Apostoliesen Vaders

De tied van de Apostoliesen va's beslöt van 90 töt 'n met 160 noa Kristus.

Veurgeskiedenis

't Vrogste begun van t Kristlik geleuf was Jeruzalem 't centrum van t vrogge Kristendom, met Jakobus an t heufd van de gemiente töt 't joar 61, toe as he stienigd wörden - voolgs Flavius Josefus. t Duurden nie lange of n Apostels haren wiedverspreid gemienten estich. Völle van eur bint as martelaar ummekommen, zo as Jezus t al haren edacht.

De verwoesting van Jeruzalem deur de Romeinen op 't joar 70 hef as 'n slim belangrieke gebeurtenisse spölt veur 't kristendom. Noe was Jeruzalem nie meer ' centrum, mar wörden Rome dat zo zachies an, woar Paulus en Petrus (Aremees: Kefas) begraven ligt. Noe waren ok de mieste ooggetugen van Jezus zien lèven uut de tied ekommen, en mossen de geleuvigen vastigheid hebben; noe wörden de leer van Jezus op pepier ezet. Viere van disse tientallen töt honderden leergeschriften bint 't kanon van n Biebel openömmen. Ok noe gruiden Rome, Caesarea en Antiochië uut töt belangrieke orthodox-kristlike centra. In Rome begunnen zich de Apostoliese succesie te ontwikkelen, der van uutgoande dat Petrus (Kefas) n eersten bisschop waren van Rome en al zienen opvoolgers in zien traditsie beheurden.

Beduding

Noa n Apostels en aandere ooggetugen kwamen de tied veur euren opvoolgers, den wi-j n Apostliesen va's nuumt; van völ van die luu wörd ezegt dat ze n Apostels nog ekend hebt. Antal brieven, verhaandelings, fragmenten en apologien van eur bint bewoard eblèven en draagt euren name. Van Clemens wörden 'n tweetal brieven bekend. Ok 't onderwies van n Twaalf Apostels, de Didache, was 'n belangrieke schriftlike bronne vanuut d' eerste eewe van 't kristendom.

De beduding 'apostoliesen va's' is veur 't eerst gebruukt deur J. B. Cotelier den in 1672 waren begunnen met 't verzamelen en bi-jienebrengen van disse geschriften. Op dit moment wörd töt de schrieveri-jen van n apostoliesen va's erekkend:

• N zeuven brieven van Ignatius van Antiochië
• N brief van Polycarpus van Smyrna
• Martyrium Polycarpi ('n tekste over de marteldood van Polycarpus)
• N tweeë brieven van Clemens I van Rome
• 't Onderwies van n twaalf apostels, de Didachè
• De brief van Barnabas
• Stökkies van Papias
• N brief an Diognetus
• De apologie van Quadratus
• N herder van Hermas

Mangs bint n schrievers van disse schriften onbekend. Bekenden schrievers waren:

• Paus Clemens I-- Eersten Brief van Clemens an de kristenen van Korinthe.
• Polycarpus van Smyrna – Brief van Polycarpus an Philippi.
• Ignatius van Antiochië – zeuven Brieven.
• Papias van Hierapolis – fragmenten van zien boeken.

Van Ignatius en Polycarpus is bekend dat eur als martelaar estörven bint.

• Hermas was 'n breur was Paus Pius I. Mooglik is e n slave west. ca 150

Dit artikel is eskreaven in et sallandske dialekt van 't Vechtdal, in de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze.