Zekerheadsdeenst
Nen zekerheadsdeenst is een waark bie de oawerhead wat (mangs hemelik) informasie bie mekaander gaddert um et laand te verdeadigen. Dit kan binnen et laand zelf wean (vealigheadsdeenst), mer ook oawer vear (inlichtingendeenst). Nen zekerheadsdeenst probeert informasie bie mekaander te kriegen oawer terrorisme, ofsplitsingsgroeperingen, of allens wat et dagelikse laandsbesteur ontregelen kan. Dit köant ze oonder mear doon duur gesprekken of te lusteren, internetverkeer bie te hoolden, dokumeanten oawer ne nemmen of beeldopnames te maken.
Allens wat een aander laand dut an bievuurbeeld gröai en oontwikkeling van öar leager, kan as ne bedreaging vuur et egen laand zeen wörden. Nen inlichtingendeenst probeert van aandere laanden bie te hoolden wat ze as meugelike bedreaging vuur et egene laand doot. Ene van de wiezes woerop as det kan is as 'ageanten' van nen zekerheadsdeenst (mangs verkeerd 'spionnen' neumd) ne plaatse in ne regearing of een leager probeert te kriegen van woer as ze völle metkriegt oawer de plannen van een laand, of dit makkelik oflusteren en duurspöllen köant.
Umdet et in de wearld kommen van disse geveulige of belangrieke informasie een laand skade kan brengen, probeert nen zekerheadsdeenst disse spionage tegen te goan. Um spionage van aandere laanden tegen te goan, mut ne zekerheadsdeenst dus mangs zelf spioneren. Dit wörd dan kontraspionage neumd.
Bekeande zekerheadsdeenste
[bewark | bronkode bewarken]de Nederlaandse zekerheadsdeenst het de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD). Bekeande internasjonale zekerheadsdeenste zeent de Amerikaanse Central Intelligence Agency (CIA), de Britse Military Intelligence Section 5 (MI5) en de MI6 en de Israëliese Mossad.