Stropdas

n Stropdas

n Stropdas, strop of de krawatte is bölken stof of lear wat um n haals wördt edreagn. t Heurt boaven n oawerhemd, woervan dan n kraagn t deel van n stropdas wat um n haals geet bedekt. t Wal of neet dreagn van n strop kan n teekn wean van ne bepoalde leafwieze.

Herkomst

De senators oet Rome warn de eerstn dee-t n soort stropdas dreugn. Den heul öare stembaandn woarm. t sprèkn zoonder verstoarking vuur n groot publiek was vake neet zo good vuur de stemme. Juust umdèt senators dit dreugn, wör t n teekn van macht, anzeen en wiesheaid. De Romeinse genneraals woln neet achter bliewn in anzeen en nömn t gebroek van de Fascalia oawer. n Antal van disse genneraals deendn in n gedeelte van t Romeinse Riek wat rechtevoort bekeand steet as Krowatië. Krowatiese huurlingn veundn t lèpken zo mooi dèt ze t ook gungn dreagn. Net as aandere soldoatn gebreukn ze n stopdas um blood met vort te veagn of um n neuze in te snuutn. Dr wördt vake dacht dèt-e bedoold is um hemdskneupe te bedekn, mear dit is neet zo, umdèt n stropdas doar neet laank of breed genog vuur is. Ook hadn de soldoatn en senators oet dee tied gin kneupe, of gebreukn ze ne op ne aandere maneere. Vuur de Fraanske stropdreagers oet n 17en eew was t deenk te kort, want dee hadn juust mear kneupe dan at-e bedekn kon.

Cravate

t Fraanske cravate en t Duutse Krawatte (en meardere sproakn dee-t doar op liekt) gef an dèt n stropdas zo as viej den non kent, wat met Krowatië van doon hef. Op n gegeewn memeant wör t in Krowatië gebroek, dèt as nen kearl vuur lengere tied vort mos van zinne vrouwe, dèt denne um dan öaren haalsdook metgafn. Den knupn-e dan um zinn nèkke. Zo ook dee kearls dee as huursoldoatn vuur keuning Lodewiek XIII van Fraankriek noar Paries hen kömn. Dee wörn völle bekekn, en iederene nöm den krowaat oawer. Koarel II nöm t deenk met noar Engelaand.

In n 18en eew wör n stropdas n opvalnd mode-oonderdeel. in 1760 köm in Engelaand de macaronies op, woerbie n stropdas as nen grootn strik wör edreagn. Soldoatn sleugn n stropdas n poar moal um n haals en zatn um dan met nen speeld vaste in n kraagn. n Adel nöm dit wier oawer, mear voogn dr n jabot (slabberken) an too, en zatn um vaste met n strik in t hoar, wat ze de solitaire neumdn.

In de victoriaanse tied wör de mode wat ingeteugener, en gungn de jèskes wat vearder dichte. Doarduur was dr gin ruumte mear um n strop te teunn. De leu hadn ook gin tied mear um laank oawer nen knup te doon. Doarduur bleewn dr n antal oawer: n vleenderstrik, n ascot en de Veer-in-n-Haand. Umdèt in n 19en eew n kraagn van t hemd wör um esloagn, wör den lestn t bekeandst.

Materiaal

Stropdèsse wordt van verskeaidene soortn materiaal emaakt. meestieds van katoen, polyester of ziede, mear ook wal van wol of lear. t Beste materiaal is ziede, umdèt dit neet makkelik knöttert en lange met geet.

Knupwiezn

De bekeandste knupwiezn beent rechtevoort:

• Veer-in-n-Haand
• Prattknup
• Eankeln Windsor
• Dubbeln Windsor

Met al disse knupn, behalve n Dubbeln Windsor, krie-j aait nen skeln knup.

Trivia

• In Europa loopt de streepe aait van leenks eunter noar rechts boawn, in n VSA net aansumme.

Neersassies

• Drèents: strik
• Grunnegs:
  • daas (HGL)
  • daze (VEK)
  • dazze (OLD)
  • strik (synoniem)
• Stellingwarfs:
  • dasse
  • strik
• Tweants:
  • strop(das)
  • knup
  • krawatte
  • strik
• Veluws:
  • strik(ke)
  • stropdas(se)
  • stropdässe (Wezep, Attem, Waopenvelde, Une)
  • strupdasse (Apeldoorne)
  • strop (Putten, Uddel, Garder, Klanenbeek)

Disse pagina is eskreewn in t Riesns