Vesuvius

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Uutsicht up Napels, med up den achtergrund links den Somma-krater en den top van Vesuvius rechts.

De Vesuvius is nen aktiven vulkaan by de italiaanske stad Napels. Et is nen typisken stratovulkaan, med nen stik uploupenden barg van 1281 meter houge, upebouwd uut verskillende lågen van vrogere uutbörstingen. Hee ligt in de krater van nen ölderen en noch gröäteren vulkaan: de Summa, den as sou'n 18.300 jår terügge vöär et lätste med geweld uut mekander pleyrden. Seyd 1993 is den vulkaan en et ümliggende gebeed beskarmd as Nationaal Park Vesuvius.

De Vesuvius börstet regelmåtig uut, meysttyds med sou'n 50 jår dertüsken, mär vöärloupig vöär et lätst in 1944. Et bekendst is de Vesuvius skounwal vanweage den uutbörsting van et jår 79 n.K. De domålige städen Pompeii, Oplontis en Herkulaneum wör der kumpleet döär verrasked en verwoosted.

Ümdat Napels der sou kort upligt, wördt de Vesuvius as eyne van de gevöärlikste vulkanen van de wearld eseen. As hee uutbörstet, müttet de ungeväär 600.000 direkte ümwoanenden sou rap möägelik vord seen te kummen.

Mytology[bewark | bronkode bewarken]

Den Vesuvius kümt vöär in vöäle literatuur en historiske beskryvingen. Dårmed is et eyne van de bekendste en meyst beskreavene vulkanen up de wearld. In de romeinske tyd skreaven der de lüde goddelike krachten an to. Müürskilderingen van Pompeii steyt de Vesuvius ouk by up. In de romeinske mytology wör emeynd dat den god Herkules der woanden, al is et neet düdelik of dår ouk de stad Herkulaneum når enöömd is.