Sunte-Marten (feest)
Sunte-Marten is de naomsdag van Sunte-Marten, die evierd wordt op 11 november. De dag wordt in Nederland evierd in onder aandere Limburg, Noord-Holland, Grunningen, Oaveriessel, Utrecht, Zuud-Holland, Zeeland en Gelderland (mar inmiddels ok in de rest van 't land). In België wordt 't feest evierd in West-Vlaonderen en de streek rond Aalst.
Lampionnenoptocht[bewark | bronkode bewarken]
De kinder holdt een lampionnenoptocht en gaot van huus naor huus um der een lied te zingen en met snoep, fruit of geld beloond te worden. Een uut-eholde voederbiet met daorin n'n keers dient vaak as lampion.
Sunte-Marten-liedjes[bewark | bronkode bewarken]
De liedjes verschilt arg van streek tot streek.
Achterhooks[bewark | bronkode bewarken]
- Vandaag is 't Sunte Marten en morgen Sunte Kruk.
- Wi'j hebt nog goeie harten wi'j sloat ze stuk veur stuk.
- Hölleken op een tölleken, Sunte Martens kölleken.
- Geef wat, hol wat, geef den armen Thomas wat.
- ‘k kwam eens bij een rijke man, den zovele geven kan,
- gevend zal hij leven, Zalig zal hij sterven,
- de hemel zal hij erven, God zal hem belonen met honderddoezend kronen.
- Met honderddoezend rökskes an.
- En doar kump Sunte Marten an.
Drèents[bewark | bronkode bewarken]
- Sunt-Meerten, Sunt-Meerten.
- De koeien hebben steerten,
- de maagies die hebt rokkies an.
- Daor komp Sunt-Martines an.
Een aander liedtien:
- Sunt Martinus Bisschop
- met zien hoge hoed op
- met zien lange slipjas an
- daor kump Sint Martinus an
- Gef mij een appel of een peer
- dan kump wij het hiele jaor niet weer
- Het hiele jaor dat duurt zo lang
- as mien lichien braanden kan
Graofschopper plat[bewark | bronkode bewarken]
- Sunnermatmans veugeltien,
- met dat rood rood keugeltien,
- met dat rood rood rökkien an,
- daor koump Sunnermatman an.
- Laot ouns nich zo lange staon,
- wi'j mutt't nog nao Möinstern gaon.
- Möinstern is zo wied van hier,
- en wi'j bint nog altied hier.
Grunnegs[bewark | bronkode bewarken]
Grunnegs laidke:
- Sunt-Martinus bisschop
- mit zien roege muts op,
- mit zien laange stevels aan,
- doar komt Sunt-Martinus aan.
n Aander laidke gaait:
- k Staai veur joen deur en t is duuster,
- mit mien lanteern en ik luuster
- komt der nog ain?
- ik kin niks zain
- aans gaai k weer vot in t duuster
en:
- Mien lutje lanteern,
- ik zai die zo geern,
- doe daanst deur de stroaten
- dat kist ja nait loaten
- Mien lutje lanteern,
- ik zai die zo geern
Oost-Veluws[bewark | bronkode bewarken]
Dit lied is eschreven in 't dialect van Elburg:
- Sonde-, Sonde-Marten
- de konen dragen starten,
- de kalvers dragen horens,
- rieke, rieke torens.
- Hier woont zo'n rieke man,
- die zoveule geven kan,
- veule zal e geven
- zalig zal e leven.
- Stook vuur, stook vuur,
- Sonde-Marten is zo duur,
- geef mien een höltjen of een turfien,
- waor 'k mien mee kan warmen,
- met mien blanke darmen,
- stook vuur, stook vuur,
- Sonde-Marten is zo duur.
Dit lied is eschreven in 't dialect van Hattem:
- Sunte-Maarten keugeltien,
- met zo'n rond rond reugeltien.
- Met zo'n rond rond rökkien an,
- daor koump Suntermaarten an.
- Sunte-Maarten is zo kold,
- geef 'm een stukkie vuur of holt.
- Daor kan hij mee warmen,
- met zien blanke darmen.
- Hier woont nog zo'n rieke man,
- die zo veule geven kan.
- Veule zal hij geven,
- langer zal hij leven.
- Honderd jaor en iene dag,
- dan wordt hij naor 't karkhof ebracht.
- Op een boeren wagen,
- wordt hij weg-edragen.
Nederlaands[bewark | bronkode bewarken]
Ok in 't Nederlaands bunt d'r veule liedjes. Zoas:
- Sint-Maarten, Sint-Maarten
- de koeien hebben staarten
- de meisjes hebben rokjes aan
- daar komt Sint-Maarten aan
of:
- Elf november is de dag
- dat mijn lichtje
- dat mijn lichtje
- Elf november is de dag
- dat mijn lichtje branden mag
Nedersaksisch[bewark | bronkode bewarken]
- Achterhooks: Sunte-Marten
- Drèents:
- Sunt-Meerten
- Suntermeerten
- Sint-Meerten
- Graofschopper plat: Sunnematmansveugeltiensdag
- Grunnegs: Sunt-Meerten, Kip-Kap-Kogel baseerd op n vèrsie
- Stellingwarfs: Sunte-Matten
- Tweants: Sunte-Martn
- Veluws: