De Hormoonfactor

De Hormoonfactor is n boek van Ralph Moorman dat geet over t effekt van hormonen op onze gezondheid en hoe'j daor n balans in kriegen kunnen deur n gezonde levenswieze. t Boek is eschreven in t Nederlaands mer is oek ummezet naor t Engels (The Hormone Factor), Duuts (Der Hormonfaktor) en t Spaans (El Factor Hormonal). n Goeie hormoonhuushouwige zörgt veur n betere gezondheid, meer energie en n gezond gewicht.

Hormonen kunnen deur verschillende zaken in onbalans raken, bieveurbeeld deurda'j je eigen te drok maken um bepaolde zaken, n slicht voedingspatroon, niet genog bewegen of juust te veule bewegen, in t kort: alle lichamelike, psychiese en emosionele stress die'j mer hebben kunnen.

Lichamelike stress

Lichamelike stress wil zegen alle spanning waor t lief an blootesteld wördt, zo as overbelasting, ziektes en andoeningen. Zo kan n paor uur per dag sporten t hormoon kortisol in t wiere schoppen (t wördt dan te hoge). t Hormoon kortisol gif energie bie stress, de bloedsukerspegel geet derdeur umhoge, t warkt ontstekingsremmend, stimuleert aktiviteit en draodkracht mer zörgt oek veur vetanzetting rond t lief.

In t stark bewörken eten van vandage de dag, da'w steeds vakerder binnenkriegen, zitten nogal wat stressfaktoren verbörgen, zo as:

• chemiese E-nummers - partie E-nummers bin pure gifstoffen, vake kankerverwekkend, verslavend, of hebben aandere schaolike effekten op de gezondheid, veurbeelden van E-nummers die'j niet binnenkriegen willen, bin E621 (vetsin, vake gebruukt in de Chinese keuken en in pakjes in de supermarkt) en E951 (aspartaam, in frisdranken zonder suker).
• bestriejingsmiddels - hier zitten xeno-eustrogenen in (oftewel n nep-eustrogeen) en hef n zelfde soort warking as t vrouwelike hormoon eustrogeen waor iederene wat van in t lief hef. A'j daor te veule van binnenkriegen dan hef dat as gevolg da'j vetter wörden op de bovenbenen, de bovennarms en t gat. Keerls kunnen van n teveul an eustrogeen memmen kriegen (mit kliervorming) en kriegen der n bierbuuk van.
• sukers - zörgt veur de anmaak van t hormoon insuline, dat op zien beurte derveur zörgt dat de bloedsukerspegel niet te hoge wördt, t slöt energie in t lief op as vet en zörgt veur spiergreui.
• gluten - n kleverig eiwit dat in n hele bult graonen en graonprodukten zit of in produkten waor t in verwarkt is, 70-80% van de meensen kunnen der niet goed tegen (ze bin glutenintolerant) vake zonder t te marken, t tast de darmwarking an en t wördt in verbaand ebröcht mit onder aandere: andachtstekortstoornis (ADD), hyperaktiviteitstoornis (ADHD), niet-verbale leerstoornis (NLD), pervasieve ontwikkelingsstoornis (PDD) en gao zo mer deur.
• laktose (melksukers) en kaseïne - stoffen waor veule meensen allergies veur bin en draagt bie an n kandida-infeksie.
• verkeerde vetten - t is belangriek um genog gezonde vetten binnen te kriegen, t is belangriek veur de anmaak van verschillende hormonen, waoronder: testosteron, DHEA, progesteron, eustrogeen, kortisol en adrenaline, kiek wel uut mit transvetten (bronnen: kunstbotter (karresmeer), koeken, banketprodukten, pizza, vette happen, enz.) en geoxideerde vetten (ebraande noeten, chips ebakken in zunnebloemolie, ebreuken lienzaod, enz.).
• allergieën en intoleransies - vake bi'j zonder t te weten allergies/intolerant veur bepaolde voedingsmiddels, t kunnen soms arg gezonde voedingsmiddels ween (bieveurbeeld n avokado), mer a'j daor niet tegen kunnen, dan is t n gifstof veur t lief.

Belangriek bie voeding is um te eten zo as de natuur t bedoeld hef, want daor is t lief van meens en dier op ebouwd, en niet op spul uut n laboratorium. Zo is komelk bedoeld veur kalvers en niet veur meensen, der is in de natuur oek gien aander dier die as e volwassen is nog melk drinkt, en zeker niet van n aandere diersoort. Gebruuk oek gien ingrediënten die geneties emanipuleerd bin (waor an eprutst is), veule meensen bin der allergies veur en t kan aandere gezondheidsrisiko's hebben.

Geestelike en geveulsmoatige stress

Psychiese en emosionele stress hef n grote invleud op de hormonen veural op de bienieren; de hormonen DHEA, kortisol, testosteron en progesteron wörden bie stress nog krap-an an-emaakt, der kunnen dan zelfs bepaolde ziektes, andoeningen of aandere lichamelike klachten ontstaon, denk bieveurbeeld an op-ebraandheid (burn-out), t meuiheidssyndroom, of bienieruutputting, bie dat leste maakt de bienier niet genog hormonen meer an (n soort sukerziekte type 2 mer dan is niet de insuline in t lief op-emaakt mer t kortisol). Je kunnen dan last hebben van de onderstaonde ongemakken:

• gauw bange/nerveus
• ongeduldig
• stekelig (prikkelbaor)
• n locht geveul in de harsens / dreierig
• meuilik op kunnen staon / in slaap raken
• misselik bie stress
• beverig
• n lege bloedsukerspegel
• gauw zweten
• zin hebben an zeut/zout
• lege bloeddrok (n belangriek symptoom!)
• geveulig veur scharp locht, starke geuren of harde gelujen
• minder/gien zin an seks
• donkere kringen onder de ogen
• allergieën/auto-immuunziektes, enz.

t Is dus belangriek um disse stress zo veul meugelik uut de weg te gaon of te verminderen. Soms is dat niet altied (drekt) meugelik, mer mit ontspanningsoefeningen of deur schik te hebben mit familie en kammeraojen ku'j t vake verzachten. Deur lichamelike stress uut voeding te haolen kan t vake oek al n heel stuk schelen.

Aandere boeken

t Tweede boek van Ralph Moorman hit Het Hormoonbalansdieet, hierin wördt nog es dudelik beschreven hoe'j n gezond voedingspatroon kunnen volgen mit daorbie alderhaande resepten.

Bronnen / wellen:

De Hormoonfactor, Ralph Moorman Het Hormoonbalansdieet, Ralph Moorman Dehormoonfactor.nl

Dit artikel is eskreaven in et westveluwske dialekt van Nunspeet, in de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze.