Heerde

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Gemeynde Heerde
Vlagge van de gemeente Heerde Wapen van de gemeente Heerde
Vlagge van Heerde Wapen van Heerde
Lokaty van de gemeynde Heerde
Lokaty van de gemeynde Heerde
Informaty
Provincy Gelderlaand
Höyvdplaatse Heerde
Geografy en bevolking
Uppervlakde
 - Land
 - Water
80,42 km²
78,75 km²
1,67 km²
Antal inwoaners
Inwoaners per km²
18.486 (1 mei 2013)
235 inw./km²
Koordinaten 52° 24′ N, 6° 4′ O

Koördinaoten: 52° 24′ N, 6° 4′ O

Oaverig
Belangryke weagen A50
Netnummer 038, 0578
Postkodes 8180-8181, 8190-8191, 8193-8194
Officiele websteade
www.heerde.nl

Heerde (NL Gelüüdsfragment uutsprake?/i) is n plaatse en gemeente in de Nederlandse provinsie Gelderland. De gemeente had op 1 mei 2013 18.486 inwoners (bron: CBS) en hef n oppervlakte van 80,42 km² (waorvan 1,67 km² water). Heerde beheurt töt de zogenaamde Biebelgordel.

Geschiedenis[bewark | bronkode bewarken]

Töt 125.000 jaor eleden lag hier n gletsjer uut de iestied waordeur de stuwwallen, zo as de Renderklippen, ontstunnen. Opgravingen laoten zien dat de streek al in 4500 v. Chr. bewoond was. In de middeleeuwen ontstunnen der twee woonkernen in t gebied van wat noe de gemeente Heerde is. De kapel van Heerde wordden in t jaor 1176 onofhankelik van Epe.

In 1407 wordden t Fraterhuus Hulsbargen esticht. Behalve handschriften kopiëren, hadden de broeders ok wark an t in kultuur brengen van de grond. As gevolg van de Beeldenstörmen de daoropvolgende Tachtigjaorige Oorlog en Karkhervörming wordden t klooster in 1578 esleuten. Heerde gong aoverigens niet van harte met de Karkhervörming met, dat kwam ok deurdat de streek in t begin van de oorlog deur soldaoten van beide kanten vake eplunderd wordden.[1]

In de 17e eeuw woonden de rieke Heerdenaren in landhuzen zo as Zwanebörg (esloopt in de 19e eeuw), Bonenbörg (1633; nog te vinnen an de gelieknamige laan) en Börggraaf (in de 19e eeuw esloopt, maar in 1862 herbouwd). An de rand van de gemeente ligt de Historiese Butenplaatse Kasteel Vosbargen, n rieksmonument met n dubbele 17e eeuwse trapgevel en umgeven deur n binnen- en butengrachte. Op t veurplein van t kasteel he'j n bouwhuus met woning en stallen. t Wordt umgeven deur n landgoed van 80 bunder waorop meerdere boerderiejen en in de 19e eeuw twee papiermeules [2]

Op 13 april 1945 wollen verzetsleden veurkommen dat de Duutsers de strategiese Klementbrugge op zollen blaozen. Ze verwachtten Kanadezen, maar wordden verrast deur n Duutse patrouille. Der ontstun n vuurgevecht en der veulen doden onder de verzetsleden, en uut vraak vermoordden de Duutsers ok enkele onschuldige börgers, totaal 12 doden. n Mure met kogelgaten en n inskripsie herinneren an t drama. In de tuin van t huus stiet n zwaord of kruus as gedenkteken, waorop stiet: Hier velde 't Duitse zwaard 13 april a.d. 1945 12 Nederlanders.

Aoverige kernen[bewark | bronkode bewarken]

Darpen: Veessen, Vorchten en Waopenvelde. Buurtschappen: Bakhuusbos, Barghuzen, Hoorn, Hoornervaene, Horsthoek, Markluden, Waopenvelde-Noord, Warven, Wolbert.

Stedenband[bewark | bronkode bewarken]

De gemeente Heerde is een zustergemeente van Balve in Sauerland (Duutsland) en n zusterstad van Bolków in Polen.

Angrenzende gemeenten[bewark | bronkode bewarken]

   Angrenzende gemeenten   
 Oldebroek   Hattem   Zwolle (O) 
     
 Epe      Olst-Wieje (O) 

Gallerieje[bewark | bronkode bewarken]

Referensie[bewark | bronkode bewarken]

  1. Webstee gemeente Heerde - Over Heerde - Heerde toen en nu
  2. H. Voorn, De papiermolens in de provincie Gelderland, alsmede in Overijssel en Limburg (De Geschiedenis der Nederlandse papierindustrie, deel III), Haarlem 1985.


Dit artikel is eskreaven in et oustveluwske dialekt van Heerde, in de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze.