Naar inhoud springen

Amersfoort

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Bedoelde jie soms Amersfoort in Zuud-Afrika?
Gemeynde Amersfoort
Vlagge van de gemeente Amersfoort Wapen van de gemeente Amersfoort
Vlagge van Amersfoort Wapen van Amersfoort
Lokaty van de gemeynde Amersfoort
Lokaty van de gemeynde Amersfoort
Informaty
Provincy Utrecht
Höyvdplaatse Amersfoort
Geografy en bevolking
Uppervlakde
 - Land
 - Water
63,86 km²
62,86 km²
1 km²
Antal inwoaners
Inwoaners per km²
150.088 (1 mei 2013)
2388 inw./km²
Koordinaten 52° 9′ N, 5° 23′ O

Oaverig
Belangryke weagen A1, A28
Netnummer 033
Postkodes 3800 - 3829
Officiele websteade
www.amersfoort.nl
Kaort van de gemeente Amesfoort in 1865.

Amersfoort (Utrechts-Alblasserweerds: Aomersfoort) is n stad en gemeente in de Nederlandse provinsie Utrecht. De gemeente had op 1 mei 2013 oengeveer 150.088 inwoeners. t Is in bevolkingsantal de tweede stad van de provinsie Utrecht en de zeuventiende van Nederland. In Amersfoort wort van oorsprong n Nedersaksies dialekt epraot, mar t is vandaag de dag vriewel uutestörven.

De bekendste Amersfoorter is oengetwiefeld Piet Mondriaan.

Geschiedenis

[bewark | bronkode bewarken]

De plek, ontsting bie n deurwaodbaore plek (voord) in de Eem (Amer) wier veur t eerst enoemd in 1028. Vanwege zien ligging ging de bisschop van Utrecht in Amersfoort woenen, um n hof an te leggen, en daorvanuut Gelderse Vallei te ontginnen. In 1259 kreeg de plek stadsrechten. Laoter in de middeleeuwen kwam de plek deur n woender op as pelgrimsstad, waordeur de Onzelievevrouwekark in 1444 ebouwd kon worren. De kark ging laoter verleuren, de toren staot der nog altied. Oek had de stad in de laote middeleeuwen n uutzoenderlik grote beerindustrie.

Nao de Tachtigjaorige Oorlog kwam t gebied in n isolement te liggen, daorbie kwam ok nog dat de stad verpauperde, zeker in de 19e eeuw toe ok de tabaksteelt an de Veluwerand instortte. De komst van de spoorweg brocht daor verandering in: deur zien sentraole ligging wier Amersfoort t verkeerskundige hart van Nederland. Zo greuide t in de 20e eeuw flink deur.

Naost de stad Amersfoort bestaot de gemeente uut de darpen Hoogland en Hooglanderveen en de buurtschappen Buurtsdiek, Stoutenburg Noord en Zeldert.

Vanof 1870 breidde de stad zich stark uut deur de komst van de spoorwegen en n antal kazernes. In 1980 kreeg de stad de greuikern-staotus, waordeur umliggende gemeenten geheel of gedeeltelik bie de gemeente Amersfoort edaon wieren. Dit waren:

  • Hoogland (grootste deel) (1974)
  • Leusden (deels) en Stoutenburg Noord (1998)
  • Niekark (deels) Laakzaone, mit t-Hammetje derbie (1998)
  • Hoevelaken (deels) (in 1998 de buurtschap Vinkenhoef)
  • Bunschoten (deels) (1998)
De Onzelievevrouwekark


Dit artikel is eskreaven in et westveluwske dialekt van Niekark, in de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze.