Naar inhoud springen

Kukeluusjen

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
(döärstüürd vanaf "Zunnekuukn")
Kukeluusjen
Larve van een kukeluusjen

Kukeluusjes of kukeluutjes bin lejen van de kevers, dee beheuren tot de femilie van de Coccinellidae.

't Bin ronde en vake zelfs halfbolvormige beesjes mit korte pootjes dee ze net as de kleine antennes in kunnen trekken onder 't dek- en nekschelde. Kukeluusjes hemmen vake rooie, gele, witte en zwarte kleuren en hemmen meestentieds stippels.

De grootte van de Nederlaanse soorten lig tussen de twee en tien millimeter; in Nederlaand koemen een zestigtal soorten veur. De kevers en de larven bin meestentieds predatoren van onder aandere bladluzen, mar der bin oek kukeluusjes mit een plaantaorig dieet.

Allewel de meeste kukeluusjes felle reuvers bin is 't diertjen zelf symbool van een antal instellingen en verenigigen mit een goed doel, onder aandere de Vereniging Het Zonnehuis veur verpleging van langdurig zieke meensen en de Landelijke Beweging Tegen Zinloos Geweld.

De meeste kukeluusjes leven ongeveer een jaor. 't Antal stippen zeeg dus niks over de ouwerdom van 't beesjen. De kleur en de vlekken op de dekschelden speulen wel een belangrieke rolle bie 't op naam brengen van de verschillende soorten kukeluusjes.

Chemische ofschrikking

[bewark | bronkode bewarken]

A-j een kukeluusjen targen deur der zachjes op te drokken dan kump der geel spul uut. Dit neumen wie "reflexbloeien". 't Spul (hemolymfe), dat teveurschienkump bie 't femorotibiale gevrichte van de poten, ruuk neet al te bes en 't smaak arg bitter. Voegels dee een kukeluusjen oppakken preuven dit bloed en laoten hum dan soms gauw weer vallen. 't Rood mit zwarte kleurenpetroon ku-j dan oek zien as een waorschuwing. Dit zie-j vake bie insekken of aandere dieren dee heur giftigheid of vieze smaak laoten zien deur een felle kleur, dit neumen we aposematische kleuring.

De vieze smaak kump deur een alkeloïde dee per kukeluusjen kan verschillen. Der is an-eteund dat disse vleuistof van 't zeuvenstippelige kukeluusjen giftig is veur de kukens van biemiezen. Dat van 't tweestippelige kukeluusjen neet.

Foto-uutstalling

[bewark | bronkode bewarken]
Wikimedia Commons Commons: Kukeluusjen - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.

Nedersaksisch

[bewark | bronkode bewarken]

[disse mal bewarken]

Uutgaonde verwiezing

[bewark | bronkode bewarken]