Anglo-freeske språken
De anglo-freeske språken formen een subgrup van de westgermaanske språken. Anglo-freesk wördde oorsprungelik an de noordseyküst van et europeeske vasteland espröäken. De grup ümvat et oldengelsk, vasteleagd sinds de 8. eyw, en et oldfreesk, vasteleagd sinds de 12. eyw tot ungevear 1500 inklusiv syn nåkummelingen (engelsk, freesk, etc.).
De anglo-freeske språken underskeiden sik van de oaverige westgermaanske språken (düütsk, neaderlandsk, ens.) under andere döär de anglo-freeske palatalisaty van velären en de afweasigheid van nasalen vöär frikativen, wårby de klinker oorsprungelik verlängd wördde.
Een vöärbeald van de anglo-freeske palatalisaty, is de üütspråke /ts/ wår de neadersassiske dialekten /k/ hebben, en de /j/ vöär de sassiske /x~ɣ~g/:
Sassisk | Düütsk | Neaderlandsk | Freesk | Engelsk | Sweedsk |
---|---|---|---|---|---|
kaese | Käse | kaas | tsiis | cheese | ost |
karke | Kirche | kerk | tsjerke | church | kyrka |
gisteren | Gestern | gisteren | juster | yester(day) | (i)går |
garen | Garn | garen | jern | yarn | garn |
reagen | Regen | regen | rein | rain | regn |
dag | Tag | dag | dei | day | dag |
weg | Weg | weg | wei | way | väg |
Vöärbealden van de afweasigheid van nasalen:
- (neaderlandsk-)sassisk ganse, düütsk Gänse, neaderlandsk gans - freesk goes, engelska goose;
- sassisk mund, düütsk Mund, neaderlandsk mond - nordfreesk müs, mös, engelsk mouth;
- sassisk, düütsk en neaderlandsk ander- - freesk oare, engelsk other;
- sassisk uns, düütsk uns, neaderlandsk ons - freesk ús, engelsk us.
Een grammatikaal verskil is et untbreaken van een weaderkeyrend vöärnaamwoord. Vergelyk:
Sassisk | Düütsk | Neaderlandsk | Freesk | Engelsk |
---|---|---|---|---|
hee hevt hüm/sik ewüsken | er hat sich gewaschen | hij heeft zich gewassen | hy hat him waske | he has washed himself |
see hevt der (eigen)/sik ewüsken | sie hat sich gewaschen | zij heeft zich gewassen | sy hat har waske | she has washed herself |
see hebben der (eigen)/sik ewüsken | sie haben sich gewaschen | zij hebben zich gewassen | sy hawwe harren waske | they have washed themselves |
Tellen van eyne tot tyne in een antal anglo-freeske språken
[bewark | bronkode bewarken]
|
Dit artikel is eskreaven in et westveluwsk, in de Nysassiske Skryvwyse. |