Wikipedia:Praothoek

Niej berich plaosen / Nij bericht der hìnzetten

Praotkefee / Proatkavvee / Köjerkafee Welkom in 't Nedersaksische praotkefee. Hier ku-j gezellig praoten en discusjiën over allerhaande zaken dee mit Wikipedie van doon hemmen of je kunnen gewoon effen wat kletsen. Aandere verwiezingen Botstaotus anvragen / request bot status Archief van 't praotkefee

Westfeels/Westfaols/Westfaals

Ik môk even n nij stok aan veur dat woar t aigelks om begon. t Begon der mit dat ik n meugelke indailen môkt haar, woarbie de Nederlaands Leegsaksische dialekten bie t Westfeels rekend wörren of as apaart, mit oetzundern van t Twìnts en t Twìnts-Groafschops. Droadnaegel zee dou dat t Aachterhouks nait hailmoal aan de isoglossen voldee dij normoal sproken veur t Westfeels broekt worden. Om te konkludeern of t wel of nait bie t Westfeels heurt, liekt t mie verstaandeg as wie verschaaidene veur en tegens opschrieven. t Nederlaands Leegsaksisch dat vanôf nou nuimd wordt, omvat veur t gemak nait t Grönnegs.

Zol t Nederlaands Leegsaksisch as Westfeels zain worden kinnen of nait en kin man t ien dat gevaal beter as apaarte dialektgroep zain?

• Wel: De klank van de oo en de ee is zo de Grönnegse klanken"oa" en "ì". Ien t Noord Leegsaksisch (m.u.v. Gr.-Ofr.) is dit zo as de Engelse oo (home) en de Duutse ee (Jena).
  • Nait: In t Duutse Westfeels het man voak brekensklanken: "oaë" en "ìë". Ien t Nederlaands Leegsaksisch gebeurt dit maisttieds nait. Ien t Twìnts wel. Ien dit opzicht sloet t Nederlaands Leegsaksisch meer bie t Oostfeels aan.
• Wel: Man het de ao (Grönnegs ô, mit n haile lichte breken) ien stee van t Grönnegse oa, t Oostfraise oa of oou en t Noord Leegsaksische oo (zo as ien t Engelse home).
• Wel: In veul dialekten bestaait t woord kuiern, al den nait meer zo veul broekt, wat as n isoglosse van t Westfeels zain wordt.
• Wel: Man sègt maisttieds "elopen" ien stee van t Noord Leegsaksische "lopen". Môr dat dut man anders ook ien t Oostfeels. Opvalend is dat juust t Twìnts dit nait dut, ien tieds dat dizzent juust voaker bie t Westfeels aansloet as de rest.
• Wel: De Nederlaands Leegsaksische dialekten binnen vanoet Westfele ontstoan. Dit nuimt man ook wel de Westfeelse expansie.
• Wel: Ien n aantel dialekten môkt man verschil tuzzen "maken" en "daor", zo as over de grìns.
• Nait: De klank van de oo en de ee is zo as de Grönnegse klanken"oa" en "ì". * t Woord Rüe (of equivalent) wordt nait broekt veur hond, zo as wel n isoglosse van t Westfeels is.
• Nait: De Nederlaandse kaant het veul Nederlaandse invlouden en de Duutse kaant veul Duutsen.

Kin aine nog meer veurs en tegens bedenken? Zet dij den môr onder dizze zinnen, dus nait onder t bovenstoande liestje, zodat t dudelk is wat man der nij bie zet. Aan t ìnde môken wie wel n konklusie mit ales bie nkander. Verliek ook: Noord Leegsaksisch en Westfeels en ook joen aigen dialekten. Grönneger 1 20:56, 10 jan 2009 (CET)

Moi, Noord en oost-Tweante zegt wal loopn/lop/leupn, in plaatse van eloopn/elop/eleupn heur. -Woolters

Dat staait der ook: Opvalend is dat juust t Twìnts dit nait (Dus nait elopen) dut, ien tieds dat dizzent juust voaker bie t Westfeels aansloet as de rest. Grönneger 1 21:25, 10 jan 2009 (CET)

Prima, dan ha'k det dus eawn neet good begrepn. Woolters 212.45.32.223 00:26, 11 jan 2009 (CET)

Ik denke neet da'w de Nederlands-Nedersaksische dialecten Westfaels könt neumen. 't Is ok een betken simpel edacht vin ik altied: worumme zo'w unze dialecten nao gebeden in Pruusse motten neumen? En völle van dee oldmoodse theorieën as "Westfaalsche expansie", "Hollandsche expansie" etc bunt toch allange achterhaald, sinds de jäöre veertig en vieftig, krek as dee dialect-indelinge dee't ik nog wal ens laeze as "Gelders-Overijssels" of "Zuid-Drents" of ene scheiding tussen Sallands en Oost-Vaelouws tewiel dat een en 't zelfde dialect is. Ok de gedachte dat der vrogger Saksers in 't hele gebeed wonden waor at no Nedersaksisch wordt epraot klop in de meeste gevalle helemaole neet. De olde Chamaviërs of Hamalanders beveurbeld, dee 't in den Achterhook, Liemers, Oost-Vaelouwe en Zuud-Salland zatten en ok in 't Duutse West-Mönsterland, wassen ginne Saksers maor Franken. Zo stonden ze ok bekend: de Chamavische Franken. En in Grunning, Noord-Drenthe en de Stellingwarven ha'j de Frezen. En wat duch ow van Salland: hèt gebeed van waor oet de SALische FRANKen nao 't zuden vertrokken um FRANKriek te stichten! 't Nedersaksisch is taalkundig ezene ok helemaole neet den directe naokommer van 't Saksisch, dat ston eigenlik völle körter bi-j 't Frees en Engels; Ingewoons of Noordzee-Germaans wordt dat eneumed. We könt aerder zeggen dat der ene enorme Nederfrankische expansie is ewest in de Saksische gebeden, inclusief in Duutsland, as andersumme, a'j 't taalkundig bekieken doot.

In elk geval: 't West-Mönsterlands en Benthems bunt net zo weinig as 't Achterheuks of Twents Westfaels te neumen. 't Oost-Twents hef der wal wat maer invleu van, da's wal zo. 't Noordwest-Twentse Vrezenvaens hef natuurlik de bekende brekinge en de ou en ei, maor is veur de rest waer helemaole on-Westfaels met beveurbeld 't verkleinwoord op -ien etc. slöt 't maer bi-j 't westen an.

Hieronder kö'j zeen en laezen dat 't Westmönsterlands neet bi-j 't Westfaels eraekend wordt, 't völt boeten de kenmarkende isoglossen. Maor umdat 't in 't land Westfalen epraot wordt is 't geografisch wal een Westfaels dialect, maor taalkundig dus neet:

http://www.lwl.org/westfalen-regional-download/PDF/S018_Mundarten.pdf

Onder: bekiek en vergeliek: wel van de dreeë heurt der neet bi-j?

http://www.lowlands-l.net/anniversary/achterhooks.php

http://www.lowlands-l.net/anniversary/munsterlandisch-bocholt.php

http://www.lowlands-l.net/anniversary/westfalisch.php

't Is dudelik dat de leste ovverzetting, de Westfaelse, volkommen afwik van de aerste tweeë. De aerste is de Westerse versie (deur miene oma, God gef heur rust), de tweede is de West-Mönsterse versie van Bokelt, Bocholt dat deel is van Mönsterland, Westfalen, Duutsland, en de darde Westfaelse kump oet Gütersloh in Duutsland.

Chamavian 08:30, 11 jan 2009 (CET)

Chamavian: oaver olde stamverbaanden hef gieniene 't; 't giet hier oaver taal.

Sallaands en Oost-Veluws nuum ie 'tzölfde. 't Is hier körtsleden nog eschreven; 't lig d'r net an naor wat veur isoglossen aj kiekt. 't Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde hef een kaorte (p.86) daoras onderscheid wördt emeuken maank 'Drents-Sallands' (det binne wi'j van um de Riest henne), 'West-Sallands' (Zwartewaterlaand zeg mar), 'Centraal-Sallands' (ter heugte van Zwolle), 'Oost-Veluws-Sallands' (Olst, Wieje, Dèventer en ten westen van de Iessel) en 'Oost-Sallands' (feilijk 't grootste diel van Sallaand, van Raolte töt Heldern en Hardenbarg). Dit is een indieling 'op basis van verschijnselen die aan Westfaalse breking, diftongering en enkele andere natuurlijke veranderingen zijn gerelateerd' .

Aj de Westfaolse en Hollaandse (of Westfaalsche en Hollandsche zoas ie det mit een knipoog schrieft) expansies oldmoodse theorieën viendt, wat bint daor dan oen bronnen veur?

' Het Twentse 'taallandschap' wordt als gevolg van de aanwezigheid van brekingsdiftongen en het vervolg daarop als Westfaals gekarakteriseerd. De Westfaalse verschijnselen vinden we, zo werd al opgemerkt, vanouds aan beide zijden van de staatsgrens, en wel zodanig dat van de 13e tot de 16e eeuw van een betrekkelijke eenheid gesproken kan worden (Entjes 1969: 37-38). Het Vriezenveens vormt met jätten 'eten', kwakken 'koken', kjökken 'keuken' enz. voor een aantal dialectologen het bewijs van een oude uitbreiding van het Westfaals over 'Oost-Nederlands gebied'. [...] Wil men voorzichtiger zijn dan die dialectologen dan kan men spreken over gedeelde uitspraakkenmerken die men Westfaals of Nedersaksisch kan noemen, vanwege de overeenkomsten met de aangrenzende Westfaalse/Nedersaksische gebieden.

' De aanwezigheid van de ä nog los van de brekingsverschijnselen lijkt Entjes (1969: 46) eveneens een Westfaalse eigenaardigheid, en er is nog meer gemeenschappelijks. [...]

' Om de Westfaalse bijzonderheden in Twente én het feit dat die veel verder reiken dan Twente, spreekt Niebaum (1985) van een nauwe verwevenheid van Oost-Nederland met Westfalen, waarbij hij ook Heeroma's bekende hypothese van de Westfaalse expansie niet langer als onwaarschijnlijk ziet (o.m. Heeroma 1953). De nauwe samenhang tussen Twente en grote gebieden over de landsgrens in de met Westfaalse breking verbonden verschijnselen manifesteert zich op vergelijkbare wijze in een samenhang met de Achterhoek, de oostelijke Veluwe, Salland, Steenwijkerland, Stellingwerf en Zuid-Drenthe. '

Henk Bloemhoff, Klank- en vormleer. In: Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008). Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde. Van Gorcum: Assen (p.92)

Ni'jluuseger 10:54, 11 jan 2009 (CET)

Ik gleuve eerder dat de aoverienkomsten an invloed uut 't westen (NL) te daanken bint, as aandersumme dat Westfalen veul invloed op oens in 't westen had.

En dan wies ik veural op de aoverienkomsten tussen oenze dialecten en die van Noord-Limburg, Oost-Braobaant en Zuud-Gelderlaand.

Brekingsverschiensels in 't Dreints, Veluws, Sallaands, Achterhoeks? Ik ken ze niet, ieje wel?

As ze doelt op de lange è in brèken en lange ò (ao) in aover etc zie'w die ook aoveral in Noord-Limburg, Zuud-Gelderlaand en Oost-Braobaant, mar niet in Westfalen.

Ook 't onderscheid tussen lange a in maken en ao in daor viende we weer in de genuumde zudelike Fraankische dialecten.

Let wieders op "ow" of "oe" = NL jou zowel in oenze streken as in dizze zudelike Nederfraankisch dialecten, mar niet in 't Westfaals dat "joe" hef mit j-, en ook niet in 't Grunnings/Noord-Dreints en overig Duutslaand.

Ook hebt zowel de genuumde zudelike dialecten aoveral ie, oe, uu in lied, goed, gruun, krek zoas Stellingwarfs, Zuud-Dreints, Veluws, Sallaands mar niet zoas 't Westfaals dat ei en ou en öi hef.

Chamavian 14:07, 11 jan 2009 (CET)

n Stoereghaid hierzoot bie is dat t ook zo is dat der verschaaidene betaikenissen binnen veur t woord Westfeels:

1. De dialekten ien de olle Praisker pervìnzie Westfele en t vörstendom Liepe, liek as't wie t woord Drìnts broeken veur aal dialekten ien de pervìnzie Drìnthe.
2. t Oost Westfeels en Zuud Westfeels soamen, t gebied woar ou en ei broekt worden. Dit is anders n iendailen op n leger nivo.
3. De dialektgroep van Leegduutse mondoarden dij nait Noord Leegsaksisch (incl. Gr-Ofr), Oostfeels, Oost Leegduuts of Leegfrankisch is.

Op dij lèste doul ik hier. Ien Duutslaand wordt, zo as op de koartkes dij man voak der bie hoalt veur de isoglossen van t Westfeels, binnen voak veur de eerste. Man het onderzuik doan ien Westfele en nait ien gebieden doarboeten. Dit zörgt der veur dat man de isoglossen nait deurtrekt ien Nederlaand of Leegsaksen. Hierdeur worden t Twìnts, Emslaands en Bentumers binoa aaltieds boeten beschaauwen lôten. t Ossenbroggers wordt maisttieds wel bie t Westfeels rekend.

Dij drij veurbeelden dijst (Chamavian) hierboven zain lôtst verschillen veuraal deur de brekensklaank. Zol t nait wezen dat dit verschil ook tuzzen t Twìnts en Aachterhouks bestaait en toch stoan zai stoef bie ainander. As man ien t Twìnts schrieven zol: "Dee netelkeuning is oetflogen oem veur zien joengen wat to eten te hoalen." (wat nait hailmoal goud Twìnts is, môr dat der boeten lôten) zol man dat liek zo oetspreken as "Däi Niätelküaning is uutfloagen um föar sin Jungen wat to iäten to halen." om môr even de reloatsie tuzzen baaiden aan te geven. Doarnoast is wat man hier as Münsterland Low Saxon nuimt, West Muunsterlaands. De breken is hier nait zo daip, môr wel aanwezeg. t Wordt nait schreven, omrezen man dat ien t Duuts automoatisch al dut: Jena ([jéənaə), Boot ([bowət]), Meer ([mìər]), Für ([vøə(r)]) (r wordt allend ien Zuud Duutslaand en Oosterriek en Svitserlaand oetsproken). Ook ien t Nederlaands Leegsaksische gebied het man n luchte of haile luchte brekensklaank. Man heur t ien verlieken mit t Twìnts nait zo goud, môr veur Grönnegers is t veul dudelker, omrezen wie t hailmoal nait doun. Veuraal hierdeur binnen der n hail ìnde Grönnegers (dij der gain verstaand van hebben) dij vinden dat aal Leegsaksische dialekten boeten t Grönnegs zulf, apmoal t zulfde klinken. As man bieveurbeeld noar t Stellingwaarfse veurbeeld luustert, kin man zulfs doar de luchte brekensklaanken trugge vinden: keer (kìər), eten (ìə'n), laoten (lòə'n), groot (groaət), evenpies (ìəmpies), enz. As man dat verliekt mit t Noordvelds heurt man dat de breken veul minder is. As man over de grìns gaait noar stad tou, blift der hailmoal niks meer van over. Woorden as "heurd" (høəd) wordt den [høths] en geern (gìən) wordt [gìdn]. Doarnoast is t verschil tuzzen "wìten" en "wìən" liek zo lutk as t Hogelaandster "mouder" en t Reiderlaandster "mjouder" en t Noordvèldse en Aauwerkerlaandse "moouder". Grönneger 1 13:45, 11 jan 2009 (CET)

Ik deinke da'j oe een betien vergist, beste Grönneger. Ieje in 't noorden gebruukt gewoon een "diftongische" of tweiklaankige uutspraok veur oo, ee, eu, krek zoas de Engelsen en Hollaanders zeg ie dus oow, eej, euj. Veul luu uut Achterhoek, Twente, Sallaand en Drenthe hebt echter een monoftongische of zuvere uutspraok: gewoon een lange ee, oo, eu, en dat is ook in 't Duuts zo. Allennig veur een R is 't zo dat die R zölf as een soort klinker wordt uut-espreuken, mar de klinker blef der nog net zo zuver umme.

Chamavian 14:14, 11 jan 2009 (CET)

Ien t Hollaands (ABN, "bekakt" as joe t nuimen willen) sègt man "leujk", wie sèggen "leuwkch", joe sèggen "løk" en ien Twìnte sègt man "løək". Ien t Hollaands sègt man "loowpə", wie sèggen "loouw'm", joe sèggen "lååpən" en ien Twìnte sègt man "lååə'm". Ien Hollaand sègt man "Neejdrland" ("bekakte" r), wie sèggen binoa "Nijderlènths (zo as ien "beeist"), joe sèggen "Nìderlaand" en ien Twìnte sègt man "Nìə(d)derla(a)nd". Dit as reaksie op dien sèggen hierboven, môr ook om de reloatsie zain te lôten. Noast dat joe messchain gain haile staarke (volgens die gain) brekensklaank hebben, is de oetsproak zunder de breken wel t zulfde. Dit wordt ien t westen ook wel zain as "het Nedersaksische (in de volksmond "Oosterse") accent". En zo as ik juust zee, t verschil tuzzen breken en nait breken is ien dit gevaal zo lutk as de dialektverschillen binnen t Grönnegs-Oostfrais. Grönneger 1 14:32, 11 jan 2009 (CET)

Traauwens, dij teorie van die over dij vôlker verstaarkt juust de teorie van de Westfeelse expansie en dus ienvloud oet t oosten. Ien de 5. aiw heurde t Leegsaksische gebied, zunder Grönnen, môr mit Westerwôlde en de Klainkelonien, bie Austrasia, t keerngebied van de Franken. Noudoags is t Saksisch, dus t mout op ain of ander wieze n ienvloud oet t oosten had hebben. Doarnoa is t middelk dat t deur de Hollaandse expansie weer n ienvloud oet t westen had het. Grönneger 1 14:44, 11 jan 2009 (CET)

Ja, dat is de traditionele indeling vanuut de romaantische negentiende ieuw, weerumme griepend op de Romiense tied en vrogge middelieuwen: 't Nederlaandse volk (en taal) zo'j kunnen indelen in Fraanken, Saksers en Friezen. En oenze streken wordden dan dus Saksisch, veur 't eerst want die name was hier nooit gebruukt. Mar dan wil niks zeggen aover de taalkundige relatie van 't olde Saksisch mit 't tegenswoordige Nedersaksisch. A'j goed naor 't Old-Saksisch kiekt, waorin bv de bekende Heliand is eschreven, zal oe opvallen hoeveule Fries-en AngelSAKSisch-achtige(dus Ingweoonse) kenmarken die taal eigenlik hef, die a'j niet weer tegenkomp in 't (zogenaamd Nedersaksische) Middelnederduuts. En a'j naor 't Nederfrankische Middelnederlaands kiekt zö'j juust ongeleufelik veule aoverienkomsten mit 't Middelnederduuts ontdekken. Rara hoe kan dat? Nou, hiel simpel: 't Fraankische Riek van Karel de Grote had polletiek en daormit ook taalkundig enorme invloed. Een paor veurbieldties van Oldsaksisch naor Middelnederduuts onder Fraankische invloed bint: us => uns, gôs => gans, othar => andar, ân => ên (1), stôd => stund enz. enz. Dus de NAME Saksisch is der wel an egeven, mar dat wil niet zeggen dat 't ook Saksisch IS. Trouwens in Duutslaand betiekent Saksisch een Hoogduuts dialect... Niet dat ik tegen de name Nedersaksisch bin, heur, dat is een prima bruukbaore term veur oenze dialecten, mar ik wol laoten zien dat de invloed vanuut 't Fraankisch eigenlik veule groter is ewest as de miesten weet, en dat een invloed uut 't oosten (incl westfaals) de verkeerde denkrichting is. Chamavian 19:22, 11 jan 2009 (CET) "

Ik mout die noageven datst geliek hest ien n aantel dingen hierboven. Toch bin ik t nait hailmoal mit die ais. Bieveurbeeld dat t Leegsaksisch gain Saksisch wezen zol. Natuurlieks is dit nait zo, de toal dij doudestieds proat wör, is der nait meer. Toch is de toal dij wie noudoags proaten ontstoan oet dij toal. Hest der geliek aan dat t nait meer t zulfde is, den t Hollaands en t Grunnegs binnen oet t Frais ontstoan, môr binnen gain Frais of Nederfries of wat den ook. Toch is t wel zo dat dat toalverandern is. t Is nait zo dat de Saksen oet heur gebied goan binnen of n aander toal overnomen hebben, zo as de Ommelanders en de Hollanders doan hebben. De toal is beienvloud. De toal is ien t haile gebied veraandert, wat n puur natuurlek proses is en dat zok overaal ien de wereld veurdut. t Oldengels of Anglo-Saksisch is ook nait meer t Engels van dou en is ook staark deur t Fraans (o.a.) beienvloud worden. Toch hait t nog aal Engels. En dat Saksisch (Oppersaksisch) tegenswoordeg dij noam het bin ik aigelks tegen. Ook de noam Sachsen dij t gebied laank het had vin ik gain gooie, den t het niks mit de olle Saksen te môken. As man Duutslaand tegenswoordeg nog iendailen zol ien stammen, zol man de Sächser as Turengers aanduden.

Hest wel geliek aan dat verhoal over de ienvloud van t Leegfrankisch, môr moutst nait vergaiten dat dit nait de ainegste ienvloud wèst het dij om en om goan is. Houst t ook hìnzetten wilst, of man nou oetgaait van eerst Saksisch, dou "Franko-Saksisch" of eerst Frankisch en dou "Saxo-Frankisch", de varianten dij der proat wörren wazzen Westfeels. Dizze diskussie gaait over of de Leegsaksische varianten van Nederlaand wel of nait bie t Westfeels rekend worden kinnen. Ìndeloze verhoalen over 10e aiwse stammen en de vroag of wat wie proaten wel of gain Saksisch is, helpt nait bie t konkludeern van dizze vroag.

De konklusie van t haile laange verhoal over Saksen, Franken, enz. is dat t middelk is dat de toal dij man vrouger pruit of de toal dij t Frankisch dat hier proat wör het beienvloud Westfeels is. De verschillen dij noudoags bestoan, binnen veuraal kommen deur t Leegfrankisch, ien wèlke tied den ook (HRR 1200, RNL 1600, KNL 1900). Grönneger 1 21:44, 11 jan 2009 (CET)

Ik begriepe nog altied niet waorumme beveurbield 't Apeldoorns, Zwols, Hogeveins dan Westfaalse dialecten zollen weden. Bint heur aoverienkomsten mit de dialecten van Mönster, Ossenbrugge of Bieleveld dan zoveule groter dan mit die van Amersfoort, Nimwegen of Leeuwarden? Waor komp dat idee toch weg dat oenze dialecten naor een Duutse deel-staat enuumd mut worden? Waorumme zegge wij niet dat ze in Westfalen Twents/Achterhoeks praot in plaats van aandersumme?

Trouwens, is 't niet eerder zo dat 't Hollaands en Grunnings niet zozeer uut 't Fries bint ontstaon, mar dat 't Nederfraankisch (Utrechts/Braobaants) respectievelik Nedersaksisch (Dreints) de Friese taal daor hebt vervangen, mit natuurlik nog wat sporen en 't accent uut 't Fries? Beveurbield de diftongische uutspraok eej, oow etc is typisch uut 't Fries (krek as 't Engels) Chamavian 23:55, 11 jan 2009 (CET)

Ik docht dat t bie driftongische oetsproaken t veuraal gong om klinkers. Heuren woorden as mjouder, groot ([grouwt]), veel ([vijol]) doar den ook bie? Grönneger 1 17:37, 12 jan 2009 (CET)

Ja, diftongen oftewel twei-klaanken bint altied klinkers. Bv een lange aa, ie, oe bint zuvere klinkers, monoftongen of ien-klaanken. In Oost-Nederlaand, zoas Zuud-Drenthe, Aoveriessel, Gelderland, oos-Braobaant en Limburg, wordt ook de lange ee, eu en oo zuver, dus as monoftong, uut-espreuken. Ook de Vlaomse uutspraok van 't Nederlaands en natuurlik 't Duuts hebt dit. Mar in Hollaand, Frieslaand en Grunningen wordt der nog een klaankien achteran ezet, dus: eej, euj/euw en oow, dat is ook de ABN norm. Bekend veur 't Amsterdams en Haags is natuurlik: een heile chroute kuike ipv een heel grote keuken; 't Rotterdams hef 't aover "een greuwte beuwt" en grote boot. Zölfde zie'w in 't Engels en Fries, die neiging töt diftongische uutspraok. En umdat 't Grunning en Hollaands ook op veurmaolig Fries gebied epraot wordt, is 't logisch an te nemen dat ze dizze olde articulatie-basis beholden hebt. Trouwens ook in Oost-Nederlaand komt wel diftongen veur, beveurbield in sni-j (sneeuw), ieuw (eeuw), wei (waai), grui (groei), vrouw, enz. BTW: wat is "mjouder"? Chamavian 19:10, 12 jan 2009 (CET)

Mjouder is Reiderlaands veur moeder (HGL: mouder). Deurdat t zowel veur Duutslaand, as veur Leegsaksen, as veur Nederlaand t oethörk is, het t n hail ìnde olle kenmaarken beholden kint. t Het ook n tied laank isoleerd wèst tuzzen Boertanger moor, Dollerd en de Ems. Doarom komt de -jou allend nog ien t Reiderlaand veur en nait meer ien aandere Grönnegs-Oostfraise varianten. Der wordt vanoet goan dat man dat ien Grönnen allend ien t Oldambt doan het.

Dus driftongen binnen dus aigelks elke dubbele klinker (van aander soort) of j of w, of begriep ik dat verkeerd. As dat zo is, den het t Waterlaands (Purmerend e.o.) der wel n hail ìnde (Doër lowept n heejele grouwete majn die sow graaëg mensje begroewet en altaied bai et waaëtir rowendhangt = Daar loopt een hele grote man die graag mensen begroet en altijd bij het water rondhangt). Grönneger 1 19:32, 12 jan 2009 (CET)

Klopt, een diftong is dat de artikulatoren ( dat, woarmet da'j de klank vormt, dus de mond, lippen, tonge) van plaatse verandert in nen klinker binnen ne lettergrepe. In t Nederlands bunt dat

ei, ui, en au. Monoftongen verandert de stand van de artikulatoren neet, en kö'j dus ok zo lange anholden a'j wilt. Bi'jveurbeeld ee in t nederlands. Dat verschil köj dus ok zeen en veulen a'j der op let. Dan he'j ok nog triftongen: 3 standen in de klinker: bi'jveurbeeld ieuw, eeuw. En joa, in t westen van Nederland zegt ze vake nen diftong, woar-t ze nen monoftong skrieft: roowju roowzu (rode rozen) Droadnaegel 20:15, 12 jan 2009 (CET)

Ieuw en eeuw bint ook diftongen, twei-klaanken, ie + "w" en ee + "w". De -u- wordt hier allennig mar eschreven um an 't geven da'w hier een "Surinaamse w" mut uutspreken, 't is dus gien triftong (dreiklaank), niet ie + u + w. Een triftong komp in 't NL of NS niet vake veur, behalve in een woordtien as "miauw" = ie + a + "w".

In de gebrukelike uutspraok van 't Nederlaands zoas we dat op radio, TV, in films en liedties etc heurt, bint ee, eu en oo ook diftongen (eej), (euj) en (oow), behalve veur de R. As ze wel as monoftong uutespreuken wordt valt dat metiene op, dan hef de spreker een oostelik (bv Twents of Achterhoeks), Limburgs of Vlaoms accent. De ei/ij, au/ou en ui bint bij alle sprekers diftongen, ongeacht heur accent, mar wordt in 't oosten vaak toch weer wat aanders uut-espreuken as in de standaord. gììf mì-j ôôk maa zôôn lèùke brujne vrow in plaats van standaord NL geejf mei oowk maar zoown leujke bruine vrauw en Randsteeds cheif mai ouk maoi soun luike braaüne fraauw ;-) Chamavian 23:19, 12 jan 2009 (CET)

Waor, eeuw en ieuw bunt ok diftongen. Moar miauw is ok nen diftong, volgens Van Dale bunt dat twee lettergrepen. Anders bunt eieren (nl) en kuiern ok diftongen. Dus triftongen bunt heel zeldzaam, as ze überhaupt veurkomt. En joa, a'j nen oo bi-jveurbeeld as monoftong oetsprekt, klunk dat oostelek, kiek noar Almeloo en t Nederlandse Almelow.

In t Limburgs en Fries schient triftongen wal veur te kommen.

Droadnaegel 23:53, 12 jan 2009 (CET)

Aigelks hè, as man goud luustert, heurt man ee-uu-oe. Ien t Grönnegs wordt dit zo veul meugelk vermeden, ales wait eeuw of ieuw wordt, wordt ien t Grunnegs ai of ij: aiw, of laiver aiv (eeuw), nij (nieuw), snij (sneeuw), Zai (Zeeuw), laiw of laiver laiv (leeuw), enz.

Over dij Duutse noam, de noam Nedersaksisch allend al verwiest noar n dailstoat ien Duutslaand en n aandere noam veur Nedersaksisch is toch Platduuts of nait?

Vervangen is n te groot woord. Man het toalege aigenschoppen overnomen, môr n toal overnemen gaait nait van de aine op aander dag. Dit gaait laanksoam. Bie t Grunnegs het der eerst n periode wèst woarien man n Fraise toal haar mit Saksische ienvlouden (ook wel oldgrunnegs nuimd) en loater gong dat laanksoam noar n Saksische toal mit Fraise en ook Frankische ienvlouden en het zok loater op n aaigen wieze wieder ontwikkeln doan. Grönneger 1 01:29, 12 jan 2009 (CET)

Oke, lôten wie t even aans doun, zo wordt t nait. Doe mainst dat de Nederlaands Leegsaksische dialekten gain Westfeels binnen. Wat lôt die dat denken? Ik stoa open veur n liestje van argumenten. Grönneger 1 10:34, 12 jan 2009 (CET)

Trouwens, misschien lik 't wal wat eigenwies of geliekhebberig zo af en to, maor ik vin 't gewoon mooi um ovver taal en dialect te discuzeuren met kammeräö dee't dezelfde interesses hebbet. A'k dinger zegge as "dow vergiste di-j" of "i-j hebbet neet geliek" of zowat moste di-j daor niks van an trekken, heur, da's dan gewoon in 't veur van de discussie.

Chamavian 06:25, 13 jan 2009 (CET)

Joa, dat begriep ik, môr ik haar n bitke t gevuil dat de diskussie vaast luip. Vandoar dij zin hierboven, zodat wie even weer dudelk hebben woar t over gaait en wat we tot nou tou aan veurs en tegens hebben. Grönneger 1 11:22, 13 jan 2009 (CET)

De ei/ij, au/ou en ui bint bij alle sprekers diftongen, ongeacht heur accent - Wat deank ieleu van t Haags? "ei" wörd "ea"(Fraansk père), "ui" wörd "öah" (Tweants "höare") en "au" wörd "ààh" (Engels guard). Deankt bievuurbeeld an t bekeande zinnetje Broodje ei met ui, det as bggewtsje ea met öa wörd oet esprökn. Woolters 17:41, 13 jan 2009 (CET)

Nee, ik hadde 't nou aover accenten in 't Nederlaands, niet aover dialecten zoas bv Haags. "Hagenezen" die as netties Nederlaands (perbeert te) praoten zegt gien "bgautje ae met öä" mar eerder "browtje aai met aaü. 't Eerste is dialect, 't tweide accent. Krek as een Dreints accent "brôôtje ej met uj" zol weden, en Dreints dialect "broodtien ej mit siepel" Chamavian 19:23, 13 jan 2009 (CET)

Of een brökkien ei mit siepel... Ik heure 't al iene bestellen in de snackbar in Möppelt. Mar wel hef nog wat te zeggen oaver de èventueel Westfaolse aord van partie Nedersaksische dialecten in Nederlaand? Ni'jluuseger 20:32, 13 jan 2009 (CET)

Juustem. Is dr info bekeand oawer Groafskopper Plat? Geluudsdreagers -vuurbeelde? Ik heure van völle riesnders dee at doar ewest hebt det ze meandn det ze Riesnders heurdn, mear det t dan toch Duutsers warn. Mear ik kan hier weainig oawer veendn. Woolters 20:52, 13 jan 2009 (CET)

Der bint twei heufdvariaanten: Nederbenthems dat bij 't Zuud-Oost-Dreints/NoordOostAoveriessels anslöt in die bekende "enclave" rondumme Emmelkaamp enzo, en Aoverbenthems meer zudelik wat veul op 't Twents en Westmönsterlaands lek. Dus niet typisch Westfaals, want 't hef gieniene van al die kenmarkende trekkies daorvan zoas "goud", "leid", "groin", "briäkken", "huoppen", "üöwwer", mar gewoon respectievelik (Neder cq Zuud)"goed" - "good", "lied" - "leed", "gruun" - "greun", "brèèken" - "brekken", "hòòpen" - "hoppen", "òòver" - "ovver", -ien - ken... (in Nederlaandse spelling). Dus die Riessenders hebt de Aoverbenthemse variaant eheurd, wat op Twents lek... Chamavian 22:47, 13 jan 2009 (CET)

Môr de ou het t Muunsterlaands ook nait.

Dunkt mie dat man t den opdailen kin ien twij heufdgroepen. Ainerzieds t Westplatt, mit doarbie t Nederlaands Leegsaksisch (m.o.v. Grönnegs en eventuweel m.o.v. summege vörms van Twìnts), t "Waterplatt" en t "Westmönsterlänsk", tegenover t Westfeels dat de dialekten Mönsterlänsk, Oostwestfäälsk, Südwestfäälsk en Suërlänsk (sums as Zuudwestfeels zain). Baaide groepen kinnen sumtieds ook wel soamen as ain dialektgroep zain worden onder de foutieve noam "Westfeels" liekas dat t Grönnegs-Oostfrais sumtieds bie t Noord Leegsaksisch rekend wordt. Hou liekt dit as konklusie? Of binnen der nog haile staarke veurs en tegens. Grönneger 1 23:22, 13 jan 2009 (CET)

De opdieling in twei groepen in een westelik plat (Nederlaands-Nedersaksich incl Westmönsterlands+Bethems mar zunder Grunnings) en oostelik plat (Westfaals etc) lek mij wel acceptabel. Mar de mandielige name van de beide groep (West+Oost) mut natuurlik dan niet ook Westfaals weden. Nume wij 't gewoon 't Westplat, of de Westgroep, Westnedersaksisch? Veural vanuut Duuts ogepunt klop dat natuurlik goed, dat West idee. Of een aandere name die as recht döt an zowel de Nederlaandse dialecten as de Westfaalse? Chamavian 07:35, 14 jan 2009 (CET)

Ja kiek, de noam Westfeels is ien de run van de tied noam wèst veur meerdere verschaaidene gebieden. Om en bie t joar 1000 was Saksen verdaild ien drij gedailte: "Westfalen" (t haile westen, noudoags Westfele, Westerwôlde, Emslaand, Ossenbroggerlaand, dail van de Aachterhouk), Engern, (Holstain, Bremerlaand, Oldenbörg, Liepe, Paderborn) en Oostfele (Lunebörg, Broenswiek, Goslar). Doarom worden aal dialekten dij ien t westen proat worden Westfeels nuimd en aal dialekten ien t Oosten oostfeels. Toch het noudoags de noam Westfele ook n aander betaikenis, noamelk t haarvörmege gebied ien Noordrhain-Westfele. t Is môr net welke betaikenis man neemt of man t wel of nait as korrekte noam beschaauwt. Grönneger 1 11:30, 14 jan 2009 (CET)

Doarbie komt ook nog weer t probleem Emslaands, omrezen dit ainerzieds bie t Noord Leegsaksisch rekend wordt en aanderzieds bie t Westfeels. t Het veul Westfeelse aigenschoppen, zo as t verklainwoord "-ken" en ien t zuden het man de ua en iä nog wel lichteg, ien tieds dat man ien t noorden nog aal u (Twìnts: oo) en ì (Twìnts: ee) sèggen, wat weer aansloet bie t Drìnts. t Het anders nait de ou oetsproak, môr de oo en de ei oetsproak gaait zo as de Grönnegse ee, dus tuzzen ee en ij ien, wat weer n reloatsie aangeft mit t Westerwoolds. Grönneger 1 23:25, 13 jan 2009 (CET)

Wouter in d'keller in hoezen dij aan d'Eemse stoun. n Man vertelt hier over zien heugenissen oet zien kinnertied oen woou dat wouter dou was.

As man traauwens goud noar dit fragment luustert, heurt man ook n dudelke dubbelklaank ien de Reiderlander e, woar man ien Grönnen è of ì sègt. Veuraal de woorden "ses" (zìəs), "eb" (ìəb) en "west" (wèəst). Grönneger 1 00:05, 14 jan 2009 (CET)

Artikelstaand Januwoari 2009

1. Achterhooks: 689 artikels (veurige keer: 666) + 23
2. West-Veluws: 516 artikels (veurige keer: 486) + 30
3. Grunnegs: 403 artikels (veurige maond: 389) + 14
4. Stellingwarfs: 380 artikels (veurige maond: 365) + 15
5. Drèents: 259 artikels (veurige maond: 253) + 6
6. Tweants: 242 artikels (veurige maond: 209) + 33
7. Oost-Veluws: 134 artikels (veurige maond: 133) + 1
8. Sallaans: 93 artikels (veurige maond: 91) + 2
9. Urkers: 8 artikels (veurig antal: 8) gelieke ebleven

Woolters 05:22, 1 jan 2009 (CET)

Vertaling van dankbetuging

Is der ene dee der zin an hef um de dankbetuging te vertalen? Sεrvιεи | Overleg » 21:21, 4 jan 2009 (CET)

Hef Woolters jao al edaone? Ni'jluuseger 21:48, 4 jan 2009 (CET)

O ja, noen zie-k 't, je bin nog veule vlogger as ikke. Weer bedank veur de vertaling Woolters! Sεrvιεи | Overleg » 22:19, 4 jan 2009 (CET)

Doar zö'j t vuur hebn :). Ik zagn det, en ik deanke: direkt anpakn, dan he'w det ook wier ehad. t Was n keer 10-15 minuutn woark. Vaalt met. 213.148.243.41 22:39, 4 jan 2009 (CET)

Iepeloo

Moi kearls, dr was hier vroger n artikel oawer t Iepeloo/ypelo/ipelo, den at wat vrömd foneties eskreewn was. Woer is den feailik ebleewn? Hef dr ene van oeleu den feailik vort edoan, want ik wol den wal es anpasn? Woolters 20:56, 6 jan 2009 (CET)

Volgens mien was dat Rektum (Wierdn) Servien 22:06, 6 jan 2009 (CET)

Jah, det is um. Ik hebbe al wat wöarde ehad met den kearl den at det eskreewn hef (en den at zik toevallig "chamavii" neumt) en t keump mie beheurlik Eanters oawer. Rektum en Iepeloo ligt ook kort bie Eanter, mear hee wol dr neet an det Rektums en Eanters t zelfde zol wean.

Mear dr steet ook bie det ze zik gearne teegn van alns en nog wat ofzetn doot. Mu'k dit ertikel umme zetn noar Eanters op Standaard Skriefwieze? Lik mie wal better hè? 87.195.82.223 23:43, 8 jan 2009 (CET)

Wattan, is der nòg een Chamaaf ?! Ikke bin dat niet, heur, ik hadde nog nooit van Rectum eheud, behalve dan as geleerd woord veur drietgattien ... Chamavian 19:12, 12 jan 2009 (CET)

Nee wus wal det ie det neet beent, least t oawerleg mear. Rectum is ook n gat,vandoar :P Woolters 17:32, 13 jan 2009 (CET)

't Zol mar as geboorteplaats in oen rijbewies of paspoort staon Chamavian 22:43, 14 jan 2009 (CET)

Kameroad van mie hef ooit al es n foto emaakt van n tiedelik gemeentebröd wat doar was eplaatst: "Aanleg drukriool omgeving Rectum". Woolters 23:42, 14 jan 2009 (CET)

Vrouw Strien wördt Nederlaandse

'Vrouw Strien wordt Nederlandse', lat RTV Oost weten. Ik denke: 't klinkt aans wal asof ze hier weg kump, asof 't zölfs een slim olde vrouwe is. Misschien kump vrouw Strien uut de Graofschop Benthem en wol ze zo geern net an d'aandere kaante van de grèenze wonen?

't Giet dus um de van oorsprong Zuud-Koreaonse vrouwe van börgemeister Strien van Olst-Wieje. Ni'jluuseger 22:56, 9 jan 2009 (CET)

Vlouw Stlien?

DialectWiki

Hallo dialectvrienden,

het zou leuk zijn als juillie hier een kijkje zouden nemen:

http://meta.wikimedia.org/wiki/DialectWiki

Verdere uitleg:

Hat zal een dialctwoordenboek ontstaan die zowel idiomen also ook hele zinnen zou kunnen bevatten. Ik heb contact gehad met Paul Hemetsberger die zo iets soortgelijks al heeft ontwikkeld. En hij is er ook erin geslaagd een audiomodule er aan toe te voegen: http://www.dict.cc/

Het plan is om meer en meer dialecten of regionale talen er aan toe te voegen. Ik heb ca. 20 Europese plus vier Americaanse taalinstituten gecontacteerd.

Om te beginnen zou het Nederlands-Duitse taalgebied het best geschikt zijn omdat er al taalrijke dialectwikipedias bestaan.

Het belangrijkste onderdeel van een nieuwe DialectWikipedia zou een kaart zijn, b.v. http://meta.wikimedia.org/wiki/WikiMiniAtlas/de . Deze kaart zou dialectkaarten kunnen bevatten (zo als GoogleMaps) zodat iedereen, die bijdraagt, zijn geboorteplaat of plaats van herkomst ingeeft en die is dan weer gelinkt aan de database.

Deze kaart zou al voorgeconfigureerd kunnen worden met behulp van de locale supporters (juillie) of door de taalinstituten zodat men de resultaten van een klein gebied bij elkaar kan voegen.

De directeur van het Schoots taalinstituut heeft b.v. erop gewezen dat het Schoots vijf hoofddialecten telt. In het Nederlands taalgebied kan men er naast de drie hoofdgebieden nog veel meer vinden.

Ikzelf ben nieuw op Wikipedia en probeer zo vel mogelijk technisch kennis te vergaderen om een prototype in de lucht te krijgen maar heb voor dit doel uiteraard help nodig. Voor het gaval dat juillie ideen hebben of sterker nog willen meedoen hoor ik het graag.

Een weetje om de kaart in te lassen of het inbrengen van een audiomodule en vooral het aanmaken van een geschikte database zou het puntje van de zalm zijn.

Met vriendelijke groet

==Bovelett 16:26, 16 jan 2009 (CET)

Vertalen

Hef der weer ene zin um an 't vertalen te gaon. Leef je uut op de tiejige dee-j hierboven vienen kunnen. Sεrvιεи | Overleg » 23:31, 20 jan 2009 (CET)

Welke tekst? Ik zie allennig 'Candidates for the 2009 steward elections are asked to submit their nominations by January 25. Nominate yourself.' 'Volk det an de stewardschop-verkiezings van 2009 mitan doen wil, geerne oe véur 25 jannewaori anmelden. Meld oe an.' Ni'jluuseger 10:36, 21 jan 2009 (CET)

Ja a'j det anklikt krie'j n lang verhaal oawer de vuurweardn. Ik wil det wal n moal doon, mear hebbe non tentamens, en dee goat mie eawn vuur. Woolters 12:40, 21 jan 2009 (CET)

O, wat raor toch Wooltjen! ;-). Luusjen mu-j effen klikken op "Help us with translations!". Sεrvιεи | Overleg » 21:48, 21 jan 2009 (CET)

Um now zo'n hiele bladziede argens op Meta oaver 't Stewardschop te vertalen, intied dew hier mit vier of vief polyglotten bint... Ik doche meer an bosschoppen op nds-nl zölf, die aj dus ziet op oeze taalversie van Wikipedia, en waor een Nedersaksische tekst mooier stiet as een tekst in een aandere taal. Ni'jluuseger 12:29, 1 feb 2009 (CET)

Ik zol dee bladziedes op Meta ok neet vertalen. I'j hebt meer an 't vertalen van de bosschoppen hier, ja. Dee verkiezingen bunt euver dree weken veurbi'j. --Erwin 21:45, 1 feb 2009 (CET)

Harry Potter

Moi,

Ik zat wat te kieken op YouTube over t Platduuts en dou zag ik n filmpje op Platduuts over Harry Potter en dou zag ik dat zien stiefpa (dunkt mie) n bedrief het dij "Grunnings" hait. Grappeg. Wait ain of dat ain of aander reloatsie het mit t Grunnegs, messchain deur ôfkomst van ain van de schrievers ofzo? Grönneger 1 18:06, 28 jan 2009 (CET)

Wenn du von schrievers snackst, denn meenst du de plattdüütschen Schrievers, oder? (Denn Harry Potter hett ja an sik blot een Schrieversche)

Ik nehm dat nich an. Dat heet ok original op Engelsch so: [1]. Disse Sied spekeleert, dat dat mit ooldengelsch grunian (modern engelsch to grunt) to doon hett. In Rowling ehr Bregen kann ja nüms rinkieken, uttosluten is dat nich, aver ik glööv dat is Tofall. --::Slomox:: >< 20:50, 29 jan 2009 (CET)

Artikelstaand Februwoari 2009

1. Achterhooks: 689 artikels (veurige keer: 689)
2. West-Veluws: 520 artikels (veurige keer: 516) + 4
3. Grunnegs: 407 artikels (veurige maond: 403) + 4
4. Stellingwarfs: 381 artikels (veurige maond: 380) + 1
5. Tweants: 268 artikels (veurige maond: 242) + 26
6. Drèents: 265 artikels (veurige maond: 259) + 6
7. Oost-Veluws: 135 artikels (veurige maond: 134) + 1
8. Sallaans: 94 artikels (veurige maond: 93) + 1
9. Urkers: 8 artikels (veurig antal: 8) geliek ebleewn

Woolters 01:30, 2 feb 2009 (CET)

Wikisource

Ik will nu geern veurankamen mit den Wikibron. Een van de nödigen formaliteiten is en kleen policy over de schrievwies. Wenn een den text op meta:Low Saxon/language and spelling conflict policy/Afstemmen na Nedersaksisch oversetten kunn, denn kunnen wi afstemmen. Ji köönt geern anfangen aftostemmen. --::Slomox:: >< 18:36, 4 feb 2009 (CET)

Dat language subcommittee van de Foundation verlangt disse policy, eerdat se dat project inrichten doot. --::Slomox:: >< 19:04, 4 feb 2009 (CET)

Op meta:Low Saxon/Schrievwies schullen wi man besnacken, wat de naams van de naamrüüm op nds.wikisource wesen schöölt.

Op meta:Low Saxon/Wikisource admins köönt wi beheerders en bürokraten veur Wikisource keuren. Wenn wi noog kannedaten hebt, denn bün ik d'rveur, dat wi opminnst so twee oder dree beheerders van nds-de en van nds-nl keurt (en bi de Plautdietschen will ik ok fragen, wat se neet een opstellen wüllt). En veur jeedeen project opminnst een (aver geern ok meer) bürokraat. Sünd ji mit de regeln inverstaan, de ik op de sied opschreven heb? Wenn neet, denn seggt dat man op meta:Talk:Low Saxon/Wikisource admins.

Wer will sik geern as kannedaat opstellen? --::Slomox:: >< 04:09, 6 feb 2009 (CET)

D'r sünd nou de eersten kannedaoten op meta:Low Saxon/Wikisource admins. Ik dee mi freun, wenn noch meer luu d'rtokaamt. --::Slomox:: >< 19:54, 7 feb 2009 (CET)

Systeemteksen

Ik gao m'n de koemende tied weer effen bezig houwen mit 't onderhouwen en anpassen van de systeemteksen. Hieronder vie-j een overzichte van een paor anpassingen dee a-k edaon hebbe of nog wil gaon doon:

• De naamruumte sjabloon wiezigen naor mal - is al gebeurd en is in de systeemteksen an-epas. De naamruumte wonnen binnekort an-epas.

• 't Woord pagina wo-w herneumen naor bladzie(je) of ziede of zokswat, mar ik heb nog effen evreugen in de darpen en stejen bie ons in de buurte wa-w daoveur gebruken. Vanof Oldebroek tot an Putten gebruken ze 't woord bladzij (mit uutzondering van Vierhouten). Mien eigen bladzie(je) was dan net weer wat te puristisch. Ik stel veur um 't mar gewoon pagina te houwen. A-j dat veraanderen willen geet der oek aorig wat wark in zitten.

• A-j zelf nog wat anpassingen in gedachte hemmen, dan mu-j ze effen deurgeven! Sεrvιεи | Overleg » 09:28, 5 feb 2009 (CET)

Om eerlek te wezen vin ik "mal" gain mooie noam. t Dut mie n bitje aan asof t n tiedelk ontwerp is. Ik zol anders ook gain aandere noam waiten, môr toch. Grönneger 1 15:19, 1 mrt 2009 (CET)

Ikke dan juust wier wal. Mal is vuur mie dudeliker as sjabloon. Ik zee dan ok echt nen geetvörm vuur mie, van toew a'k wal es bie minn eum in de woarkplaatse köm (den dut met beeldn vuur in n hof). Dee konn alle vörme hebn. Met sjabloon zee ik direks van dee plestik duurzichtige plaatn met geater vuur mie, um strakke cirkels te teekn op papier, en aanders nit. Mear det is vanzelf heel persoonlik. --Woolters 213.148.243.41 00:43, 2 mrt 2009 (CET)

AJAX / zeuken anvullen

Sins kort warkt bi-j mi-j t automaties anvullen van de zeukteksten neet meer. Dus a'k links in t zeukveld beginne met tikken: Ac dan verscheen tot veur kort n liestjen met meugeleke anvullingen van pagina's dee-t der an voldeedn.

Dat warkt noo neet meer, en da's toch onhandeg a'j der an gewönt bunt. Javascript he'k gewoon an stoan, Windows XP pro, Firefox 3.06.

In de Google searchbox warkt AJAX nog gewoon wal.

Hebt der hier meer leu last van, of mot ik t toch bi'j miene instellingen zeuken?

Droadnaegel 21:33, 11 feb 2009 (CET)

Ik wete nit woeran of det kan lign. t Ene moal dut'e bie mie wal, mear t aandere moal nit. t Is geleuf ik net wovölle sköarme a'j lös hebt stoan en wovölle a'j n kompjoeter op det momeant belast. --Woolters 213.148.243.41 01:09, 12 feb 2009 (CET)

Op 'e computer waora'k now veur zitte, dut e 't wal. Ni'jluuseger 18:08, 12 feb 2009 (CET)

Scheet mi-j moar lek! Op Linux deet e et nog gewoon, en op Windows noo ok weer, zonder iets veranderd te hebbn. Noh ja, ik vroag neet hoo et kan, ik profiteer dervan! Droadnaegel 20:32, 13 feb 2009 (CET)

Tabbladbenamingen

Ik vreuge m'n of wat of julen liever hemmen:

• Overlegen*, bewarken, vortdoon, herneumen, beveiligen/vriegeven, volgen (zoas op nds, nl en vls)
• Overleeg*, bewark, do vort, herneum, beveilig/geef vrie, volg (zoas op li, fy en zea)

En 't tweje punte... wat zien julen liever veur 't tabblad "talk":

Overleg (znw)

• Vanweage de saamnstellingn: User talk: Gebrukers-oaverleg, of Categorie talk: Kattegerie oaverleg.

A'j dee dan bewarkt, klunk Bewark: Gebrukers-oaverleg, better as Bewarken: Gebruker oaverleggen. Droadnaegel 20:27, 13 feb 2009 (CET)

Overleeg/overlegen (warkwoord)

• ...

Bepraot/bepraoten

• ...

Praotblad/praotpagina/praotzied

• ...

Groeten en alvas bedank veur de hulpe! Sεrvιεи | Overleg » 19:54, 13 feb 2009 (CET)

Translatewiki.net update

• Translatewiki.net formerly known as Betawiki is where the Internationalisation and Localisation of MediaWiki is concentrated. Over 300 languages are supported, issues with MediaWiki programs are dealt with. We need all the help we can get to ensure that we can maintain this service in the face of an increasing workload.

• Currently 100.00% of the MediaWiki messages and 5.06% of the messages of the extensions used by the Wikimedia Foundation projects have been localised. Please help us help your language by localising and proof reading at translatewiki.net. This is the recent localisation activity for your language. Thanks, GerardM 11:08, 15 feb 2009 (CET)

nl.Wikisource

Gift dat op de Nederlandse Wikisource ook al teksten op Nedersaksisch? Het dar maal een nakeken? Ik fraag, de Duutse Wikisource het en reeg teksten op Middelnederduuts en Platduuts. de.Wikisource ontseggt nds den status as egen spraak en seggt, dat se ook in tokumst nds-teksten sammeln willt. Dat gift gewiss noch stried, wenn wi eerstmal uns egen Wikisource hebt. Kan dat ok bi nl.Wikisource passeren of neet? --::Slomox:: >< 15:55, 18 feb 2009 (CET)

Ik viene zo direct gien Nedersaksische skrievers/teksten op de Nederlaandse Wikisource. Ik geleuve niet det dit een perbleem zal wörden, zoas 't det is maank de Duutse Wikisourse en de nds(-nl) Wikisource in oprichting. D'r hebt jao in 't Nederlaands-Nedersaksische taalgebied gien skrievers ewest van 't fermaot van Groth, Reuter, Brinckman. Ni'jluuseger 19:33, 12 mrt 2009 (CET)

Wikimania 2010 in Amsterdam

Vanuit de Vereniging Wikimedia Nederland heeft een groep Wikimedianen de handen ineengeslagen om een bid te creëeren en Wikimania (het jaarlijkse internationale evenement van Wikimedia) in 2010 naar Amsterdam te halen. We zijn op zoek naar enthousiaste gebruikers (niet per se leden van de vereniging) die graag willen helpen om dit bid tot een succes te maken. Op meta is een lijst te vinden van zaken die gedaan moeten worden, maar ook mensen die hier geen tijd voor hebben en gewoon hun steun voor het bid uit willen spreken zijn van harte welkom! Ciell 26 feb 2009 11:33 (UTC)

Imago

Moi,

Ik vruig mie ôf, hou wordt t Grönnegs aigelks zain deur proaters van t aandere Leegsaksisch in Nederlaand? Wordt t zain as mooi, lelk, plat, roeg, vrumd, of wat aans? En wat (welke klanken, woorden) wordt nou as typisch Grönnegs zain?

Bie os staait t Drìnts bieveurbeeld bekend om de ie-klaanken (t giet, iene, bietje). De "zudelke" dialekten ien zien hailen stoan bie os bekend om de ì (en è) en oa veur ee en oo en woorden as onmeuneg, gloepens en kuiern. Grönneger 1 15:53, 1 mrt 2009 (CET)

Moi,

Heel toovallig hef mien meakn doar vuur zinne opleaidige n oonderzeukn oawer mutn doon, en komnden deenksdag doot alle metstudeantn de resultoatn bie mekoar. Dan doo'k oe deank ik nog wal wieter beskeed. Hee mos 5 leu hier oet de buurte vroagn wo at zee oawer de verskeaidene dialektn van Neerlaand dachtn, en det angeewn met 3 adjektievn. Ik mut oe wal woarskouwn want ze beent nit heel positief allemoal. Non kan det ook wean umdet ze dr nit genog vanof weett, en zik dr nit genog in verdeept hebt, mear toch. Ik zal oew eawn ne greppe oet de adjektievn doon: stug, dom, lelijk, boers, conservatief. Ik kan t ook nit helpn.

Ik doo met n poar kammeröa wal es vuur de grap n betn grönns (nit vake heur), vuur zowied a'w det köant. Meesttieds begeent det natuurlik met "Goejndag aeim" en mangs korte stuks zo as: "Det kinst wol doun, jea" en "Hest dien verjoordeg vaaierd?" Doaroet kö'j zeen det vuur oons Grönns n betn kleenkt as "aai" vuur "ie","eij" vuur "ee" en "oaww" vuur "oo". --Woolters 213.148.243.41 00:31, 2 mrt 2009 (CET)

Ikzelf viene 't Grunnings heel mooi klinken! Wat ik ech kenmarkend viene veur 't Grunnings is vanzelf de aai, aauw en ou en bv. doe vinst en woorden as lutje, moi en wotter mar 't echte vlogge en eenteunige Grunnings vie-k dan weer neet zo mooi. Sεrvιεи | Overleg » 22:36, 2 mrt 2009 (CET)

Kiek, dat Grönnegs vin ik juust mooi, omreden t zo onverstoanboar en apaart is. Ik heb der zulf sums ook wat muite mit om tou verstoan. Mien noaber, dij al n joar of wat leden oet de tied kommen is, dij pruit liek as dij Oostfraise boer van dit filmpje: Dütsch. Mien opa pruit liek as dij man hier te heuren is:Wikipedie:Nedersaksisch_beluustern#Körte_zin. Dit Grönnegs wordt heloas nait meer proat deur luu dij jonger binnen as 60. Dit is noamelk t echte Grönnegs, dat wat man nou heurt, zo as t Grönnegs van Siemon Reker (môr ook mien (proat-)Grönnegs), is nog meer deur t Nederlaands beienvloud en dat vin ik jammer. Grönneger_1 12:32, 3 mrt 2009 (CET)

Ik veende Grönns ook wal mooi heur. Mear det wat iej zegnt, det he'j oaweral. Ook in Tweante keump t Hollaands dr slim op dale. Vroger zea iederene in Riesn vevömdag en venomdag vuur moarn en middag, rechtevoort vuur Teegnswoordigs en tookn vuur volgende, en nen heeln bult mear van det soort wöarde. krek, knief, etc, beent machtig mooie wöarde, mear gin meanske gebrok dee nog. Sproakn veraandert, doar doo'j niks an. Det beteeknt nit det t kapot geet, mear det t zik anpast noar de tied, en det is n teekn van sproakleawndigheaid. Det t veraandert kö'j umme truurn, mear iej köant t ook nemn zo as t rechtevoort is. A'j too verdan probeert dee oolde wieze te behooldn, zöalt leu zegn de'j völs te eulderwets köjert (heb ik ook al n moal ehad). Det mu'j vergeliekn met nen hollaander den at hele dage in biebelsproake köjert. Det geet vandaag an n dag gewoon nit mear. Woolters 00:08, 4 mrt 2009 (CET)

Det beteeknt nit det t kapot geet, mear det t zik anpast noar de tied, en det is n teekn van sproakleawndigheaid. Dat gleuv ik niet. Dat _is_ een teken, dat de spraak kapot geet. Dat spraak sik ändert, dat is normal. Aver dat koomt an op de snelheid en op de richt. En op ogenblik ändert de spraak sik to gauw en to dul na Nederlands/Hoogduuts. --::Slomox:: >< 17:24, 4 mrt 2009 (CET)

In 't Veluws zegen we nog altied krek wa-k wol/wou (precies wat ik wou), rechtevoort hannen we vrogger oek mar noen neet meer. Een ui heten vrogger look en volgens mien ha-j wat oostelijker de siepel, mar tegensworig (rechtevoort) heet dat een ui(e), u uui(e) of uj. Mar 't luldraod, de knetterbiele en de kiekkaste ha-j vrogger dan weer neet zo. Sεrvιεи | Overleg » 21:42, 4 mrt 2009 (CET)

'Sproakn veraandert, doar doo'j niks an. Det beteeknt nit det t kapot geet'. As een spraoke heur allend in de richting van íen oaverkoepelende dakspraoke ontwikkelt (assimilaotie), in stee van oaveral wat van weg te snupen en heur eigen aord te beholden, dan giet de zwakke spraoke kepot. Spraoke op zich veraandert inderdaod altied, mar een bepaolde spraoke kan daorumme nog wal vörtraken, deur töt weinig meer as 'n accent te verwörden, of deur agil niet meer espreuken te wörden.

Nee, det van niks an de haand (of: niks an [te] doen), taal leeft jao, det oavertuugt mi'j niks. Een spraoke mut 't van taalwil hebben: vandage nog in ien van de gratis kraanties in Medrid las ik een stokkien daorin ze oe 't goede gebruuk van een Spaanse uutdrokking uutduudden, en waorskowden tègen anglicismes. Now is 't Spaans zölf een niks ontziende supertaal daor 't honderden kleine talen bi'j toe doet, mar det is een veurbield van taalwil; iets dus wat oes volkien niet hef.

Hou wordt aigelks mit de regionoale toalen ien Spanje? Binnen toalen as t Galizjoans, Leonees, Aragonees, Baskisch en Kataloans ook op heur retoer? Of binnen dij nog veul leventeger as bie os? Grönneger 1 13:27, 5 mrt 2009 (CET)

Grunnegs, machtig mooi jao, zoas 't olde Grunnegs daoras Grönneger 't oaver hef, mar ok in dizze tied gebruukt (skrieft temiensen) ze nog mooi Grunnegs - zoas Gerrit Wassing in zien novelles, en aandere sublieme Krödde-skrievers. De beste Nedersaksische skrieveri'je en meziek kump uut Grunning (en Drenthe). Ni'jluuseger 22:55, 4 mrt 2009 (CET)

De beste Nedersaksische skrieveri'je en meziek kump uut Grunning (en Drenthe). Oawer smaak vaalt nit te steggeln, hè luusken ;)?

Ik hebbe t geveul det dee taalwil dr wier n betn an zit te komn. In ieder geval wal in Tweante. Ik kan vernemn det leu dr völle met gangs beent, en leu um mie hen hebt in de gaatn de'k dr aait drok met bin. Ik wete wal de'w t imago an mutn pakn, of sproake lös van imago mutn koppeln, mear vieleu köjert te völle en doot te weainig. Mear t is ook ondudelik wat non "good plat" is en wat nit, want n eenn köjert wier n betn eulderwetser as n aander, en n niejerwetsen zegt det det van den aandern nit good is, en aandersumme liek zo, en a'w zo an t vitn bliewt, dan is dr vuur eenn den at t niej wil learn gaauw de wille of.

Dr is in Tweante ginne heugere organisasie den at vuur iederene of dut. Iej hebt de kreenk vuur Tweantse sproak, iej hebt Goaitsen, ik leazn van de wekke det dr n niej book is met richtlienn vuur Tweantse spelling (den-t al in t vuurtn zeg det nit iederene dr tevreadn met zal wean), mear de meeste leu weett aait nog wier nen oetzeundering in öar eegne plaatselike dialekt te veendn wat nit oonder de bestoande richtlienn vaalt, en wiest dee dan in zin geheel of en knooit mear wat an. In Riesn he'j nen hoop leu dee-t skriewt zo as Koarel van n Notoaris, en aandern skriewt t zo as ze t zegnt.

Ik deanke de'w wat mear op de vuurgroond mutn komn. Volk wat vakerder an en oawer Neersassies mutn loatn deankn. Leu oawertuugn det Neersassies köjern nit slim is en nit dom ;). Woolters 23:35, 4 mrt 2009 (CET)

Ik bin t ook mit Ni'jluuseger ains. As t op dizze menaaier deurgaait, blift der allend nog môr n aksent over. Man kin aigelks goud de generoatsies zain binnen t Grunnegs:

• Generoatsie 1900-1960
• Generoatsie 1950-1980
• Generoatsie 1980-nou

Bie t Oostfrais kin man dat ook heuren, môr doar gaait t logischerwies richten t Hoogduuts ien stee van t Nederlaands en zo zugt man dat t oet ainander gruit en dat man tegenswoordeg (en zeker ien toukomst) proaten kin van Nederlaands Leegsasksich en Duuts Leegsaksich. Aigelks dunkt t mie dat elke generoatsie (aaltieds al) aanders proat (het), dat dit nait wat is van dizze tied, môr dat de generoatsie van bv. 1850-1900 ook aander proat het en de generoatsie van 1820-1850 ook weer aanders, enz. Dat zugt man traauwens nait allend bie dialekten, môr ook de Hooghollaands proatenden pruiten aan t begun van de 20. aiw aans as nou. As man bv. noar t "kak" kiekt, dat wat man zulf as ABN beschaauwt, dat was vrouger baseerd op t "dialekt" van Leiden. Noudoags kin man nait meer sèggen dat t "kak"-Nederlaands oet n bepoalde streek vot komt. Man proat ien t Gooi, Wassenaar, Heemstede, Lochum, Domburg, enz. apmoal t zulfde. Lèstens vonden wie n braifke van mien opa zien mouder dij mien opa feliciteerde mit zien kommunie op "den 20en juni". Nog n veurbeeld, t Engels. Aan t ìnde van de 19. aiw was "thou art" hailmoal nait zo hail vrumd. Nou is t zo ollerwets as wat dat man t binoa as middelaivs beschaauwt (vergeliek mit t Nederlaandse "gij zijt").

Wat Woolters sègt, ien Grunnen is dat minder. Nou duurf ik ook oet mien kop even roegweg te sèggen dat volgens mie Tukkers stoller op heur regionoale identiteit binnen as man hier ien Grunnen. Bie os is man wel trots om Grunneger te wezen, môr aan aander kaant het man ook n minderweerdeghaidskomplex tegenover t westen van t laand en "riekere" luu ien/oet t westen van Nederlaand. Ook al sègt man dat man der niks mit te doun wil hebben, aigelks is man stiekem n bitje jaloers en doardeur ontstaait t dubbele zulfbeeld. Dit is aans nait nij. Ook aan t ìnd van de 19e aiw haar man dit gevuil.

Liek as oet dat onderzuikje van de kamroad van Woolters bliekt, is man over t aalgemain nait positief over t Grunnegs. Ook Grunnegers waiten dit en t dubbele gevuil gaait den ook op veur de toal. Man is trots dat man Grunnegs proat, môr t is minderweerdeg aan t "hoge" Nederlaands. Ik bin perseunlieks den ook tegen de term "plat" omdat dit de toal verlieken zol mit n "hoge" toal. Ien de tied van t ontstoan van de standerdtoalen was t den ook zo dat summege varieteiten zok verhegen tou "hoge toalen" (bv. t Hollaands en Broabants, t Turengs, t Boheems, t Toskoans, t Kastiljoans) en de overblievende toalen wuiren zain as "plat". Hierdeur kriegt man ook dat summege dingen dij bie os plat binnen en as lelk zain worden (zo as de Grunnegse t, dij n "h-" en n "s-klaank" der bie kombineert) ien aander toalen as hoog zain worden (zo as ien t Engels, de rieke Britten spreken "bet" oet as "[beths]"). Ook t ienslikken van de -e wordt ien Nederlaand zain as plat, môr ien t Duuts is t hail gewoon. t Is allend jammer dat de toalen zok zo ontwikkeld hebben as hoog en leeg, woardeur de lege toalen nou kwietgoan. Grönneger 1 12:59, 5 mrt 2009 (CET)

Det ze duur de joarn hen oaweral aanders beent goan köjern is gin niejs. En liek zo as in t Engels de beleafdheaidsvörm "Thou art" dr oet is ekömn, zo geet det deank ik ook met t hollaandse "u bent" gebuurn. Doar is de kultuur nit mear noar. In t Tweants besteet zelfs gin U-vorm. "U" was vuur n Börgemeaister, n domie en n notoaris, want dee hadn stoatus en konn gin plat verstoan, en dee tröf iej allene in situasies woer hollaands neudig was.

Oawer t algemeen beent Tukkers wal greuts op öarn ofkomst ja. Oaweriessel as plaatse van herkomst wörd hoaste nooit ezegd (allene a'j op vroagpapiern oewe proveensie in mutn vuln), mear iederene zegt aait direkt op de vroage woer o'j weg komt: "Ik kom oet Tweante". Det dr allene mear n akseant oawer blif, doar hoof t nit direkt op an te goan, mear det hef dr met te maakn of de oolde leu de jongerden nog nds leart, en a'w det imago weett te verbettern (dus de taalwil anwakkert. A'w volk weett te oawertuugn det det neudig is, wörd n neergaank van t NDS döanig of eremd. Mear det dr allene nog n akseant oawer blif, det kö'j vuural in de gröttere steadn vernemn. In Almelo kö'j oe met tweants hoaste nit mear redn. Ze doot doar nog wal slim van eeee en ooooo en ööö, mear echt plat verstoat ze nit. In Eanske, Hengel en Boarne is zelfs al ne grote groep dee at t "gooise kak" akseant oawer hebt enömn, of is dr in ekömn duur völle "import", zo azze vie det neumt.

Det meenderweardigheaidsgeveul leawt in Tweante net zo, mear ik deanke det dr rechtevoort ook n betn t geveul is van: vieleu hebt zo lange probeert um aksepteerd te wordn, en toch bliewt ze oons aait oetlachen, t hooft al nit mear. vieleu redt oons wal zoonder. t Is vuur bepoalde jongerden wal populair um plat te köjern (meesttieds woarkvolk), mear doar weelt völle aandern dan wier nit met ezeen wordn, en goat dan ook aanders köjern. Woolters 13:33, 5 mrt 2009 (CET)

Wat de beleefdhaidsvörm ien Grunnen aangaait, bie os is t júúst belaangriek dat man joe (of ie of jie) sègt. t Woord "doe" het (aigelks allend deur fonetiek) n negoatieve klaank. Aine mit doe aanspreken geft (even op zien studentikoos) "amicaliteit" aan. De titel van t laidje "hé doe" is den ook juust as grappeg maind.

t Dunkt mie dat dat echt goud meugelk is, de holden tegenover n toal te aandern. Zo as ik hierboven al zee, t verschiensel hoge en lege toalen gaait al trugge tot ien 15. aiw aan tou. t Zit dus al aivenlaank ienpropt dat ozze toalen leger binnen as t Hollaands. Zo wordt dat ook voak ien Grunnen zain. Onder jongluu wordt voak docht dat t Grunnegs allend veur de minder rieke, minder suksesvolle, minder nuvere luu is. Zo is t bieveurbeeld zo dat de maiste luu dij VWO doan hebben, gain Grunnegs proaten. Luu dij noa de middelboare schoul aan t waark goan binnen as bv. dakdekker, stroatenlegger, toenbaauwer, laandbaauwer, timmerman en dat soort waark, wel Grunnegs proaten. Doardeur wordt t Grunnegs ook zain as de toal veur luu mit legere oplaaiden. Dit is juust wat verandern mout, t Grunnegs (t Leegsaksisch ien zien hailen) mout akseptoabel worden veur elkenain, môr perbaaier dat môr ains te verandern. Dit is dunkt mie ook de rezen woarom t Twìnts ien steden as Aalmelo en Ìnskedee laanksoam vot gaait/goan is, t hogere nivo van onderricht dij man nemt. Grönneger 1 13:56, 5 mrt 2009 (CET)

In Almelo of Eanske hebt de leu niks gin heugerder opleaidige ehad as in plaatsn dr umhen (duur minne ervaring met almelo zol ik juust zegn: meender). Mear grote steadn trekt volk van boetn t NDS-gebeed an, dee at duur öare direktheaid (de's n kultuurverskil) earder in heugerder plaatsen komt, zik umhoge köjert, binn de bedriewe en zo aandern öare sproake oplegn köant. grote steadn trekt Investeerders, mear ook woarkzeukenden. doar is ne gröttere ofzetmarkt vuur bedriewe, en vuur woarkzeukenden mear kaans op ne bane. Ook is t zo det t volk in grote steadn mekoar meender op de vingers kik, en det trekt ook wier n bepoald slag volk an, dee at in kleaine döarpkes öaren gaank nit goan köant.

Leu dee at VWO hebt edoan komt meesttieds in bedriewe terechte woer at eköjerd mut wordn met volk det ne aandere sproake sprek. Logies dus det ze doarbie t NDS nit neudig hebt. Op sommige gebeedn (Rechtn bievuurbeeld) wor'j slim of ereknd op oewe sproake en oew vuurkomn. n Te goodkoop haleuzie kan al zorgn de'j nen opdracht nit kriegnt. Dus NDS köjern is dan helemoal oet den boze. Doarumme zol t mooi wean a'w op al dee gebeedn oonze eegne variaant konn gebroekn in t NDS. Dreumt eawn met mie met: nen kearl van de polietsie den at oe ansprek: "Jongkearl, wat heb iej in t zinne?" of "wo'j eawn bloazn?". Of n reklamebröd van VVN an de kaantn van de weg: Töwken umme! Doar kö'j met in t hoes komn! Of nen rechter den t zeg: vieleu komt dr tookn wekke deenksdag um half viewe op terugge. Ik wete wal det det wal ineens heel slim alns-umvatnd is, mear zo zol t mutn. Allene zo blif t behooldn. --Woolters 131.211.199.205 15:58, 5 mrt 2009 (CET)

Hou wordt aigelks mit de regionoale toalen ien Spanje? Binnen toalen as t Galizjoans, Leonees, Aragonees, Baskisch en Kataloans ook op heur retoer? Of binnen dij nog veul leventeger as bie os?

Baskisch en Katalaans bint neet op retoer. De talen bint consolideerd en de meerheid van de Basken en Katalanen is ook veur de onafhangigheid van Spanie. Leonees, Asturiaans en Aragonees hebt een status, de to verglieken is mit Nedersakisch (op retoer). Galiziaans is een specielle saak. Een kaart is hier to seen. Dat is op retoer in de stad, maar neet op dat platteland. Problem veur dat Galiziaans is, dat se selfs neet weten, wat se wesen willt: Galiziaans, Spaans of Portugees.

Ik bin perseunlieks den ook tegen de term "plat" omdat dit de toal verlieken zol mit n "hoge" toal.

"plat" betekent "good to verstaan", "ons taal", "normale taal" en steet tegen de "hoge" taal, de "hoogvaardig" is. --::Slomox:: >< 18:10, 5 mrt 2009 (CET)

Veur een paar dagen las ik in ien van de gratis kraanties in Medrid det in Barcelona, de heufdstad van 't Kattelaanse taalgebied, 't Kattelaans now wal een beetien op zien retour zol wèden ten opzichte van 't Spaans. Now muj bedèenken det 't Kattelaans waorskienlijk van alle spraoken zonder natie de miest fanatieke steun van bevolking en lokale oaverheid hef. Alle dagen klaagt ze d'r in de media oaver det de Kattelanen heur spraoke zo agressief beskaarmt mit positief discriminerende wetgeving, det d'r de Spaanstaligen in Kattelonië onder te lieden hebt. (Mar netuurlijk hebt 't de fascisten daor naor emeuken, deur expres daorumme massaal Spaanstalige arbeiders naor Kattelonië te laoten verhuzen.)

De moraal, dunkt mi'j: zölfs de allerstarkste spraoken zonder natie hebt 't slim zwaor tègenaover de taal daoras de macht van 't geld achter stiet. Ni'jluuseger 18:48, 6 mrt 2009 (CET)

participium perfectum Latiense leenwoorden

Bi jo gift dat ja bakken/bakkt un ebakken/ebakkt as participium perfectum veur bakken. Segt ji den ook erestaureerd of restaureerd, also mit e of geen, bie Latiense leenwoorden? --::Slomox:: >< 19:53, 4 mrt 2009 (CET)

Erestaureerd. Mar mangs kan det niet, beveurbield eïnteresseerd kan gien mèense oaver de tonge kriegen. Dan gebruukt ze in de e-kontreien ge-, geïnteresseerd dus, netuurlijk umdet det Hollaandser is.

Ik geleuve aans det ze ge- mit zokke woorden ok vake gebruukt in de streken waor 't aanders zonder det prefix is, ok weer umdet partie d'rvan dure woorden bint die mit 't Hollaand geassocieerd wördt. Ni'jluuseger 23:04, 4 mrt 2009 (CET)

Nee, in Tweante zegnt ze Det hef mie aait al interesseerd. Zelfs in West-Tweante, woer at ze aanders aait nen -e dr vuur plakt, loatt ze um dan vort. Den -g smaakt doar gewoon nit lekker :) Woolters 23:40, 4 mrt 2009 (CET)

Bie ons is 't dat hef mien altied al intresseerd (mar ik schrieve de -e wè, want soms heu-j 't dan weer wè). Mar ampart is da-j in ongedaonmaken dan weer een g heuren i.p.v. on-edaonmaken. Sεrvιεи | Overleg » 12:40, 5 mrt 2009 (CET)

Bie os zol "dat het mie aaltieds al interesseerd" wel kinnen, môr der zit n tintje aan dat t nait hailmoal goud klinkt. Doarom vervangen wie t laiver deur "dat het mie aaltieds al interesseern doan". Dit vervangen gaait traauwens automoatisch. Grönneger 1 13:03, 5 mrt 2009 (CET)

En vieleu zegnt ook geboorn (ook in Eanter, dus nit allene Riesn). Miskien is det van t hollaands of Duuts oawer enömn. Wo geet det in aandere variaantn van t NDS? Doo'j det beskriewn, zo as op de wearld ekömn of zo?

Ongedoanmaken lik mie ne direkte ummezetting van ongedaan maken. Zol det nit better terugge dreein of wierumme zetn wordn? Woolters 13:48, 5 mrt 2009 (CET)

Bie os is t ook gewoon "geboren worden". Hail plat wil man ook nog wel ais sèggen "boren worden", môr dat wordt tegenswoordeg den weer zain as "te plat". As man t hier over "ongedaan maken" het, kriegt man al gaauw de reaksie "wat proatst ja netjes/moeilek". Ain direkte term het man der hier nait veur, môr ien t woordenbouk zel wel wat stoan as "weeromzetten" joa. Man zol eerder sèggen "ik du/dou t wel even opnij (of foutief "overnij")". Grönneger 1 14:06, 5 mrt 2009 (CET)

Bie de ginnerasie van 1900-1960 mu-k toch wè goed de oren spitsen. Vanof 1960 he-k daor gien las meer van. Sεrvιεи | Overleg » 16:39, 7 mrt 2009 (CET)

In t Achterhooks zo'j zeggn:

• Ik heb nen stoeten ebakken
• Dat hef mi-j altied al interesseerd
• De karke is (e)restaureerd
• Der is nen kleinen geboorn

En ik bun t met Woolters eens da'k "ongedaan maken" as "ongedoan maakn" zol vertaaln, moar dat klunk nog steeds as Hollands in t plat vertaald. Nen native Achterhooks sprekker zol dat neet gebroeken, den zol iets zeggen as: Dat he'k weerumme dreajt Droadnaegel 01:49, 8 mrt 2009 (CET)

Wat nou

Hierboven hebben wie konkludeern kinnen dat en hou of ozze dialekten op heur retoer binnen. Nou is de vroag, wat kinnen wie hier nou aan/tegen doun. Wie binnen nou bezeg mit t omschrieven en vaastlèggen van de toal, môr hou kinnen wie nou de holden tegenover t Leegsaksisch aandern. Hou kinnen wie der veur zörgen dat de Leegduutse varianten blieven. Doutzen Kroes is n kampanje begonnen "Praat mar Frysk", omrezen t Frais presies t zulfde probleem het as ozze toalen (môr den wel net even wat minder). Den der binnen ook waineg Fraizen dij woorden as "sprutsen", "beskôge", "betsjûtting", enz. ien doagelkse sitewoatsies broeken.

Bie mien studie hebben wie t had over

• Kennis - wait man wel genog van zien aigen toal?
  • Oet mien heufd is t antwoord hierop "nee". Man wait voak nait dat bieveurbeeld t Grunnegs dail is van t Leegsaksisch en dat der nog meer varianten bestoan, dat de varianten over de grìns staark verwant binnen, enz.
• Vaardigheden - kin man zien toal proaten?
  • Joa. Man kin t nou nog proaten, dus wie mouten nou ien aksie kommen. Veuraal de olle varianten willen wie ien leven holden en dij bestoan nou nog, man kin t nou nog heuren.
• Gedrag - proat man zien ook doadzinneg?
  • Joa. Liek as hierboven.
• Attitude - Hou staait man tegenover zien aigen toal?
  • Zowel goud as slècht. Man is trots dat er n aigen toal het, môr vuilt zok minderweerdeg tegenover t "hoge" Hollaands.

As man dit bekiekt, mout veuraal de kennes over de toal(en) vergroot worden en de holden tegenover de toal. t Dunkt mie dat de holden veraanderd worden kin deur de verhogen van de kennes. Ook de media hebben doar n grote rol ien. Zo sègt man over n "natie" dat nationalisme kreeerd wordt deur propaganda. As man historisch kiekt, klopt dit ook, omdat vrouger ales oet veul klaindere laandjes beston dij zok veraind hebben en deur propaganda (media: "wij zijn Nederlanders!", "trots op uw vaderland!") binnen de verschaaidene bevolkens bie nkander kommen. Bie de Fraizen is dat ook zo. Hou meer man op tv heurt of op internet leest dat Fraislaand aanders is as de rest van Nederlaand, de trotser man wordt op zien aigen identiteit.

n Gouie menaaier om dit probleem aan te pakken is dus bieveurbeeld deur man trotser te môken deur (via de media) meer kennes te geven over hou mooi en hou apaart ozze toalen binnen. Môr den komt der nog n probleem. Houveul wait de waitenschop van ozze toalen? Dat is heloas ook nait veul. Dus messchain mout der eerst meer onderzuik kommen en den de kennes dij den ontstaait over te brengen. Hieraan kinnen wie ook n bitje hèlpen, noamelk deur lutje onderzuikjes te doun zo as wie ook doan hebben over t Westfeels. Doarnoast kinnen wie ook hèlpen deur kennes over te brengen (doul 1 van wikipedia). Grönneger 1 15:37, 5 mrt 2009 (CET)

Mooi stukn van helligen hendrik hieroawer: http://www.helligenhendrik.nl/index.php?pagina=column&id=7. --Woolters

Dat kennen wie bie os (nog) nait, dat der woorden of oetdrokkens as TE ollerwets zain worden. t Geft wel woorden dij ollerwets binnen, môr as man dij broekt den vindt elkenain dat juust mooi. Grönneger 1 18:46, 5 mrt 2009 (CET)

Imagoverbètering first and foremost, zo'k mienen. Partie lu mient det erkennige onder 't Haandvest veur minderheidstalen niet veule uuthaalt, mar mit zokke gestes begunt temiensen de media te praoten oaver 't ' officieel erkende Nedersaksisch ', en daor wördt de lu dan weer greuts op.

Puur in de cultuur hew now al een tiedlaank - de leste decennia maj wal zeggen - een positieve gruui, mit meer en meer Nedersaksisch, en ok aal diverser (romans, hiphop, tillevisiepregramma's). Daor kuw deurgaon zoaw 't now doet.

Aandere initiatieven, die as niet per se cultureel bint, zoas de meugelijkheid umme Twèents of Drèents te praoten an de balie van gemientehuzen, die faciliteert de mèensen die as now nog plat praot: veural oldere lu en arbeiders dus. Mar det is nog wat aans as veur mekare kriegen, det ok de jongere ginneraoties weer fersoenlijk Nedersaksisch gaot gebruken, waor now 't Nederlaands slim an terrein wint.

Ik geleuve det 't Nedersaksisch as algemiene ummegaanksspraoke niet tègen 't Nederlaands kan opboksen. Zeker mit de diverse populatie die aw now in oeze kontreien hebt: Hollaanders, zuderlingen, volk uut aandere laanden, oorsterlingen die van mekare mient det ze mekaars dialect niet begriepen zolden, ginneraoties verwesterde oosterlingen die al gien Nedersaksisch meer kunt en aans vake ok gien oostelijk accent meer hebt. Oeze spraoke zal in een bename cultureel huukien blieven. Ni'jluuseger 19:08, 6 mrt 2009 (CET)

Gebruuk van Engelse woorden

Huj daor bi-k weer. Disse keer wi-k van julen weten wa-j vienen van 't gebruuk van Engelse woorden zoas: browser, e-mail, server, link, upload, download. Veur 'link' he-w 't algemeen bekende woord verwiezing al (wonnen oek gebruuk deur verschillende orgenisasies)... mar veur de aandere he-w nog neet ech woorden.

• Browser = webblaojeraar, webverkenner, webkieker, netkieker, netlezer (de leste twee vanuut 't Platduuts en 't Noors), webnavigator (vanuut 't Spaans), webzeuker.
• Downloaden = oflaojen/ofla(o)den, neerlaojen/neerla(o)den of Stellingwarfs: daelelaeden.
• server = diensenbron of gewoon server.
• e-mail = e-pos, netpos, netbreef.
• upload = oplaojen/opla(o)den

Nog wat aanders? Sεrvιεи | Overleg » 13:50, 12 mrt 2009 (CET)

Browser: webkieker of -leazer, webveanster

Downloaden: binnhaaln, of aanders neerlaadn.

Server: hooldt t mear gewoon op server, det is echt n deenk woer at de leek nit völle met te maakn hef (natuurlik wal in t gebroek, mear zelf hoo'w dr nit völle oawer te weetn)

e-mail: netpos(t) veend ik nen mooin.

uploaden:: oplaadn, hoge laadn, (dr) bie doon, (dr) op zetn.

wat aandern nog:

Delete: vortdoon, vortsmietn

File: bestaand (archief as in t Noorsk)

Folder: lik nog wal zovölle op t Tweantse voolder, kan ducht mie gewoon zo bliewn.

131.211.199.194 14:14, 12 mrt 2009 (CET) -Woolters

• Browser = webkieker, webgloeper vin ik de mooisten
• Downloaden = ophaaln, binnhaaln
• Uploaden = opstuurn, der hen stuurn, der bi'j zettn (Woolters der bi'j doon kan in t Achterhooks heel wat anders betekenn: i'j doot de bolle bi'j de beeste, of n hengst bi'j de merrie, en a-t owwen kammeroad an ow vrög of i-j um der nog bi-j hebt edoan, wil e wetten hoo-t met owwe bedprestaties geet.)

e-mail: netpos(t)

Server t lukt mi'j neet um hier ne beheurleke vertaling veur te vinden

Folder: dan mo'k denken an ne reklamefolder of zo. Map of klapper of zoiets zo'k denkn.

Droadnaegel 01:20, 14 mrt 2009 (CET)

Hehe, ik snap um heur. Vieleu zegnt dan: he'j um nog te pakn ehad, of he'j um nog egrepn? n Meuistn veend ik nog aait: smearig begätjen! Begätjen beteeknt feailik eenn aaklig ofhouwn, mear de leste tied is t noar de skunnige kaante veraanderd. Eenn stewig de binnkamer sauzn...

Gloepn is bie oons dan wier n betn negatief, in de liene van stoarn, en a'j ene angloepn doot, dan zeuk iej miskien wal verskel/houwerieje. 213.148.243.41 01:36, 14 mrt 2009 (CET) - Woolters

Gloepn is bi'j ons inderdoad ok wal n (betjen) negatief, nen gloeperd is n betjen nen achterbaksen stiekemerd ( moar in t old-Grols betekent t ok n ei, ok wal lausjen eneumd). En veur he'j um nog egreppen zo'j ok können zeggn: he'j der nog ene dale etrokken? :-; Droadnaegel 01:46, 14 mrt 2009 (CET)

Zelf vie-k webkieker of webgloeper(d) 't mooist, mar ik denke dat webkieker 't best angeef wat 't noen eigenlijks dut. 't Zol mooi ween a-w hier uut gezamelijk uut kunnen koemen, dan ku-w de risseltaoten verwarken in de systeemteksen. Sεrvιεи | Overleg » 19:36, 29 mrt 2009 (CEST)

Dan deank ik de'j t op webkieker mutn hooldn, want gloeperd kleenkt negatief. Mear is t an oons as Wiki um doar nieje wöarde vuur te verzinn? Gewoon as geïnteresseerdn wal, mear um nieje dinge oet te brengn, doar is wikipedia nit vuur. --Woolters