Kasteel
Een kasteel (ook wal burcht of slot enuumd) is ne verstarkte wonning.
Kastelen raakten in de Middeleeuwen in Europa in gebruuk. Eerst beston de verstarking allene uut holten palissades, later wodden stenen muren ebruukt.
Een kasteel kon ne verstarkte boerderi-je wean of een speciaal ebouwde konstruktie um in tieden van gevoar hen te vluchten.
Met de uutvinding van het buskruut en artillerie verleuren kastelen eure militaire beduding. Ze woddden vaak um-ebouwd tot deftige huze, woar het woongenot völle belangrieker was. Later wodden woonhuzen van edelen als noamaakkasteel ebouwd, alsof het ooit verstarkte burchten ewest waren. Bij sommige kastelen is de militaire betekenis uutendelek helemoal verdwenen.
In den Achterhoek stoat van oldsheer völle kastelen: in de vroggere gemeente Vorden allene al achte. Vorden wödt dan ok wal het 'achtkastelendarp' enuumd. Eén van de oldste en nog zo good as in olde stoat verkerende kastelen van Nederland is Huus Bargh in 's-Heerenbarg.
Een 'havezate' was in de Graofschap Zutfent, Oaveriessel en Drenthe een burcht mit bewonners die speciaole rechten hadden. Hier bunt d'r nog völle van. In Drenthe is d'r allennig een kasteel in Koevern. De toren op de Drèentse vlagge stiet symbool veur dit kasteel.
Nedersaksisch
[bewark | bronkode bewarken]- Drèents: kasteel, kasteil, kastiel, kesteel, kestiel
- Grunnegs: kestail, slöt(te)
- Stellingwarfs: kesteel