Johan Gigengack

Johannes Wilhelmus Maria (Johan) Gigengack (20 mei 1933 - 18 oktober 1976) was nen skriewer in t Tweants oet Hengel. Hee köm oet ne koarmsefemilie, en zin vaa en moo warren beaide doof.

Leawen

Vanof zin veerteenden deed he al skriewen. In de vieftiger joaren van t twentigste joarhoonderd skreef he verhalen vuur De Komeet, n Rooms vakblad vuur koarmsebazen. Vake gungen dee oawer keunst, geskiedenisse, geleuf, en de koarmse.

Noa det he noar t gymnasium van t kleinseminarie in Megen an de Maas was egoan, köm he zo um de 1955 in anraking met de Tweantse taalbeweaging. In det joar köm ook zin earste book oet: Graedske, wat dialogen in t Tweants had.

In 1956 begun he zin egene oetgewerieje an hoes, de Nedersaksische Uitgeverij, en köm he met t blad Twènterlaand en -leu en -spraoke, woervuur't he zelf ne skriefwieze bedachten. Samen met G.B. Vloedbeld was he gangs met n Tweants wöardebook, woervan in zin blad alvusten de wöardeliesten edrukt wörden.

Gigengack hopten de strekskriewerieje radikaal te verniejen duur an te sloeten op de tiedsgeest. Zin korte beuken De boetenste duusternis (1961) dee doar bod van. Der wör vuur t eerst vriejelik oawer seks eskrewen, en det stotten aandere platskriewers vuur de skennen, zo as bv. Johan Buursink. Det greep Gigengack zo slim an det hee besleut nooit mear in t plat te skriewen, en hee herneumden zin blad noar Twentse Post.

t Is bekeand det zin blad um allens was. Hee dee allens zelf. Redaksie, t Zetten, t drukken. Hee har mangs nen kroam in t hoes, van stapels drukwoark det nog evoolden mos worden.

Duur Elseviers Weekblad wör zin book vergelekken met t book Fabriek van n Freesk Trinus Riemersma en De Metsiers van Hugo Claus. Der wör van ezegd det "de intimiteit van dialectliteratuur verstoord werd door gedachten en begrippen die in een groot taal- en denkgebied thuishoren.

Noa zin ofskeaid van t Tweants leut Gigengack zik in met Hengelse keunstenoaren, woermet he zochen noar ne depere beleawing, wat um oeteaindelik nit lukten. In t Neerlaands skreef hee doar oawer in zien beuken De trap der vergezichten (1971).

Hee kon t toch nit loaten en köm wier bie de Tweantse sproakebeweaging bie. Hee wör mede-oprichter van de Kreenk Vuur de Tweantse Sproak. Doarbie wör he an ezat duur oetgewer Witkam um Twentse Woorden en Gezegden (1979) te maken. Det is n book met onmeundig völle zegswiezen, dee't he beskrif vanoet de manere zo as ze gebroekt wordt.^[1]

Skriefwoark

Beuke

Graedske (1955)
De boetenste duusternis (1961)
De trap der vergezichten (1971)
Twentse woorden en gezegden (1979)

Tiedskriften

Twènterland en -leu en -spraoke (van 1956 töt 1961)
Twentse Post (1961 töt 1976)

Uutgoande verwiezingen

Leven en werk van de schrijver Johan Gigengack uit Hengelo

Bronnen / wellen:

↑ F.G.W. Löwik (2003), De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid. Grönningn: Rieksuniversiteit Grönningn. 'Wie is wie?'(pdf)

[1] F.G.W. Löwik (2003), De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid. Grönningn: Rieksuniversiteit Grönningn. 'Wie is wie?'(pdf)

[1]