Eenheidsmearvoold

Vervoegingn van de meervoold warkwoordvörms in t Zuud-Germaanse taalgebied

Zo löp de eenheidsmearvooldliene (in t rood).

██ Neersassies

██ Veluws

██ Neerfraankies

██ Middelduuts

De Eenheidsmearvooldliene, dee't ook wal de Rein-Iesselliene of Eenheids-Pluralis neumd wörd, is ne sproakverskilliene (isoglos) tusken t Duutse Middeln-Reinlaands en Neerreins an de ene kaante, en t Westfaals of West-Neersassies an de aandere kaante. Disse liene gef skeaid tusken de Neersassiese en Neerfraankiese dialektn, beaide in Neerlaand (laanks n Iessel) en in Duutslaand (laanks de Rein).

In t Middeln-Reinlaands en Neerreins, mer ook in t Standaardneerlaands en t Hoogduuts, gef t verskilnde woarkwoardsoetgänge bie de onvoltooid hudige tied:

1. (2e persoon eankelvoold) jij maakt - du machst
2. (3e persoon eankelvoold) hij maakt - er macht
3. (1e & 3e persoon mearvoold) wij/zij maken - wir/sie machen
4. (2e persoon mearvoold) jullie maken - ihr macht
5. (beleafdheidsvorm) U maakt - Sie machen

t Neerlaandse "jullie/zij" zeent rechtevoort albeaide t zelfde, woerduur t feaitelik ook oonder t eenheidsmearvoold zol valn, mer de oetgänge van t mearvoold zeent aanders as de oetgänge van t eankelvoold. t Hef skoonwal nog töt late in t 20ste joarhoonderd gebroekelik ewest um "jullie maakt" te zegn. Dit köm van de beleawdheaidsvörm "u maakt", wat t euldere "du maakst" vervöng. "U maakt" wör ook broekt um meardere persoonn ineens an te sprekn. Um toch verskil te maakn tusken eankelvoold en mearvoold wör dr in t mearvoold vake "leu" achter ezat (vereulderd Neerlaands: "ulieden"). Vandoar det t mearvoold in West-Neersassies non "iejleu" en "zeeleu" is. Dit gebuurn ook in t Standaard-Neerlaands: "gij" wör "gij lieden", wat later verbasterd wör töt jullie. Nen tuskenvorm hiervan is nog terugge te veendn in verskeaidene Noord-Broabaantse dialektn, dee't nog gulle of gijle keant.

t Neersassies en Westfaals hebt mer eenn vörm vuur alle 2e en 3e perseunn, en n 1sten persoon mearvoold:

1. (2e persoon eankelvoold) iej maakt - du maakst
2. (3e persoon eankelvoold) hee maakt - he maket
3. (1e/3e persoon mearvoold) wie/zee maakt - wi/se maket
4. (2e persoon mearvoold) iej maakt - ji maket

De West-Neersassiese dialekn in Neerlaand zeent met egoan met de Neerlaandse mode um "du maakst" te vervangn vuur de beleafdheaidsvorm "iej maakt" (behalve de Tweantse dialektn van Oldnzel, De Lut en Deanekaamp, dee't nog "doe" hebt behooldn). t Vanoolds zo beleafde "iej" verlöar in t Neerlaandse gebeed duur de joarn hen t beleawdheaidsgeveul. In völle Duuts-Neersassiese dialektn besteet nog de beleawdheaidsvorm "Ji" teegnoawer t algemene "du".

Veluws

De Eenheidsmeervooldliene gef ook skeaid tusken t Oost- en t West-Veluws. Hierumme wör t vroger ook wal bie t Neerfraankies indeeld. Ok variaanten van t Sallaands en et Drèents ligt ten westen en noorden van de lien.

Freeske substraat

t Fraise substroat is de toalen dij proat worden ien streken woar of vrouger n Invaeoonse toal proat woer en woar de toal dij der nou proat wordt hier van ôf stamt of n ienvloud van ondervinden dut. Dit binnen t Hollaands en Westfrais, de Fraise toalen, t Stellingwarfs, t Grönnegs-Oostfrais en t Sleeswieks. De maiste van dizze toalen hebben de oetgong -en, -e of -n bie aal meervoldsvörms. Tuzzen Hollaand en Broabant en Utrècht en Gelderlaand ligt de isoglosse "wij hebben, jullie hebben, zij hebben"-"wij, wulder maoken, gij/gullie/gulder/julder/gunder maokt, zijle/zullie/zulder/zunder maoken". In Oostfraislaand ligt de isoglosse op stee van de olle toalgrìns tuzzen t Eemsfrais en t Wezerfrais, ongeveer op de westgrìns van de streek Harlingerlaand.