Naar inhoud springen

Iesselstein

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Gemeynde Iesselstein
Vlagge van de gemeente Iesselstein Wapen van de gemeente Iesselstein
Vlagge van Iesselstein Wapen van Iesselstein
Lokaty van de gemeynde Iesselstein
Lokaty van de gemeynde Iesselstein
Informaty
Provincy Utrech
Höyvdplaatse Iesselstein
Geografy en bevolking
Uppervlakde
 - Land
 - Water
21,62 km²
21,16 km²
0,46 km²
Antal inwoaners
Inwoaners per km²
34.008 (1 april 2006)
1.607 inw./km²
Koordinaten 52° 1′ N, 5° 3′ O

Oaverig
Belangryke weagen A2
Netnummer 030
Postkodes 3401 t/m 3404
Officiele websteade
www.ijsselstein.nl

Iesselstein is ne stad en gemeente in de Nederlaandse previnsie Utrecht. De gemeente hef 34.008 inwonners, bron: CBS) op ne oppervlakte van 21,62 km² (woarvan 0,46 km² water). Iesselstein dankt zienen name an den Hollaandsen Iessel.

Geskiednis en architektuur

[bewark | bronkode bewarken]

Iesselstein ontstond as naederzetting in de buurte van kasteel Iesselstein, dat in 1279 veur et eerst wodden eneumd, toon et in et bezit kwam van Gijsbrecht van Amstel, heer van Iesselstein, den zich loater ok Gijsbrecht van Iesselstein ging neumen.

Vermeudelek tussen 1331 en 1360 kreg et darp stadsrechten. Umstraeks 1390 wierd et ommuurd, meugelek veur de tweede kere. In 1418 wierd et verwoost deur de Utrechters en in 1466 deur bendes uut Gelderlaand. Bi-j den wederopbouw noa 1466 wierd ne gebeed ommuurd dat moar half zo groot was as doarveur: et gebeed evormd deur de wiek Ni-jpoorte van noe veel doarbuten. De 15e-eeuwse grachte is doar nog, moar vanof 1852 bunt de muren grotendaels of-ebrokken. In 1551 kwam Iesselstein in et bezit van Willem van Oranje as gevolg van zien huwelek met Anna van Egmond en Buren.

De Hervormde Karke Iesselstein, eurspronkelek gewi-jd an den heiligen Nicolaas van Myra en esticht deur Gijsbrecht van Amstel, kump deels uut 1309, moar is grotendeels laat 15-eeuws, woarschienlek n gevolg van de verwoostingen in 1466. In de karke bevund zich n grofmonnument met doarop veer leggende beelden, woarunder ene van Gijsbrecht.

Den karktoorn kwam vermeudelek kloar in 1535 en is woarschienlek ebouwd under leiding van den architekt Alessandro Pasqualini uut Bologna. Hi-j geldt as ene van de belangriekste veurbeelden van vrogge Renaissance-architektuur in Nederlaand. Den opvallenden spits is n Amsterdamse Skole (bouwstiel) ontwarp van architekt Michel de Klerk, dat noa zienen dood wierd uut-ewarkt.

Den Rooms-kattelieke Sint-Nicoloasbasiliek kump uut 1885-1887 en is ne grote neogotiese karke noar ontwarp van architekt Alfred Tepe.

Kasteel Iesselstein wierd in 1417 ofebrokken, moar rundumme viefteg joar later herbouwd in opdracht van Frederik van Egmond. In 1888 wodden et opni-j ofebrokken, op den toorn noa.

Rundumme 1815 wierd Iesselstein, tot dan ne zelfstandige baronie, bi-j de previnsie Utrecht edoane. Tot wiet in de 19de eeuwe greujden de stad neet völle. Rundum 1865 had Iesselstein moar 3.275 inwonners. Veural noa 1945 breidden de stad zich stark uut, ok an de andere kante van den Hollaandse Iessel.

Et veurmoalige karkdarp en bedevoartsoord Eiteren, woar et heiligdom van Onze Leeve Vrouwe van Eiteren is, is al eeuwn elaeden deur Iesselstein in-enommen. Den plaatsname ku'j nog in ne stroatname en stadsdelen weerumme vinden.

Oaverege informasie

[bewark | bronkode bewarken]

Iesselstein is underdael van de agglomeratie Utrecht. Op et groondgebeed van de gemeente steet den Gerbrandytoorn, better bekaend as den zender Lopik.

  • Kolman, C. et al. (1996), Monumenten in Nederland: Utrecht, p. 17–19 en 129–135. Waanders Uitgevers, Zwolle. ISBN 90-400-9757-7.

Uutgoande verwiezingen

[bewark | bronkode bewarken]