Tukker

Tekkening oet 1770 van skotse vrouwleu dee met de veut tukken doot, oonder et zingen van waulking songs

Tukker is nen bienaam veur nen inwonner van Tweante, mer ok nen völveurkommenden achternaam in dizze strek. Wieder is et de bienaam veur nen spöller of anhanger van de Tweantse vootbalklub FC Tweante.

Woordherkomst

Oawer 'n oorsproonk van de naam Tukker is völ te doon. Wat meant dat et ofstaamp van de plaatselike Nedersaksische naam veur de kneu, een vöggelke oet de veenkenfamilie. Aanderen meant dat et voortkeump oet ne volksbeskrieving van de Tweantse leu. Dee zollen völ met de haanden in 'n boksentuk lopen (in vrogger tieden een tekken van onbenulligheed), al is ook dizze verkloaring nich heel annemmelik; dat doot ze aanderwoar ok wa, en ok in aandere dialekten keump et woord boksentuk wa veur.

In zien oaldjoarsconference van 2015 bewearen Herman Finkers dat et Domme Heikneuter zol beduden, al leaweren hee doarveur wieders gen bewies.

Verkloaring oet de textiel

Ne aandere verkloaring kan veunden worden in de textiel. Umdat de achternaam 'Tukker' of 'Tukkers' in Tweante vaak veurkeump, is et annemmelik dat et ne beroopsbeskriewing is, net as de achternamen Bakker en Mulder. Nen tukker was enen den skoapenwol skoonmaken en verdikken deu, deur et in een mengsel van heet water, mieg, zeep en vollerzaand te weken en der verdan op te hauwen of stampen. Doardeur haken de wolvezzels strakker in mekaar en wör der vilt van maakt. Zodöanig kan Tukken ok as onomatopee zeen worden: ne klanknoabootsing van et tokken op 'n stof. Ook in bieveurbeeld et Engels en Skots kent ze et woord as tucking, nöast et gebroekelikere fulling en walking of waulking. Deur de industriële revolutie wör dat weark automatiseerd en was et beroop nich meer neudig. Et woord vollen kreeg de oawerhaand en bleef bewoard in 'n naam veur de nieje machine dee der veur broekt wör: de vol- of voldersmöl.

Nedersaksisch

Et woord Tukker wör liektrökken met de vermeende hang noar kalmte van de Twentenaar. In G. B. Vloedbeld zien bekende weark Mans Kapbaarg zeit de heuvdkarakters vaak teggen mekaar: "Tukkert ees eawen". Doarmet bedoolt ze dan 'kalm an doon' of 'eaven de tied nemmen'. Rechtevoort wördt et woord tukkeren noch wa broekt um heandig veuren of een ritke veur et plezeer met an te duden.