Scheuper

Schaopskudde op de Archemerbarg in de buurte van Lemele

Een scheuper is der iene die een kudde schaopen hoedt, vake mit behulp van ien of meedere bordercollies umme de kudde te leiden en de juuste kaante uut te kriegen.

't Hoeden van schaopen was van oorsprong een rendaobele meniere umme wat te doen mit weust laand, det wieder veur mèensen niet slim bruukber was. In vrogger tieden bestunden schaopskuddes uut schaopen van verscheiden eigenaren. 's Nachts verbleven de schaopen in een as potstal uutevoerde schaopskooi. Zo wördden köstbere mes verzameld, die as ze mit de tied uutstreiden aover de essen.

Vandage de dag wördt der in Nederlaand schaopskuddes ehoed um heide en aander plaantenspul te beheren. Veural in de pervincie Drenthe, waor veule heide is, bint nog scheupers te vienden. Rendaobel is 't op dizze wieze holden van schaopen niet meer; scheupers bint vake in dienst van een instelling veur laandschopsbeheer.

In de schrieverije in 't Drèents, en de beschouwing daorvan, wördt de feguur van de scheuper nog wal ies metaforisch gebruukt. In 2003 kwaamp literator Rouke Broersma mit Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003 (Het Drentse Boek).^[1] 't Aandere jaor verscheen onder redactie van Martin Koster Strèupers van de taol: 25 jaor Roet (Het Drentse Boek). Waor veur Broersma een scheuper van de (Drèentse) taal iene is die de taal hoedt, bescharmt en veuruuthelpt, gebruukt Koster de scheuper as symbool veur oldmoedse schrieverije die niks mut hebben van neie tendensen.^[2]

Rifferenties

↑ Rouke Broersma (red.) (2003), Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003, Zuudwolde: Het Stichting Drentse Boek (tweede, bijewarkte drok 2011)
↑ Martin Koster (2004), Strèupers van de taol: 25 jaor Roet, Zuudwolde: Het Drentse Boek. "Roet bestiet 25 jaor. En daor mut een bloemlezing van komen. Zodat volk dat niet van begun of an abonnee ewest hef zien kan dat hij (m/v) hum mishad hef. En ok de generaoties nao oens gewaar worden zult dat der behalve siep, schaop en schèuper en de onvermijdelijke hunebedden ok literair leven in Drenthe bestaon hef." (blz. 6)

Dit artikel is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.

[1] Rouke Broersma (red.) (2003), Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003, Zuudwolde: Het Stichting Drentse Boek (tweede, bijewarkte drok 2011)

[2] Martin Koster (2004), Strèupers van de taol: 25 jaor Roet, Zuudwolde: Het Drentse Boek. "Roet bestiet 25 jaor. En daor mut een bloemlezing van komen. Zodat volk dat niet van begun of an abonnee ewest hef zien kan dat hij (m/v) hum mishad hef. En ok de generaoties nao oens gewaar worden zult dat der behalve siep, schaop en schèuper en de onvermijdelijke hunebedden ok literair leven in Drenthe bestaon hef." (blz. 6)

[1]

[2]