Naar inhoud springen

Stelling van Amsterdam

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Waterlinie Amsterdam
UNESCO Wereldaarfgoudstee
Viefhuuzen
Viefhuuzen
Stelling van Amsterdam
Type Kultureel
Regioon Europa en Noord-Amerika
Laand Nederlaand
Joar 1996
Kaarte van de Stelling van Amsterdam
Kaarte van de Stelling van Amsterdam
Volgnummer 759

De Stelling van Amsterdam was ne verdeadegingsliene, eleagen op 10 tot 15 kilometer rundumme et centrum van et Nederlaandse Amsterdam. De stelling is 135 kilometer lang, umvat 42 forten en is an-elegd van 1880 tot 1920. Underdele van de stelling is et pantserfort Fort Pampus in de veurmoalege Zuderzee.

In 1996 wierd de Stelling van Amsterdam deur UNESCO op de Wealdarfgoodlieste eplaatst.

In de eerste plaatse was de Stelling van Amsterdam ne waterliene. In geval van vi-jandelekheden zollen grote delen van et gebeed rundumme Amsterdam under water wödden ezet. Den vi-jand zol dan neet können oprukken. Amsterdam zol nen nationaolen taak hebben as redoute, as et letste bastion van Nederlaand. Dee forten wödden eplaatst op plaetse woar de waterliene wöd deurkruust deur dieken, weage, of spoorlienen. Ok plaetse woar et water deep genög was um te voaren mit boten waren kwetsboar. Op dee plaetse zol den oprukkende vi-jand neet deur et water wödden teggen-eholden, zodat hi-j op dizze plekken under vuur enommen mös können wödden. In den kriegsvaktaal stoanden dizze weage enz. bekand as accessen. Den anleg van de Stelling van Amsterdam wodden ereageld in den Vestingwet van 1874.

Bouw en veurbereiding

[bewark | bronkode bewarken]

Tiedens de veurbereiding van den anleg van dee fortifikasies blek dat dee plannen al deur de techniese untwekkeling in-ehaald waren. De zandlichamen dee as fundering deenden, mössen eerst meerdere joaren inklinken veur de forten zelf ebouwd konden wödden. De komste van den brisantgranoat (den bi-j et treffen van et dool ontploften) maken et neudeg um den forten in plaatse van metselwark van beton te vervoardegen, woarmet echter in dee tied nog neet völle ervoaring was op-edoane in Nederlaand. Der wödden eerst uutgebreide prooven edoan woarbi-j betonkonstruksies wödden beschoten mit et zwoarste geschut dat in dee tied te verkriegen was. Eerst in 1897 kon mit den anleg van de eigenleke forten wödden begonnen (van enkele warken was den anleg -van baksteen- stil-elegd).

Stoat van "dienst"

[bewark | bronkode bewarken]

De Stelling van Amsterdam hef nooit dienst edoan, al waren den anweazegheid van de Stelling en van de Ni-je Hollandse Waterliene nen umstaandigheid veur de Duutsers um Nederlaand neet in te vallen in 1914. Deur de opkumste van et vleegtuug verloar de stelling noa den Eersten Wealdkrieg rap an kriegsbetekkenis. Moar zi-j blef wal veur n groot deel beholden, en et kriegsanzeen wodden pas in 1963 op-eheaven.

De 42 Forten van de Stelling

[bewark | bronkode bewarken]

Noordwestfront

[bewark | bronkode bewarken]

Zuudwestfront

[bewark | bronkode bewarken]

Zuudoostfront

[bewark | bronkode bewarken]

Zuderzeefront

[bewark | bronkode bewarken]

Uutgoande verwiezingen

[bewark | bronkode bewarken]


Wikimedia Commons Commons: Stelling van Amsterdam - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.