weer naor veurten willen halen: en no? A'w hier serieus met wieter wilt, he'w t neudige wark te doon, ok zonder alle artikels um te zetten:
- systeemteksten
- kattegeri'jen
- mallen
- "Algemene" nedersaksiese artikels, denk an t weurdebook, nedersaksiese kultuur, de meeste jaor-artikelen ezw.
- No de diskussie op t ende löp, en ANS vorm ekreggen hef, zo'k de vraoge van Ni'jluseger (ANS: Ni'jlusiger :-) ) weer naor veurten willen halen: en no? A'w hier serieus met wieter wilt, he'w t neudige wark te doon, ok zonder alle artikels um te zetten:
- De ANS veurskriften mot vanzelf neet in t nl, en wellicht mot de verskillen tussen de regionale veurskriften en ANS ok eksplisiet op eskrevven worden. Doarnoast lik t mi'j good um te wetten ho de streektaalorganisaties derovver denkt, moor door wi'k neet zonder meer op wachten, ik verwacht neet dat ze met zien allen zegt: good edaone jongs, lao'w dat maor zo annemmen. Maor oetventen van ANS naor dee organisaties mot noor mien idee wal gebeuren, a'w neet laot wetten dat ANS besteet, kö'w better direkt opholden.
- Maor ho dech de rest derovver? Ho gao'w hier met wieter? Daor bun'k wal beni'jd naor.
t Ummezetten van de systeemteksten is wat mien angeet t eerste punt dat op de agenda steet. t Bekendmaken van de ANS bie alle streektaolorganisasies (en SONT), waorbie de offisiële naam "ANS" is (umdat t neet deur SONT emaakt is) wel ku'w derbie zetten da'j t as "SONT 2" kunnen zien. Kattegerieën ku'w zeutjes an herneumen. De spellingsveurschriften anpassen naor ANS, mer neet verplicht stellen, as ene per se in de Drentse spelling wil schrieven dan mu'w m neet vortjagen deur de ANS aof te dwingen, mer kattegerieën lik m'n t hendigst a'w dat allemaole in ANS doon. Misschien is t oek een idee um der een goed artikel over te schrieven en dat te laoten vertaolen in een bulte aandere taolen. Servien (overleg) 13:21, 17 jul 2011 (CEST)
- Ik zol t heel good veendn at de systeemtekste in de ANS komt te stoan. Dus, kategoriejn, maln, infospul, ezw. Dan krie'w doarin in elk geval mear eenheaid, en det is ducht mie al nen heeln trad in de gode richting. De meeste leu zöalt toch noar de "offisjele" skriefvuurskriftn van öare lokale organisasies bliewn kiekn (umdet ze nog aait meant at bv Dreants TOTAAL wat aans is as Tweants), mer de opmaak en alns dr umhen kan hier net zo fein gewoon in ANS. Woolters (overleg) 13:42, 17 jul 2011 (CEST)
Dissen begriep ik neet: "Plosieven, zoals bijvoorbeeld in het Gronings, worden niet geschreven, dus bv. niet phoesther voor poester." In dit veurbeeld is de p (en t) toch den plosief, en den skrief i'j toch wal? Ik denke da'j de h-achtige klaank bedoelt, moar da's gin plosief. Droadnaegel 20:08, 9 jul 2011 (CEST)
- Joa, dij bedoul ik. Grönneger 1 22:24, 11 jul 2011 (CEST)
- Wulen hebben vlejen (verleden), lejen (leden), hejen (heden), en: eleen (geleden), meugelikheen (mogelijkheden). Sεrvιεи | Overleg » 22:15, 11 jul 2011 (CEST)
- Joa, mòr "eleen" en "-heen" is natuurlieks wel n aofkörten van "eleden" en "-heden". Grönneger 1 22:24, 11 jul 2011 (CEST)
- t Pufjen in [pʰ, tʰ en kʰ] neumt ze aspirasie ;). Wörd in t Grönnings de -t in Poester ook aspireerd? Normaalgesprökn gebuurt det allene in beklemteunde lettergreepn. en as dr niks vuur de p/t/k steet. Dus wal poorte ['pʰɔətə], mer nooit sport *[spʰɒt] --> [spɒt])Woolters 22:50, 11 jul 2011 (CEST)
- Nait zo staark as aan t begun, mòr bie os het elke t (behaalve dij ien n d-klaank veraandert) n lichte puf-sis-klank. Grönneger 1 22:57, 11 jul 2011 (CEST)
- Is det dan nit mear nen "dikn -t" ([tˢ])? Woolters 22:59, 11 jul 2011 (CEST)
- Nait zo staark as aan t begun, mòr bie os het elke t (behaalve dij ien n d-klaank veraandert) n lichte puf-sis-klank. Grönneger 1 22:57, 11 jul 2011 (CEST)
- Dan zal t earder -hejen en elejen ween, want wulen hebben veur -d- meestentieds -j- of -w-: houwen > holden; riejen > rieden. Sεrvιεи | Overleg » 23:02, 11 jul 2011 (CEST)
- t Pufjen in [pʰ, tʰ en kʰ] neumt ze aspirasie ;). Wörd in t Grönnings de -t in Poester ook aspireerd? Normaalgesprökn gebuurt det allene in beklemteunde lettergreepn. en as dr niks vuur de p/t/k steet. Dus wal poorte ['pʰɔətə], mer nooit sport *[spʰɒt] --> [spɒt])Woolters 22:50, 11 jul 2011 (CEST)
- Joa, mòr "eleen" en "-heen" is natuurlieks wel n aofkörten van "eleden" en "-heden". Grönneger 1 22:24, 11 jul 2011 (CEST)
Latien -ae-
[bronkode bewarken]Gaius Julius Caesar mu'w dat zo spellen, of as Gaius Julius Sesar en Gaelies of Gelies? Servien (overleg) 20:54, 1 sep 2011 (CEST)
- Dat lik mi'j neet, vanoet de herkenbaorheid: ik zol ansloeten bi'j de rest van de Germaanse spraoken, en dan krie'j Gaius Iulius Caesar of Gaius Julius Caesar. Ik bun veur denlesten. Ik zol namen neet al te foneties skrieven, ok al komt ze oet tieden dat de spelling nog neet helemaol vast stond, want dan zo'j better Gajoes Joelioes Kaisar skrieven. Droadnaegel (overleg) 23:10, 1 sep 2011 (CEST)
- Ik zol namen neet foneties schrieven, doar bint t namen veur. Ik bin eerder veur "Gaius Julius Caesar" (of "gaivs ivlivs caesar") as veur "Sesar" (zien huusnaam is Kaisar). --129.125.102.126 02:29, 2 sep 2011 (CEST)
- Prima, daor gung mien veurkeur oek naor uut. Servien (overleg) 21:08, 2 sep 2011 (CEST)
- Bin ik ook veur. De exakte oetsproak wait man nait wis, dus mouten wie dat nait ienvullen goan (zo as wel beurd is bie t woord kaisar-tsar). Gaelic zol ik traauwens schrieven as Gelies. Behaalve as t bie joe as Gèlies oetsproken wordt, maor dat wait ik nait. Grönneger 1 (overleg) 11:06, 6 sep 2011 (CEST)
- Wat ook nog kin is Geels of Goals (Gaelic komt van Waelic, Welsh). Grönneger 1 (overleg) 11:09, 6 sep 2011 (CEST)
- Ik had eerst Gallies eschreven, mer dat is wat aanders. Veluws: Schots-Gaols, Stellingwarfs: Skots-Gaels, Grönnigs: Schots-Goals vie'k wel n mooi alternatief... is t trouwens Grunnigs of Grönnigs? Servien (overleg) 12:32, 6 sep 2011 (CEST)
- Baaident kin, aofhankelk van de oetsproak. Oostgrönnen zol de ö broeken en Noordgrunnen en Westgrunningen zol u broeken. Grönneger 1 (overleg) 13:30, 6 sep 2011 (CEST)
- Ien t Grönnegs zol t ook wel Geels wezen kinnen (zai Veels-Westvaals) Grönneger 1 (overleg) 13:33, 6 sep 2011 (CEST)
- Wat ook nog kin is Geels of Goals (Gaelic komt van Waelic, Welsh). Grönneger 1 (overleg) 11:09, 6 sep 2011 (CEST)
- Bin ik ook veur. De exakte oetsproak wait man nait wis, dus mouten wie dat nait ienvullen goan (zo as wel beurd is bie t woord kaisar-tsar). Gaelic zol ik traauwens schrieven as Gelies. Behaalve as t bie joe as Gèlies oetsproken wordt, maor dat wait ik nait. Grönneger 1 (overleg) 11:06, 6 sep 2011 (CEST)
- Prima, daor gung mien veurkeur oek naor uut. Servien (overleg) 21:08, 2 sep 2011 (CEST)
C/Q/X in ANS
[bronkode bewarken]Ik zat lest toch nog te prakkezeren over t gebruuk van de c in de ANS. Ik heb effen uutezöcht hoe dat in aandere Germaanse talen is:
- C veur k-klank, c veur s-klank: Nederlaands, Engels, Limburgs, West-Vlaams (dialect, centrum en accepteren/encyclopedie)
- K veur k-klank, c veur s-klank: Zweeds, Deens = c/k (dialekt, centrum en encyklopedi vs. acceptera)
- K veur k-klank, z veur s-klank: Duuts, Platduuts (dialekt, Zentrum [tsentroem] en akzeptieren/Enzyklopädie)
- K veur k-klank, s veur s-klank: Afrikaans, Fries, Noors, Ieslaands, Faeröers = s/k (dialekt, sentrum en aksepteer/ensiklopedie)
Bie ons is t noen k/s veur c (dialekt/respekt/korrekt en sentrum/sent/perseant/offisieel) mu'w dat zo laoten, of is k/c beter (dialekt/respekt/korrekt en centrum/cent/perceant/officieel vs. aksent)?
- k veur k-klaank he'k gin twiefel, dat kan altied. s veur c he'k dat wal, ik vinde sentrum der vrömd oetzeen, maor offisieel en aksent neet. Akcent a'w k veur k-klank anholdt is dan weer wal vrömd, aksent zee'k dan lever. Dus um den regel makkelik te holden, kom ik zelf oet bi'j s veur c, en dan mo'k maor wennen an sentrum. En dat wennen geet makkeliker as t konsekwent zo edaone wörd. Droadnaegel (overleg) 22:38, 5 sep 2011 (CEST)
- Over k veur c he'k oek gien twiefel. Bie s veur c wel, sentrum/sent vun'k oek ampart ja (kraantekop: Siviel sentrum veur gevangenissellen hef senten neudig of Civiel centrum veur gevangeniscellen hef centen neudig) akcent ziet der niet uut (dat vuilt aof), dan zie'k liever aksent (of aanders accent). C veur c mit s-klank, geet veur mien de veurkeur naor uut, ik denke oek dat de gemiddelde Nedersaksiër t zo zol schrieven, mer ik sluut m'n an bie wat de rest te zegen hef. Servien (overleg) 23:28, 5 sep 2011 (CEST)
Veur Q bin der twee opsies: konsequent/aquarium/antiquariaot of konsekwent/akwarium/antikwariaot. t Duuts/Platduuts hebben de eerste opsie, t Stellingwarfs, Tweants, Zweeds, Deens en Noors hebben de tweede optie, allewel de tweede opsie best zol kunnen, vie'k persoonlik de eerste opsie beter passen (sluut nauwer an op t Platduuts, net as akzepteren/aksepteren).
- Ok n twiefelgeval: ik zee lever konsekwent as konsequent, maor ok lever quotient as kwosient. Droadnaegel (overleg) 22:38, 5 sep 2011 (CEST)
- Ik denk da'w toch beter kunnen gaon veur konsekwent, akwarium, antikwariaot, kwosiënt, want je hebben oek nog uutspraken die helemaole an-epast bin an de streektaal: konsekweant/konsekwint (konsequeant/konsequint is oek zo ampart), akwoariom (aquoariom is oek niks), kwosiënt (is automaties an-epast van t naor s, dan is quosiënt oek weer zo raor), is effen wennen. Servien (overleg) 12:22, 6 sep 2011 (CEST)
De x ku'w t best zo laoten dunkt m'n, dat is zo'n bietjen overal x (op t Afrikaans en Fries nao). Servien (overleg) 20:03, 3 sep 2011 (CEST)
- X kan veur mi'j ok wal blieven: xylofoon lik mi'j better too as ksylofoon, en seks heur i'j toch al met -ks te skrieven. Droadnaegel (overleg) 22:38, 5 sep 2011 (CEST)
- Da's wel dudelik dan. Servien (overleg) 23:28, 5 sep 2011 (CEST)
- Ik zol aal c's vot doun, zo as wie tot nou tou zaegd hebben, maor de x stoan laoten doar woar t Nederlaands t ook dut. De q bin ik ook nait oet. Wie haren t dou over fossielen, dit is natuurliek nog n veul ollere as -isch. t Zweeds kent bv ook akva (zo as ien de draank akvavid), dus zo kin t ook. Aan aander kaant, zo as Droadnaegel ook al zaegt, liekt kw nait ien elk woord. t Oostfrais broekt juust wel qu, bv quaad (kwoad). Toch kommen bie os nait zo veul woorden veur dij "van nature" qu hebben, dus wat dat aangaait huiven dij poar woorden dij wie hebben nait schier der oet zain. Ik zaeg c en q vot en x beholden. Grönneger 1 (overleg) 11:02, 6 sep 2011 (CEST)
- Prima, dan do'w dat. Servien (overleg) 12:22, 6 sep 2011 (CEST)
- Ik zol aal c's vot doun, zo as wie tot nou tou zaegd hebben, maor de x stoan laoten doar woar t Nederlaands t ook dut. De q bin ik ook nait oet. Wie haren t dou over fossielen, dit is natuurliek nog n veul ollere as -isch. t Zweeds kent bv ook akva (zo as ien de draank akvavid), dus zo kin t ook. Aan aander kaant, zo as Droadnaegel ook al zaegt, liekt kw nait ien elk woord. t Oostfrais broekt juust wel qu, bv quaad (kwoad). Toch kommen bie os nait zo veul woorden veur dij "van nature" qu hebben, dus wat dat aangaait huiven dij poar woorden dij wie hebben nait schier der oet zain. Ik zaeg c en q vot en x beholden. Grönneger 1 (overleg) 11:02, 6 sep 2011 (CEST)
Uw, uuw / ow, oow
[bronkode bewarken]In t plat he'w woorden die eindigen mit n korte u-klank + w (huw, vluw/vluwwe), de o+w zal niet zoveule veurkoemen, ik kan m'n zo niks bedenken, mer in t Nederlaands spreken wulen de "uw" uut as "uuw", bv. sluuw, ruuw, Veluwe > Veluuws. Hoe mu'w dat angeven, de lange u-klank lang schrieven (uuw) en kort kort (uw), of mu'w die paor woorden schrieven as hùw/vlùw/vluwwe? Servien 19:39, 5 sep 2011 (CEST)
- Kiek veur ow. En skuuw. Zo zol ik t skrieven, dee aksenten bun'k neet kapot van. Droadnaegel (overleg) 22:20, 5 sep 2011 (CEST)
- Schaoduuw/Veluuws ziet der wat ampart uut mu'k zegen (mer ja wel zo logies a'j der over naodenken), en t schrieven van ow is dan oek weer niet arg konsequent/konsekwent, mer ow vuilt volgens mien zwat altied wel samen mit ou (nou). Servien (overleg) 22:49, 5 sep 2011 (CEST)
- Dat zut der inderdaod vrömd oet, maor dat kump umdat t Hollaands daor ok neet konsekwent is: wal muur, maor gin ruuw. Ow is wellicht neet konsekwent, maor ik kom t wal s teggen in Achterhookse skrieveri'je, en oww of òw neet. Droadnaegel (overleg) 22:58, 5 sep 2011 (CEST)
- Spreek je 'kiek veur ow' dan uut as oow of òw (ik docht altied as oow)? Servien (overleg) 23:31, 5 sep 2011 (CEST)
- Dat zut der inderdaod vrömd oet, maor dat kump umdat t Hollaands daor ok neet konsekwent is: wal muur, maor gin ruuw. Ow is wellicht neet konsekwent, maor ik kom t wal s teggen in Achterhookse skrieveri'je, en oww of òw neet. Droadnaegel (overleg) 22:58, 5 sep 2011 (CEST)
- Schaoduuw/Veluuws ziet der wat ampart uut mu'k zegen (mer ja wel zo logies a'j der over naodenken), en t schrieven van ow is dan oek weer niet arg konsequent/konsekwent, mer ow vuilt volgens mien zwat altied wel samen mit ou (nou). Servien (overleg) 22:49, 5 sep 2011 (CEST)
Bie os kommen dizze klanken nait veur, dus t is mie aigoal. Grönneger 1 (overleg) 10:55, 6 sep 2011 (CEST)
- Bie mien oek niet, t bin volgens mien echt kleine uutzonderingen. Servien (overleg) 12:22, 6 sep 2011 (CEST)
- Ik denke da'w t mer gewoon uw/ow kunnen laoten, aanders wörden t allemaole te foneties, dan mu'j naost Veluuws/Betuuws/huuw/ruuw/duuw oek nog "suukses" (sukses) schrieven en "polietsie" (politsie), en je kriegen onneudige verschillen deurdat t Nederlaands in vlejen wat inkonsekwent ewest hef. Veur die paor uutzunderingen ku'w beter hùw en vlùw > vluwwe schrieven. Servien (overleg) 00:25, 7 sep 2011 (CEST)
Stellingwarfs en Stellingwarfs
[bronkode bewarken]Ik gao mi'j niet bezigholden mit ANS, mar ik zie now in de Stellingwarfs-Stellingwarver tekst 'wezen' staon (leste woord), en in de Zuudveneger-Stellingwarver tekst 'waeden'. Die twee woorden hebt netuurlijk dezölfde uutspraoke in Stellingwarf as in de Kop van Oaveriessel, dus daor klopt iets niet. Ni'jluuseger (overleg) 13:26, 7 sep 2011 (CEST)
- Buisman uut Steenwiekerlaand zeeg: weedn, en ene uut de Stellingwarven heurden ik weezn zegen, mer je kunnen beter wezen schrieven (je zegen oek niet weed stille), zo'n bietjen t zelfde prinsipe as bie hebben/hemmen, mer ik heb nog niet eerder waeden (wèden) eheurd, mut dat mit ae/èè ween of gewoon mit n ee? Servien (overleg) 17:26, 18 sep 2011 (CEST)
- Uutspraoke: de iene zeg weedn en de aander wezen, de iene zeg de iene dag weedn en de aandere dag wezen. Det hef d'r minder mit te maken uut welke plaatse aj koomt as mit hoe 't oe in 't zin schöt. De uutspraoke wèèn/wean (mit de klinker zo'n beetien as in crème) gebruuk ik niet en kump meer Sallaands op mi'j oaver.
- Schriefwieze: ik hebbe mi'j (min of meer) twee schriefwiezes an-eleerd: die veur 't Stellingwarfs (mit wezen) en die veur 't Drèents, waor veul schrievers wèden schrieft, en ikke dus ok mar. Ie zegt niet weed stille, mar ok niet weez stille, dus ok mit de infinitief wezen veraander ie de miedeklinker in de gebiedende wies. Ni'jluuseger (overleg) 21:51, 26 sep 2011 (CEST)
- Nee, maor de s-z, t-d, f-v, k-Duutse g-Nederlaandse g, r-l, p-b binnen ien aal toalen aan nkander verwant, dus weez/wees is wat dat aangaait nait vrumd. Grönneger 1 (overleg) 22:24, 26 sep 2011 (CEST)
Aa/ää/ae en a/ä/e
[bronkode bewarken]A'j hier luusteren naor t verhaaltjen van Zwolle (effen Overiessel > Zwolle anklikken), dan ku'j zelf es heuren van n moerstaalsprekers wat t verschik is tussen de aa en ää en ae. Ze zegen bv. määr/wären tegenover anraken/betalen, daornaost heur je laeven/gaeven. Mer wat ku'j noen beter schrieven, veur mien geveul kömp t dichter bie n aa as ae. Philomène van t Iesselakademie zeeg oek al dat t vake as /aa/ eschreven wörden. Is t zinvol um dit verschil an te geven (misschien net as bie oou en oo in Drenthe?). He'j disse klank oek in aandere dialekten die'j kennen, en hoe schrieven ze t daor?
De ä klinkt veur mien geveul wel (zwat) altied as /e/, mer ik viene perk (pärk), zwert (zwärt), ertikel (ärtikel) en merkt (märkt), toch wel ampart staon. Ku'w daor niet beter ä veur schrieven (veur de herkenbaorheid) zo as wie t noen oek bie verkleinwoordjes hebben (zach[t] > zächies, alf > älfien), bie det/dät vie'k t allebeie wel kunnen. Servien (overleg) 20:33, 26 sep 2011 (CEST)
- Ik heb t gebruuk van ää/ä in de artikels Zwols/Zwolle/Kampen toe-epast (in Kampen niet umdat t daor meer aa as ää is ewörden (in ieder geval volgens t Woordenboek van de Kamper Taal)), umdat dit m'n de beste oplossing lik. Servien (overleg) 19:32, 29 sep 2011 (CEST)
Hondtien/hontien
[bronkode bewarken]Ik heb n reaksie ehad van t Iesselakademie op onze spelling, ze vunnen t daor n goed spellingsveurstel mer de spelling van "hondtien" waren ze t niet mee eens, ze gaffen de volgende uutleg: de d an t woordeinde wörden altied stemloos (dus t = hont), umdat de verkleinwoorduutgang niet -tien mer -ien is (vergeliek: hondjen = -jen), wörden t hontien. Servien 23:04, 27 okt 2011 (CEST)
- Veend ik meender dudelik as hondtien, a'j noar de woardgeskiedenis kiekt. Wo weelt ze det dan met peard? peartien? Mer ieleu mut t beslisn, ik gebroeke gin -ien. Woolters (overleg) 23:24, 27 okt 2011 (CEST)
- Ik bin t mit Woolters ains, mout man den ook "hont" en "honten" schrieven? Grönneger 1 (overleg) 23:39, 27 okt 2011 (CEST)
- Non ja, ik snappe de Iesselakademie wal, want vie hebt non een keer de "final devoicing" hier (skoonwal ik det in wat gevaln betwiefele). In "honden" heur'j nen -d dus doar skrief iej um ook. Mer in "hondtien" heur'j "hon-tien" en nit "hond-tien". Mer umdet "peartien" is oet te legn as n "paardje/paartje/peertje" zin ik dr nit zo vuur um det op alle wöarde too te pasn. Woolters (overleg) 23:59, 27 okt 2011 (CEST)
- Nee oké, da's dan dudelik. "t Paertien zat op n paerdtien en at n paertien", eet t paortjen daor noen n peertjen of eten ze n aander paortjen (ze eten in elk geval gien peerden ;-)), veur "peertjen" zo'j idealiter peartien of pèèrtien gebruken, mer de eerste is al in gebruuk veur de Groninger ì-klank (hean/Dreant) en aanders krie'j oek weer twee tekens veur één klank, da's oek wat, daorveur mutten ze aanders dan toch mer der fantasie gebruken. Ja, of je legen der de naodrok op as ze daordeur in t wiere kunnen raken (páertien = paortjen; paértien = peertien) :-) Servien (overleg) 23:57, 29 okt 2011 (CEST)
- Non ja, ik snappe de Iesselakademie wal, want vie hebt non een keer de "final devoicing" hier (skoonwal ik det in wat gevaln betwiefele). In "honden" heur'j nen -d dus doar skrief iej um ook. Mer in "hondtien" heur'j "hon-tien" en nit "hond-tien". Mer umdet "peartien" is oet te legn as n "paardje/paartje/peertje" zin ik dr nit zo vuur um det op alle wöarde too te pasn. Woolters (overleg) 23:59, 27 okt 2011 (CEST)
- Ik bin t mit Woolters ains, mout man den ook "hont" en "honten" schrieven? Grönneger 1 (overleg) 23:39, 27 okt 2011 (CEST)
Koordinaoten/koördinaoten/ko-ordinaoten
[bronkode bewarken]Net as bie offisiële kömp der op "Koördinaoten" n trema (umdat t zonder as koor·die·naotn klinkt in plaotse van ko·or·die·naotn), je zollen n verbiendingsstrepe dervan kunnen maken (ko-ordinaoten), zoda'j niet in t wiere kunnen raken mit de uutspraak, mer dit bin woorden waorvan der gien ene t mit n échte ö zal uutspreken, um t dan wat makkeliker te houwen ku'w beter t trema anhouwen dunkt m'n (as de uutspraak wel zo is, dan ku'j der beter ko-öperasie van maken). Servien (overleg) 11:27, 6 nov 2011 (CET)
- Bie os wordt t oetsproken as "kordinoaten", maor aans zol ik noadenken goan over "ko'ordinoaten". Wie hebben ja ook "wi'j", dus om de apostrof nait n izoleerd verschiensel te maoken kinnen wie hierover noadenken goan. Grönneger 1 (overleg) 12:34, 6 nov 2011 (CET)
- Bie ons klinkt t oek n bietjen zo, mer dat kömp deurda'j t rap uutspreken, feitelik besteet t uut twee delen ko+ordineren. t Trema in reïnstallasie, koördinaoten en reünie mut natuurlik wel gelieke lopen; dus a'j dat zollen doon dan zo'j oek: re'installasie, ko'ordinaoten, re'unie en evt. re'aksie mutten schrieven. Mer dan maak je t misschien weer wat lastiger umda'j dan weer van t Nederlaands en de Nederlaandse streek- en kreooltalen aofwieken (allemaole gebruken ze daorveur n trema, Fries, Afrikaans, Limburgs, etc.). Servien (overleg) 17:41, 6 nov 2011 (CET)
- Joa, maor koördinoaten kin ook nait, dat zol verkeerd oetsproken worden (as ko-ørdinoaten). Grönneger 1 (overleg) 19:00, 6 nov 2011 (CET)
- Ik heb der nog even over nao-edocht, mer umdat t n ongeleed woord is (n woord dat feitelik uut twee delen besteet mer da'j niet meer zo zien kunnen) ku'w der beter gien streepjen van maken. Ik zol dan toch kiezen veur de schriefwiezes: koördinoat, koalietsie/koaguleren, reaksie/realisoatsie enz., je kunnen t wel naor sekuur doon en "ko'ordinoat, ko'alietsie/ko'aguleren, re'aksie/re'alisoatsie" enz. schrieven mer ik denke da'w dan te exoties wörden (t steet bovendien in alle bestaonde schriefwiezes zo enoteerd), en meensen bin toch al bekend mit t woordbeeld. A'j koördinaot dan toch as koørdinaot uutspreken dan ku'j altied nog n aofkappingsteken doon (ko'ördinaot). Servien (overleg) 20:44, 8 nov 2011 (CET)
- Joa, maor koördinoaten kin ook nait, dat zol verkeerd oetsproken worden (as ko-ørdinoaten). Grönneger 1 (overleg) 19:00, 6 nov 2011 (CET)
- Mwah, ik zol zeggen zo makkelik meugelik dus koordinaot. I'j zegt al zon betjen koor-dinoat, en met trema gif dat oetspraok-ellende. In Duutslaand zegt ze ok Ferie-jen waor at ze Ferien skrieft, en in t Engels skrieft ze ok coordinate. Nen leazer den t woord kent, zal t automaties good oetsprekken, en veur den skriever is t makkeliker zonder tunt van tremaas of streepkes. Droadnaegel (overleg) 00:28, 19 nov 2011 (CET)
Rippebliek/tillefoon/jannewaori
[bronkode bewarken]Wulen hebben aofepraot da'w de sjwa-klank niet schrieven in woorden as meziek, netuur, enz. oek logies natuurlik aanders wörden t n snartzooitjen, mer ik bin zo ewend an t schrieven van woorden as: rippebliek, rippetasie, tillefoon, tillevisie, katteliek en jannewaori (t Zwolse woordenboek vermeld ottedoks), mut dat dan oek: republiek, reputasie, telefoon, katholiek, januaori en orthodox wörden? Dan he'j oek nog woorden die dat hebben, mer waorvan de klanken an-epast bin, bv. sikketaoris (sekretaoris) en sikreterie (sekretarie), tellefoon, hoe geet dat dan? Servien (overleg) 11:27, 6 nov 2011 (CET)
- Ik zol zovölle meugelik de woardgeskiedenis anhooldn, mer dr wal oonzen eegnen klaank an geewn. Dus orthodox/orthodoks, rep(p)utasie (teegnoawer repportazie), tel(l)efo(o)n (in Riessen wörd t zelfs mangs as telfón oet esprökn). Det leste met de sekretoaris ken ik nit. Woolters (overleg) 12:15, 6 nov 2011 (CET)
- Je kunnen je inderdaod t besten an de woordgeschiedenisse houwen, mee eens. t Is warschienlik begunnen as n langerekten i-klank [ɪː], die laoter aofezwakt is naor "i" [ɪ], n zelfde proses zol de "e" ondergaon hebben (mer niet naor i mer naor e), mit as resultaot: rippetasie/reppetasie, dat zol allebeie dan misschien t besten onder "reputasie" kunnen vallen, of aanders ampart vermeld as: ripputasie/repputasie. t Fries hef bv. oek de maondnaam jannewaris, dat lik dan weer op jannewaori, t is in klank oek wat veraanderd (vergeliek mit: akwoariom), plus dat januaori/januoari lastiger leesbaor is en da'j t gebruuk dervan op internet zwat nargens zien. Ik heure grege wa'j dervan vienen. Servien (overleg) 20:56, 8 nov 2011 (CET)
- Effen kort samenevat:
- Gao'w veur telefoon/reputasie (uutespreuken as: tillefoon/tellefoon, ripputasie/repputasie) of telefoon/tillefoon/tellefoon en reputasie/ripputasie/repputasie? Maakt mien niet zoveul uut, mer mu'w wel effen dudelik hebben.
- Gao'w veur januaori of jannewaori? Mien veurkeur geet uut naor jannewaori (vergeliek: akwoariom) Servien (overleg) 14:22, 13 nov 2011 (CET)
- Ik zeuk altied eerst of der ne verbuging besteet waor dèn klinker naodruk krig. As dat zo is, dan gebroek ik t leefst den klinker in stae van nen e veur sjwa. Dus gin poletiek maor politiek, want: politikus. En ok zo: gin Meziek maor muziek want musikus.
- Dan neum i'j weurde waor de oetsproak ofwik van t Hollands, en waor gin woord met naodruk te vinden is: telefoon ezw. Dan zeg ik: oetspraoke volgen: ik zegge tellefoon, i'j zegt tillefoon, dan ok zo skrieven.
- As leste de weurde met -u- veur sjwa. Ik geleuf da'k daor zol zeggen: Hollaands volgen veur de herkenbaorheid. Dus republiek/reppubliek of rippubliek a'j den eersten e as i oetsprekt, en reputasie/reputaatsie/ripputasie ofhankelik van de oetspraoke. De -u- veur dissen sjwa wördt ok in de meeste andere Germaanse spraoken eskreven as u: En: republic, D: Republik ezw. Veur reportage he'k gin probleem, want daor zoḱ gewoon verslag gebroeken. Droadnaegel (overleg) 00:50, 19 nov 2011 (CET)
- Je kunnen je inderdaod t besten an de woordgeschiedenisse houwen, mee eens. t Is warschienlik begunnen as n langerekten i-klank [ɪː], die laoter aofezwakt is naor "i" [ɪ], n zelfde proses zol de "e" ondergaon hebben (mer niet naor i mer naor e), mit as resultaot: rippetasie/reppetasie, dat zol allebeie dan misschien t besten onder "reputasie" kunnen vallen, of aanders ampart vermeld as: ripputasie/repputasie. t Fries hef bv. oek de maondnaam jannewaris, dat lik dan weer op jannewaori, t is in klank oek wat veraanderd (vergeliek mit: akwoariom), plus dat januaori/januoari lastiger leesbaor is en da'j t gebruuk dervan op internet zwat nargens zien. Ik heure grege wa'j dervan vienen. Servien (overleg) 20:56, 8 nov 2011 (CET)
ANS wat vie'j dervan?
[bronkode bewarken]Wulen bin noen al n hortjen an t schrieven in de ANS (sommigen in elk geval) en ik bin beniejd of der inmiddels zaken bin die'j t liefst aanders zol willen zien. Waor ik nog altied niet echt an ewend bin is bieveurbeeld:
- -ies veur -isch (Nedersaksies/Leegsaksies veur Nedersaksisch/Leegsaksisch) - wel logies op zich heur dat wel, mer t wik wel onneudig aof. Soms vie'k t heel mooi en natuurlik staon (zo as in: "logies", "prakties" en "Neersassies" mer dan weer niet in "Nedersaksies" en "Russies"), mer da's misschien nog effen wennen?
- Sent/sentrum veur cent/centrum - ik zol zelf eerder kiezen veur n "c" umdat t onneudig aofwik (bv. desember veur december).
- -tsie veur -tie. Delegaatsie veur delegatie, wik onneudig aof, delegasie klinkt weer aanders dus dat vie'k wel logies. "Aksie" en "perfeksie" bin foneties betere weergaven mer "aktie" en "perfektie" (hier zit de stam 'perfekt' in) is etymologies ezien verantwoorder.
Ik heur grege wa'j dervan vienen zo tussendeur. t Is altied mooi um iets te perfeksioneren. Servien (overleg) 23:44, 28 jan 2012 (CET)
- I'j neumt precies de juuste punten, wat mi'j angeet, op den eersten nao.
- -ies veur -isch bevölt mi'j heel good, foneties juust, en anpassen zol beduden anpassen an ne in miene ogen foute nl-spelling. Daor had de taalunie better wat an können doon in stae van dat achterlike groentensoep. Kwestie van wennen, neet anpassen, is ok veur de Platduutsers dudeliker.
- s veur c is mien grootste pienpunt. Ik kan maor neet wennen an desember, siefer, sentrum ezw. k veur c bevölt mi'j wal heel good: aktie
- -tsie veur -tie. Hier he'k meer en meer de neiging um naor andere verbugingen te kieken, en neet alleen maor foneties. Dus aktie, kiek naor andere verbugingen van dat woord, zoas aktivist, en dan kom ik toch weer oet bi'j aktie, en gin aktsie. Slut ok better an bi'j nl. Droadnaegel (overleg) 00:18, 29 jan 2012 (CET)
- De ANS slot heel good an bie de Tweantse skriefwieze, en det is vuur mie n stuk feiner um te leazn. t Is inderdaad onmeundig wenn in t begin, mer ik zin wal vuur al dee klaankveraanderings, al mu'k zegn at de c- vuur s- mie of en too ook nog teegn steet. In desember/dezember nit, mer in centrum/sentrum wal, terwiel centrum mie rechtevoort ook nit good mear lik. De -tsie vuur -tie is ne hele mooie oetkomst, umdet t vuur mien geveul aanders in de knup raakt met t verkleainwoard -tie, (n groot Delegaat, en n kleain delegatie)
- t Is in elk geval mooi a'w dr hier zo makkelik oawer kuiert. Mu'j ditte es zeen: kottink.eu. Hef ne eegne skriefwieze maakt, en mu'j es leazn oonder F. Zo vear kan t goan! Woolters (overleg) 12:40, 29 jan 2012 (CET)
- Bedankt veur de reaksies. Dat van Kottink geet wel arg vere, al die dakjes je zollen der dreierig van wörden! Mer wat Woolters zeegt is oek wel weer n punt, "delegatie" en "n sitaotie/sitaotsie"), ha'k niet an edocht en t veurbeeld "opties" (nl: optisch) en "opsies" (nl: opties) scheut m'n oek net te binnen. Veur mien was de belangriekste oek de s veur c, daor kan'k mer niet an wennen (k veur c daor bi'k wel wies mee), ik bin veur: december, centrum, ciefer, citaot en officieel (krek zo as ze in t Deens en Zweeds doon) bie gevallen as "accepteren" zo'j kunnen kiezen veur "aksepteren" of "accepteren" (t Zweeds/Deens hef t leste, t Duuts/Platduuts hef "akzepteren"), "ensyklopedie" ku'j dan in dat zelfde hoekjen zetten: encyclopedie of ensyklopedie ("encyklopedie" is krek as "akcepteren" te on-Germaans). Veur bv. t woord "circa" hef t Gronings "sikkom", veur aandere dialekten zo'k dus gewoon "sirka" blieven schrieven um de overeenkomsten dudeliker naor boven te laoten koemen. Servien (overleg) 22:44, 31 jan 2012 (CET)
Ik mout zaegen dat ik op de -ies veur -isch noa (en de wi'j, maor dij broek ik zulfs nait) haildaal achter de schriefwieze stoa (de s en k veur c en (t)sie veur -tie was ik al gewoon), maor ik broek t nait aaltieds omdat t veur "boetenders" (luu dij dizze schriefwieze nait kennen en normoalerwies gain Grönnegs schrieven) nait herkenboar genog Grönnegs is... Grönneger 1 (overleg) 11:32, 1 feb 2012 (CET)
- De -isch/-ies bi'k nog niet helemaole uut, ik gao mee mit wat de meeste stemmen hef, ik kan m'n der allebeie wel in vienen. -isch umdat t oek zo in t Duuts en Nederlaands is (um t makkelik te houwen), mer taalkundig is -ies weer beter, en sluut oek mooi an bie t Twentse gebruuk. S veur c, kömp niet biester vake veur, behalve in t Gronings. Woorden mit n c (k-klank) én c (s-klank) zo'k in elk geval schrieven zo a'j ze uutspreken: ensyklopedie/kommuniseren/aksent. Woorden mit allinnig n c (s-klank) centrum/cilinder/officieel/cel/decimaal ku'j zo laoten of n s schrieven (sentrum/silinder/offisieel/sel/desimaal). Ik zal t effen in n overzichtjen zetten (als meensen der nog wat over kwiet willen, zet t der dan bie). Servien (overleg) 23:51, 2 feb 2012 (CET)
-ies veur -isch | s veur c | -tsie veur -tie |
---|---|---|
Servien (overleg) | Servien (overleg) | Servien (overleg) |
Droadnaegel | Droadnaegel | Droadnaegel |
Grönneger 1 | Grönneger 1 | Grönneger 1 |
Woolters | Woolters | Woolters |
- Ik meenden at Grönneger juust wal veur -ies was? Maor good, der lik nargens helemaol konsensus te waen. Dan zo'k ok nog neet te völle veranderen an de richtlienen, maor eerst maor s too te gaon passen. A'j t te vake verandert, dan geet helemaol gin mense t gebroeken. Droadnaegel (overleg) 17:39, 3 feb 2012 (CET)
- Ik zin gewoon wal vuur s- vuur c- heur. k Har allene mangs wat mear möaite met doar an te wenn. Woolters (overleg) 19:25, 3 feb 2012 (CET)
Joa, ik was ook veur -ies as (op zien Hollaands) concessie. Maor nou ik t n poar moal broekt heb vin ik t toch lelk stoan. Grönneger 1 (overleg) 10:23, 4 feb 2012 (CET)
- t Is zo'n bietjen liek um liek, dus ku'w inderdaod mer beter niet an t veraanderen gaon. Ik zol wel grege heuren wat bv. Ni'jluuseger en Kening Aldgilles dervan vienen, hoe meer reaksies, hoe beter t is. Mu'k nog vragen of ze de naam "Nedersaksisch" in interwiki's an willen passen naor "Nedersaksies" of mut der nog wat aanders koemen te staon bv. "Nedersaksies / Neersassies / Leegsaksies" (al zal dat wel n bietjen lang ween)? Servien (overleg) 13:32, 4 feb 2012 (CET)
- De schriefwieze huift van mie ook nait per se veraanderd worden. t Is gewoon dat ik de -sie nait mooi vind, maor der is aaltieds wel wat ien n schriefwieze wat aine nait mooi vindt. Lao've de aalgemaine/maist bekende vörm Nedersaksies aanholden as 'offisjele' en Leegsaksies, Neddersassies, Neersassies as 'nevenvariant'. Grönneger 1 (overleg) 17:40, 4 feb 2012 (CET)
Verskil skriefwieze / oetspraoke
[bronkode bewarken]Der is dus n verskil tussn schriefwieze en uutsproak. As de Engelsn dat zölln toepassn, dan zöj boo’mstoand stukkien krie’ng (Droadnaegel: dit ovverleg is verplaatst naor ovverleg-ziede, boo'msstaond stuk geet ovver Angelsaksies op de artikelziede). De moderoaters zölt t der wel gauw weer ofhaaln; moar . . .denke der toch es oaver noa. A’w now es net doat as d’ engelsn, gewoon skrievn zonder kronkels en uutspreekn zoas wie et as kind eleerd hebt. T is moar n vroage! Gebruker:Faasco
- Zekers, der zit n verskil tussen skriefwieze en oetspraoke. Dat geldt veur elke spraoke dee'k ken. En dan he'j bewaegingsruumte tussen zowat kompleet foneties (Italiaans) tot ne skriefwieze met ne hoge of depe orthografie (dus völle skriefwiezen veur dezelfde klanken). Dat leste kump deur beveurbeeld traditie, verwiezing naor andere verbugingen, invlood van andere spraoken ezw. T Engels is n veurbeeld van ne spraoke met ne depe orthografie: 40 klanken wordt op 1120 maneren eskreven. Dat höldt ok in dat t zwaor is um t good te skrieven. Bekiek sour/hour vs four. Veur -ough he'j geleuf ik 4 maneren um dat oet te sprekken.
- A'j in t Nedersaksies kiekt, dan bunt der problemen um dat te skrieven. T Nedersaksies als geheel kent gin "offisiele" skriefwieze, en um t nog wat ingewikkelder te maken, bunt der kommissies ewest veur deelstukken dee't veur eur regio richtlienen op esteld hebt. Da's mooi, maor dee hebt veur gelieke problemen wal verskillende oplossingen ekaozen. De problemen ontstaot daor, waor t NL gin regels hef. Zoas bi'j de oa/ao klank, de ae/ea klank, de ö en öö klank ezw.
Da's nog altied gin probleem, tot da'j wilt dat t Nedersaksies as ne spraoke erkend wörd deur Europa (bv in t Handvest veur minderheidsspraoken), of gewoon da'j neet as dialekt ezene wilt worden, maor as echte spraoke, wat t m.i. ok is. Dan he'j ne standaardspelling neudig, en dan gaot de regianale verskillen botsen. Veur ANS he'w onder meer de volgende ovverwaegingen ehad: Wi'j hebt in t Nedersaksies gin traditie in skriefwieze, dus kan de orthografie leeg waen, dat mek t makkeliker um te leren. Ok mot t herkenbaor waen veur leazers dee't onderwies in t NL ehad hebt. Dus wi'j skrieft: lopen, en neet loo'm, veur dee herkenbaorheid. De oa/ao kwestie is moeilik. Der bunt gin twee Nedersaksen dee t daor ovver eens bunt. Wi'j hebt t, met oetzondering van Grunnen allemaol ovver denzelfden klaank: de ò van roze of Rhone. Volgens WALD (Achterhook) skrief i'j -ao-, veur Twente -oa-, veur Veluwe Sallaand volgens IesselAkademie weer ao. Dan he'w nog ekekken naor SONT, n veurskrift van n antal eksperts in t Nedersaksies veur dat hele Nedersaksies. Dee zegt ok: -ao- veur de "roze" klaank, en oa veur de "oow" klaank van veural t Grunnegs. Spellen is ne kwestie van afspraoke, en gewenning. Dus toon ik begon te skrieven in t Nedersaksies, skraef ik ok -oa-, zeet miene schuulname hier. Maor standaardisering is ok konsessies doon, dus nao lang ovverleg ovver ANS bun'k ovverestapt op -ao-, in t algemeen Nedersaksies belang, al zo'k persoonlik lever nog altied oa skrieven, zeker veur n -r klank: joar, want daor is t echt n diftong, dus twee klaanken in den klinker: eerst o, en dan a. Droadnaegel (overleg) 00:16, 14 apr 2012 (CEST)
- Moi droadnaegel, bedankt veur de uutgebreide uutleg. Ik bin gien taalkundige, hoewel ik altied goeie cijfers veur Nederlands hadde. Ons spraakgebied in Lutten verschilt toch nog wa wat mit b.v. Roalte en veural Zwolle en Deemter. Zölfs Haddenbarg hef al n wat ander dialekt. Elk vogeltien zingt zo as t gebekt is. Ik heb t woordenboek evunnen en zal der nog vake noar (ja, bi'j ons in Luttn no-ar en niet na-or, spreek t maar is snel uut) kieken.
Maar ik blieve der bi'j daw eignlik niet te veule foneties mut schrieven, umdat iedere nedersakser toch wel wet hoe offe t mut uutspreken. (Op zien Engels, dus.) Mit mien beste groeten, Faasco (overleg) 19:13, 16 apr 2012 (CEST)
Angelsaksies (Oksford en umstreekn)
Mai littel brödder jestedee hed loekd for his sempel ciediies en het poet dem in eh smol box, so hie woed not loeoez dem. Toe dees eh goo hie wos bai mai önkel et de faam en hed teken dem wid him. Es hie loekt bai die ennimels, wan wos fallen out. Leet in die iievening mai bröddeh keem hoom en aast mie: ”Did joe tuts mai ciediies?” Ai seejd det ai didnt, but hie ment det wan feejld. Histeerikelly hie strood troe de hous en den hie riememberd det hie hed biien wid de box bai de littel lems. Es hie droof to mai önkels en loekt in de lend, hie sow e bloe glissening in de graas. It wos his ciediie en end fortoeneetelie nötting heppend wid it. Hie frendlie apollozjaist toe mie for his akkoesjuns. Mödder seejd: “Sjel wie koo somweer for eh dinneh?” Mai ded seejd: “Dets well, if its not toeoe ekspensif, daaling!” En deer wie went. Es wie set doun, de weejter aast us wot wie wonted toe drink. Ai hed eh glaas of wotteh, de rest of us wonted wain. Suddenlie mai faadeh seeid: “: Koed hevvens, ai must fiied de sjiiep!” Mai möddeh kot enkrie. “Doont toak so lout! Det joe ken doe leter dis nait es wel!” Mai faadeh eksepted det en staarted wid his bief. Biliief mie, es mai fooks koos out for dinneh, joe kennot steej wid dem.
- Feilik maakt t niet zoveule uut hoe'j t schrieven ao of oa, t klinkt t zelfde, mer de meeste bestaonde offisiële dialektschriefwiezes gebruken /ao/ (oek de WALD-spelling veur t Achterhoeks), daorumme he'w daorveur ekeuzen (en natuurlik deur t klankverschil tussen de ao = lôôt en oa = loop). De reden da'j no-ar heuren (of eerder noa-ar/nao-ar) kömp deur de 'naoslag' of 'breking', in t ene dialekt klinkt t as naor (zonder naoslag), in t aandere dialekt as nao-ar (zo as bie joe), en in weer t aandere dialekt as nao-er (bie ons), waorbie'j de r vake mer half heuren. Dit verschiensel heet de Westfaolse breking. Bie ons heur je t meestentieds veur: t, n, l of r (waoter [waoeteh], staon [staoen], haolen [haoeln], haor [haoeh] (als ik Nederlands spreek zeg ik het vaak ook in woorden als "voor" = vooeh). Mer té foneties bi'w niet op an egaon, wulen hebben puur naor de taalkundige achtergrond en de bestaonde gebruken ekeken (de /-ies/ kömp bv. uut t Twents, de /ea/ uut de SONT-spelling, de -tsie/-ksie en t verminderen van de apostrof uut t Gronings. Natuurlik is t effen wennen en je kunnen vanzelf niet iederene tevrejen houwen, daorumme he'w daor n middenweg in ezöcht. Servien (overleg) 19:41, 17 apr 2012 (CEST)
- Hoi Servien.
De uitleg die je geeft kan ik niet helemaal volgen. (Ik schrijf dit even in het Nederlands, omdat ik het schrijven nooit anders geleerd heb. Ik ben nu 81 en spreek dus al bijna 80 jaar plat - bij tussenpozen - maar schrijf sinds mijn 6e uitsluitend Nederlands). Ik ben eerst een paar weken geleden met mijn eerste artikel in het nedersaksies begonnen. Waar het mij om gaat is, dat het schrijven van een taal (of dialekt) niets anders is dan het opschrijven van letters die woorden vormen en die woorden vormen weer zinnen. Hoe het wordt uitgesproken ligt aan de gebruiker, die dat meestal wel weet. Zou een vreemde het als taal leren, dan is dat een kwestie van een groot aantal uitspraken uit je hoofd leren. Engels, Duits, Deens en wellicht vele andere talen hebben dat. Ik spreek en schrijf redelijk Engels, maar zou nooit iets schrijven, zoals het stukje over "The little boy that lost his CD". Dit bij wijze van uitzondering dus.
Nu wat betreft de dubbelklanken. Als ik het artikel over de ANS lees, zie ik dat bepaalde aannames zijn gedaan op grond van schriftelijke discussies tussen een betrekkelijk gering aantal deelnemers. Chapeau! Mijn bewondering en waardering voor het vele werk en de tijd daaraan besteed. Jijzelf, Droadneagel, Grönneger, Woolters, Ni'jluseger en af en toe nog een paar anderen hebben kennelijk deze uitspraakregels opgesteld en die als een soort voorschrift voor het schrijven op Wikipedie vastgesteld. Of heb ik dat mis?
Je zegt nu wel dat woar of waor hetzelfde worden uitgesproken, maar dat ben ik niet met je eens. Als ik dit in dialekt van Lutten uitspreek, krijg ik zoiets als wooar (wôô'r) en op de ANS-manier waaor (waau'r).
Ik heb gezocht naar een woordenboek, maar vond enkel een woordenlijst. Waarschijnlijk staan daar de meest gebruikte woorden wel op - een duizendtal is immers voldoende om een vreemde taal te leren - maar wat ik mis is meerdere synoniemen alsmede, zoals in het engels, de IPA phonetics. Een heidens karwei maar als iedere geinteresseerde een deel voor zijn rekening neemt, toch niet onoverkomenlijk?
Nou weer even in 't plat. Het zol te verre goan um mien hele filesefie over schrief- en spreekwieze hier te plaatsen. Ik bin der zulf ok nog niet helemoale uut. Maar a'j mi'j oen e-post adres even geeft op faasco@gmail.com dan kom ik over een poossien doar uutgebreid op terugge. Faasco (overleg) 16:33, 19 apr 2012 (CEST)
- Moi Faasco. Loa'k beginn met zegn at t machtig mooi is a'j metdeankt en vuural op oewe leaftied nog zo drok zeent op t internet. Iej zeent woarskienlik net zo oold as n groot deel van de leu dee'j hierboawn neumn bie mekoar. Ik zal probeern dr in t kort wat oawer te zegn. Letters zeent teekntjes woer'w met n aln nen bepoalden klaank an ophangt. Hef alns met ofspraak te maakn dus.
- As eerste wi'w benoadrukn det helemoal nums hier verplicht wörd um de ANS-skriefwieze te gebroekn. Det haank helemoal van perseunlike vuurkuur of. Wi'j gearne -oa skriewn ipv -ao, ma'j det helemoal zelf weetn. Mer dan mu'j nen aander ook tooloatn at he t zelf wet. Wieders kö'j in ene skriefwieze non eenmoal gin reknge hooln met alle kleaine oetsproakverschillekes, en iederene zal mutn annemn det bepoalde klaankn zo eskreewn wordt, en t in n kop dan mear op ene wieze oetsprekn. Det blik bievuurbeeld oet oew Angelsassiese stukn;
- Net as hier in t oostn zeent dr in Engelaand doezenden verskilnde dialektn en oetsproakverschillekes. Toch hebt ze allemoal 1 skriefwieze (tenzij a'j Amerikaans skriewt, en doar kreejt ook ginnen haan noar, dus woer make vie oons feaitelik drok oawer). t Wöardjen "brother" bievuurbeeld wörd in Zuud-Engelaand oet esprökn as ['bɹʌðə] (In Londen zelfs as ['bɹʌvə]), mear noar t noordn as ['bɹɔðə], in Skotlaand as ['bɾʌðə(ɾ)] en in Ierlaand as ['bɹɔdəɹ]. Doar kom iej nooit ne keer oet a'j det allemoal weelt goan verwoarkn in ene skriefwieze. Aal dee Engelsen, Skotn, Iern en Welsjmänne hebt dus water bie n wien mutn doon.
- t Zeelfde zee'j ook in t Neerlaands: "kilometer" wörd hier in t oostn oet esprökn as ['kilɔˌmɪːtə], in Broabaant as ['kiloʊˌmetəʀ], in Rotterdam as ['kilaʊˌmæɪtəɹ], in Amsterdam as ['kiɫoʊˌmɛɪtəɾ]. Doar kö'j laank en kort oawer distern, mer iederene begrip t a'w "kilometer" skriewt en sprekt t oet zo as he det gewoon is. Dus loa'w astebleef nit valn oawer ne -oa of -ao. De beste oplössing doarvuur zol wean um t as [å] te skriewn, mer doar wil ook wier nums an.
- In Tweante wörd in redelik wat (semi)offisjele geleagnheedn Plat as skriefsproake broekt (bv t nieje bedriewnterrein tusken Riessen en Eanter: de ElsmOAt, t nieje Riessense meubelbedrief Toafels&Steule), dus dan zol det um oons mutn veraandern. Vie hebt nog nit zonne plate vuur n kop a'w det zoln verlangn. Vandoar a'w dr iederene vrie in loatt. Woolters (overleg) 17:38, 19 apr 2012 (CEST)
- Loat ik mie der din ook moal ien mengen goan. Ik bin t wel mit Woolters ains wat t Engelse (wat of joe Angelsaksisch nuimen) ains. Dou ik dat stok lezen dee dou docht ik noch, zo wordt t ien dij regioon toch nait oetsproken, mòr t zel wel goud wezen. Wat ik doarmit zèggen wil is dat ik t ook wel dails mit Faasco ains bin. De boudel mout nait té fonetisch (of "liekklankeg", even n nij woord veur bedocht) te wezen, veuraal nait as man serieuzer nomen worden wil as toal. t Probleem is aans dat wie te moaken hebben mit n hail ìnde verschaaidene varianten dij geern heur aigensheden zainlòten willen. As der n schriefwies allend veur t Grönnegs en Oostfrais kommen mos, haar ik hail aandere dingen kozen (bv. uu ipv oe, aü ipv ui en -häiden ipv -heden). Wie haren ook kaizen kind veur "ò', dat vuilt veur mie nog beter as "ao" (wòter, stòn), mor goud, der bestaait al n redelke traditsie mit ao en wie wollen de leestaikens boven letter (dij ien t Grönnegs bieveurbeeld wel geregeld veurkommen) zo veul meugelk vothoalen, dus bi've perbaaiern goan mit kombinoatsies en doar binnen den oa, ao, ae en ea oetkommen (liek as man vrouger mit de ui klungeld het en dij de æ-ü/ö-ü beschrieven mout, en nee ik kin gain IPA). Woar wie, zo as Woolter zègt en wat joe dunkt mie ook mainen, noar tou willen is ain schriefwies veur aal Leegsaksische varianten ien Nederlaand, zo as der ook ain schriefwies bestaait veur aal Engelse varianten (mit inderdoad de flavor-flavour, gray-grey as oetzundern). Ik wil doarbie nog n veurbeeld nuimen noamelk dij van de stad Ottawa, dij ik, as ik Amerikoanen of Kanadezen t zèggen heur, eerder as Adua schrieven zol. Toch hebben wie, liek ik ien t begun ook al zee, nait te doun mit ain toal dij hom veraind vuilt, mòr mit verschaaidene varianten dij geern heur aigensheden zain lòten om heurzulf van nkander en van t Hollaands òf te zetten. Doarom denk ik dat wie juust wel ienspeulen mouten op dij gedachte. As t te vrumd wordt broekt man n schriefwies nait. Hwiej khinn zoouw ſğiibm gåån, mår diënn iës dër ğainain däi os våəgng ğåit. Aan aander zied, as t te veul op t Hollaands liekt, of as der verwarren ontstaait, den schrieft man n as nog op n wieze dij aine zulf t makkelkst vindt. t Schrieven van "plietsie" bieveurbeeld. Ik bin der zulf gain laifhebber van, mòr ik begriep woarom luu dat doun, den je zollen ook "politie" schrieven kinnen en "plietsie" zèggen (liek as Ottawa schrieven en Adua zèggen), mòr t gaait hier nogmoals juust om dialekten woar elk onderschaaid mit t Hollaands mittèlt.
- Zo as Woolters ook zègt, elkenain is vrij om de schriefwies te broeken dij er wil. n Offisjele standerdschriefwies zel der noar mien leuven ook nait kommen. Kieken wie noar grote bruier Fraislaand, den zainen wie minder grote onderschaaiden tuzzen dialekten as bie os, mòr ook doar waarkt de schriefwies nait. Der binnen wel enkelde Fraise schrievers, mòr toch zainen je dat de maiste gemiddelde Fraizen nait waiten hou of je bepoalde woorden schrieven. En doar leren ze t nog wel op schoul. Dus om der toch n schriefwies deurhìn te kriegen mout der nait te muilek doan worden, mòr toch mouten de dialektaigensheden wel dudelk zichtboar wezen. Mòr nou bin ik wel benijd hou of joe schrieven zollen as joe de offisjele "intersaksische" schriefwies ontwikkeln zollen. Grönneger 1 (overleg) 19:45, 19 apr 2012 (CEST)
- Zo zol ik t Engelse veurbeeld verANSen:
- Jesterdeei maai littel broader häd loakd foar hiz seperet siedies änd pot dem in e smoal baox, soouw hie wod not loez dem. Tuuw deeis egoou hie wos ät maai önkel ät de faorm änd häd teeiken dem wif him. Äs hie loakd after die ennemols, wan wos foalling out. Leeit in die ievening maai broader keeim hooum änd aast mie: ”Did juw tutsj maai ciedies?” Ai sed det aai didn't, böt hie ment det wan feeild. Histeriklie hie strod fruuw de hous änd den hie riememberd det hie häd bien wif de baox bai de littel läms. Äs hie droouv to maai önkel's änd loekd on de field, hie sao e bluw glissening in de graas. It wos his ciedie änd foartjenetlie nöfing häppend wif it. Hie frendlie apolledjzaoizd toe mie foar his akjuwzeeisjons. Maai mödder sed: “Själ wie koo somwear foar dinner?” Maai daad sed: “Dets well, if it's not tuuw ekspensiv, daarling!” Änd daer wie went. Äs wie sät doun, de weeiter aasd ös wot wie wonted tuuw drink. Aai häd e glaas of woater, de rest of us wonted waain. Söddenlie maai faader sed: “Kud hevvens, aai möst fied de sjiep!” Maai mödder kot enkrie. “Dooun't taok soou loud! Ju kän duw dät leeiter dis nait äs wel!” Maai faader äkseptid det änd staartid wif his bief. Bilief mie, wen maai fooks koou out foar dinner, ju kännot steei eround.
- @Grönnger: grappig, dat van mien zo: Jesterdee mai littel brather häd loekt for his sepret siedies änd poet th'm in e smaol bax, seu hie woed nat loes m. Tuw deeis egeu hie w's ät mai ankel ät the farm änd häd teken th'm with m. Äs hie loekt after thie ännemels, wan w's faoling out. Leet in the iefning mai brather keem heum änd askt mie: ”Did juw tatsj mai siedies?” Ai sed thät ai didn't, bat hie ment thät wan feeild. Histeriklie hie strod thruw the hous änd then hie rememberd thät hie häd bien with the bax bai the littel läms. Äs hie dreuf tuw mai ankels änd loekt an the field, hie sao e bluw glissening in the gras. It w's his siedie änd faortjenetlie nathing häppend with t. Hie frendlie epalledjaist tuw mie for his ekjuwzeesjens. Mai mather sed: “Själ wie keu samwaer for dinner?” Mai däd sed: “Thäts fain, 'f t's nat tuw ekspensif, darling!” Änd thaer wie went. Äs wie sät doun, the weter askt as wat wie wanted tuw drink. Ai häd e glas af waoter, the rest af as wanted wain. Saddenlie mai father sed: “Koed hevvens, ai mast fied the sjiep!” Mai mather kat enggrie. “Deun't taok seu loud! Juw kän duw thät leter th's nait äs wel!” Mai father eksepted thät änd started with h's bief. B'lief mie, wen mai fooks keu out for dinner, juw kännat stee eround.
- Luu, bedankt veur alle attensie en anwiezings. Ik lere graag der wat van, umdat ik nog moar net begunnen bin. Ik hebbe nog is wat up SONT rond ekeken. Verskillen blieft der altied. Belangriek is, dat de streektaal blif bestoan en dat der een algemene erkenning veur kump.
Hoe meer artikels in plat der eplaatst wordt, des te beter veur de bekendheid mit de spraak. Ik wil mien best doe:n umme nog wat artikels der op te zetten. Tut kieks (schrie:fs) dan maar weer. Faasco (overleg) 16:28, 20 apr 2012 (CEST)
Lujen?
[bronkode bewarken]Ik bun de regels van ANS nog es nao-elopen, en kom dissen regel teggen:
- Uitzondering is wanneer er in plaats van een d-klank een j- of w-klank wordt gehoord (bv. lujen vs. luden, houwen vs. holden) etc. (bekende woordbeelden als rooie, goeie, dooie blijven onveranderd).
Dat lik der hier: [1] der n betjen in-esmokkeld te waen.
Aem ezocht of der ovverleg hierovver is ewest, en dit evonden (nao disse veraandering trouwens):
- Wat is beter "anraojen/aoflaojen" of "anraoien/aoflaoien" (anraden/ofladen), zujen/zuuien (zuden), krujen (kruden/mit de kruuiwagen riejen) en riejen (rieden) kan allenig mit n j. Servien (overleg) 00:04, 7 aug 2011 (CEST)
- As t Oekraiens (rada) en t Hollaands (raad) de "d" hebt, moe-j s noadenken oaver wa-j wilt. --129.125.102.126 00:13, 7 aug 2011 (CEST)
- Wat docht je hiervan: zujen (zuden), krujen (kruden), dujen (duden) veur de herkenbaorheid, riejen (rieden, umdat t niet aanders kan), en dan krie'j: kruuien (mit de kruuiwagen riejen), braoien (braden > vergeliek Afr. braai), blaoien/deureblaoid (bladeren/deurebladerd, vergeliek Afr. blaaie), dan blie'w kort bie de grondbeginsels van uui/aoi veur uuj/aoj. Servien (overleg) 14:05, 7 aug 2011 (CEST)
- Ik zol ne 'd' t liefst as 'd' schrieven. Ie könt m vake as 'j' uutsprekken, moar m zo schrieven lik mie wat "kiek oons s aans schrieven!". --129.125.102.126 19:09, 7 aug 2011 (CEST)
- Bie ons zegen ze gien d (dus nooit houden/laden etc.) altied een j- of w-klank, dat wörden oek altied zo eschreven. t Schrieven van n d-klank hierveur is t zelfde as t schrieven van onze ij (veur onze ie), zo kömp de taal niet tot zien recht, dus da's in elk geval gien opsie. Servien (overleg) 22:33, 7 aug 2011 (CEST)
Ik geleuf neet da'k t met dissen regel helemaol eens bun. Wi'j hebt ovveral as stelregel enommen dat nen j-klaank nao nen klinker as -i eskreven wörd, waorum dan hier neet? En nog better, meskien -d-. En dat j altied zo eskreven wörd in t Veluws, lik mi'j gin argument. In t Achterhooks skrif WALD ok veur um j-klaanken as j te skrieven, dus heuj, en gin heui, en daor he'w in ANS ok veur t leste ekaozen. Dus dan zo'j luuien of luden kriegen (krie'ng). De oetzondering zol dan waen: verdubbeling van de u um verwarring met ui te veurkommen. Oetspraoke is neet helemaol geldig as richtliene veur de skriefwieze, want ik zegge iets as luu'n , maor skrief wal luden. Waorum zol der dan iets aanders veur de Veluwse oetspraoke gelden (gel'n)? En a'j dan perse oetspraoke wilt volgen, dan geliek an de rest van de ANS-regels, dus luuien. Minder oetzonderings, makkeliker te leren (lee-an). Droadnaegel (overleg) 23:27, 2 sep 2012 (CEST)
- Of den regel zol motten worden: nao u of e altied j: dus iej, en lujen. Maor dan denk ik weer an heui. Dan kö'j zeggen: nao enkele u altied j, en -eu- kombinaatsie -i, maor dat wörd met ie weer neet better: iei in stae van iej lik mi'j gin verbettering. Droadnaegel (overleg) 23:42, 2 sep 2012 (CEST)
- t Enige oetzonderingsloze is dan den regel: veur j-klaank altied j skrieven (heuj, iej, lujen, raojen). Dus de WALD keuze was daor meskien neet zo verkeerd, maor dan brekt wi'j wal met de regels veur ANS zoas ze tot no an to waren. Droadnaegel (overleg) 23:45, 2 sep 2012 (CEST)
Ha die Draodnegel! De schriefwiezes luun/lien zollen al gauw liejen tot de uutspraak as n korte uu/ie (van "lien = lijn" (korte ie) of "bien = been"), dat kan veur nogal wat verwarring zörgen. t Vortvallen van n medeklinker kömp bie ons oek veur, mer die klanken schrief ik over t algemeen wel (gelden > geln / leren > lì:ën / sturen > stuu:n / kriegen > krie(g)ng: / wörden > wön: / wödn).
- luun en lien bun ik ok neet veur, heur. Dat was allenig um an te gevven dat der no ok al beheurlik verskil zit in ANS skriefwieze en oetsproak.
De Iesselakademiespelling (wat de SONT angeet wee'k t niet) schrif oek -j veur as t op de plekke van n -d kömp, dit is umdat t dan nog kortbie de -d steet (luden/lujen), luuien/zuuien enz. staon der wat veerder vanaof. Mer as der bezwaor tegen is dan wi'k oek wel luuien schrieven heur (mit as uutzondering natuurlik: riejen en huj). De uutspraak luden kömp bie ons niet zo veur, da's meer Oost-Veluws (luden), de stamme is bie ons oek meestentieds n j-klank (ik luui). As de -d n -w wörden is de stamme meestentieds n -d (oud > ouwe; goud > gouwe; houd/hölt > houwen), mer a'j daor n -d zollen schrieven dan zol dat liejen tot n verkeerde uutspraak (veur butenstaonders zol dat t nog lastiger maken) en veur Veluwenaren zol t net zo ampart ween as da'j moude veur mouwe (mouw) schrieven zollen. Mer veurda'k t ummezette mut iederene t der wel mee eens ween.
De ouwe regel was:
- Afrondingen van klinkers door een j- of w-klank worden, zoals in het Nederlands, zo veel mogelijk geschreven als -i of -u (dus: luui en niet luuj, kou (t tegenoverestelden van warmte) en niet kouw).
- Uitzondering is wanneer er in plaats van een d-klank een j- of w-klank wordt gehoord (bv. lujen vs. luden, houwen vs. holden) etc. (bekende woordbeelden als rooie, goeie, dooie blijven onveranderd).
- Een andere uitzondering is wanneer er na een u-klank (zoals in hut) een j-klank volgt, dit wordt geschreven als uj [ʏi] om onderscheid te maken met de ui [œʏ].
(Resultaot, zo as t noen is: blaojen (blad), brojen (brood), hoejen (hoed), paojen (pad), bloejen (bloed), braojen (ik braoi), lujen (ik luui), raojen (ik raoi), riejen (ik riej) > rejen (ik ree), zujen (zuud))
De nieje regel zol wörden:
- Afrondingen van klinkers door een j- of w-klank worden, zoals in het Nederlands, zo veel mogelijk geschreven als -i of -u (dus: luui en niet luuj, kou (t tegenoverestelden van warmte) en niet kouw).
- Uitzondering: na ie, u (kort) en e (kort), dan schrijft men: iej, uj en ej.
(Resultaot, zo as t zol wörden: blaoien (blad), brooien (brood), hoeien (hoed), paoien (pad), bloeien (bloed), braoien (ik braoi), luuien (ik luui), raoien (ik raoi), riejen (ik riej) > erejen/ereeien?? (ik ree), zuuien (zuud))
Gouwe, ouwe, enz. blif dan zo as t noen is. Elk Veluws boek/opschrift enz. hef tot noen toe altied -j ehad (Woordenboek van de Gelderse Dialecten, Iesselakademie, Bie Bart in de Rie, Putters Praoten, enz.). t Limburgs en t West-Vlaams hebben overigens oek -j: lujen/raojen enz. en -i in: luui, goeie, dooie, mooie enz. (n soort s-z-konstruksie). Ik heur grege wat julen dervan vienen. Servien (overleg) 20:56, 3 sep 2012 (CEST)
- Ik kan mi'j hier wal in vinden. I'j hebt natuurlik nog ne 3e variaant (zonder oetzondering, zoas in WALD: altied -j skrieven veur j klank: dus heuj, lujen, meujte, goeje, mooj.
- En wieters ku'j ovverwaegen um de -d- dee't as j oet wörd esprokken toch as d te skrieven. Da's in t Hollaands neet aanders: Danny de Munck zong al: had ik maar iemand om van te houwen, maor dat skrieft wi'j in t nl ok as houden. En Gouwe ouwe is daor ok wal bekend, en toch eskreven as gouden oude. Zol de skriefwieze wal eendudiger maken: i'j skrieft luden, ik skrief luden, i'j zegt lujen, ik zegge luu'n. Da's dan ne keuze dee'j mot maken: nem i'j ne skriefwieze dee zovölle meugelik ovver t hele taalgebied t zelde is, of nem i'j ne skriefwieze met zovöl meugelik ruumte um plaatselike oetspraokverskillen te können laoten heuren?
- Laow maor aem kieken of aanderen hier nog gedachten ovver hebt. Goodgaon, Droadnaegel (overleg) 23:04, 3 sep 2012 (CEST)
- t Schrieven van n -d veur -j/-w is veur mien gien opsie, da's t zelfde as da'j ij gaon schrieven veur ie. Bie ons geet dit systeem veerder as in t Hollaands, wulen hebben bv. ik gao es goed huushouwen en ik do t huushouwige (niet huishouding zo as in t Hollaands), oek in: houders > houwers; schouders > schouwers (naost: schoeren/scholders). In t Hollaands is t meestentieds arg inkonsekwent (in mien Hollaands zeeg ik bv.: houwen, gouwe, ouwe, goeie; maar: houder, zouden, wouden, bloeden, dode, schouder, luiden, zuiden, kwade).
- Ik bin persoonlik veur: standard -i (mooi > mooie, streui > streuien enz.). In verbugingen van woorden die in de aandere Nedersakiese dialekten n -d hebben (luden, zuden, adem, paden, holden, golde, zollen?/zolden?) n -j/-w: lujen, zujen, naojem, braojen, paojen, houwen, gouwe, zouwen. In overeenstemming mit de geldende spellingstradisie. Ik bin beniejd wat de aanderen derover te zegen hebben. Servien (overleg) 19:28, 4 sep 2012 (CEST)
- Ik zeg huusholding, t schrieven van ne w veur ne d is veur mie ok gin opsie. Um mij schrijft wij ij weal as ij (en dan schrijft wij bij Nijverdal da-j dat as "Neiverdal" uutsprekt, umdat t n leenwoord uut t Hollaands is). --129.125.102.126 02:23, 5 sep 2012 (CEST)
ANS 2013
[bronkode bewarken]Ik vreug m'n aof of der nog punten in de ANS bin die nog niet helemaole dudelik bin. Ik kwam zelf nog n paor zaken tegen. Veurige keer ha'w t der bv. over of "luiden" (luden) noen lujen of toch luuien mos ween, daor bi'w volgens mien nog niet uut ekeumen.
Regels zo as ze noen bin:
- Afrondingen van klinkers door een j- of w-klank worden, zoals in het Nederlands, zo veel mogelijk geschreven als -i of -u (dus: luui en niet luuj, kou (t tegenoverestelden van warmte) en niet kouw). [-> hieronder völt natuurlik niet: kouwe [kooi/koude], ouwe, gouwe, bouwen, sjouwen, douwen, vrouwen, etc.]
- Uitzondering is wanneer er in plaats van een d-klank een j- of w-klank wordt gehoord (bv. lujen en houwen waar het overige taalgebied luden en holden zegt) etc. (bekende woordbeelden als rooie, goeie, dooie blijven onveranderd).
**Een andere uitzondering is wanneer er na een u-klank (zoals in hut) een j-klank volgt, dit wordt geschreven als uj [ʏi] om onderscheid te maken met de ui [œʏ].
Tot nog toe he'k altied lujen, liejen, laojen en elejen eschreven (naost: greuien, mooi, goeie, heui, taoi, fraoi). t Schrieven van n -d- is te verwarrend en zol liejen tot n verkeerde uutspraak, t geveul van n -d- is der oek niet (wa'j in t Hollaands wel hebben, daor ku'j t uutspreken as houwen of as houden, in t West- en gedeeltelik oek in t Oost-Veluws kan dat mer op een maniere). t Anpassen van woorden as mooi/kooi/buui/greui naor mooj/kooj/buuj/greuj is onneudig lastig, dus dat ku'w beter zo laoten. In de SONT en Iesselakademiespelling is t 'muui', 'greui', etc. mer wel: lujen, laojen vanwegen de herkenbaorheid [luden>lujen]. Alle bestaonde literatuur hef dat oek zo, t lik m'n dus beter um t zo an te houwen as t der steet. De onderste uutzondering ku'w sowieso wel vortdoon want t steet oek al in t schema bie fuj (meensen kunnen zelf wel bedenken dat fui niet klopt; vergeliekbaor mit niej).
t Tweede punt is de schriefwieze van computer, ku'w daor noen beter komputer van maken (dat klopt feitelik niet, want dan zee'j kompuuter en niet kompjoeter), ku'w daor beter kompjoeter veur schrieven of toch mer computer?
t Darde en (veur noen) leste punt is de schriefwieze van: t( )zelfde, n( )zelfde, zo( )as, liek( )as, zeutjes( )an, bie de eerste dree he'w veur n spasie ekeuzen, dan dunkt m'n da'w dat oek bie de aandere zo doon mutten toch? Mee eens? As der nog aandere punten bin die julen tegenekeumen bin dan ku'w daor oek effen naor kieken. Servien (overleg) 21:05, 1 aug 2013 (CEST)
- Aem gauw (en daornao bun'k 10 dage op reize, dus ik wet neet hovölle internetten ik op de camping kan doon):
- . nog neet helemaol oet, maor kump in ACT ok neet völle veur:bi'j brao'n he'j bi'j ons wal iets as braoderi'je, braodiezer, ik braoden, dus veur t geveul is den d der nog wal.
- . In oonze set van letters wi'k zo weinig meugelik c, anders krie'j ok compassie, composietsie, consternaatsie. Komputer kump ok in aandere spraoken wal veur, en kompjoeter vin'k der neet oet zeen.
- . Met eens. tzelfde, nzelfde is gewoon vrömd, en zoas kan veur t Twaents klinkerverwarring gevven.
Droadnaegel (overleg) 23:44, 1 aug 2013 (CEST)
- Ik hope da'j mooie vakaansie (ehad) hebben. Ik gao der noen oek van genieten! Ik kwam der nog ene tegen: keerl en weerld. Mu'w dat spellen as kerel/keerl/keel en wereld/weerld/weeld enz. Veur weeld is oek wat te zegen (vergeliek t Duutse Welt), in t ene dialekt heur je de -r- wel (wì:rolt) in t aandere weer niet (wì:elt / wì:alt), mer n naoslag gif vake wel an dat der oorspronkelik n -r- in stung (vergeliek: wìë [weer], bì:en [beren]). Servien (overleg) 21:36, 8 aug 2013 (CEST)
- Ja, is mooi ewest. Wat keerl en weerld angeet: Veur mien geveul is dat 1 lettergrepe, net as in Duuts / Engels world, Welt, Kerl. Ik denke dat t Hollaands der ne ekstra lettergrepe bi'j eknooid hef umdat rld neet te makkelik oet te sprekken is, maor in t Nedersaksies sprekt wi'j dee r toch zowat neet oet, en dan is ene letergrepe wal genog. Dus ik zol zeggen: keerl en weerld. Droadnaegel (overleg) 23:17, 25 aug 2013 (CEST)
- Ik hope da'j mooie vakaansie (ehad) hebben. Ik gao der noen oek van genieten! Ik kwam der nog ene tegen: keerl en weerld. Mu'w dat spellen as kerel/keerl/keel en wereld/weerld/weeld enz. Veur weeld is oek wat te zegen (vergeliek t Duutse Welt), in t ene dialekt heur je de -r- wel (wì:rolt) in t aandere weer niet (wì:elt / wì:alt), mer n naoslag gif vake wel an dat der oorspronkelik n -r- in stung (vergeliek: wìë [weer], bì:en [beren]). Servien (overleg) 21:36, 8 aug 2013 (CEST)
Staotus: Juuste schriefwieze: weerld/keerl (liek as SONT)
Staotus: As de -d- konsekwent bie vervoegingen uutespreuken wörden as -j- dan schrief je oek n -j- (niet bie ingeburgerde woorden as: rooie, dooie, etc.): blaojen, draojen, zujen, biejen /j/
öö/äö/äo
[bronkode bewarken]@Droadnaegel: de anblik van de öö is misschien effen wennen, mer is wel logies, t volgt namelik t systeem van klinkerverdubbeling (zo as: a-aa, e-ee, o-oo, u-uu, ö-öö (IPA: [œ]-[œː])), allinnig die i-ie is n uutzondering op de regel (gien i-ii). Servien (overleg) 00:49, 24 aug 2013 (CEST)
- Noe t stöksn woareuver k töch gearne disseln wille: öö. k Bin perseunlik mear nen persoon den n veurkeur geft an wat netuurlik völ teagnoawer wat noe ech logies is. Ok mö'k zegn det a'j kiekt noar hoo't doan is in oare sproakn, zee'j ok neargns öö (k geffe oe: en:Open-mid front rounded vowel, n klaank woa'w t hier oawer hebt). Ok in t Mestreechs en woarskienlik dös ok t oawrige Limbargs wö't nich as öö moar as äö skriewn (leas t moar in: li:Twents önner t köpskn "klaanklier"). k Zolle dös wiln zegn de'w, net zoo-as n "oa" biej t Tweants, den [œ]-klaank dan dös ok as "öa" skriewn mött, öf de'w öp t meenst zegn mött de'w der ne keuze van moakt ömwiln van t netuurlike gevool de't hef, want perseunlik (nöch immer en aajt perseunlik) kö'k wa met "-en" skriewn, steads oawera "e's" d'r tuskn zetn, en heuplik met wat eufnen ok nöch "ae" broekn, moar den "öö" geet veur miej denke k ech nich lökn. Doar is t miej te ampart veur.
AnnaOurLittleAlice (overleg) 01:29, 24 aug 2013 (CEST)
- Aitsj, en d'rbiej wo'k ok nöch zegn de'k, zoo-as biej "nöamd", nich öp n -eu-klaank wille goan moar töch ech öa bedeule. Det is boaseard öp "noam", en doar kömp deus nen "öa"-umlaut in, en nich "eu", dee'w hier bewoart veur "oo"-klaankn. In boasis is t hier:
- a - ä (gliek an "ea", moar "ä" zöt d'r gewoan better oet)
- o - ö
- oo - eu
- oa - öa
- Ok det loatste wi'k dan wier broekn in min argumeant oawer t broekn van n "öa". "Öa" is of-lied van "oa". A'j dan "öö" ech broekn wilt dan zö't veur n "eu"-klaank wean mötn, wat noamlik de echte laangere klaank van "ö" is. Moar det is dan wier veur de umlautn in t Tweants en netuurlik wier nich veur t alheale Neersassies dunkt me. AnnaOurLittleAlice (overleg) 01:35, 24 aug 2013 (CEST)
- Goed um te zien da'j mit ons meedenken. In de verschillende Nedersaksiese spellingssystemen bestaon der veur de öö 3 verschillende schriefwiezes, namelik:
- Ok det loatste wi'k dan wier broekn in min argumeant oawer t broekn van n "öa". "Öa" is of-lied van "oa". A'j dan "öö" ech broekn wilt dan zö't veur n "eu"-klaank wean mötn, wat noamlik de echte laangere klaank van "ö" is. Moar det is dan wier veur de umlautn in t Tweants en netuurlik wier nich veur t alheale Neersassies dunkt me. AnnaOurLittleAlice (overleg) 01:35, 24 aug 2013 (CEST)
- öa (Twents: nöalen [zeuren])
- öö (Sallaands: jöör [jaar], espröken [gesproken] / Veluws: portööltien [portaaltje])
- äö (Achterhoeks: präötjes [praatjes], päöltjes [paaltjes] / en in t WGD oek veur t Veluws: portäöltien [portaaltje]).
- in aandere dialekten uut de regio is t: äö/öä (Limburgs) of öä (Saoterfries).
- In woorden as "espröken" (gesproken) en "pöte" (poten) völt t natuurlik an, mer in woorden as jöör/portööltien is t effen vremd. Mer t mut natuurlik oek bruukbaor ween veur de meeste meensen. De schriefwiezes äö/öä (allebeie mit dezelfde aksenten derop) zo'k persoonlik oek gien punt vienen mer dan mu'w oek effen anheuren wat t aandere volk hier dervan vient.
- Servien (overleg) 17:31, 24 aug 2013 (CEST)
- @ Servien, a-aa, e-ee, o-oo, u-uu hef juust gin logies vervolg in ö-öö volgens mi'j. Bi'j de klinkerverdubbelingen hier geet t neet um verlenging van den klaank, maor um nen ovvergang van neet espand naor espand. Dus verandering van artikulatoren. Veur de dudelikheid, ik heb t hier ovver geslotten lettergrepen, dus dak-zaag, bek-weeg, bok-book, luk-kruus. In open lettergrepen is de spande klaank dan weer eskreven met 1 klinker. Dus huze, water, e.z.w. Maor bi'j verlenging van de korte neet espande klank zet wi'j der juust n a veur of achter: bok-boage/baoge, weg-waen/waen. Dus dan zol Köln-kammeräo logieser waen.
- 2e argument: gaf Anna ok al an: umlaut (of zo as de Platduutsers zegt:umluud en dat wi'k hier ok geerne gebroeken). Bok->bökke, bak->bäkske (hier bun'k t neet met Anna eens, a-umluud is geliek an e, neet ea). A'k dan kiek naor ao/oa en umluudvorming in t Achterhooks: draod-> meervold dräo, kammeraod->kammeräo e.z.w. Da's logieser as kammeraod->kammeröö.
- 3e argument: Ik kiek nog wal s op de Platduutse wiki/wiktionary, en daor gebroekt ze öö ok veur onze -eu-: Söök veur zeuk e.z.w. Zee sprekt eu dan weer oet as -oi-, vanoet t Duuts. Dus um daor verwarring te veurkommen, is äo better.
- Samenvatten: ik zol t leefste äo zeen waor't ze ok ao skrieft, en as oetzondering ok öa waor't ze oa skrieft (Twaents dus). Lever gin äö of öä met 2 aksenten, dat hef gin too eveugde weerde, en is minder makkelik um te skrieven. Droadnaegel (overleg) 23:13, 25 aug 2013 (CEST)
- Daor ha'k niet an edacht dat van espannen/niet-espannen, verdubbeling klopt dan inderdaod niet mit a-aa, enz. t Lik wel n bietjen op n eu-klank, öö is dus niet heel arg raor, t Drents schrif t as èu geleuf ik. Mer as meensen liever öa/äo schrieven vie'k dat oek gien probleem (öa is al in gebruuk in t Twents, äo nog nargens [mer wel as äö]). Je zollen t oek as aö kunnen schrieven deurdat t öa in spegelbeeld is, en de umluud op de o völt (ö = [œ]), äo hef t op de a (ä = [æ] - hef wat weg van de Frieze schriefwieze van disse klank nl. /eo/). Mer je kunnen t oek zien as n vaste /ao/ mit de puntjes an t begin zo as in t Twents de puntjes op de vaste /oa/ beginnen. t Is misschien wel wat makkeliker lezen de puntjes an t begin. Persoonlik zie'k liever äö/öä umdat t anslöt bie de umliggende dialekten, mer ik schik m'n naor wat de rest zeegt. :-) Servien (overleg) 12:39, 26 aug 2013 (CEST)
- Samenvatten: ik zol t leefste äo zeen waor't ze ok ao skrieft, en as oetzondering ok öa waor't ze oa skrieft (Twaents dus). Lever gin äö of öä met 2 aksenten, dat hef gin too eveugde weerde, en is minder makkelik um te skrieven. Droadnaegel (overleg) 23:13, 25 aug 2013 (CEST)
Staotus: Diskussie, nog gin oetkomst: in de aktuele spelling is t /öö/
döbbele metkleenkers (as in De Lutt)
[bronkode bewarken]Oawer de döbbele metkleenkers dan. k Wette nich hoo't in de oare dialektn geet, moar hier sprekt wiej t ok oet as nen längern "t" (IPA: [t:]). Zoo he'w det ok doan met t dörpskn De Lut, hier in Eanske is t eaignlik "De Lutt" woarbie'w n loatstn "t" wat länger oetsprekn doot. t Liekn miej logies de't d'rin holdn wör, moar ok det zol dan moar besprekn mötn wörn. AnnaOurLittleAlice (overleg) 01:29, 24 aug 2013 (CEST)
- Medeklinkerverdubbeling an t woordeinde kömp m'n wat te exoties over. Verdubbeling van lange klanken as 'oe' of 'ie' he'w oek niet, de lezer weet meestentieds wel as t lank of kort is, mer a'j in n klankoverzichte spesifiek angeven willen dat die klank lank is dan ku'j dat altied benaodrokking mit n extra t natuurlik.
Servien (overleg) 17:31, 24 aug 2013 (CEST)
- k We't nich... veur miej zöt metkleenkerverdöbbelige d'r juust better oet. Ok lik t miej n logieser vervölg a't nich te doon. Oars krie'j ok wier twea amparte reagels veur -dt en -tt, woarbie'j dös zegt de'j noa nen "d" wal nen "t" zetn mött, moar noa nen "t" dös wier nich. Moar ok dèt is woarskienlik oetsproakofhaanklik, dös a'w hier ne skriefwieze hebn wilt dee veur t heale Neersassiese gebeed broekt wörn kän, dan lik miej -t genoog, a he'k leever de'k t innerdoad wa gewoan broekn könne veur woar ik t fien veende.
AnnaOurLittleAlice (overleg) 15:54, 27 aug 2013 (CEST)
Staotus: Gien dubbelde medeklinkers. Um de uutsprake nog dudeliker an te geven ku'j t wel gebruken.
koppelteken volteuid deelwoord
[bronkode bewarken]Dan noe OK nöch t strepskn. Veur miej he't strepskn aajt beteknd de't n volteujd dealwoord is. D'r is dös n verskil tuskn "roondloopn" (Neerlaands: rondlopen) en "roond-loopn" (Neerlaands: rondgelopen). Net zoo ok biej in-huldigd; veur miej beteknt t gewoan de't n volteujd dealwoord is, a ka'k wa begriepn de'j met inhuldigd det ok wa zeen könt (a is ok wier hier met de oetsproak oars). Ok wi'k efkns d'rbiej zegn de'k bliej bin de'k öp skole leard hebbe te debattearn. Heanig an, AnnaOurLittleAlice (overleg) 01:29, 24 aug 2013 (CEST)
- Zo as oek in t Nederlaands gebeurt ku'j altied n koppelteken derbie zetten a'j denken dat t de leesbaorheid verbetert, bv. bommelding vs. bom-melding. As jie denken dat ze t aanders niet begriepen dan ku'j oek n koppelteken derbie zetten, mer meestentieds haol je dat al uut de zinskonstruksie. Ik hope da'j hiermee veurdan kunnen. Servien (overleg) 17:31, 24 aug 2013 (CEST)
Staotus: Gien koppelteken bie voltooid deelwoord zonder e-. Liek as in de Nederlaandse spelling ku'j koppeltekens gebruken a'j denken dat t meensen aanders in t wiere brengt.
H-vortlaoting
[bronkode bewarken]In sommige Nedersaksiese dialekten he'j h-vortlaoting. Bieveurbeeld t Zwols, Kampers, Hattems, Urkers, en dialekten uut de umgeving. Mu'w de H, liek as da'w bie t-vortlaoting doon, gewoon schrieven (dus niet Attem, mer Hattem, en evt. derbie zetten da'j de H niet uutspreken)? De reden da'k dat vrage is umda'k emörken hebbe dat de h soms wel te heuren is en soms niet, t is niet arg konsekwent, mer t Zwols (t episentrum van de h-vortlaoting) misschien wel. Servien (overleg) 20:42, 3 sep 2013 (CEST)
- k Zol zegn de'j t nich zol mötn skriewn, behalwe a'j t öp t Fraans wilt loatn liekn. As n dialekt kenmärkt wör deur de ofweazigheaid van nen bepoaldn klaank lik t miej roar öm dan wal den letter in de skriefsproake te gebroekn. A'j t oetsprekt as [ɑ.m] (Tweantse oetsproak woerbiej t löatste stök in-slikt wör) dan zo'j t ok mötn skriewn as Attem noar minne meanige. Anna (overleg) 15:49, 8 sep 2013 (CEST)
- Ik vreug t umda'w bie t-vortlaoting destieds bewust ekeuzen hadden um de T/D wel te schrieven, zo krie'j harst, rest en heufd (mer ze klinken as: harres, res en heuf), de reden daorachter was um onneudige spellingsvariaanten te veurkoemen, um t leesbaor te houwen en umdat t-vortlaoting niet heel konsekwent is. t Zelfde he'j bie h-vortlaoting (dat uut t Frans over is koemen weien), soms he'j wel n H, mer soms oek niet, en t gebeurt oek niet heel konsekwent (de ene keur zegen ze t wel de aandere keer niet, en t verschil oek per spreker). t Gevolg is dat ze vake gien h schrieven mer dat t soms wel te heuren is. Daorumme leek t m'n beter um de H wel te schrieven (en zonder H a'j dat dudelik naor veurentoe wil laoten koemen). Dan slöt t oek mooi an bie de regel over t-vortlaoting. Servien (overleg) 23:36, 8 sep 2013 (CEST)
- Dus wat do'w dermee? Servien (overleg) 22:16, 20 sep 2013 (CEST)
- Ik vreug t umda'w bie t-vortlaoting destieds bewust ekeuzen hadden um de T/D wel te schrieven, zo krie'j harst, rest en heufd (mer ze klinken as: harres, res en heuf), de reden daorachter was um onneudige spellingsvariaanten te veurkoemen, um t leesbaor te houwen en umdat t-vortlaoting niet heel konsekwent is. t Zelfde he'j bie h-vortlaoting (dat uut t Frans over is koemen weien), soms he'j wel n H, mer soms oek niet, en t gebeurt oek niet heel konsekwent (de ene keur zegen ze t wel de aandere keer niet, en t verschil oek per spreker). t Gevolg is dat ze vake gien h schrieven mer dat t soms wel te heuren is. Daorumme leek t m'n beter um de H wel te schrieven (en zonder H a'j dat dudelik naor veurentoe wil laoten koemen). Dan slöt t oek mooi an bie de regel over t-vortlaoting. Servien (overleg) 23:36, 8 sep 2013 (CEST)
Staotus:Diskussie, nog gin oetkomst: de aktuele spelling zeegt der niks over
Engelse A in leenwoorden
[bronkode bewarken]In de ANS he'w a ä in woorden as: dät, wärk, händig, stämme, etc. Mer t is misschien oek goed um dat te gebruken in Engelse leenwoorden zo as: kämping, plännen, händikäp, flät, träm, tänken, skännen, etc. zo ku'j t verschil tussen träm-tram mooi dudelik maken, en blif de stamme toch beweerd. Servien (overleg) 22:16, 20 sep 2013 (CEST)
- Dat lik mie weal wat. --80.114.178.7 23:11, 30 okt 2013 (CET)
Gällemuun-Gällemuden / Iesselmuun-Iesselmuden
[bronkode bewarken]Wulen waren t der over eens dat luun, braon allemaole mit n -d- eschreven wörden. Noen vreug ik m'n aof, je zegen: Gällemuun/Gällemuuns/Gällemunigers, enz. mu'j dan evengoed n -d- schrieven: Gällemuden/Gällemudens/Gällemudenigers(?) of ku'j t beter zonder schrieven vanwege t konsekwente gebruuk (gebeurt oek zo in Iesselmuun)? Groetnis Servien (overleg) 00:11, 22 sep 2013 (CEST)
ANS2.0
[bronkode bewarken]Servien hef wat ni'je veurstellen veur ANS: Overleg gebruker:Servien/ANS 2.0 Droadnaegel (overleg) 21:44, 28 mrt 2015 (CET)
Verplaotst vanuut Overleg:ANS
[bronkode bewarken]Kört eleden bin ik begunnen mit wat in t nedersaksies te skrieven. Ik mut zeggen dat de schriefwieze van de t zoas in t was t kump t vrouwchien mi'j vromd veurkump. In t Nederlands is t gebrukelik um 't was en 't vrouwtje te schrieven. Zo'n (hier wel apostrophe) enkel teechien stiet zo vrömd. Miens inziens is t nog beter um twas tis en tmannechien te schrieven in plaase van n losse t der veur. Tzölfde geldt netuurlik veur de n. N hond, n man óf Nhond en nman. Wie denkt er mit mi'j mit? Kweete datter al uutgtebreid diskussieerd is, maar ik wilt graag nog is anzwengelen. Faasco (overleg)
- Joa, zo wat heb ik veurheer ook docht, allaind den nait aan t woord der achter, maor t woord der veur (dus aant en maort), maor doar bin ik toch op teruggekommen. t Liekt oeteandelk toch mooier, vind ik, om de t en n apaart te schrieven, veuraal ook om zain te laoten dat t om apaarte woorden gaait. Welkommen traauwens! Grönneger 1 (overleg) 21:21, 29 mrt 2012 (CEST)
- Ik bin t mit Grönneger eens, mer t is effen wennen inderdaod, t scheelt wel n bulte apostrofen schrieven (arg lastig die dingen)! Oek namens mien van harte welkom, en goed da'j meedenken!! Servien (overleg) 22:39, 30 mrt 2012 (CEST)
- Ik komme uut de gemiente Hardnbarg, doar bint ze niet zo leep. Faasco (overleg)
- Ik komme oet Tweante, doar zeent ze ook nit zo klook. Toch mu'w t dr mear met doon ;). Vie hebt hier ne ofweaging emaakt de'w zo min meugelik (onneudige) leasteekns gebroekt. Dee sprek iej toch nit oet, en ze vertroagnt t leasgemak (én t skriefgemak). t Kostet gewoon eawn wenn. Keump nog bie de'j helemoal nit verplicht zeent um dr oe an te hooldn. Woolters (overleg) 18:18, 2 apr 2012 (CEST)
- Moi Faasco, ik begriep waor da'j op duudt. Maor net wat de anderen ok zegt, is gewoon aem wennen. En hoo meer a'w dat met zien allen eendudig doot, hoo vlotter dat geet. Starker nog, ik most korts n stuksken in t Hollaands skrieven, en ik betrappen mi'j derop da'k dat daor ok al dee, met n en t, dus zo raps kan t gaon. Droadnaegel (overleg) 22:57, 3 apr 2012 (CEST)
- Ik komme oet Tweante, doar zeent ze ook nit zo klook. Toch mu'w t dr mear met doon ;). Vie hebt hier ne ofweaging emaakt de'w zo min meugelik (onneudige) leasteekns gebroekt. Dee sprek iej toch nit oet, en ze vertroagnt t leasgemak (én t skriefgemak). t Kostet gewoon eawn wenn. Keump nog bie de'j helemoal nit verplicht zeent um dr oe an te hooldn. Woolters (overleg) 18:18, 2 apr 2012 (CEST)
t n - idee
[bronkode bewarken]Faasco begun der ooit al es oawer hierboawen (Beniejd wo as et der met is, want et was al nen oolden kearl, mean ik), mer ik wil toch nog wal es terugge kommen op et t en n verhaal. Wat ik zelf völle doo is:
- t keend -> et keend
- n keend -> een keend
- n hoond (bepoald) -> den hoond
Wat veend ieleu doarvan? Woolters (overleg) 13:27, 17 jun 2016 (CEST)
- In feite bin ze voluut eschreven, en bin t en n aofekorte vorms. In t Oud- en Middelsaksies was t lidwoord it (je zien vaker die verschuving van it > ut (Os. imu > Ns. hum)), de h- is niet heurbaor in t Saksies en hoe'j wat mien angeet oek niet te schrieven.
- Aofekort: ik vreug t m n paor keer / Voluut: ik vreug et hum een paor keer
Bestaonde schriefwiezen:
- Achterhoeks/Twents: 't/'n
- Grunnegs/Twents: t/n
- Twents: et/ut/un
- Drents/Sallaands/Veluws: het/een
- Stellingwarfs/Urkers: et/een
- Wat mien angeet ku'j t best zo schrieven. Zelf bi'k niet zo'n fän van t schrieven van een dat is gauw te verwarren mit één (1), un ziet der zo kunstmaotig uut, en 'n is weer onrustig an de ogen. In t Platduuts schrieven ze en (mer daor hebben ze un [oen] veur èn) bie ons zol dat dan weer tot verwarring mit 'en' (+) liejen. Ik heb n lichte veurkeur veur de verkorte vorms, mer as der meensen bin die liever de/et/een as veurkeursvorm hebben vie'k dat oek best. Servien (overleg) 01:49, 18 jun 2016 (CEST)
Wiezigingsveurstel spelling 2017
[bronkode bewarken]- Wieziging: De [œːi] toevoegen an uutspraakvarianten van /ui/, n woord as bruier wördt dan niet meer eschreven as brööier (Gronings).
- Wieziging: Bie n k-klank de c schrieven as k, bie n s-klank blif t n "c", klinkt dubbele c as ks dan oek zo schrieven, klinkt et as n s dan blif t n dubbele c (bv. centrum, kontakt, aksent, accesoires).
- Wieziging: t Nederlaandse -tie schrieven as -tie of -sie, niet meer as -tsie (bv. informatie/informasie, traditie/tradisie, komotie/komosie, akkomodoatie/akkomodasie).
- Wieziging: De ae en ea: woorden die in t Oudsaksies n e of ee hadden (meestentieds vergeliekbaor mit t Nederlaandse woordbeeld) in de ANS schrieven as /ae/ (bv. tael, haelen, waeter), alle aandere klanken schrieven as /ea/ (bv. blearen, spreaken, deanken).
- Wieziging: De ao en oa: woorden die in t Oudsaksies n a of aa hadden (meestentieds vergeliekbaor mit t Nederlaandse woordbeeld) in de ANS schrieven as /ao/ (bv. gaon, praoten, laoten), alle aandere klanken schrieven as /oa/ (bv. oaver, boaven, koaken). Allewel woorden as: koor, ore, kool véúr n /r/ of /l/ as /ao/ klinken, blieven disse woorden onveraanderd.
- t Twents is hier de uutzundering op, hier schrieven ze de /ao/ altied as /oa/, vanwegen de lange tradisie van t schrieven van /oa/.
- In t Gronings de /ao/ schrieven as /oa/, umdat hier overwegend n donkere o-klank [oː] te heuren is, in de Groningse dialekten waor de zujelike lochte o-klank [ɔː] te heuren is, schrief jie et oek as /ao/.
- Vortdoon: De lange e-klank, zoals in het Franse militair, wordt geschreven als /ae/. De uitzondering voor het Twents en Urkers vervalt, aangezien de ae daar maar in enkele gevallen voorkomt.
- Vortdoon: De /ä/ en /ää/ samenvoegen mit /a/ en /aa/, dit wördt dan niet langer ampart an-egeven.
- Vortdoon: Regel deruut: "Het verschil tussen de aa, ää en ae is soms niet helemaal duidelijk, maar de ää geeft in de ANS een klank weer die tussen de aa en ae in zit [æː] (zie het bovenstaande schema bij aa/ae), hetzelfde principe geldt voor de ä [æ]."