Spelling van de ao of oa
De spelling van de ao of oa in 't Nedersaksisch kan verschillen per streek of per streektaalorgenisasie. 't Verschil in spelling kan oek liggen an de veurkeur van de persoon dee de tekse opstelt, hij of zee wil zien eigen meschien dan neet houwen an de spellingsrichlienen dee de streektaalorgenisasies veur-esteld hemmen of ze kennen 't gewoon neet.
De Westfaolse ao of oa klink as een lang-erekken o mit daorachter een soort -e-klanke: daor gaon wie [dòër gòën wiej]. De Grunningse oa wordt meer uut-espreuken as de oo (zoas in: noord) en geet een bietjen op de oe an: doar goan wie [door gonwie]. Hier ku-j dus ech een verschil tussen de twee klanken zien.
Hieronder steet een overzichte waor as de streektaalorgenisasies de ao en oa veurschrieven:
| Ao | Oa |
|---|---|
| Achterhooks | Grunnings |
| Drèents | Twents |
| Sallaans | |
| Stellingwarfs | |
| Urkers | |
| Veluws |
Zoa-j hierboven zien zo-j op de Veluwe en in de Achterhoek en gao zo mar deur een ao mutten schrieven, mar vake gebeurt dat neet, meensen gebruken dan de oa of heel iets aanders.
Een spellingssysteem dat een schofjen gebruuk wönnen en gien ao mar oek gien oa gebruken, is de Vosbergenschriefwiese. In disse spelling gebruken ze de å.
De Sass'sche Schrievwies veur 't Platduuts gebruuk aa, dat veur een Grunningsachtige oa steet.
Sommigen schrievers gebruken veur de Nederlaanse aa (bieveurbeeld: haar) wel de ao (haor) mar neet veur de oo (bieveurbeeld: over) dat wonnen dan weer eschreven mit een oa: oaver. Aandere Nedersaksische dialeksprekers zegen - en schrieven - gewoon over.
In de Nysassiske Skryvwyse, die sinds 2018 bestaot, wönnen de å en de oa naost mekaar gebruukt. Dit hangt of van de woordherkomst. As een woord in et Oldsaksisch een o had (en vandaag de dag de donkere a-klank) dan is et oa. Had et Oldsaksisch een a die nu as donkere a-klank klinkt, dan kriegt et een å.