Naar inhoud springen

Bosnië-Herzegovina

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
(döärstüürd vanaf "Bosnië en Herzegovina")
Bosna i Hercegovina
Босна и Херцеговина
Vlagge van Bosnië-Herzegovina Waopen van Bosnië-Herzegovina
Kaarte van Bosnië-Herzegovina
Kaarte van Bosnië-Herzegovina
Baosisgegevens
Officiële laanstael Gin offisjelen. de fakto: Bosnies, Kroaties en Servies
Heufdstad Sarajevo
Regeringsvorm Reppebliek
Geleuf Islam (45%), Oosters Orthodox 36%, Rooms-Katholiek (15%)
Geografie en bevolking
Oppervlakte
- waeter
51.197 km²
0,8%
Inwoners 3.871.643
Koordinaten 43° 52′ N, 18° 25′ O

Overige
Volkslied Državna himna Bosne i Hercegovine
Muntienhied Bosnië-Herzegoviniaanse Mark (BAM)
Tiedzone +1
Web | Kode | Til. .ba | BIH | +382

Bosnië-Herzegovina (Bosnies, Kroaties en Servies: Bosna i Hercegovina, oetsproak:/bôsna i xěrt͡seɡoʋina/; Sirillies skrift: Босна и Херцеговина), vake in et kort ook Bosnië neumd, is een laand in zuudoost Europa, op de Balkan. De heuwdstad en grötste stad is Sarajevo[1]. Et laand ligt op et noorden, westen en zuuden tusken Kroasië, op et oosten tegen Servië en op et zuudoosten tegen Montenegro. Op nen kuststreppel an den Adriatiesen zee roond de stad Neum noa is Bosnië-Herzegovina in eslötten duur laand. In et middelste en oostelike binnenlaand is et laand boargachtig. In et noordwesten is et meeld heuwelachtig en et noordoosten is vuural vlak. Et binnenlaand hef een moatig laandklimaat, met hete zommers en koolde weenters met völle snee. Den zudeliken tip van et laand hef een Middellaandse Zeeklimaat.

Der wont al seend de jonge steentied leu vuur vaste in et gebeed en et wör bewoond duur verskeidene Illiriaanse en Keltiese volker. Kultuurlik, besteurlik en sosjaal hef et laand ene van de riekste verledens in de umgewing. Tusken de 6e en 9e eeuw kömmen der Slaviese volker noar de strekke. Dee stichtten oonder Ban Kulin (1180–1204) ook et eerste Banaat, et Bosniese Banaat.[2] vuurin de 12e eeuw. Dit wör et Könninkriek Bosnië in de 14e eeuw, woernoa et inliefd wör bie et Ottomaanse Riek tusken et midden van de 15e en et eande van de 19e eeuw. De Ottomanen voorden et Islam-geleuf in, woerduur as der kultureel en sosjaal völle veraanderden in et laand. Doarnoa wör Bosnië-Herzegovina deel van et Oostenrieks-Hongaarse Riek, töt an den Eersten Wearldoorlog. Tusken den Eersten en den Tweeden Wearldoorlog was Bosnië deel van et Keuninkriek Joegoslavië. Doarnoa kreeg et volle reppubliekstoatus as de nieje Sosjalistiese Federale Reppubliek Joegoslavië. Noa de Brökke van Joegoslavië wör et zelfstaandig in 1992, woernoa as den Bosniesen Oorlog oetbreuk. Den doerden töt eand 1995.

Et volk in et laand kan zowat allemoal leazen en skriewen, wörd duur mekoar in duursnee oold en ze kriegt good oonderwies. Der komt verhooldingswies ook völle toeristen noar de strekke.[3] Et laand har de doardegrötste tooname van toeristen van de wearld tusken 1995 en 2020.[4]

Bosnië-Herzegovina is bekeand um de mooie natuur, et kulturele oarfgood van zes grote beskavingen, et etten, de weentersport, de unieke muziek, de architektuur en de festivals. Sommigen doarvan zeent de grötste in zuudoost Europa.[5] In et laand wont dree heuwdvolker, offisjeel samen esteelde volker. De grötste groep zeent de Bosniaks, Serviërs tweede en Kroaten doarde. In Nederlaand wordt inwonners van Bosnië-Herzegovina meestal gewoon "Bosniër" neumd. De naams Herzegoviniaan en Bosniaan wordt gebroekt um een strekgebeunden oonderskeid te maken (neet op volksofkomst). De streke Herzegovina hef ginne dudelike greanzen. Et laand wör van vroger oet gewoon "Bosnië" neumd, töt an de Oostenrieks-Hongaarse bezetting.[6]

Bosnië-Herzegovina hef ne regearing met twee kamers en ne presideantskop met dree leden, ene vuur elk volk. De macht van de centrale regearing is slim beteund, umdet et laand slim decentraliseerd is. Et Besteet oet twee op zikzelf stoande delen: de Bosnië-Herzegoviniaanse Federasie en de Republika Srpska. Ne doarde strekke, et Brčko-distrikt, hef ne lokale regearing. De bosnië-Herzegoviniaanse Federasie is slim ingewikkeld en hef 10 kantons. Et laand is kandidaat um lid te worden van de Europese Unie en de NAVO. Et laand is lid van den Europesen Road seend 2002 en ene van de groondleggers vuur de Unie van de Middellaanse Zee in 2008.

Referensies

[bewark | bronkode bewarken]
  1. Groondwet van Bosnië-Herzegovina. (PDF). Bekekken: 6 meart 2015
  2. Paul Mojzes. Religion and the war in Bosnia. Oxford University Press, 2000, blz. 22.
  3. http://www.lonelyplanet.com/bosnia-and-hercegovina Lonely Planet.com. Profiel oawer Bosnië-Herzegovina.
  4. Globalgoodnews.com. 'Bosnia's newfound tourism'. Maja zuvela. 14 juli 2007. Bekekken: 29 meart 2015.
  5. Inside Film. Inside Film's Guide to Film Festivals in
  6. Toronto Slavic Quarterly. The Language Situation in Post-Dayton Bosnia and Herzegovina.
Dit artikel is eskreaven in et twentsk.