Mook en Middelaor

Gemaente Mook en Middelaor
(Vlagge van Mook en Middelaor)	(Waopen van Mook en Middelaor)
Lokatie van de gemeante Mook en Middelaor
Informasie
Proveensie	Limburg
Heufdplaatse	Mook
Geografie en bevolking
Öppervlakte  - Laand  - Water	18,81 km² 17,39 km² 1,42 km²
Inwonners Bevolkingsdichtheid	7.773 (1 mei 2014) 447 inw./km²
Koordinaten	51° 45′ N, 5° 53′ O
Aoverig
Belangrieke verkeersaoders	N271
Netnummer	024
Postkode	-
Offisiële webstie www.mookenmiddelaar.nl

Mook en Middelaor (Nederlaands: Mook en Middelaar; Limburgs: Mook en Middelar) is ne gemeente in t uterste noorden van Limburg (Nederlaand). De gemeente hef ne oppervlakte van 18,81 km² (waorvan 1,42 km² water). De gemeente Mook en Middelaor mek deel uut van de Stadsregio Arnem-Nimwaege. In t westen grenst de gemeente an Noord-Braobant, in t noorden an Gelderlaand. De gemeente Mook en Middelaor wörd wal de brugge tussen Maas en heuvellaand eneumd. Dee bulten, bos en heide maakt de gemeente veur n groot dele tot n biezunder natuurgebeed. Kiekleu en vri'jetied bunt de belangrieke uutgängspunten van t gemeentelik beleid.

Geskiedenis

Romeinse tied

Reste van ne villa in Plasmölle en van ne brugge aover de Maas tussen Middelaor en Cuijk wis op t Romeinse verlaeden. Op t landgood Sint Jansbarg in Plasmölle bunt in de baodem reste van ne Romeinse villa uut de 2de eeuwe nao Chr. In de jaoren dartig dee den Leidsen archeoloog Braat n uutgebreid onderzeuk naor de villareste. Volgens informasie van de Rieksdienst veur t Oldheidkundig Baodemonderzeuk (ROB) geet t hier um reste van t grootste tot now toe bekende Romeinse heufdgebouw in Nederlaand. De ofmetingen bunt rondumme 85 x 24 meter. Disse aoverbliefselen bunt in 1978 an-ewezen as wettelik bescharmd archeologies rieksmonument. In 2001 hef den gemeenteraod beslotten de reste van de Romeinse villa te bewaoren en zichtbaor te maken. Deur middel van n infomasiebröd en n staolbouwwark wörd den umvang van disse Romeinsen villa dudelik emaakt.

An den oever van de Maas naobi'j de Cuijksestegge bunt de reste van ne Romeinse brugge. Disse reste komt uut rondumme de 4de eeuwe. De brugge had ne lengte van 450 meter. De Romeinse brugge is now deur den Staotssekretares an-ewezzen as bescharmd archeologies monument.

Slag op de Mookerheide

De Mookerheide en t Maasdal waor den Slag op de Mookerheide was

Mook is veural bekand van den Slag op de Mookerheide op 14 april 1574, nen veldslag tussen de Oranjes en de Spanjaorden tiedens den Tachtigjaorigen Oorlog. In dee tied strekten de Mookerheide zich nog uut tot an de stadswallen van Nimwaege. Ene van de bekendste verhalen rondumme den Slag op de Mookerheide geet aover Kiste Trui. Disse vrouwe laefden wat eeuwen elaeden in de buurtschop 'den Riethorst' bi'j Middelaor. Trui was bezaeten van de gedachte ne schatkiste te vinden van Lodewiek en Hendrik van Nassau, dee bi'j den krieg in 1574 starfden. Disse kiste, met daorin den kriegskas van de Nassaus, zol in t brook an den voot van de bulten verborgen waen. Trui hef heur ganse laeven naor de kiste ezocht, vandaor heuren bi'jname. Dag nao dag groof zi'j met heure skuppe de grond um, tot zie der krank van wordden. De kiste met geld is nooit evonden. t Bronzen standbeeld van Peter Roovers op t Raodhuusplein en t kapelleken van Onze Lieve Vrouwe van de Dwaollechtskes an den Mortel in Mook herinnert an disse geskiedenis.

Verdaedigingswarken

Den Mookerschans en Heumensen schans bunt verdaedigingswarken op den Mookerheed vermeudelik uut den 17den eeuwe. Vanof disse schansen hadden zi'j nen vri'jen uutzicht op t laeger elaegen Maasdelle met den noord-zuudwegge aover laand en water. Den historiesen Mookerheedschans (verdaedigingswark) is restaurierd en gof nen mooi uutzicht aover t Maasdelle. t Gebeed ligt noordoostelik van Mook en ten noordelik van den Groesbaeksenwegge. t Gebeed is eigendom van de gemeente Mook en Middelaor. In t gebeed is rondsjoksen meugelik, daornaost is t meugelik um nen plattegrond of kaarte van t gebeed te verkriegen. Den Heumensen schans is nen soortgeliek veldwark en is eigendom van Natuurmonumenten.

Hartogdommen

De plaatsen tussen den Maas en de Duutse grenze waren in bezit van grootgrondbezitters. t Ganse gebeed dat now de provinsie Limburg is bestaond uut nen groten trop hartogdommen en heerlikheden. t Puntjen van Noord-Limburg was in dee tied nog Prusies grondgebeed. Mook lag in t hartogdom Kleef en Middelaor in t hartogdom Gelre. Tiedens den Fransen bezetting wordden op 23 oktober 1800 de gemeente Mook en Middelaor evörmd. Nen olden grenssteen an den Katerbosseweg herinnert an de veurmaolige hartogdommen.

Ne eeuwe Duuts

Middelaor beheurden bi'j t aoverkwarteer van Gelre of Spaans Opper-Gelre. Tiedens den Spaansen Suksessieoorlog wordden t deur Prusiese tröppen bezet, en zo blef t as deel van Prusies Opper-Gelre rondumme ne eeuwe lange Duuts (tot 1814).

Bezeensweerdeg

In de gemeente Mook en Middelaor ku'j onder andere bekieken: de Mookerheed, den Maas, Mookerschans, Heumense schans, verskillende karken; der bunt ook verskillende kafees zo as: De Poorte, Kiste Trui en De Weeken. t Gemeentehuus van Mook harbargt ne grote verzameling kunst.

Kernen

• Darpen: Middelaor, Möllehook (deels), Mook (gemeentehuus) en Pläsmölle.
• Buurtschoppen: De Bisselt, Heikant, Katerbosch en Riethorst.

Provinsie Limburg
Gemeenten: Baek · Baekdaelen · Bargen · Beesel · Brunssem · Echt-Susteren · Eijsden-Margraoten · Gennep · Gulpen-Wittem · Heerlen · Horst an de Maas · Karkraode · Laandgraaf · Leudal · Maasgouw · Maastricht · Meerssen · Mook en Middelaor · Nederweert · Peel en Maas · Roerdalen · Roermond · Simpelveld · Sittard-Geleen · Stein · Valkenburg an de Geul · Vaols · Venlo · Venray · Voerendaal · Weert

Dit artikel is eskreaven in et achterhooksk, in de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze.