Enkhuzen

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Gemaente Enkhuzen
Vlagge van de gemeante Enkhuzen Waopn van de gemeante Enkhuzen
(Vlagge van Enkhuzen) (Waopen van Enkhuzen)
Lokatie van de gemeante Enkhuzen
Lokatie van de gemeante Enkhuzen
Informasie
Proveensie Noord-Holland Noord-Holland
Heufdplaatse Enkhuzen
Geografie en bevolking
Öppervlakte
 - Laand
 - Water
14,31 km²
12,53 km²
1,78 km²
Inwonners
Bevolkingsdichtheid
17.811 (1 juli 2006)
1421 inw./km²
Koordinaten 52° 42′ N, 5° 18′ O

Koördinaoten: 52° 42′ N, 5° 18′ O

Aoverig
Belangrieke verkeersaoders N302, N506, spoorliene Enkhuzen-Amsterdam, veerdeenst Enkhuzen - Stavoren
Netnummer 0228
Postkode 1600-1602
Offisiële webstie www.enkhuizen.nl

Enkhuzen (West-Frese oetspraoke: Eng-kuzen, mit n körte uu) is ne stad en gemeente in de regio West-Freesland in de Nederlandse previnsie Noord-Hollaand, en ligt doar in et olde gewest Westflinge. De gemeente ligt an zowal et Markermeer as et Iesselmeer. In de gemeente wont 17.811 inwonners op ne oppervlakte van 14,31 km² (woarvan 1,78 km² water) In de stad wödt nog Enkhuzens esproaken, een West-Frees dialekt.

Geskiednis[bewark | bronkode bewarken]

Enkhuzen begon heur bestoan in de middeleeuwen as haven- en vissersdarp. Op 9 april 1355 göf Graaf Willem V Enkhuzen stadsrechten en is et samen-egoane met et noaberdarp Gommerkerspel, woarvan de kern ongeveer op de plaatse van de hudege Westerkarke mot hebben eleagen. Butendieks lagen nog et "Oostdarp Enkhuzen" dat woarschienlek verzoppen is bi-j den Sint-Elisabethsvlood van 1421. In 1422 kreagen de leu toostemming de resten van de buutendieks eleagen karke of te brekken en binnendieks ne ni-je karke te bouwen, dat is noe de Zuder- of Sint-Pancraskarke. Een hötte later wierd ok anvang emaakt met den bouw van de Westerkarke, en in de wedstried um de grootste en mooiste karke te bouwen, kwam dudelek tot uutdrökking hoovölle de vissers van Enkhuzen en de boeren van et veurmalige Gommerkerspel nog aparte gemeenschoppen waren. In de 15e en 16e eeuwe wierd ok oaver-egoan tot den anleg van havens en Vesten. De vestenwarken kreagen noa ne grote stadsuutbreiding an et ende van de 16e eeuwe den vorm woarin zi-j nog steeds dudelek zichtboar bunt in de stad.

De 17e eeuwe was de bleujtied van Enkhuzen. De stad telden den grootsten haeringvloot van de Nederlanden, en hadden ok een kamer van de VOK. Ok de West-Indische Kompagnie was in de stad verteagenwoordigd. Deur handel op de Oostzeelaanden, Engeland, West-Afrika en Nederlaands-Indië wierd Enkhuzen arg rieke. De stad telden zo'n 25 doezend inwonners, bedudend meer as noe. In 1671 kwam den stroatweg tussen Enkhuzen en Hoorn kloar, den eersten in et gewest Holland, woarmet de verbindink met et achterlaand anzienlek verbeaterden.

End 17e eeuwe trad et verval in. De Engelse kriege, het verzanden van de havenmond en saamnkommn van handel op Amsterdam zorgden derveur dat Enkhuizen ene van dee sloapstaedjes an de Zuuderzee wierd. Met den anleg van den Afsluutdiek ging uut-endelek ok de haeringvisseri-j vort, hoowal er nog lange tied op andere soorten in het toon ontstoane Iesselmeer kon wödden evist.


Kaarte van Enkhuzen in 1652, uut Blaeu's Toonneel der Steden

Galleri-je[bewark | bronkode bewarken]

Nedersaksies[bewark | bronkode bewarken]

Uutgoande verwiezingen[bewark | bronkode bewarken]