Nedersaksiese humor
In 't artikel Nedersaksische humor staot moppen, raodsels, deunties en starke verhaolen in 't Nedersaksisch of over dingen in 't Nedersaksische taolgebied.
Interregionaol
[bewark | bronkode bewarken]Starke verhalen: skroeteri'je
[bewark | bronkode bewarken]In verscheiden Nedersaksische uutgaven is een soortement stark verhaal te vienden det, veur zowied bekend, in de negentiende ieuw populair wördden, waorbi'j d'r oaver iene van lege komof verteld wördden det e in zien diensttied persoonlijk in de kunde was mit de keuning, de keizer, ginneraals of nog aandere slim belangrieke lieden. De Nederlandse VolksverhalenBank tiekent an: "Vooral in de negentiende-eeuwse (streektaal)literaturen duiken nog regelmatig opscheppers op (in Nederland zijn dat dan vooral zeelieden, oud-Indië-gangers en oud-soldaten van Napoleon)".[1]
Vloedbeld
[bewark | bronkode bewarken]De Almelose schriever Meister Vloedbeld scheup Mans Kapbaarg, 'n grootsten leugenbuul van 't Tukkerlaand. Mans vertelt as een Twèentse Baron von Münchhausen aover zien vermiende aoventuren as saldaot onder Napoleon in Spanje, Ruslaand en de Slag bi'j Waterloo. Een veurbield daoruut:
- "[...] De keizer reup miej nog gaauw nao: "Kapbaarg, doo de grootnis an diene maö." Madame Wiesken wenken miej 'n ofscheid met eer wit tukdeusken en doo ik 'n Vaderonze te bidden ees umkeek, stön ze nog oop dezölfde stie te weaien met 't hemdslipken."
- "Keerl en gen ean, Mans, wat he'j völ beleawd!" zeg Moosantjen. "En woer gung 't oe dan wiederoop in dat grote Ruslaand?"
- "Best! Met zukke keerls as de Rongenjong en den Boornsen en ik wil miej zölf ok nich vot smieten, har de keizer wat biej te zetten, dat kö'j drieste leuven. Biej de Kezakken ha'w den schrik der a gaauw in. At ze oons in de veerte zaggen ankommen, dan reupen ze a: "Oe goed oe goed, daor he'j den Kapbaargowitsj Krommendieksky en ziene maö, lao'w maken da'w vot komt, want dee onklaoren pleert allens plat, wat eer vuur de plempe komp." En dan steuwen ze oet mekaar as ne koppel wegwiezers, woer nen snellen loodkloot tusken vaalt."
Uut: G.B. Vloedbeld, (1927), Mans Kapbaarg, 'n grootsten leugenbuul van 't Tukkerlaand, Boorn: G.W. ten Tusscher
De Nederlandse VolksverhalenBank stelt: "nieuwe Münchhausens zijn er [d.w.z. in de negentiende-eeuwse (streektaal)literaturen] niet in opgestaan, al steekt bijvoorbeeld de Napoleon-soldaat Mans Kapbaarg, 'n Grootsten leugenbuul van 't Tukkerland (vanaf 1928) van de Twentse schrijver Gerard B. Vloedbeld (1884-1961) nog niet eens zo slecht bij hem af."
Jonker
[bewark | bronkode bewarken]Ok de volgende twei verhaalties bint kenmarkend veur dit soortement starke verhalen.
- 'Toe ik zo'n jong ware, mus ik ook saldaot worden. Det was in de tied van Nepoleon. Mien moeder stund an de weg te krieten, toe wij mit menare weg gungen, want wij mussen naor Ruslaand toe. Now, det is een gloepens ende weg en wij zulden 't te voete doen. Kuj begriepen, det ze dachten, det ze oens nooit weer zulden zien. Mar ik ware glad genogt: ik bleve wat in de buurte van Nepoleon, want hijzölfs en nog meer van die heugen reden te peerd. Ik dachte, as ze der iene ofskiet of zo, dan kroep ik ter gauw op. En 't duurden dan ook niet laank, of ik hadde al een peerd onder mij.
- [...]
- Net zoa'k edacht hadde, wij verspeulden 't.
- Daor kwamen ze an, de oenzen. Zo hard as ze kunden! Nepoleon veurop. De Russen zatten heur achter de broek. Ikke gauw op 't peerd en rönden ook mit veuran, vlakbij Nepoleon. Ik zegge: 'Now, now, Nepoleon.' 'Ja, Hendrik', zeg hij, 'wel now, now.'
- [...]
- Ik steuke de narms in de heugte (en mitiene maakten hij die meneuvels der ook bij) en ik reupe: Nepoleon, 't giet mis! 'Ja, Hendrik', zeg hij, 'det geleuve ik ook', en hij skudde mit de kop. Hij weer te peerd en ikke ook; hij veurop en ikke der achteran.
Uut: Lucas Jonker (1988), Harm: boerenlèven an de Riest. Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek (blz. 60-61). Eerste drok 1928
Wassing
[bewark | bronkode bewarken]
- "Joa", zee de man. Je maarkten aan zien ogen, dat hai t weer zag. "Joa, Barteld kwam oet dainst en waarkte weer op t laand. Op n dag ston hai te geutjen in n hail daipe gruppel. Swoare grieze klaai van Grunnen jompt'e aal deur langzoamer boven zok oet.
- Op de diek heurde Barteld n koetse aankomen. Der stapte n heer oet. Den op weg was der nait t geluud van klomben, moar van leren stiefels. Dat kon Barteld heuren, al kon e in daipte van gruppel nait zain wat op de diek gebeurde.
- Stiefels luipen noa de gruppel tou. Aan raand van de gruppel bleef de heer stoan. Hai keek omdele en ruip: Guie mörn, Barteld. En Barteld kikt noa boven, zugt de heer stoan en röpt weerom: guie mörn, Majesteit. Dat was Willem Drij. Ze konden nander. Barteld haar ja onder hom daind.
Uut: Gerrit Wassing (2000), Met de vouten in t wotter. Assen: Servo (blz. 40-41)
Deunties
[bewark | bronkode bewarken]'t Vertellen van deunties, deunkes of deuntjes, vermakelijke vertelselties, maakte in de Nedersaksische dielen van Nederlaand en Duutslaand diel uut van een vertelcultuur die in de naoberschoppen bestund véur de opkomst van neie, mangs meer individualistische vörmen van vrijetiedsbesteding en dieverdaotsie zoas naor de radio luustern of tillevisie kieken. De boeren kwamen bij menaars gezinnen op vesite rond 't mit törf estaokte heerdvuur in de grote keuken, daor as 't sociaole levend in huus hum ofspeulde. Ze dielden neigies, starke verhalen, deunties, sagen aover mythische wezens, verhalen aover baovennetuurlijke veurvallen, enzowieder.[2]
In ut Achterhooks
[bewark | bronkode bewarken]Doeven
[bewark | bronkode bewarken]- Twee doeven in nen götte, loat d'r ene ne skeet, zegt den anderen: "Roekoe!"
In 't Drèents
[bewark | bronkode bewarken]Kritisch
[bewark | bronkode bewarken]- Meister: "Wat betekent kritisch?"
- Leerling: "Det bint van die dingen daoraj mit op 't börd schrieft."
Meen'n
[bewark | bronkode bewarken]"Van meen'n is de kat van de bakker ook dood egoane. Iedereen meende dat ie eet'n had hadde."
Vanessa
[bewark | bronkode bewarken]- Vraoge: Waorumme kump Vanessa nooit aarngs te late?
- Antwoord: Tied zat.
Veule wieder
[bewark | bronkode bewarken]- Boer 1: "A'k op de bulte achter op 't laand stao, kan ik merakel wied kieken."
- Boer 2 (verrast): "Hoe wied dan, wal töt de karke?"
- Boer 1: "Och man, veule wieder."
- Boer 2 (verbaosd): "Töt Dalsen?"
- Boer 1: "Man o man, veule wieder."
- Boer 2 (verbiesterd): "Töt Duutslaand dan?"
- Boer 1: "Veule wieder. A'k 's nachts op de bulte stao, zie ik de maone."
- (Verteller uut Neilusen)
Toe der de vaort nog was...
[bewark | bronkode bewarken]- ...zaten Jan en Klaos met 'n beiden te vissen op de vaortwal.
- Jan: "Ik vönge hier veurige weke toch een snoek, die was wal een meter laank."
- Klaos: "Ik kan 't haoste niet geleuven, maor eergistern had ik der hier een stormlanteern an zitten, en die braandden ok nog."
- Jan: "Ik kan 't haoste niet geleuven."
- Klaos: "Toe dan mar, as ie d'helfte van de snoek of doet, dan zal ik de lanteern uutblaozen."
- (Verteller uut Neilusen)
Giet
[bewark | bronkode bewarken]Boer 1: Hoe giet et? Boer 2: Oh 't giet niet. 'Tis dreuge.
Raodsels van Neilusen:
Raodsel (1)
[bewark | bronkode bewarken]- Daags giet 't van klipperdeklap en 's nachts stiet 't veur 't beddegat.
- De klompen
Raodsel (2)
[bewark | bronkode bewarken]- Wat hej mit zes boeren en een bulzik?
- Zeuven stinkers
Raodsel (3)
[bewark | bronkode bewarken]- As d'r een gat ien zit, zit d'r gien gat ien; mar as d'r gien gat ien zit, zit d'r een gat ien.
- Een huussien (butengerief)
Raodsel (4)
[bewark | bronkode bewarken]- Vief harten, vief starten en een prik ien 't gat. Ra, ra, wat is dat?
- Een mispel (vrucht van een appelachtige boom, kuj èten as e haoste verröt is)
Raodsel (5)
[bewark | bronkode bewarken]- Daags is 't een golden hoop, 's nachts is 't een mollenhoop.
- Vuur van kolen
Raodsel (6)
[bewark | bronkode bewarken]- As 't gien weer is en 't is gien heui, wat is 't dan?
- Een ram (Een weer is een ecastreerd schaop; eui(e) spreekt ze in Zuudwest-Drenthe en Noord-Oaveriessel mangs mit een h uut)
Kienderraodsel
[bewark | bronkode bewarken]- Hoeveule krullen zit d'r ien een rechte varkensstarte?
Tie piste
[bewark | bronkode bewarken]- Zij hölp meneer as tie piste.
Ien t Grönnegs
[bewark | bronkode bewarken]Drij Engelse noamen
[bewark | bronkode bewarken]- Drij Engelse noamen: John Adam Steve...
Haalve hin
[bewark | bronkode bewarken]- Komt n westerleng ien Grönnen en bestèlt bie n ristoraant n haalve hìn.
- As de bestellen aankomt sègt ober: "t Vlees is goar."
Woar is zien pedde?
[bewark | bronkode bewarken]- Lutje Aalbert luip op 't ies boeten Stainen Poort; lutje Aalbert sakte dr deur, kòp en oren onder woater. Net kwam dr n meneer veurbie; dij pakte hom bie zien nadde krözze en trok hom op waal. 't Woater en de bragel luipen hom tou de boksempiepen oet en mit blode kòp runde jong noar hoes tou.
- Net kwam zien voader dr over tou.
- Hest in t daip zeten?
- Joa, moar dij meneer het mie dr weer oettrokken; ik zat tr al haildal onder. Kiek, doar gunders doar lòpt e....
- Voader achter meneer aan. Ho toch, ho es even! Heb ie mien jong tou 't daip oethoald?
- Joa, mor doar huif ie nait zo haard om te lopen; doar wil ik hail gain dankje veur hebben.
- Nee, dat wol ik ook nait zeggen; ie hebben hom dr oethoald, mor woar is zien pedde?
Veurdracht van Rut Hofman, oet K. ter Loan, Humor in Grunneger laand, Winschoot: Festa (blz. 40)
Dat was nog goudkoper
[bewark | bronkode bewarken]- Ol boer ligt op staarven; hail rusteg, ogen dicht, doodstil.
- Ja, zegt de òlste, voader heurt òf zugt niks meer; 't is zo òflopen; wie mouten aan begravenis dìnken; dat wòrdt nòg duroabel genog.
- Ja, zegt de twijde, eerste klas, dat huift tòch ook nait; twijde is ook al mooi.
- Ja, zegt daarde. Voader was tòch zulf ook aaltied zuneg genog; wie stoan dr nait maal veur, doar nait van, mor tòch: nee, voader mog nait over zulke dure oetgoaven; daarde klas was, ducht mie, ook toch nuver.
- Voader dut ogen open en stekt kòp van 't ber òf: As 't zo wied hìn is, kin ik tr wel hìnlopen....
Veurdracht van J.H.C. Riddering, Gewestelijke Grunneger Landdag ien Hilversum, 1947; oet K. ter Loan, Humor in Grunneger laand, Winschoot: Festa (blz. 30)
Nog n borreltje
[bewark | bronkode bewarken]- Man komt ien t kavvee: borreltje, borreltje, nog n borreltje, hai sègt: "Kastelain, geef ze allemoal môr wat."
- Weer n borreltje, nog n borreltje, hai sègt: "Kastelain, schenk ze allemoal mor weer in."
- Wil er weer n rondje geven, sègt kastelain: "Zolst nait eerst eem ôfreken?"
- Man sègt: "Kist doezend euro wizzeln?"
- "Joawèl," sègt kastelain.
- "Den hest ook ja gain verlet van."
In 't Sallaans
[bewark | bronkode bewarken]Gemengd zwemmen
[bewark | bronkode bewarken]- A: Wee-j dat ze in Vjenne op woonsdagmiddag gemengd zwemmen hebt?
- B: Wat?! Jongs en maachies bij mekaar in t bad?
- A: Natuurlek nich, t is gin Hollaand. Hervormd en geriformeerd deur mekaar.
Ni-je bokse
[bewark | bronkode bewarken]- Een man gong noar de snieder (kleermaker) um een ni-je bokse.
- De snieder nam hum de moate, 100 cm laank en 100 cm in de kneppe (taille).
- De snieder bekeek de moaten en zee: 'Ak het goed bekieke, dan krieg ie een vierkaante bokse.'
(over-enömmen van dialectgroep Historische Vereniging Hardenbarg)
Anekdote
[bewark | bronkode bewarken]- Vrouwe en man hebt ruzie.
- Vrouwe: 'Ie hebt't altied over mien peerd, mien laand, mien huus.
- Ie doet of't allemoale allenig van oe is, wat déénk ie wel,
- rekken d'r op dat mi-j de helfte ok heurt!'
- De man, die arg onder de indruk is, vertrekt noar de delle,
- trekt de klompen an en zeg: 'Woar is oonze pette?'
(Marie Pouwels-Bos, uut 't Voetveer)
Doeven
[bewark | bronkode bewarken]- 'Wös ie dat doeven hele goeie neuzen hebt?'
- 'Nee, wadda?'
- 'Zie roept joa 'n helen dag "roek-oe! roek-oe!" '
Spybus beckelus
[bewark | bronkode bewarken]Uut 't vieftiende-ieuwse Van den doechden der vuriger ende stichtiger susteren van Diepen Veen, opetiekend deur een zuster van 't klooster van de Zusters van 't Gemiene Levend in Diepenvene:
- Suster Elsebe Hasenbroeks hadde hoer verbaden dat sie geen duysch spreken en solde sonder oerlof. Doe waert hoer eens quellike in der nacht, soe dat sie over most geven, ende sie en hadde geen becken oft ander rietschap, dat hoer noetdruftich was. Ende sie en moste geen duusch spreken, ende dat Latijn en conde sie niet wal. Doe riep dat kind: "soror, spybus beckelus", ende maeckte latijn als sie best conde, op dat sie niet ongehoersam en weer.
In mederne spelling:
- Zuster Elsebe Hasenbroeks hadde heur verbaoden dat zie geen Duuts spreken en zolde zonder oorlof. Do waart heur eens kwellike in der nacht, zodat zie over most geven, ende zie en hadde geen bäkken oft ander riedschap, dat heur nooddruftig was. Ende zie en moste geen Duuts spreken, en dat Latien en konde zie niet wal. Do riep dat kind: "soror, spybus beckelus", ende maakte Latien als zie best konde, opdat zie niet ongehoorzam en weer.
In et Stellingwarfs
[bewark | bronkode bewarken]Klaankspul
[bewark | bronkode bewarken]- "Waarm, Haarm."
- "Hiete, Griete."
Mementien
[bewark | bronkode bewarken]- "Mevrouw," vragt Anneke, "kun jow mi'j ok vertellen hoe lange as de trein van Wolvege naor Amsterdam d'r over dot?"
- "Een mementien," zegt de vrouw aachter et leket.
- "Bedankt!" zegt Anneke.
Buzen
[bewark | bronkode bewarken]- Een zakkeroller blaedert hiel andachtig in een modeblad. Zien kameraod vragt: "Wat heb ie toch? Of wil ie soms van baene veraanderen?"
- "Nee," zegt de zakkeroller, "ik wil weten waor as volgend jaor de buzen zitten."
Ronties
[bewark | bronkode bewarken]- Jouk en Koop hebben heur tente opzet in een oerwoold in Afrike. Wiels ze hoolt bi'j mekeer zuken veur een vuurtien zien ze inienen een lieuw. Koop klimt in een boom en zicht Jouk ronties lopen om de tente.
- "Pas op, Jouk," ropt hi'j, "de lieuw zit vlak aachter je!"
- "Hindert niet," zegt Jouk, "ik lig nog drie ronties veur."
Schilderen
[bewark | bronkode bewarken]- Een keunstschilder komt op een laandweg een boerewaegen integen mit een schimmel d'r veur. Hi'j hoolt de boer tegen en zegt: "Wat hebben jow een prachtig peerd. Dat zol ik graeg een keertien schilderen willen."
- "Gien haor op mien heufd die daor an daenkt," zegt de boer. "Mien peerd is wit en blift wit!"
In t Tweants
[bewark | bronkode bewarken]Muziekinstrumeant
[bewark | bronkode bewarken]Neumt n muziekinstrumeant wat begeent met nen t. Antwoard: törgel.
Broene boonn
[bewark | bronkode bewarken]- Nen boer en knecht doot woarkn in t veeld, middeln in t zommer. De hele wekke har t boernewief al broene boonn terechte maakt, en um etnstied noar boetn eskreewd: "Alloh, vie doot wat etn!".
- Op vriedag zeg den boer teegn zinnen knecht: "At t vrouwmeanske voort wier röp van t etn, en at he dan wier van dee verrekkige broene boonn hef emaakt met disse hette, dan mut iej es opletn wa'k dan doo."
- t Wief skreewt: "Alloh, vieleu doot wat etn!" n Boer en zinnen knecht stiefelt op t hoes op an, en at ze binn komt, kik he oonder t lid: Gotstomme, alwier broene boonn!
- Hee pakt dee panne en smit ne zo noar boetn. n Knecht bedech zik nit, pakt nen stool en smit ne steail met n kabaal duur de roetn!
- "Wat maak iej non dan!?" skreewt den boer.
- "Ik meann," zegt den knecht, "a'j boetn woln etn!"
Autopech
[bewark | bronkode bewarken]- Nen jongn knecht hef n niej autootjen ekoch. Hee doarmet an t roondtukkern. Ineenn, middeln tusken de veelde, ginnen hoond te bekenn... puf puf puf, det akelige autootjen gef t op! Hee oonder dee motorkappe an t loern, mer ja, zovölle verstaand hef hee doar ook nit van.
- "k Heb t al wal eskötn, t is de karburateur!" heurt he ineenn achter zik. Hee dreeit zik umme, stoat doar twee pearde, nen broenn en nen witn, in de weaide achter um. Hee kik nog nen moal um zik hen, en skrikt zik n ongeluk as t broene peard zegt:
- "Zeg, van roondkiekn keump t nit terechte heur. Probeert t mer is, t is de karburateur".
- n Knecht wrif zik es in de oogne en van veraltereertigheaid begeent he toch mer es met dee karburateur an t knooin. En verästig! t Autootjen krig t wier gangs.
- "Ha'k t oe nit ezegd?" zegt det peard.
- n Knecht maakt det he vortkeump en bie t eerste beste kafeetjen legt he an.
- "Wa'k toch goddorie non hebbe met emaakt," zeg he teegn den barkearl, en dut t hele verhaal oet de deuke.
- "Zea det den broenn of den witn?" zeg den barkearl.
- "Den broenn, wat dan? vrög n knecht.
- "Dan he'j geluk ehad, want den witn hef dr gin verstaand van."
Knoln trekn
[bewark | bronkode bewarken]- Twee boerinn, Jannöakn en Merietje, doot knoln trekn op t laand. Ineene pleart Jannöakn van t krachtig trekn steail achteroawer. Noa at hee wier in de beene is kömn, heult hee ne machtige knolle in de heugte.
- "Och, goettegoet," zegt Jannöakn, "den lik ja krek op den van mien Garrad!"
- "Oeh kearl," zegt Merietje, "zonnen dikn?"
- "Nee, mear wal zonnen smearigen!"
t Speegelke
[bewark | bronkode bewarken]- Nen ooldn boer geet met peard en waage oawer t oolde laand um te ploogn. Op zeker oognblik zut hee wat gleenstern. Knieperig at hee is, keump hee van zinne koare of, stiefelt noar t glemmige deenk hen, krig t op, en meant at hee wat deurs te pakn hef. Hee kik in t speegelke (want det is t) en skreewt: "Gedooksemie! n Portret van mien vaa! Wodöanig zol det non hier terechte wean ekömn! Det geet in n binntuk!"
- 's Naches, at hee in berre lig, bekik hee zin portret verskeaidene moaln bie t lecht van ne kearze. De vrouwe mag t vanzelf neet weetn, want den wil zulks neet in thoes hebn, en zol t op de stean verkoopn. Um t oet t zicht te hooldn, stekt hee t deenk oonder t berre, en zodöanig kan hee dr zo vake noar kiekn at um oet keump.
- Noa ne wekke is t noar de boerinne zinnen smaakn wal tied um t berre te verskoonn. Hee an t fosken met det berrespul. Hee kik, wat ligt doar dan vuur glemmigs oonder t berre? Hee bekik t speegelke en skrikt zich dom!
- Noa nen dag hart woarkn keump n boer wier bie de kökne. Doar zit zien vröwken an n toafel te göln. "Wat he'j dan?" vrög n boer. "Ach," jammert t meanske, "non bi'w zowat 27 joar trouwd, en dan vret ie mie oonder n droad hen." t Vrouwmeanske nemt t speegelke, pleart t op n toafel en röp: "en nog wal met zonnen lelliken!"
Nen krokodil
[bewark | bronkode bewarken]- Nen kearl keump bie de dokter en zeg: "Dokter, nen krokodil hef mie betten."
- Zeg de dokter: "Joa, dat doot ze."
Nog nen krokodil
[bewark | bronkode bewarken]- Keump nen kearl in t kafee met nen krokodil an n töwken. Hee röp: "Wedn um nen meter beer det ik minn leuter bie det deer tusken de kennebakn dörf te hangn en um dan onmeundig hart op n kop kan bökkern, zoonder det mie wat gebuurt?"
- Non, det geet an, röp iederene vanzelf. Den kearl löt ter stean de bokse zakn, haank de flöaite tusken dee taanderieges, batert det oarme deer doar um n kop en haalt um zoonder refels wier tevuurskien.
- "Wee dörf det ook n moal?" skreewt hee duur t kafee.
- n Oold vröwken stiefelt noar vuurtn: "Joa ikke wal, mear dan mu'j mie neet zo op n kop houwn!"
Gedoonder
[bewark | bronkode bewarken]- Keump nen kearl in t kafee, en skreewt oonderwiel at hee geet zitn: "Doot ze dr allemoal ene, vuurdet t gedoonder begeent!" n Barkearl heurt wal vakerder aparte kreetn, dus dut dr iederene ene in. Mear terwiel at iederene t glas nog neet half löag hef, skreewt denzelfdn kearl alwier: "Doot ze dr allemoal ene in, vuurdet t gedoonder begeent!" n Barkearl kik n moal, mear dut r iederene ene in. Mear det geet zo n antal moal verdan, en hee begeent al earder te skreewn. Op n bepoald momeant vrög den barkearl: "Hee, wo deank ie det feailik allemoal te betaaln?" Röp den kearl: "Zee'j t wal, doar he'j t gedoonder al!"
n Boer
[bewark | bronkode bewarken]Dr beent nen heeln hoop sprökke in t Tweants dee at t haandeln van nen boer en zin wief beskriewt (zeasprökke). Ze beent baseerd op oetsproakn die in sommige situasies aait terugge komt:
- "De tied vlög!" zea n boer, en hee gooidn t wief n wekker noa.
- "Alns met moate!" zea n boer, en hee höw de vrouwe met ne elle *.
- "Ik hoolde van kloarigheaid," zea t wief, en hee veagn met nen riesbessem de hoonderköttel van toafel.
- "Det gef ruumte!" zea n boer, en hee gooidn t wief oet de berrestea.
- "Det helpt teegn de muuze," zea n boer, en hee steuk t hoes in n braand.
Grote weaide
[bewark | bronkode bewarken]Twee boern doot teegn mekoar opgeewn.
n Eerstn zegt: "Ik hebbe zonnen beunder groond, a'k doar met n auto umhen zol jaagn, wa'k wal twee uur wieter."
Zegt den tweedn: "Joa ik har vroger ook zon slim autootjen."
Apeldoorn
[bewark | bronkode bewarken]"Ik gunge vernear vuur n autootjen noar nen verkoper, en keek mie doar t spul es an. Keump mie den verkoper te meute en den zegt: "Meneer, ik hebbe hier wal zo'n best waagnkjen, a'j doarmet 's moarnsvroo um half achte vortjaagnt, zi'j al um half neegne in Apeldoorn". Ik hebbe dr eawn umhen ekekn, t was ja wal n skier waagnkjen, mear oeteaindelik he'k ne toch mear neet ekocht; wat mu'k toch in Apeldoorn?"
Oawerval
[bewark | bronkode bewarken]Disn bak is nen echn Riesnsen. Vroger ha'j in Riesn nen textielfabriek Ter Horst, mear de leu neumdn t "n Stoom".
Geet nen kearl oawer stroate, haande in n tuk, spreenkt dr um nen oawervaller vuur, richet um n gewear op de börste en röp:
"Oewe seantn of oew leawn!"
-"Tsja," zegt den kearl, terwiel at'e zik de boksetuk binnsteboetn trekt, "ik zol oe met alle wille minne seantn doon, mear dee he'k nit; ik woarke biej n Stoom!"
"Oh, woark iej biej n Stoom? Joa, mear dan he'j ook gin leawn."
Twee koobeeste
[bewark | bronkode bewarken]- Dr stoat twee koobeeste nöast mekaar in de weaide.
- Zegt n eerstn: BOEHH!
- Zegt n tweedn: Joa ik skrukke neet, want ik had oew al lange zeen.
Twee doewen
[bewark | bronkode bewarken]Zitt twee doewen nöast mekoar op nen tak. Zegt den enen: "Roekoe!". Zegt den aanderen: "'k Roek oew ook!"
Jachthoond
[bewark | bronkode bewarken]Nen jager löp duur t veeld te striejn um ne eande of wat te skeetn, want hee hef kortns nen niejn jachthoond ekocht van nen boer oet de noaberskop. Op n gegeewn oognblik komt ze bie nen graawn an, en deksetaters! doar vlög ne eande op! Den jager legt an en BANGS!, de eande dwärrelt noar dealtn. "Haal op!" zeg hee teegn den hoond. t Deer bedech zik nit en löp zo oawer t water van den graawn hen, neamp dee eande in n bek en keump wierumme oawer n graawn henloopn. Den jager kuult de oogne zowat oet n kop! Van veraltereerdigheaid slöt he zik n kruusken. Eawn later krek t zelfde. Den jager kets van de wieze met den hoond wierumme noar den boer hen: "Wa'k toch non metmake! Ikke hen skeetn en den hoond löp mie zo oawer t water hen! Komt es met, iej geleuwt de eegne oogne nit!" Zeeleu met n beaidn t veeld wier in noar den graawn, BANGS! wier ne eande, en doar löp den hoond wier hen. "Ik zee t al," zeg den boer, "den hoond kan nit zwemn."
Henne
[bewark | bronkode bewarken]Nen kearl hef ne nieje waage kocht, en dut um es fein löstrekn oawer de A1. 160, 170, 180... kearl wat bloazn den auto! Wörd he dan toch -zoeff- ineenn in ehaald duur ne henne met dree peute! Det wil he natuurlik nöader bekiekn, dus hee dr ächteran trapn. Bie Hooltn geet det deer dr of, en verdan met 80 km/u oawer de provinsjale weg, tötdet he zo -tjoeps- bie nen boer t aarf opsköt. Den kearl dreeit ook de waage n pad in. n Boer keump noar boetn en den kearl stapt oet:
- Goeindag!
Ja goeindag, ik jaagn net oawer de A1, en ik wör in ehaald duur ne henne van oe met dree bene. Wo zit det?
-Na det za'k oe verteln; Vie wont hier met n dreejn: ik wonne hier met miene vrouwe en minn knecht. En vie hadn vroger aait verskel um wee't det tweede hennbeentje dan kreeg. Doo zi'w dr met an t fokn egoan töt ze dree beentjes hadn. Te man ene!
Bläksem! Det he'j nog wal klook bekekn ja! Smaakt ze nog n betjen dan?
-Det wee'w nit, vie köant ze nooit kriegn!
Riedelkes
[bewark | bronkode bewarken]Nen boer har es twee zöns. n Eerstn was aait dikke, en den aandern was nooit nuchter. Den boer har ook dree henn; nen witn en nen pikwitn. Doo't den boer dood gung, wee kreeg doo det gooldne horleuzie?
Wovölle is twee moal de helfte van zeuwnendartig-en-dreekwart?
Ken iej det verhaal nog van Sneewitjen en de Zeuwn dwoargen? Non, dee dwoargen zatn nog wal es vuur de wille in n boom, mer umdet ze te kort warn mosn ze aait onmeundig klimn of akrobaties bie mekoar op n skoolder stoan met gevoar vuur t eegne leawn, en dan kon dr nog aait mer eenn dwoarg tegelieke in n boom zitn. Um det op te lösn hadn ze ne lifte in n boom bouwd, dan konn ze dr allemoal tegelieke in. Dan gungn ze dr ene vuur ene in, dan warn ze n zetjen in de lifte, en ene noa ene kömn ze dr dan oet. Wolange hebt dee dwoargen in de lifte west?
- (Antwoard: twee minuutn...)
Galilea
[bewark | bronkode bewarken]Een geleuwig man wil vuur zinne geleufsbeleawing es een moal in Israël kieken en bookt doar ne roondreaize. Jeruzalem, Bethlehem, oaweral woer as Jezus was, gung den kearl ook hen. Op een gegewen ogenblik keump he bie de vearboot oawer et Mear van Galilea. Hee noar den vearskipper:
"Moin! Wat kostet mie det as ik met den vearboot oawerstekken wil?"
- "€ 50,-", röp den skipper wierumme.
"Vieftig euro?! Zi'j wal good wies? Wat ne ofzetterieje!" skreewt den kearl hellig wierumme.
- "Tja kearl," zeg den skipper. "Dit is wal et Mear van Galilea. Hier hef Jezus zelf nog oawerhen elop."
"Ja, veend iej et gek, met zulke priezen!"
Over Tweante of Tweanten
[bewark | bronkode bewarken]Peerd
[bewark | bronkode bewarken]- Er komt een westerling bij een boer en vraagt aan de boer op zijn beste Twents: "Hoe geet mit het peerd?"
- "Peerd geet nie, peerd löp."
- "Oh," zegt de westerling, "Hoe löp het peerd dan?"
- Zegt de boer: "Geet wah."
Wekke plaatse in Nederlaand hef de mieste klinkers in de name?
[bewark | bronkode bewarken]- Almelooooooooooooooooooooooooo.
Eantersen
[bewark | bronkode bewarken]Umdet Eantersen bekeand stoat as machtig krang en eagnwies, beent r vanzelf bakn oawer krange Eantersen:
- Woerumme hebt de Eantersen n veerkaant berre?
- Dan köant ze 's nachtes ook dwars lign.
- Wo kön iej zeen det r nen Eantersen nöast oew steet in ne Etterieje?
- Den hef zinn Frikadel dwars in t bäkn lign.
- As nen grootn groep leu bie Nijverdal in de Regge spreenk, wo kön iej dr dan nen Eantersen oet herkenn?
- De rest drif op Omn op an, mear den drif noar Eanter op an. (Det is teegn n stroom in)
- Wo kön iej vernemn det nen Eantersen zeek is?
- Dan klaagnt hee neet. *
Katteliek vs. protestaant
[bewark | bronkode bewarken]Dit grepken kan zowal verteeld wördn duur katteliekn, as zelfspot, mear ook duur protestaantn.
- Vroage an nen katteliekn boer: Woerumme beent ieleu hier nog neet Protestaants?
- boer: och, doar bint wie nog te dom/eegnwies veur.
In et Urkers
[bewark | bronkode bewarken]Disse infermasie is nog niet beskikbaor
In het Veluws
[bewark | bronkode bewarken]Disse infermasie is nog neet beschikbaor
Over Drenthe of Drenten
[bewark | bronkode bewarken]Vrumd toaltje
[bewark | bronkode bewarken]- In Drìnte hebben joe wel n hail vrumd toaltje. Wie sèggen "mien pa", joe sèggen "mien va". Wie sèggen "mien pagina", joe sèggen "mien ..."
t Giet
[bewark | bronkode bewarken]- "'t Giet wal, maor 't giet niet"
- (Grappien det Grunnegers maakt as een Drent zeg hoe as 't mit hum giet)
Over Fraislaand en Fraizen
[bewark | bronkode bewarken]Frais worden
[bewark | bronkode bewarken]- n Grönneger komt ten ìnde road bie de kommisoares van de keunegin van Fraislaand, want, leuf t of leuf t nait, de Grönneger wil ook n Frais worden!
- "Dat wordt nait" sègt de kommisoares, want Grönnegers binnen veuls te nuver om Frais te worden. Môr, de Grönneger blift deurgoan n oetìndelk sègt de kommisoares dat der ain meugelkhaid is, môr doarveur mout de Grönneger wel n operoatsie bij de sirörg ondergoan, en den zol de sirörg wat hazzens vot hoalen, zodat de Grönnenger mit zien verstaand liek is aan de Fraizen.
- De Grönneger gaait akkoord, want joa d'oal man wol niks laiver as n echte Frais worden! Noa de operoatsie komt de Grönneger in t zaikenhoes weer bij zinnen en doarnoast staait den sirörg mit n haile zoere oetkiek, as of de kirrel nait hailmoal goud wies is, sègt: "t Spiet mie, môr de operoatsie is nait sloagd."
- Woarop Grönneger franterg kiekt en sègt: "Macht nicht aus..."
Hou binnen de Fraizen ontstoan?
[bewark | bronkode bewarken]- Dou der in Grönnen n haalfmalle geboorn wuir, wuir e mit n bongel over de Laauwers kwakt. Tegenswoordeg het man der in Fraislaand n traditsie van môkt en nuimt man dit "fierljeppen".
t Is rood mit wit en raaist terug ien tied.
[bewark | bronkode bewarken]- De train noar Leeuwerd tou
De Hindoestoan, de Jeud en de Frais
[bewark | bronkode bewarken]Der lopen n Hindoestoan, n Jeud en n Frais deur Drìnt en dij wollen aargens sloapen. Kommen ze bie n boerderij en zègt de boer "Ie kunt wal bie mie slaopen, maor ik heb binnen plaots veur twie personen, dus der mut iene in de schuur slaopen." Zègt de Hindoestoan "Ik goa der wel sloapen". Al gaauw gaait de deur weer open. De Hindoestoan zègt "Ik kin hier nait sloapen. Hier staait n kou, dij is bie os haileg". Dus zègt de Jeud, "Ik goa der wel sloapen". Even loater gaait deur open en komt ook de Jeud weerom en zègt "Ik kin hier ook nait sloapen. Hier ligt n swien, dij is veur os onraain." Dus zègt dij Frais, "Den gaai ik der wel hìn." Even loater gaait deur weer open en kommen kou en swien noar boeten lopen.
Over Grönnen of Grönnegers
[bewark | bronkode bewarken]White beans
[bewark | bronkode bewarken]- Meester: "Je weet wel wat 'white beans' betekent, hè?"
- Leerling: "Jawel: seks op z'n Gronings."
Quiet night
[bewark | bronkode bewarken]- 't Is een wiendstille nacht en op 't cruiseschip stiet een Engelsman mit een Grunninger an dek aover de kalme zee uut te kieken, daor as de maone in weerspiegeld is.
- Zeg de Engelsman: "Quiet night..."
- De Grunninger is even stille en lat der dan op volgen: "Kwait ook nait."
Wat is 't langste alfabet van de wereld?
[bewark | bronkode bewarken]- Het Groningse: A mien jong, B mien jong, C mien jong, enz.
Kovver zuiken
[bewark | bronkode bewarken]- Er komt een Gronings echtpaar bij de V&D. De man stapt op een verkoopster af: "Ik zuik n kovver."
- De verkoopster vraagt: "Samsonite, meneer?"
- Roept de Groninger naar zijn vrouw: "Ze hebben ze nait!"
Wat is it moaiste plak fan Grinslân?
[bewark | bronkode bewarken]- De bus nei Fryslân
- (Ek oarsom)
Hoe is het keuperdraod uutevunden?
[bewark | bronkode bewarken]- Twee Grunningers hadden drokte um een cent.
Hoe döt een ambulance in Grunning?
[bewark | bronkode bewarken]- Thèthuuthèthuu
- (Aordigst wanneer e verteld wördt.)
Over Oostfreisland of Oostfreisen
[bewark | bronkode bewarken]Was macht ein Ostfriese wenn er keine Elektrizität hat?
[bewark | bronkode bewarken]- Er geht zum Deich und holt einen Kilo Watt.
Welcher Forderung der Französischen Revolution haben die Ostfriesen sofort anerkannt?
[bewark | bronkode bewarken]- Liberté
Warum haben die Ostfriesen keine U-Boot-Flotte mehr?
[bewark | bronkode bewarken]- Die ist am Tag der offenen Tür untergegangen.
Warum gibt es Ebbe und Flut?
[bewark | bronkode bewarken]- Als das Meer die Ostfriesen sah, bekam es einen solchen Schreck, dass es flüchtete. Jetzt kommt es zweimal täglich zurück und schaut nach, ob sie noch da sind.
Was machen die Ostfriesen bei Ebbe?
[bewark | bronkode bewarken]- Sie verkaufen Unmengen Land an die Österreicher.
- (Ien van de wenige moppen in 't veurdiel van de Oost-Friezen)
Warum haben die Ostfriesen so abstehende Ohren und eine platte Stirn?
[bewark | bronkode bewarken]- Sie sind etwas schwer von Begriff, meinen jedoch, das Gesagte noch nicht richtig vernommen zu haben und versuchen, mit der Hand hinterm Ohr schärfer zu hören: "Häh?" Dann dämmert auch ihnen der Sinn und sie schlagen sich auf die Stirne: "Au jaa!"
Bronnen
[bewark | bronkode bewarken]- ↑ Nederlandse VolksverhalenBank: Münchhausiaden
- ↑ Helmut Lensing (2021), 'Die grenzüberschreitende Niederdeutsch-Bewegung in den Jahren nach dem Zweiten Weltkrieg in der Region Emsland/Grafschaft Bentheim und den östlichen Niederlanden', in Henk Bloemhoff en Henk Nijkeuter (red.), Jaorboek Nedersaksisch 2 (2021), Oosterwoolde/Zwaag: Stichting Sasland mit boekenbestellen.nl