Jamaika

	Jamaica
Vlagge van Jamaika	Woapn van Jamaika
	; Kaarte van Jamaika
	Informasie
Sproaken	Engels
Heufdstad	Kingston
Regeringsvörm	Parlementaire monarchie
Geleuf	Protestantisme 61%
	Laand en inwonners
Oppervlakte; - Water	10.991 km² ; 1,5%
Inwonners; - Dichtheid	2.660.723 (2005) ; 242,1 inw./km²
Koordinaten	18° 9′ N, 77° 18′ W
	Oaverig
Volksleed	Jamaica, Land We Love
Munteenheid	Jamaikaansn dollar (JMD)
Tiedzone	−5
Nasjonalen feestdag	1n moandag in augustus
Web \| Kode \| Tel.	.jm \| JMC \| 876

Jamaika is n eilaand van de Grote Antiln. t Is 240 km laank en 85 km breed. De heuwdstad en grötste stad is Kingston. t Lig ongevear 150 kilometer op t zuudn van Kuba en t westn van t eilaand Hispanjola. De eerste inwonners, de Taíno, neumn t Xaymaca, wat "Laand van Watervaln" of "Laand van Hoolt en Water" beteeknt. t Was eerst n ekolonie van de spanjaardn, dee as t Santiago neumdn. Later wör t duur de Engelsn in enömn en umedeupt tot Jamaica.

t Laand is vuural bekeand as muzieklaand en thoeslaand van t rastafarianismegeleuf, mer det leste is feaitelik mer een klein deel van de bevolking. De Jamaikaann veundn vief muziekstieln oet: mento, ska, rocksteady, reggae en dancehall. In de grote plaatsen langs de kuste is t laand geleefd bie toeristen, dee dr meestal hengoat vuur de grote hotels en paradieselike umgewing. Jamaika hef te maakn met grote umkoopboarheid en hoge kriminaliteat.

In 1962 wör t laand onofhaankelik van Groot Brittanje, woernoa as völle Jamaikaann t eilaand verleutn en zik oawer de hele wearld verspreaidn. De grötste groepn Jamaikaann boetn Jamaika zitt rechtevoort in Engelaand, de Verenigde Stoaten en Kanada.

Geschiedenis

De eerste inwonners, de Arawak of Taíno, kwamn tusken ongevear 4000 en 1000 v. Chr. vanoet Zuud-Amerika noar t eilaand. Sommigen zegnt at dit volk volledig is oetestörven noa kontakt met de Europeaann, aandern zegnt dat dr n antal oawer ebleewn zeent. Dr is in ieder geval rellatief völle kultuur van dit volk oawer ebleewn. Dit is te moarkn an tiepies Jamaikaans etn, bepoalde wöarde in sommige dialektn, alternatieve geneesmiddeln en de keunst wat non grootndeels in Britse musea te veendn is. De Spanjaardn leadn beslag op t eilaand, toew Kolumbus dr vuur t eerst an wal köm in 1494. Columbus gebreuk t as persoonlik laandgood vuur zikzelf en zinne familie. De heuwdstad was Spanish Town.

n Britsen admiraal William Penn en Genneraal Venables vereuwerdn t 1655. Ze braandn t grötste deel van Spanish Town plat en stichtn öar eegne heuwdstad: Kingston. In de volgende 200 joar wör Jamaika eene van 's wearlds grötste suukereksporteurs. Doarvuur warn völle slaawn neudig. Toew doar ook n tekort van was, haaldn ze de woarkleu oet China en India. Disse bevolkingsgroepn zeent rechtevoort nog aaltied stoark op t eilaand verteegnwoordigd.

An t begin van n 19den eeuw warn de Britn zo van öare slaawn ofhaankelik, dat dr op Jamaika vuur iedern blaankn 20 zwartn teegnoawer steundn. Doarduur was dr aaltied dreiging van opstaand. Noa n aantal opstaandn wör Slaaweriej dr in 1834 offisjeelachterhen edoan.

In 1958 wör Jamaika ne proveensie van de West-Indiese Federasie. In 1962 wör t helemoal onofhaankelik.

De eerste 10 joar noa de onofhaankelikhaaid wör dr völle in toerisme en bauxiet/alluminium investeerd, wat zorgen vuur n vuuroetgaank van de ekonomie. De konservatieve regearing dee good woark. Noa t insteln van ne nieje regearnde partieje gung t gaauw boargofwearts, zodat t laand al gaauw hoge skooldn en leningn har. Dissen neargaank zatn duur tot in de joarn '80 en wör verstoarkt duur t sloetn van n aantal belangrieke alluminium-mienn.

Geografie

Jamaika is t doarde grötste eilaand in de Kariebn. In t binnlaand he'j de Blaauwe Boargn. t Hele kustgebeed roondum t eilaand is nen smaln strook leeglaand. De meeste grote plaatsn lignt an de kuste. De grötste plaatsn zeent Kingston, Portmore, Spanish Town, Mandeville, Ocho Rios, Port Antonio en Montego Bay.

Jamaika hef n tropies klimaat, met hoge temperatuurn en vochtige loch. Sommige binnlaandse deeln hebt n wat gematigder klimaat.

Volk

n Jamaikaansn bevolking besteet oet

Afrikaanzwartn 90,9%
Mulatto's 7,3%
Oost-Indiërs 2,31%
Blaankn 0,2%
Sjineezn 0,2%

De leste 40 joar zeent dr honderddoezenden Jamaikaann emigreerd noar Engelaand, Verenigde Stoatn en Kanada. Kanada hef n spesjaal gastarbeidersprojekt vuur leu oet Jamaika. t Oonderwies geet in t Engels, mear t Jamaikaans Kreool wordt in daagliks leawn esprökn. De meeste Jamaikaann sprekt beaide, ofhaankelik van de sosjale omstandigheedn. Brits Engels hef t meeste invlood op t Jamaikaans Patois, mear dr zeent ook dudelike indrukn van verskeaidene Afrikaanse sproakn, Spaans, Fraans, Arabies, Indies en Chinees.

Volgens CIA-oonderzoek is 65,3% van n Jamaikaansn bevolking is Protestaants Kristelik. n Grötsten nit-Kristelikn groep is t Rastafarianisme. Aandere geleuwn zeent oondere aandere Boeddhisme, Islam en Jödndom.

Sproake

De offisjele sproake van Jamaika is Engels. De inwonners kuiert skoonwal ne stoark oontwikkelde eegne kreoolsproake, wat ze Jamaikaans Patois neumt. Dit is ne mengvörm van Engelse wöarde met oonderliggende sproakstruktuurn van heuwdzakelik West-Afrikaanse sproakn.

Regearing

Jamaika is ne parlementeare demokrasie en ne konstitusjonele monarchie, woerbie't de keuniginne verteegnswoordigd wörd duur nen Goeverneur-Genneraal. t Stoatsheuwd is Keunigin Elizabeth II, den't de offisjele titel "Keuniginne van Jamaika" gebrok at he noar t laand keump, of oawerzees wat oet naam van t laand mut doon. De Goeverneur-Genneraal wörd an eweezn duur de Minister-Presideant en t hele Kabinet, en an enömn duur de keuniginne. Alle leedn van t Kabinet wordt an eweezn duur de Goeverneur-Genneraal op advies van n Minister-Presideant. De keuniginne en n Goeverneur-Genneraal doot vuural seremoniële dinge, nöast at ze nog de macht hebt um de Minister-Presideant of t Parlemeant dr achterhen te doon.

Keunst en kultuur

Jamaika hef ne rieke muziekkultuur en is wearldwied bekeand. De muziekstieln reggae, ska, rocksteady, dub, mento en rechtevoort ragga en dancehall komt allemoal van Jamaika's springleawndige muziekkultuur. n Internasjonaal bekeandn artiest Bob Marley is geboorn op Jamaika, mear ook aandere internasjonaal bekeande artieste, zo as Peter Tosh, Bunny Wailer, Jimmy Cliff, Desmond Dekker, Beenie Man, Bounty Killer, Shabba Ranks, Sean Paul en Shaggy. Aandere bekeande muziekgroepn zeent oonder mear Inner Circle, Black Uhuru, Israel Vibration, Morgan Heritage en Third World.

De stiel Jungle is duur Jamaikaann in Londen oeteveundn en hiphop hef zin bestoan vuur n groot deel te daankn an n Jamaikaansn gemeenskop in New York.

Commons: Jamaika - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.

Disse bladziede is eskreewn in t Riesns