Niekarks
t Niekarks is n West-Veluws en Nedersaksies dialekt dat espreuken wort in de gemeente Niekark, in de Nederlandse provinsie Gelderland. t Niekarks is stark verwant an dialekten as t Putters, Barrevelds, Armeloos en t Harderwieks. t Niekarks ku'j beschrieven as n Nedersaksies dialekt mar wel mit n bonk Nederfrankiese invleujen.
Kenmarken
[bewark | bronkode bewarken]As je naor t Nedersaksiese taolgebied kieken zie'j dat t Niekarks aordig zujelik leit, de Utrechtse, Hollandse en Betuwse invleud is daor dan ok wat groter as in de are dialekten.
Taolkundig ezien leit t Niekarks meer tegen t Barrevelds en t Putters an mar t het ok wat weg van t Bunschoots, zo heur je in sommige gevallen in t Niekarks -tsje of -sje as uutgang van verkleinwoorden in plaots van -tje(n) of -je(n) zo as in de wat noordeliker elegen dialekten (vergeliek t Bunschootse appeltsie mit t Niekarkse appeltsje en t noordelikere appeltjen) en t woord ootje of ootjie dat alleen veurkomt in de umgeving van Niekark, Bunschoten en Putten.
Je zien der ok verschiensels die'j in de meeste are dialekten niet (meer) terugzien, zo as de oe, waor de meeste Veluwse dialekten n o hen, bieveurbeeld in woorden as oenweer, oender, hoend, dit verschiensel komt ok veur in de umgeving van Barreveld en in n bepaold gedeelte van Putten.
De sj-klank is aordig lang an-ebleven as je t vergelieken mit de rest van t Veluwse taolgebied (tot roend 1950), je heuren t noen nog in Niekarkerveen, Holkerveen en bie de ouwere minsen.
Muziek
[bewark | bronkode bewarken]Der wort ok ezungen in t Niekarker dialekt. De muziekgroep Ritn Ditn treet op op verschillende festivals, schuurfeesten, tentfeesten en ze hen in t veurprogramma estaon van oender andere Bökkers (bänd uut Heino), BZB en Mooi Wark. Ok hen ze n eigen cd uutebrocht mit verschillende boererocknummers.
Schrieverie
[bewark | bronkode bewarken]Der is ok n dialektboek uutebrocht over t Niekarks: 't Niekarks: umgangstaol, uutdrukkinge en gezegdes, hierin staot n lange alfabetiese woordeliest mit typies Niekarkse dialektwoorden, uutdrukkingen en gezegdes. De boeken Ezelsoren en Verhoale in et Veluws dialect van Aalbert van der Horst (ok wel bekend as: Ab uut Appel) is ok eschreven in t Niekarks. t Niekarkse dialekt wort veerder nog gebruukt in t Woordenboek van de Gelderse Dialecten (WGD) dat uutebrocht is deur de Iesselakademie.
Veur n koppel Niekarkse dialektwoorden en uutdrukkingen ku'j t best effen kieken bie t artikel Veluwse taalwiezer.
Niekarks tellen
[bewark | bronkode bewarken]| Siefer | Niekarks |
|---|---|
| 1 | een |
| 2 | twee |
| 3 | dree |
| 4 | vier |
| 5 | vuuf |
| 6 | zes |
| 7 | zeuven |
| 8 | acht |
| 9 | negen |
| 10 | tien |
Uutgaonde verwiezingen
[bewark | bronkode bewarken]
|
Dit artikel is eskreaven in et westveluwske dialekt van Niekark, in de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze. |