Ålkraie

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Vöär dat dröygend van ear vedderkleyd breydt de ålkraie ear vlünken up en karakteristske manere uut.

De ålkraie (Phalacrocorax carbo) is en voagel uut de ordening Suliformes, dee sik in 3–4 subspecies updeylt med en vorspreydingsgebeed van Westgröönland un de noordamerikaanske oustküste öäver Eurasien bet hen nå Australien un Nyseyland to. De twey in Afrika bröden subspecies wardet vandage as en eygen aard witbostålkraie (Phalacrocorax lucidus) teld.[1]

Name[bewark | bronkode bewarken]

Den sassisken name "ålkraie", jüst so as den nedderlandsken name "aalscholver", het disse voagel kreagen, döärdat hee åls as syn vödelse prefereert.[2] Paralleelformen to den name "ålkraie" vindet sik ouk in dialekten van de vastlandskandinaavsken språken blangen de standardform "(stor)skarv", eksempelwyse "ålkråka" in sweedsk[3], "ålekråke " in noorsk[4] un "ålekrage" in däänsk.[5] Up kraienvoagels vorwyset ouk de weatenskoplike name Phalacrocorax (corax = 'rave' in latynsk) un de franske name cormoran, uut vulgäärlatynsk corvus marinus 'seyrave', den sik veal europääske språken uutleynd hebbet, mang ander ingelsk, düütsk un eestensk.

Markteykens[bewark | bronkode bewarken]

De ålkraie is twüsken 77 un 94 cm grout un het en vlünkenspanwydde van 121–149 cm. Döär de lyke grötde un den lyken vlünkenslagrytmus löt see in earen vlog en beaten gooshaftig. See het avers en groaver hals, en kraftigen snavel un en länger staert.[6] An dat kin is see wit, man anders sügt dat vedderkleyd swarthaftig uut, uut de naegde meist metalsk blenkeren gröön or blauw. Juvenile voagels hebbet anders as de adulten voagels en witten bet grysen buuk.[7]

Juvenile ålkraie in winterkleyd.

Vorspreyding un leavensgebeed[bewark | bronkode bewarken]

De werldwyde vorspreyding van de ålkraie. Kyk up, wat hyr de afrikaansken subspecies med inteykend sint, dee hüüdtodaags as separate species witbostålkraie Phalacrocorax lucidus reakend wardet.

██ Brödend

██ Standvoagel

██ Trekkend

██ Wintergebeden

De werldwyde populatioon van de ålkraie bedrigt nå skätting 1,4–2,9 miljoon individuen. Van de subspecies brödet twey in Europa: sinensis un carbo, wårvan in dat jår 2006 de europääske populatioon van sinensis 232.300 pår un dee van carbo 52.100 pår bedroog. Dat wardt vormoded, wat de heyle pårantal in Europa meddewyle up 401.000–512.000 anwussen is. Talrykst is de ålkraie in Europa in disse landen:

De subspecies van de ålkraie vordeylet sik nå de achternåkoamen manere:

Medto wardt de japaanske ålkraie ouk as eygen subspecies P. c. hanedae teld.[9]

Leavenswyse[bewark | bronkode bewarken]

De ålkraie höldt sik in swarms or gruppen vöäral an klippen, velsen un up houge sey up. Geslächtsryp wardt de ålkraie med 3 or 4 jår un bröden deit see in gemeynskoppen in uut sprokholt bouwde nesten up velsen or in böyme up lütte eilanden. Twüsken aprilmånd un meimånd legt dat wyven 3–5 eier, dee de ölderen en 28–31 eavenlyds tyd bebrödet. De jungvoagels hödet se en 120–130 eavenlyds tyd, dårvan 45–55 eavenlyd in dat nest.[10]

Referensen[bewark | bronkode bewarken]

  1. A. Kuus & E. Leibak (2018). Linnuatlas : Eesti haudelindude levik ja arvukus. Tartu: Eesti Ornitoloogiaühing
  2. V. H. Suolahti (1909). Die deutschen Vogelnamen : eine wortgeschichtliche Untersuchung. Strassburg: Karl J. Trübner
  3. fageln.de en fågelbok på nätet – Storskarv
  4. G. Hardeng (1999). Lokale fuglenav i Østfold. Natur i Østfold
  5. J. Madsen ålekrage i Den Store Danske, Gyldendal. Hentet 24. november 2019 fra [1]
  6. L. Svensson (2017, andra reviderade upplagan). Fågelguiden – Europas och Medelhavsområdets fåglar i fält. Bonnier Fakta
  7. P. Koskimies (2019). Linnut – Lajiopas. readme.fi
  8. A. Kuus & E. Leibak (2018). Linnuatlas : Eesti haudelindude levik ja arvukus. Tartu: Eesti Ornitoloogiaühing
  9. Avibase: Phalacrocorax carbo
  10. P. Koskimies (2019). Linnut – Lajiopas. readme.fi
Disse artikel is skreaven in holsteynsk, in de Nysassiske Skryvwyse.