Overleg Wikipedia:Algemene Nedersaksische Schriefwieze/Archief (ovverleg algemene skriefwieze veur baseren op SONT)

Zee ok:

• Wikipedia:Overleg over spelling
• Serviens veurstel
• Leegsaksische orthogroafie
• Klankleer van t Nedersaksies

--

• Wikipedia:Algemene Nedersaksische spelling/Tekst - Veur n tekstje om te zain hou of de schriefwies der op dit moment oetzugt

-- Hieronder ku-j praoten en discusjiën over een niej te ontwarpen algemene spelling veur 't Nedersaksisch.

Niej berich derbie zetten / Nij bericht der hìnzetten

(Ik main dat t Grönnegs veurlopeg beter boeten n standerdschriefwies blieven kin, omreden wie n haile aandere klankgewoonte hebben. As joe de boudel kloar hebben, wil ik wel even kieken hou of t Grönnegs doar ien paast. Ik denk wel aalvast mit joe mit.) Grönneger 1 14:11, 22 mei 2011 (CEST)

Oetgangspunten

Fonetisch, standerdiserend of etymologisch

t Belaangriekste veur n standerdschriefwies is veur zo min meugelk verschaaidene schriefwiezen te hebben veur t zulfde woord. As der n standersschriefwies komt, mout der dus nait stoan: "Ien t Sallaands kin t zo schreven worden, in t Stellingwaarfs zo en ien t Achterhouks zo." Der mout zo veul meugelk ain schriefwies kommen. Kiek môr noar t Nederlaands. t Woord 'geven' kin doar op zo veul verschaaidene wiezen oetsproken worden:

• Grönnen: Geejbm
• Fraislaand: Gijvən
• Westfraislaand: Geejəvə
• n Heeg: Geejvuh
• Westfloandersn: Hjieëwən
• Limbörg: Cheeve
• Sallaand: Gìvən of Gìm
• Oostelk Twìnte: Gèvən of Gèm

En ondanks dat dit apmoal Nederlaands is, t wordt overaal aans oetsproken. Wie huiven dus nait perse n phonetische schriefwies te hebben en op dij menaaier zol t Grönnegs der ook ien pazen. Neem bieveurbeeld "holt"-"hoalt"-"hoolt", doar mout man gewoon ain schriefwieze veur nemen dij op elk stee aans oetsproken worden kin. Ook t votloôten van de h huift nait schreven te worden (Sallaands). Ook huift nait elke diftong nuimt te worden (Twìnts). Dat dounen wie hier ien Grönnen ook nait, aans zol t n haile stoere boudel wezen om den wat te schrieven. (aaəns zoaəl t n haiəle stoeəre bouwdel weejzen oəm wəat te schrieəven). Kombinoatsies as öa, äö, öai en eai zol k der oet hoalen (ö blieft wel en kin öa ien zok opnemen). Wieder mouten wie kaizen of wie woorden hailoet schrieven of òfkörten zo as ien t Twìnts. Ik zol t hailoet schrieven, omdat dat de toal n wat meer serieus karakter geft. Grönneger 1 14:11, 22 mei 2011 (CEST)

Te fonetisch mut 't neet wönnen (dan krie-j allinnig mer grote en onneudige verschillen), 't mut meer standardiserend ween, de gebruken van de dialekken van noen samenvoegen en meschien wat anpassen, zodat 't etymologisch oek een bietjen kloppend is. Sεrvιεи | Overleg » 16:25, 22 mei 2011 (CEST)

Ikzelf zin redelik makkelik wat skriefwieze angeet, ik hebbe zelf nit zovölle probleemn met wiezigings. Ik wete wal det t hoaste vleukn is in de koarke, mer mu'w dit nit ook es met bv. Slomox oawerlegn?

Foneties is dr zonne verskeaidenheaid de'j t nooit helemoal geliek kriegnt (en ook al zol oe det lukn, dan zeent doar nog de meeste "gewone" leu te eegnwies vuur deank ik). Noar herkomst, zol könn, mer dan mu'j dus per woard noagoan woer't t vandan keump, en dan nog is dr gin eenheaid. Ik zin in Oold-Sassiese tekste wal es giban, giwan en givan (geewn) teegn ekömn. Wonn kiez iej dan? Of wo'j dr de oergermanisten op lösloatn? t Probleem met standaardiseern is de'j nit elk dialekt temeute köant komn, en doarmet krie'j volk teegn, umde'j ze dan an öare geleefde oetsproakverskillekes komt. Lastig dus.

Woolters 18:17, 22 mei 2011 (CEST)

Zo wied as t Oldsaksisch of Protogermoans hui've nait te goan, wat mie aangaait. Mit fonetische spèllen bedoul ik bieveurbeeld t schrieven van "wezen" ien stee van "weden" (man zègt ja nait "weed ais stil", mòr "wees ais stil"). n Aander veurbeeld is t Grönnegse woord "genoat", dat ik den laiver schrieven zol as "gernoat", omdat dij r der van oldsheer wel ien heurt, mòr dij is ien de run van de tied votkommen ien schriefwieze. Grönneger 1 10:41, 31 mei 2011 (CEST)

"Politsie" ien stee van "Plisie" is ook zo aine. t Komt ja van t Latainse "polit", dat "haandhoaven" betaikent. Grönneger 1 10:42, 31 mei 2011 (CEST)

Grönneger skreaf hierbovven: t Belaangriekste veur n standerdschriefwies is veur zo min meugelk verschaaidene schriefwiezen te hebben veur t zulfde woord. Dat is volgens mi-j neet helemoal zo. Dat zol inholden da'j n standaardiseerd idioom zollen motten hebben, en dat zee'k veurlopeg ok nog neet gebeuren. Volgens mi-j zo'j et motten umskrieven as: Et belangriekste is zo min meugelek verskillende skriefwiezen veur dezelfde klanken. Dat gif dan nog altied de ruumte veur et oetdrukken van verskillende varianten, wat veur ne sproake met völle dialekten belangriek is. Zo kan ik dan nog altied verskil skrieven, woar n ander verschil skrif.

Foneties of etymologies: dat is gin keuze, duch mi-j. Zuver foneties zult moar weineg leu veur wean, en etymologies hunk dervan of hoovölle a'j um tradities geft. Volgens mi-j zal et altied nen mengvorm en subjektief wean. Zo zo'k et wal können lieden um computer as komputer te skrieven, moar neet as kompjoeter.

Dus wat dan wal as oetgangspunten? Veur mi-j:

• herkenboarheid veur Nederlaandse en (Platt)duutse skrievers. Dat hölt dus in, zo völle meugelek ansluten bi-j de regels veur dee sproaken, en zo min meugelek vrömde leastekens as øåô ezw.
• eendudegheid in skriefwiezen veur klanken (lege orthografie) as dat neet ten koste geet van herkenboarheid. Dus as der toch wat verandern mot vergelekken met et nl of nds of de, dan zo makkelek meugeleke regels. Dus a'w gin dudelijk wilt, dan dudelek of dudilik, moar gin dudelik. Een veurbeeld: kiek es onderan disse ziede: licentie en ok infermasie in ene zinne. Dat soort dingen steet mi-j tegen. Et mek mi-j neet ens zovölle oet of wi-j infermasie of informatie skrieft, moar loa'w dat dan in elk geval konsekwent doon.
• ansluten bi-j wat gebroekelek is veur andere Germaanse sproaken, en neet altied et nl volgen. As et Duuts, Deens, Sveeds, Noors en nog meer sproaken kultu(u)r skrieft, woarumme volgt wi-j dan et nl (wat samen met et en vake ne oetzondering is as et geet ovver k/c).

Droadnaegel 23:15, 31 mei 2011 (CEST)

Wat ik veuraal bedoul mit t Belaangriekste veur n standerdschriefwies is veur zo min meugelk verschaaidene schriefwiezen te hebben veur t zulfde woord. is dat man bie os hailemoal nait zo ìnlek veul verschaaidene klanken het. De klanken dij van nkander verschillen worden op dusdoanege wieze oetsproken dat as aine t even aans schrieven zol, hai t nog aingoal herkennen dut. Neem t veurbeeld dij ik al eerder broekt heb van holt-hòlt-hoalt-hoolt. Dij klaanken binnen apmoal varianten van de o, woardeur man doar prima ain schriefwies veur broeken kinnen dij ien elke regioon op zien aigen wieze oetsproken wordt. Grönneger 1 23:26, 31 mei 2011 (CEST)

Dan bu'w et eens Grönneger, et ging mi-j veural um et verskil tussen weurde en klanken, dus klanken wal standardiseren, weurde neet. Droadnaegel 23:34, 31 mei 2011 (CEST)

Klinkers (gin sjwa)

Klinkers dee 't ok in t Nederlaands veurkomt

Veur de a, e, i, o, u, aa, ee, ie, oo en uu liekt der gin verskillen te wean in de verskeidene spellingsveurskriften. Dee wordt eskreaven as in et Nederlaands. Dat is herkenboar, en (meskien met oetzondering van u/uu) ok veur de Platduutsers good te begriepen. Droadnaegel 23:03, 23 mei 2011 (CEST)

Ik heb 't altied raor evunnen dat de a, e, u en o verdubbeld wönnen as 't lang was mer de i neet, vrogger ha-j netuurlijk wel ii mer dat wönnen uiteindelijk ij. Mer ie zol eigenlijks ii mutten ween. Mer ja dat is onnetuurlijk a-j dat noen nog es gaon rechtezetten (bi de zike, rike, fanatike mer toch kwike man was der giin "pleziir"-biir rond n uur of viir veur meens of diir) Servien 20:41, 1 jun 2011 (CEST)

Mee eens, 't wönnen dan te specefiek. Sεrvιεи | Overleg » 13:34, 2 jun 2011 (CEST)

Klinkers dee 't neet in t Nederlaands veurkomt

ao of oa

(of baaident, bv. de oa veur de Grönnegse klaank en de ao veur de Drìntse klaank (= de Grönnegse ò)) Grönneger 1 14:11, 22 mei 2011 (CEST)

• De ao/oa is een lastige, je kunnen der een bepaold klankverschil an toekennen (loat [loot]/laot [lòt]) of as synoniemen (laot/loat), persoonlijk geet mien veurkeur uut naor de eerste. --Sεrvιεи | Overleg » 16:25, 22 mei 2011 (CEST)
  • ikzelf zin vuur oa. Nen oetweg zol de [å] wean (dee köant de Grönningers leazn/oetsprekn as [ɔə] en de aandern as [ɒ]) mer onneudige leasteekns mu'w oet de weg goan. Kö'w nit gewoon n -ò- nemn? --Woolters 18:17, 22 mei 2011 (CEST)
    • Ik vin zulf aaltied dat t broeken van letterkombinoatsies n schriefwieze makkelker lieken let as aksìnten (akseanten). Nou bin ik t ien t Grönnegs weand om akseanten te broeken, maor joe broeken al letterkombinoatsies. Doarnoast is man bie akseanten gaauwer geneigd om dij vot te loaten en den verlaist man weer n dail van zien toalaigenschoppen. Aan aander kaant is de oetsproak van letters mit aksìnten wel dudelker, omreden letterkombinoatsies ien aal toalen aans oetsproken worden, ien tieds dat aksìnten maisttieds t Fraans vòlgen. Grönneger 1 10:49, 31 mei 2011 (CEST)

ea, ae of è

• De ae is 'tzelfde as de ea/èè (lang-erekken è).
• De ae en ea bin eigenlijk 'tzelfde, 't verschil is allinnig dat de ae vanuut de aa ontstaon is, en de ea vanuut ee, veur de herkenbaorheid van woorden lik 't mien hendig um 't zo te laoten. De èè is dan neet neudig (en vanwegen de accenten onhendig as een computerpregramma gien accent ondersteunt). --Sεrvιεи | Overleg » 16:25, 22 mei 2011 (CEST)
• Sowieso meender leasteekns, dus èè vaalt of, en kan verkeerd eleazn wordn. ae dut mie deankn an aa. --Woolters 18:17, 22 mei 2011 (CEST)
  • In 't Stellingwarfs he-j bieveurbeeld woorden as tael (taal) mer wönnen uut-espreuken as teal, veur de herkenbaorheid zo-j daor 't verschil in kunnen laoten zitten. Servien 19:43, 1 jun 2011 (CEST)

ä, ae, ää of aa

• De ä klink as de a van 't Engelse cat, de ää lig tussen de aa en disse klank in (wönnen oek vake gewoon as aa eschreven), disse klank kan feilijks vort. --Sεrvιεи | Overleg » 16:25, 22 mei 2011 (CEST)
  • Hier ien Grönnen moaken wie gain onderschaaid tuzzen de aa (bv. baal) en ae (bv. laank). Ik zol t aans nait gek vinden om hier wel n onderschaaid ien aan te brengen, mòr den kriegen wie meer ae as aa. Ik wait nait hou of dat bie joe zit? Grönneger 1 23:28, 31 mei 2011 (CEST)
    • Tussen de ää en aa zol ik persoonlijk gien verschil maken. Van de ä zol ik gewoon een e maken. Servien 19:43, 1 jun 2011 (CEST)
      • Wat vienen julen mut 't "kärke, därtiene, kämpien, händken" ween of "kerke, dertiene, kempien, hendken"? Sεrvιεи | Overleg » 13:36, 2 jun 2011 (CEST)
• Most der wel reken mit hollen dat veul a's ien ozze gebieden al as ä oetsproken worden. De ä staait veur mien gevuil dichter bie de oetsproak van a as van e. Grönneger 1 16:31, 2 jun 2011 (CEST)
  • Oké dus gewoon as een a laoten lik mien. Sεrvιεи | Overleg » 12:33, 3 jun 2011 (CEST)

äö/öä/öö

• De äö/öä/öö is dezelfde klank, meschien is öö daor toch beter (lange ö, liekas bie a/aa, enz.)? --Sεrvιεи | Overleg » 16:25, 22 mei 2011 (CEST)
  • Ik nem an a'j hiermet de Fraanske œvre-klaank bedoolt? Koarel van n Notoaris skreef dissen klaank as [ùe], umdet he volgens um körter bie de -u- zol stoan as bie de -o-, wat oetsproake angeet. Veund ik nog wal klook van um. Mer ik leaze ne -öö- as den klaank oet t Duutse Lösung, en de -öa- as in t Fraanske œvre. Dit verskil zol op te lösn wean met t gebroek van beaide -ø- vuur œvre en ö vuur Lösung. --Woolters 18:17, 22 mei 2011 (CEST)
    • Veur de öö in Lösung hebben wie de eu. Grönneger 1 20:37, 22 mei 2011 (CEST)
      • Dit bin allemaole dezelfde klanken (de Franse œ). De SONT-spelling gebruuk volgens mien /öö/. Mer een enkele ö is oek goed. Servien 19:43, 1 jun 2011 (CEST)
        • Bi-j allemoal kan in elk geval et aksent van den lesten letter of. In het Hollands holdt ze de Franse skriefwieze an. Moar "hoeuken, noeulen"? Nog neet ovvertuugd. Droadnaegel 20:51, 1 jun 2011 (CEST)
          • @servien: Nee, dit zeent zekers nit dezelfde klaankn. Vie maakt dudelik verskil tusken de -eu- en de -öa-. De -eu- is as in t hollaandse -neus- (bie oons nen eankelklaank) en de -öa- is as in t Hollaandse -ehm- (t woard vuur a'j niks weett te zegn, de sjwa, allene dan verlengd). Woolters 00:11, 2 jun 2011 (CEST)
• Mòr dat bedoulen wie ook nait. Wie bedoulen dat de ö, öa en äo ongeveer t zulfde binnen. De öö (ien Lösung en Löningen) en eu binnen aigenst. Grönneger 1 11:15, 2 jun 2011 (CEST)
  • Dat bedoelen ik inderdaod neet, ik bedoelen de äö/öä en öö, disse bin allemaole gelieke an de Franse œ. Ik zol 't dus houwen op öa (allinnig de ö is weer te kort, dit is een wat langere klank). Sεrvιεи | Overleg » 13:34, 2 jun 2011 (CEST)
    • Ik zol de ö gewoon zo holden. Dij is liek as bieveurbeeld de a. As dij alleneg staait wordt er laank oetsproken (talen, nölen) en as er vòlgd wordt deur twij mitklinkers wordt er kört (tallen, rötten). Grönneger 1 17:20, 2 jun 2011 (CEST)
      • En a-k noen zeeg ik nöal (lange klank) zo-j dan nööl/nöl of nöal schrieven? Sεrvιεи | Overleg » 12:33, 3 jun 2011 (CEST)
        • Wen wie de a vòlgen krigst "ik nööl", "neet zo nölen" (naal, nalen). Grönneger 1 16:07, 3 jun 2011 (CEST)

Sjwa

-lek, -lijk of -lik

• -lik lik m'n beter (zoas in 't Afrikaans, en Limburgs a-k 't goed hebbe), -lijk is te Nederlaans, -lek zol oek nog kunnen. --Sεrvιεи | Overleg » 16:25, 22 mei 2011 (CEST)
  • Lijk is mie te Hollaands, lik of lek is mie umsgelieks. --Woolters 18:17, 22 mei 2011 (CEST)
    • Lijk is mi-j ok te Hollands, en vanweage eendudegheid -lek : gin dudilik moar dudelek. Droadnaegel 00:04, 2 jun 2011 (CEST)
      • Ik bin eerder veur -lik, umda-j in 't Afrikaans/Limburgs/Fries -lik hemmen, in 't Duuts/Platduuts -lich, Deens/Zweeds/Noors -lig. Dan lik 't meer op mekare en 't sluut beter an op de schriefwiezen van noen. Sεrvιεи | Overleg » 13:34, 2 jun 2011 (CEST)
• Joa, overtuugd, Servien. Grönneger 1 16:32, 2 jun 2011 (CEST)

Stomme kleenkers

Neersassies hef, net as t Engels, de gewoonte um klaankn oet onbelangrieke lettergreepn te vervangn vuur ne sjwa. Deank bv. an netuur, meziek, bevuurbld of filesefie. Ik zin dr vuur um disse klaankn wal as öare "offisjele" geluudn te skriewn. Ten eersten umdet det dudeliker is en ten tweeden umdet det dichter bie t originele (ozzenele?) woard steet, en umdet woarskeinlik nit alle dialektn dit helemoal op dezelfde wieze doot of in dezelfde moate. Wat ducht oeleu? Woolters 00:32, 2 jun 2011 (CEST)

Haha, prachteg da'j doar ovver begint, Woolters. Dat was precies et volgende woar ik ovver wol beginnen. Mien idee derovver:

• skrieven zoa'j et skrieft as de noadruk wal op de lettergrepe völt: dus wi-j zegt wal poletiek, moar in nen anderen vorm, met noadruk zeg i-j politikus. Dan vin'k et better um dan ok politiek te skrieven. Zelfde veur meziek: muzikus ---> dan ok muziek, ok filosoof en naturist. Droadnaegel 00:51, 2 jun 2011 (CEST)

Ik bin t mit Woolters ains, veuraal omdat ik, zo as ik hierboven ook al nuimd haar, zo veul meugelk woorden etymologisch schrieven wil. Dit is n kenmaark van n toal, ien tieds dat t schrieven van stomme klinkers en aal lutje òfwiekens om mòr zo veul meugelk van de standerdtoal òf te zitten, n kenmaark is van n dialekt as zoks. Grönneger 1 11:18, 2 jun 2011 (CEST)

Mee eens, dan krie-j te veule verschillende schriefwiezes, veur iets dat in 't Nederlaans eigelijk oek gebeurt. Sεrvιεи | Overleg » 13:34, 2 jun 2011 (CEST)

Metklinkers

c of k

• Mien veurkeur geet uut naor de K um de Germaanse ofkomst an te geven. --Sεrvιεи | Overleg » 16:25, 22 mei 2011 (CEST)
  • Mit ains. Grönneger 1 10:59, 31 mei 2011 (CEST)
    • Ok met eens. Voestregel: as et Plattduuts, Duuts, Deens, Sveeds, Noors, Fries k skrieft, dan doarbi-j ansloeten. Dus kultuur (118 moal op disse wiki) en gin cultuur (89 moal op disse wiki).

Veurdeel: bettere ansloeting bi-j et nds, legere orthografie en toch herkenboar. Noadeel: iets minder etymologies, en wik wat of van de veurskriften van n antal streektaalorganisaties. Droadnaegel 23:49, 1 jun 2011 (CEST)

c of s

En wat doch je van C of S? Aksepteren wie dat konsept of akcepteren wie dat koncept? Ik bin veur S, net as in 't Noors. Sεrvιεи | Overleg » 13:34, 2 jun 2011 (CEST)

Ook veur s. Liek as nou ien t Grönnegs, Twìnts en Frais, zo min meugelk c's. Grönneger 1 16:35, 2 jun 2011 (CEST)

y

En de y? Schrief jie dan "wat n systeem zoon ensyklopedie" of "wat n siesteem zoon ensiklopedie"? Sεrvιεи | Overleg » 14:25, 2 jun 2011 (CEST)

Ik zol de y gewoon holden. Sisteem, siesteem, ensiklopedie, ezw. zugt der nait oet en zo voak worden woorden mit n y nait broekt. Grönneger 1 16:35, 2 jun 2011 (CEST)

Lik m'n inderdaod toch beter. Sεrvιεи | Overleg » 12:33, 3 jun 2011 (CEST)

-isch of -ies

• -isch is n olle schriefwieze, dij ien t Grönnegs nog ainegszins n oetsproakverschil het, mòr dij ien de maiste aander dialekten nait meer is as fossiel oet t olle Nederlaands. Toch vin ik dat "Saksies" en "Bealgies" der nait oetzugt. t Liekt n beetje kinderlieks. As man noar t Frais, t Deens, t vrouge Nij-Grönnegs en t ollere Twìnts kieken, zainen wie dat man zègt van -isk. (Saksysk, Saksisk, Sassisk) ien t Sveeds zègt man -iska, ien t Engels -ish, ien t Duuts -isch, ien t Pools -ski. Overaal komt wat achteraan. As wie nou -is schrieven, den hoalen wie ien faait gewoon dij k vot, mòr sloet t nog wel aan bie de aander toalen, dus Saksis, Bealgis. Der is n kaans dat dat oetsproken wordt as de i ien "wis", mòr dat huif natuurlieks nait, want "Saksisch" wordt ook nait oetsproken as "Saksisg". Grönneger 1 10:59, 31 mei 2011 (CEST)
  • Ik bin persoonlijk veur -ies (net as in 't Afrikaans). Servien 20:34, 1 jun 2011 (CEST)
    • Et zal bekend wean da'k veur -ies bun, behalve as et palatiseerd oet-esprokken wödt. Dus veur -iesh -iesj achtege klanken -isch, veur skarpe -s klanken -ies. Et mag der dan meskien kinderleker oetzeen, moar wat is doar mis met? Hoo simpeler, hoo better. Ik denke dat de leu dee veur et eerst Mens, koopt Hollandse waar in stea van Mensch, koopt Hollandsche waar mosten skrieven dezelde reaktie hadden, en doar bu'w noo ok an ewönd. Veur de Plattduutsers is et ok better, umdat dee volgens mi-j -isch automaties oetsprekt as iesh. Dus legere orthografie: ies (kold water is ies, dus ok fantasties) Droadnaegel 00:00, 2 jun 2011 (CEST)

g of ch (lammechie of lammegie)

• -chie of -gie maak mien neet zo uut, mer meschien is -chie beter, lik meer op -tje/-tie (Engelse uutspraak van "ch" is slot van zaken tj). --Sεrvιεи | Overleg » 16:25, 22 mei 2011 (CEST)
  • In et Achterhooks komt dee oetgangen neet veur, moar veur de Plattduutsers is lammechie better herkenboar, vgl. -chen oetgang. --Droadnaegel 00:08, 1 jun 2011 (CEST)~
    • Lik mien oek beter en dudelijker. Servien 20:34, 1 jun 2011 (CEST)

v of f

(hier huiven wie nait perse t Hollaands te vôlgen ien 'druif'-'druiven', t kin ook 'droev'-'droeven') --Grönneger 1 14:11, 22 mei 2011 (CEST)

• De v/f en s/z zol ik zo houwen aanders krie-j huuz (mer je heuren der gien z, mer een s), bie druuv krek zo. --Sεrvιεи | Overleg » 16:25, 22 mei 2011 (CEST)
  • Zo loatn. --Woolters 18:17, 22 mei 2011 (CEST)
    • Mangs hebt et nl en et de/nds hier n konflikt: vrouw <-> Frau, vuist<->Faust. Al sprekt de nl-nedersaksen dat vake oet as f, vanweage de herkenboarheid bun ik hier veur de nl-regels. Dus vrouwe, en voest. Bi-j weurde dee't in et nl neet veurkomt, oetsproake volgen: frech.

Droadnaegel 23:31, 31 mei 2011 (CEST)

• • • • Mee eens. Servien 20:34, 1 jun 2011 (CEST)

Tweeklaanken

ei, ij, i'j, i-j, ìj of iej

• De ij wönnen meestentieds "ie" of "i'j" / soms kump 't nog veur zoas in: bladzij, en in bieveurbeeld nij (vanwegen herkenbaorheid mit niej zol ik ij anhouwen) en de ei zoas in 't Nederlaans "eiers".
• i'j of i-j kan allebeie, mar in woorden as Ni-j-York ziet 't der ampart uut (dan lik 't asof 't dree woorden bin), Ni'j-York ziet der beter uut, mien veurkeur zol uutgaon naor i'j en ku-j (kun jie), a-k (as ik), wi-j (wil jie) veur samentrekkingen. --Sεrvιεи | Overleg » 16:25, 22 mei 2011 (CEST)
  • Iej - [ij] is mie te Hollaands, en zol nit-etreende dialektleazers verwarren. [i'j] veend ik aait net of doar nen letter tuskenoet is ehaald en nen hoogn komma vuur in de plaatse is ekömn. Woerumme doo'w nit net as in t Spaans/Skandinavies/Platt-/Hoog-Duuts de'w dr ne [i] van maakt? of zelfs [ii] a'j um wat länger weelt oetsprekn.
  • De dinge dee't dan wal as [ɛɪ], [æːɪ] of [æɪ] wordt oet-esprökn kö'w dan skriewn as [ei] (reize, eenheid, karwei, fein, Rein, Bulgareie)

Woolters 18:17, 22 mei 2011 (CEST)

• • • Ik heb wat meugelekheden veur den korten i klank, met doarnoa nen j-klank onder mekare ezat. Veur nen langen ie klank kö'j ow to iej of iei beparken, ducht mi-j.
      • boerderi_je
      • boerderi-je
      • boerderi'je
      • boerderyje
      • boerderiie

• • • • wi_j
      • wi-j
      • wyj
      • wi'j
      • wiij

De eerste meugelekheid i_j hef as veurdeel dat et herkenboar blif, moar neet teggen de heure van de bestoande veurskriften ingeet, umdat ze doar allemoale wat anders doot (kan ok meteen een noadeel wean, umdat gin mense dat kent). I-j en I'j kan'k beide ok met leaven, in teggenstelling tot et gebroek van et streepken veur samenetrokken woorden woar wat wegvölt, (Wo'j, Goa'w ezw), doar mot volgens mi_j altied nen apostrof. De andere konstrukties liekt mi_j veur de ni_je leazers wat vrömd ovverkommen, moar kan ok ne kwestie van wennen wean. Droadnaegel 23:42, 22 mei 2011 (CEST)

Ik mag t persoonlieks meer lieden om zo min meugelk òfbrekens te hebben. As man schrift van ni-je is t net of der twij woorden stoan zo as ien of-ebraand. Grönneger 1 11:01, 31 mei 2011 (CEST)

Ik zol kiezen veur: boerderie/boerderieje (lang) en a-w dan toch gien IJ gebruken mer EI (Bulgareie, nei, saggerein, fein, scheitliester), dan ku-j net zo goed boerderije schrieven (want de IJ besteet bie ons dan feilijks neet). Servien 20:34, 1 jun 2011 (CEST)

Ien t Krewoatisch schrift man "Arabija", ien t Latains Arabisch schrift man "Arabiya". Ook nog meugelkheden. De vroag is hou of de i'j en i-j oetsproken worden. Is dit i+j of ie+j? As dat de eerste is, den kin man t ook nog schrieven as "weej" of "boerdereej", omdat joen ee ook binoa n i (zo as ien "dit") is. Grönneger 1 16:44, 2 jun 2011 (CEST)

Of zulfs "wìj"-"boerderìj" of "wej"-"boerderej". Grönneger 1 16:45, 2 jun 2011 (CEST)

't Is inderdaod altied een i + j (gien ie, dat is gewoon iej). A-j gien IJ hemmen dan is 't gien prebleem toch? Mer boerdereej/boerdereje en Neej-York zol oek goed kunnen inderdaod. Wej en nej is te kort. Sεrvιεи | Overleg » 12:33, 3 jun 2011 (CEST)

Wej en nej is wal zo ik t van Dreantn heure. Mer det kan ook an mie lign ;). Woolters 14:08, 3 jun 2011 (CEST)

Hach sorry, je hemmen gelieke, 't kump allebeie veur neej en nej ([1], [2]) Sεrvιεи | Overleg » 14:29, 3 jun 2011 (CEST)

ou of au (of baaident: blauw, jou)

• De ou/au, zol ik zo houwen as in 't Nederlaans, he-w gien las van. --Sεrvιεи | Overleg » 16:25, 22 mei 2011 (CEST)
  • Ik kan mie dr wal in veendn um t net as in t Neerlaands te hooldn, mer zol t nit gewoon makkeliker wean um gewoon -au an te hooldn? Dan hoo'j dr nooit wier oawer te twiefeln, en t is vuur de Duutsers ook makkeliker. Zee skriewt dan Frau en Bau, en vieleu skriewt Vrauw en Bauw. Van de aandere kaante, t keump mie vuur at de -au skoarper wörd oet esprökn as -ou. Woolters 14:47, 3 jun 2011 (CEST)
    • Is wel makkelijker inderdaod, zo hef 't Afrikaans 't oek edaon mer dan mit /ou/. 't Veurdeel is wel dat 't beter bie 't Gronings ansluut, mer 't naodeel dat 't net weer wat minder bie 't Veluws ansluut ... t haut waorop ik zit is kaud, en waor is dee vrauw want ik zit hier in de kauwe, mer hach ik zal der neet um rauwen zo in mien T-hemde zonder mauwen, ik gao wel een huusjen bauwen. (ja jonges ik kan riemen en dichen zonder mien hemde te lichen :-)). Sεrvιεи | Overleg » 15:07, 3 jun 2011 (CEST)
      • Oospronkelk was der bie os wel onderschaaid tuzzen au en ou. De au is echt a-oe, ien tieds dat ou echt ö-oe. Allend olle mìnsken moaken dat onderschaaid nog, dus wat dat aangaait is dat onderschaaid nait meer neudeg. Veur t oog vin ik t onderschaaid wel aantrekkelker. Grönneger 1 16:11, 3 jun 2011 (CEST)

Warkwoordsoetgangen

geven of gevn/geevn

Ik geleuf da'k hier heaneg an opskoeve noar et Duutse systeem: -en oetgang voloet, behalve as der al nen sjwa veur steet: dus dan krie'j lopen, gevven, etten, proaten met doarnoast wandeln, kuiern, keukeln, röateln. Dat is veur Plattduutsers en Nederlaanders herkenboar, lik mi-j. Droadnaegel 00:56, 3 jun 2011 (CEST)

Bin ik 't mee eens. Doon ze in 't Gronings en Drents oek. Sεrvιεи | Overleg » 12:33, 3 jun 2011 (CEST)

Ik zin dr dan wier ginnen vuurstaander van. Ik hebbe doar al es noavroage noar edoan op hyves, en leu zegnt det ze gevn/geevn makkeliker least as geven/gewen umdet det mear anslot bie öare oetsproake. Woolters 13:31, 3 jun 2011 (CEST)

Dat is wel weer zo. Mer van alle "officiële" schriefwiezes hef allinnig 't Twents geevn (of in elk geval één van de tweje), onofficieel schrieven aorig wat meensen geevn... Sεrvιεи | Overleg » 13:40, 3 jun 2011 (CEST)

wöd of wödt

• Wöd/wödt (in de darde persoon "hij wöd" zonder t, was het is vake oek "hij gef"), de res -t derachter.
• Wat hoalt, holt, hoolt angeet, dat is puur 't verschil in de o-klank, [hòlt] of [hólt], dan verschil in uutspraak geef 't Nederlaans oek neet weer. --Sεrvιεи | Overleg » 16:25, 22 mei 2011 (CEST)
  • Foneties is dr wal degelik n verskil: [hɒ(ː)lt, hɔːlt] of zelfs [huɔlt]. Mer det is allemoal wier gewoon nen zaak van anwenn. Al dee verskiln zeent te vangn oonder holt.
  • "wörd" en dan dee -t as de kleaine glottale verstoarking dee't völle Tukkers maakt: iej wordt, hee wörd Woolters 18:17, 22 mei 2011 (CEST)

Lidweurde

t/n, 't/'n, et/en, ut/un

• t/n Geet mien veurkeur naor uut, 't wönnen zo onrustig mit al dee apostrofen, ut/un is te fonetisch en et/en ku-j lezen as èt/èn. --Sεrvιεи | Overleg » 16:25, 22 mei 2011 (CEST)
  • Joa klopt, mòr hier haar ik t juust over mit de etymologische schriefwies. t en n binnen aigelks gain woorden op zokzulf. t Binnen òfkörtens en doarom vin ik dat man, bie n standerdschriefwies, de boudel zo veul meugelk voloet schrieven mout. Ien t Nederlaands kin 't en 'n ook wel, mòr ien nette teksten kommen dij nait veur. Grönneger 1 11:04, 31 mei 2011 (CEST)
    • D/t/n in 't kort (d aandere kaante, t huus, n oge). Voluut eschreven as: "de, et, een" (of spreken julen de H benaodrokt wel uut? zoas in: zee hemmen HET/UT edaon). Sεrvιεи | Overleg » 14:13, 2 jun 2011 (CEST)

den, eenen

• De Twìntse n, ne, nen, etc. zol ik gewoon den, eene, eenen van moaken, mit dezulfde reden as ik hierboven nuimd heb. Grönneger 1 11:07, 31 mei 2011 (CEST)
  • A-j de lidwoorden voluut schrieven wel ja. Mer volgens mien dut gien hond dat bie ons. Servien 20:34, 1 jun 2011 (CEST)

Samentrekkingen

ku'j of ku-j, wi'j of wi-j

As der gien IJ in de algemene spelling zol veurkoemen dan zol ik gewoon kiezen veur ku'j en wi'j. Servien 20:34, 1 jun 2011 (CEST)

Ik zol n schaaiden aanbrengen tuzzen de schrieftoal en spreektoal. Op dij menaaier let man zain dat man zien toal serieus nemt ien stee van zok allend mor op de spreektoal te richten. Grönneger 1 14:57, 4 jun 2011 (CEST)

Ku-j etc. is dan wel of-eleid van "kun jie" etc., mer ik heb 't der nog nooit ene heuren zegen. Net as bie "zo'n" dat schrief je oek neet as "zo een". 't Is net zo'n vorm as "ki(n)st" dan gao-j toch oek neet "kin joe" schrieven. 't Is oek wel een typerend iets veur 't Nedersaksisch lik m'n. Sεrvιεи | Overleg » 15:37, 4 jun 2011 (CEST)

"Kinst" komt van "kinst doe", doar wordt t haile "doe" votloaten dij wel schreven worden kin. Mòr wat "zo'n" aangaait, doar hest wel geliek aan. Grönneger 1 14:03, 5 jun 2011 (CEST)

Samen estelde weurde / tussen n

Ik zee de leste Taalunieveurskriften veur de samenstelling van twee weurde met nen tussen n hier gelukkeg hoast nooit noa eleafd wodden, en dat zo'k geerne zo holden, want ze stoat mi-j gruwelek teggen. Ik denk dat et kump deurdat wi-j, in teggenstelling tot 'westerlingen' nen slot -n neet insloekt, en doarmet goat de ni-jste regels van de Taalunie kompleet teggen mien taalgeveul in. Dus veur mi-j: pannekoke en gin pannen koke. En wieters: greuntesoep, könneginnesoep, könneginnedag, arwtensoep, bonensoep, studentenflat, kattestart (veur de start van ne katte, en de plante), peerdekop, muzeval, ruggegroat, proemensap. Ik wet niet of disse riege onder ne simpele regel te vatten völt, moar zo zol de oetkomst veur mi-j motten wean Droadnaegel 23:16, 1 jun 2011 (CEST)

Lik mie at sommige wöarde ne saamntrekking zeent van mearvoold+eankelvoold en wat wöarde van eankelvoold+eankelvoold. Zo he'w ene bone, twee boonn, de soepe is emaakt oet meardere boonn, dus boonnsoepe. Vie hebt 1 peard, 2 pearde, mer elk peard hef mer 1 kop; peardkop löp nit fein, dus tusken-e: peardekop. Det lik mie nen redelik makkeliken regel. Woolters 00:21, 2 jun 2011 (CEST)

Ik begriep doaroet da'j et dermet eens bunt um neet de Hollaandse regels noa te volgen? En net wa't zegt, den regel lik makkelek te wean. Ik twiefel nog ovver pereboom of perenboom. Droadnaegel 00:33, 2 jun 2011 (CEST)

Ja dee Hollaandse regels volg ik ook nit. Letterlik en figuurlik ;). Peareboom, pearnboom. De's inderdaad nen lastigen. Ik zol deank ik earder peernboom zegn. Umdet peareboom dut deankn an nen boom vol met pearde ipv pearn. (vie sprekt ja pearde oet as peare) Woolters 00:42, 2 jun 2011 (CEST)

Wie vòlgen ien t Grönnegs maisttieds wel de Hollaandse regels, omdat wie dij -n ook oetspreken doar woar de Taalunie dij hìnzet. Grönneger 1 11:08, 2 jun 2011 (CEST)

Hier mu-j uutgaon van de uutspraak. Zeeg jie 't wel dan schrief jie 't wel, zeeg jie 't neet schrief 't dan oek neet. Van oorsprong heurt dee tussen-n der oek neet, 't is een epenthesis (tussenplaksel van in dit geval de e) peer + boom = pereboom, peerd + kop = peerdekop. Je hemmen netuurlijk oek woorden waor dat neet hoef: as + bak = asbak, druve + sap = druvesap. De tussen-n dus liever neet schrieven, allinnig a-j 't heuren. Sεrvιεи | Overleg » 13:34, 2 jun 2011 (CEST)

Prooftekstjes

Hier vie-j een veurbeeldtekst: /Tekst.

Ik heb der twee edaon, mer veur 't Veluws zi-k mit dree dingen: 't vortlaoten van de T (mu-k dat gewoon zo laoten?), 't woord "wönnen" (zo laoten of schrieven as wödden/wörden?) en 't woord "ween" (zo laoten of schrieven as wezen?). Veur 't Gronings mer ene: hìn (zo laoten? want een betere letter hierveur kan-k mien bedenken). Sεrvιεи | Overleg » 13:34, 3 jun 2011 (CEST)

Ieleu sprekt t oet as "wönn", net as iederene geleuf ik: "Wör(d)n". Ik veende wönnen aait n betn n roare konstruksie, as o'j dachen: ja mer vie zegnt wönn, mer vie mut dr wal -en achter zetn umdet det mut van de skriefvuurskriftn. Zelfde geeld vuur "hemmen". In Tweante doot ze det ook (Hemm, wönn), mer de wat euldere leu kö'j nog heurn det ze dee b/d nog in de neuze oetsprekt. Wat veend iej makkeliker? "Woe woi tem ling" of "woer wo'j t hebn lign"?

T's skriewn zit ik ook aait met te keukeln. Ik skriewe aait "ewest" en "zegt", mer vie zegnt "ewes" en "ezeg". Det doo'k umdet in aandere deeln van Tweante de leu "west" en "segd" zegnt.

A-k 't fonetisch schrieve dan is 't:

Tegensworige tied:

• Ik wörre
• Jie wönn/wödn
• Hij wörd (de r heu-j een heel klein pietsjen)
• Wie wönn/wödn of: wulen wönn/wödn

Vlejen tied:

• Ik/jie/hij/wulen wönn/wödn

Neet heel arg consequent dus. Zegen julen dan oek "hij hef 't emaak" (zonder t)? Do trouwens mer: woer wo'j t hebn lign, dat aandere lik net een Chinees naam Wuwoy Temling (Mut t dan neet lingng ween, 't dreunt nog deur). t Maakt mien persoonlijk gien bal uut of 't loopn of lopen is, ik bin daor heel makkelijk in. Sεrvιεи | Overleg » 14:18, 3 jun 2011 (CEST)

't Is trouwens wel grappig um te zien dat de overeenkomsen dudelijker bin a-w allemaole op dezelfde meniere schrieven, der bin evenzogoed veule verschillen mer toch. Sεrvιεи | Overleg » 15:19, 3 jun 2011 (CEST)

De Grönnegse ì is n probleem. Dij komt grotendails overain mit joen ee, mòr as man bie os de ì as een schrieven goan, mouten wie ozze ee ook weer aanpazen noar eei of eey of ej. Dus wat dat aangaait zollen wie ook kaizen kinnen om de è as ae te schrieven en de ì as ea. Dus pearenboom (pereboom), himbearns (framboos), zear (zeer) en waest (geweest), baere (bed), zaegd (gezegd) en kaerke (kerk). Grönneger 1 16:17, 3 jun 2011 (CEST)

Mit wönnen en hemmen bin ik t mit Woolter ains. Reker dij rekent de Grönnegse spellen van "hemmen" ook goud, noast "hebben", mòr persoonlieks hol ik der nait zo van. Man zegt ja nait ik hem ezw. mòr ik heb. Over ween/wean twiefel ik nog. Aan de aine kaant wordt bie joe de z echt nait oetsproken, ien tieds dat dij der wel heurt. t Zulfde bie "eleen", wat van "lieden" komt. Doarnoast as man wel hailemoal "wezen/weazen/waezen" schrieven zol, is nog de vroag of t "wezen" of "weden" wezen mout. Ien tieds dat man nait zègt van "weed ais stil", wordt ien t haile waarkwoord de z wel voak oetsproken as d, bie joe nog voaker as bie os. Grönneger 1 16:26, 3 jun 2011 (CEST)

Bie t Twìnts staait der ien aine zin "har" en bie d'aander "had".

't Toekennen van een aandere klank an disse bestaonde lettercombinasie lik m'n neet zo hendig, 't geef heel wat verwarring, en veural umda-ze krek ummedreid bin: gemeante vs. gemaente... (allebeie zo-k 't lezen as gemèènte), mer 't idee is goed. Wat oek zol kunnen is 't plaosen van een i achter de "Groningse" ee dus: eein beein (dat doon ze oek in Noord-Drente), mer bie ons he-j of de /ì/ of de /eei/ dat löp vake deur mekare (ik zeeg: "Ik gìf 't wel an", mer ik bleeive staon), um daor een onderscheid in te maken is denkwark en verschilt van darp tot darp. Is 't neet wat um gewoon "keerke" en "himbeern" te schrieven want de /r/ en /l/ dwingen tot een ì-uutsprake (zoas NL beer: /bìr/), mer de /n/ dan weer neet hmm... "op een been deur de keerke/kèerke hèen" (is dat wat?, ja of gewoon zo laoten: deur de kìrke hìn) de ò van mòr zol dan oa wezen (moar) en de è van wèst ea (weast).

"Wönnen" bi-k 't oek mee eens, en ween en eleen is dan toch meschien beter um zo te houwen. Sεrvιεи | Overleg » 12:57, 4 jun 2011 (CEST)

Joa kiek, dit is veuraal de reden woarom ik ien eerste ienstantsie zèggen zol dat t Grönnegs der eerst boeten te holden, omreden wie n aandere klank-schriftverholdenstraditsie hebben. Mòr goud, ik zol de ì en ò der ien loaten. Op dij menaaier kriegen wie gain onderschaaid tuzzen joen oa en ee en ozze oa en ee ien de schriefwies, mòr beholden wie wel t oetsproak onderschaaid tuzzen de oa en ò en ee en ì. Grönneger 1 13:11, 4 jun 2011 (CEST)

As wie "keerke" schrieven zollen, zol dat betaikenen dat de r oetsproken worden zol, wat den weer nait klopt. Grönneger 1 13:14, 4 jun 2011 (CEST)

Meervold mit s

Ik bin persoonlieks nogal tegen de 's veur meervolden. Ik plak dij der laiver aanvast, den de -s is dail van t woord en deur de hoogkomma liekt t net apaart woord. Dus hier t Engels volgen: autos, villas, ponies, enz. En wie mouten nait vergeten dat de Leegsaksisch proaters gain achterlieke mìnsken binnen. Zai snappen ook heus wel dat n woord as "autos" as "autoos" oetsproken worden mout. Grönneger 1 16:50, 2 jun 2011 (CEST)

Daor bin ik neet zo veur, a-j 't woord neet zollen kennen dan zo-j 't uutspreken as een korte a. Ik zol kiezen veur autoos, zoon (zo'n), ponys (komma hoeft der neet te staon), parrepluus (net zoas 't Nederlaans bie verkleinwoorden al dut "autootje"). Sεrvιεи | Overleg » 12:33, 3 jun 2011 (CEST)

Joa, vin ik ook goud. Dut t Engels ook bie "tomatoes" en "volcanoes". De "zo'n" kinnen wie beter zo loaten, omreden t hier om twij woorden gaait (zo ain). Grönneger 1 16:27, 3 jun 2011 (CEST)

ë

Wat vinden joe van de ë? Ien t Grönnegs wordt dij zo veul meugelk ontweken, mòr is dat terecht of nait? Ien t Luxembörgs het man ook n ë veur aander sjwa's bv. ien Lëtzebuerger (oetsproak: Lətseboejər). Grönneger 1 16:52, 2 jun 2011 (CEST)

Je kunnen der al deels onderuut koemen deur een bv. een j te gebruken: mit zien drejen (i.p.v. dreeën), offisjele, spesjaal, Mattejus (Mattheüs), elektrisjen, muzejum (museum, dat ansluut bie 't Groningse muzijom); mer powezie (poëzie) ko-ordinasie (poëzie) is te ampart. 't Vortlaoten van een trema is verwarrend dan krie-j bv. bedoeien, mut 't dan bee·doe·ien of bu·doej·un ween (of waffeur woord 't oek mag ween)? Sεrvιεи | Overleg » 12:33, 3 jun 2011 (CEST)

,,Kwoot"

Ik vin t Nederlaandse systeem van kwoten ook onzin. Woarom mout dij eerste onder en dij twijde boven? Ik zol zèggen: "baaident boven". Grönneger 1 16:56, 2 jun 2011 (CEST)

Dat is gelokkig allange neet meer zo ([3]). In 't Duuts nog wè mer bie ons is 't tegensworig oek meestentieds "anhoalingsteken", gaanzevoten he-j oek nog mer dat wönnen awweer te exotisch dunkt m'n (« anhoalingsteken »). Sεrvιεи | Overleg » 12:33, 3 jun 2011 (CEST)

Poor gedanken

Woolters het op nds:Wikipedia Diskuschoon:Hööftsiet#küern ower skrivwize uutnödigd, mittodenken över een algemene schrievwies. Ik glööv woll nich, dat jii vöörhebt, dat de schrievwies ook vöör Platdüütsch dögen schall.

Liekers een poor gedanken van mii.

Ooldsassisch het fiev vokaals hat. a, e, i, o, u. In kortform un in langform un in apen un slaten sülv. Plus dree diftongs: ai, au, eu. Uut disse formen plus de ümluudformen van disse vokaals hebt sik de medeernen formen uutwikkeld. Een schrievwies, de al disse formen uutenannerhöllt, kan van elk Nedersassen in de egen uutspraak ümset un leest warren.

Biispeelwöör:

• a: bakken, bal, achter
• ümluud von a: bed, eng, hebben
• a (apen sülv): aap, naam, saak, water
• ümluud von a (apen sülv): heekd, lepel, reden, dregen
• e: drek, knecht, bred
• e (apen sülv): geel, leven, regen, treden
• i: im, timpen, tin, blik
• i (apen sülv): beven, gevel, kregel, steel
• o: dochter, dok, gold
• ümluud von o: köppen, kösten, köster, rötten
• o (apen sülv): boven, koken, knook
• ümluud von o (apen sülv): gööt, köök, böverst
• u: bul, kluk, drummel
• ümluud von u: bülten, dün, günnen
• u (apen sülv): vogel, wohnen
• ümluud von u (apen sülv): böön, dögen, kröpel
• lang a: aal, blasen, maand
• ümluud von lang a: selig, gespreek, verferen
• lang e: meden, beest
• lang i: biil, diik, riten
• lang o: book, bloom, moder
• ümluud von lang o: böök, fölen, rööv, söken
• lang u: buuk, buur, supen
• ümluud von lang u: büdel, brünen, süden, prünen
• ai: been, bleek, heet, heten
• ümluud von ai: arbeid, beid, weid, reisen
• au: boom, dood, oosten
• ümluud von au: böös, glöven, sögen, drömen
• eu: deef, denen, deep

Wen al disse formen in de schrievwies ünnerscheden wart, den kann elkeen den text so lesen as dat in sien egen dialekt normaal is.

Wen de schrievwies ook föör Platdüütsche good to verstaan wesen schall, denn dörvt door keen egenheiden van dat Nederlandsche in wesen. Keen 'oe' föör [uː] un keen 'ij' föör [ɛːɪ]. Disse lettergruppen baseert op egenheiden van dat Nederlandsche, de dat Nedersassische goornich het. Jüstso as de Platdüütschen keen 'h' in wöör so as stahn bruken dörvt un keen 't' in wöör so as Bloot (bloed). --::Slomox:: >< 17:02, 3 jun 2011 (CEST)

Dat is n kloar verhaal Slomox. Ik had eerst eam meujte met: apen un slaten sülv, moar ik nem an da'j duudt op: open en eslotten lettergrepen (offene / geschlossene Silben, open / closed syllables)?

Dat neet meer gebroeken van ij, moar ei is ene van de veurstellen, dus dat mot ow anstoan. Et neet gebroeken van oe is zwoarder, verwacht ik, en zee ik ok nog neet vlot gebeuren. Dat zit beheurlek verankerd in de nl-skriefwiese. De meeste nl-skrievers zult, denk ik, gin buk veur boek willen skrieven, en bük veur buk.

Woar in dit ovverzicht zit de Fraanse oeu-klaank? Droadnaegel 12:26, 4 jun 2011 (CEST)

Miin dank föör 't meedenken an disse schriefwiezer (schrievwieser?), 't is wel zo dat onze twee talen wat klanken angaon op mekare liken. Mer tussen de twee zitten uuk aorig wat verschillen (fööral de laandstaal), jülen spreken de /aa/ altiid üüt as /ò/ he-k begrepen, mer bi ons he-j /aa/ (een lange a-klank) en daornaost /ao/ zoas jülen de aa üütspreken (ò). Ho wo-j dat verschil weergeven? Jülen schriven de /ai/ as ee, bie ons is dat een hele aandere klank wi zegen /ì/ of /é/, in Groningen /ai/ mer dat schriven ze uuk zo, föör ons bin zokken verschillen belangriik üm weer te geven, der mutten natüürlik neet te völe authentike klanken verlören gaon in 't schrift. In Nederlaand bin ze uuk neet zo van de aksenten. In een algemene schriefwieze mü-j allemaole kompromiis slüten mer 't müt wel eer doon an de taal/'t dialekt zelf. Sεrvιεи | Overleg » 12:32, 4 jun 2011 (CEST)

SONT-spelling

Hier is 't dan eindelijk, de lang verwachen SONT-spelling :-). Ik heb der een bietjen op zitten knooien, mer ik had gien tippex um derof te haolen... veul leesplezier. Sεrvιεи | Overleg » 19:20, 7 jun 2011 (CEST)

Bedankt Servien. Meteen al ne vroage, kan der ene met kennis van IPA en begrip van "heldere / donkere vocalen" de allerleste zinne wat verdudeleken?

Wieters zut et der neet slecht oet. Der bunt altied dingen te vinden dee't ow neet anstoat, moar dat zu'j altied holden met ne algemene skriefwieze, dan mot der altied water bi-j de wien. Kö'w meteen et artikel SONT-spelling es onmundeg oetbreiden. Want wat veur skriefwieze da'w ok anholdt, et belangriekste van de wiki is toch informatie gevven, en dan is een oetgebreid artikel ovver SONT-spelling hier echt op de plaatse, zekers umdat et wieters neet op et internet beskrevven steet. Droadnaegel 00:04, 8 jun 2011 (CEST)

Daor za-k oek al an te denken um 't wat uut te breien, mer ik ware 't eigenlijks gewoon vergeten da-k de spelling had liggen. 't Lik m'n een goed idee um dat es op te pakken, mit inderdaod eventueel wat goed onderbouwde wiezigingen. Sεrvιεи | Overleg » 12:21, 8 jun 2011 (CEST)

Typex :) Dat heb ik al 10 joar nait meer heurd. Mòr goud, ik kin t bestaand nait meer zain. Grönneger 1 12:24, 8 jun 2011 (CEST)

Ja, op de knipperkiste he-j oek gien tippex (flaoterwaoter/correctievleuistof/wit knooispul) neudig :)... mer wat ampart jong, ik kan 't nog altied zien, meschien effen kas legen mit Ctrl + F5 of zokswat... Ik zat 't trouwens nog effen deur te lezen, mer a-k 't zo leze, wanen ze der nog neet 100% uut; punt 1: ze wossen neet of ze noen "hondtien/padtien" of "hontien/pattien" mossen schrieven, noen daor kan-k makkelijk in ween, want daorveur gebruuk je de stam + -je/-ie deran vasteplak (-tje is gien verkleinwoorduutgang), de eindklank veraanderd dus gewoon naor t, de spelling hondtien of padtien is een bietjen kunsmaotig (ho veule honnen/paojen? tien?), zo he-j oek keuninkien, daor veraandert -ing toch oek in -ink. Punt 2: -lijk, daor zegen ze over dat 't Nederlaans daor eigenlijk in mut veraanderen, mer daor he-j in je eigen spelling toch wat over te zegen, dus zol ik zegen do 't dan goed en maak der dan gelieke -lik van, a-j 't der mee oneens bin. Bie de vergeliekingen (van bv. -lijk) steet: "Sal" en "IJac" as ampart kopjen (dat ku-j feilijk samenvoegen in IJac, umdat 't Sallaans daor onder vuilt), oek steet der bie IJac dat "heb ik" samen-etrökken wönnen tot he'k, mer dat klop neet dat is oek "he-k". Ik bin trouwens oek wel beniejd naor de heldere en donkere klanken... Sεrvιεи | Overleg » 12:59, 8 jun 2011 (CEST)

Der staait vot "no access" Grönneger 1 13:15, 8 jun 2011 (CEST)

Der gung inderdaod wat fout, noen dut e 't weer. Servien 13:39, 8 jun 2011 (CEST)

---

---

(Ik main dat t Grönnegs veurlopeg beter boeten n standerdschriefwies blieven kin, omreden wie n haile aandere klankgewoonte hebben. As joe de boudel kloar hebben, wil ik wel even kieken hou of t Grönnegs doar ien paast. Ik denk wel aalvast mit joe mit.)

t Belaangriekste veur n standerdschriefwies is veur zo min meugelk verschaaidene schriefwiezen te hebben veur t zulfde woord. As der n standersschriefwies komt, mout der dus nait stoan: "Ien t Sallaands kin t zo schreven worden, in t Stellingwaarfs zo en ien t Achterhouks zo." Der mout zo veul meugelk ain schriefwies kommen. Kiek môr noar t Nederlaands. t Woord 'geven' kin doar op zo veul verschaaidene wiezen oetsproken worden:

• Grönnen: Geejbm
• Fraislaand: Gijvən
• Westfraislaand: Geejəvə
• n Heeg: Geejvuh
• Westfloandersn: Hjieëwən
• Limbörg: Cheeve
• Sallaand: Gìvən of Gìm
• Oostelk Twìnte: Gèvən of Gèm

En ondanks dat dit apmoal Nederlaands is, t wordt overaal aans oetsproken. Wie huiven dus nait perse n phonetische schriefwies te hebben en op dij menaaier zol t Grönnegs der ook ien pazen. Neem bieveurbeeld "holt"-"hoalt"-"hoolt", doar mout man gewoon ain schriefwieze veur nemen dij op elk stee aans oetsproken worden kin. Ook t votloôten van de h huift nait schreven te worden (Sallaands). Ook huift nait elke diftong nuimt te worden (Twìnts). Dat dounen wie hier ien Grönnen ook nait, aans zol t n haile stoere boudel wezen om den wat te schrieven. (aaəns zoaəl t n haiəle stoeəre bouwdel weejzen oəm wəat te schrieəven). Kombinoatsies as öa, äö, öai en eai zol k der oet hoalen (ö blieft wel en kin öa ien zok opnemen). Wieder mouten wie kaizen of wie woorden hailoet schrieven of òfkörten zo as ien t Twìnts. Ik zol t hailoet schrieven, omdat dat de toal n wat meer serieus karakter geft.

De belangriekste keuzes:

• fonetisch, standerdiserend of etymologisch

• ij of ei
• ao of oa (of baaident, bv. de oa veur de Grönnegse klaank en de ao veur de Drìntse klaank (= de Grönnegse ò))
• ou of au (of baaident: blauw, jou)
• ea of è
• ae, ää of aa
• geven of gevn/geevn
• i'j, i-j of ìj
• t/n, 't/'n, et/en, ut/un
• v of f (hier huiven wie nait perse t Hollaands te vôlgen ien 'druif'-'druiven', t kin ook 'droev'-'droeven')
• c of k
• g of ch (lammechie of lammegie)
• ku-j of ku'j
• -lek, -lijk of -lik
• wöd of wödt

Grönneger 1 14:11, 22 mei 2011 (CEST)

• • De ij wönnen meestentieds "ie" of "i'j" / soms kump 't nog veur zoas in: bladzij, en in bieveurbeeld nij (vanwegen herkenbaorheid mit niej zol ik ij anhouwen) en de ei zoas in 't Nederlaans "eiers".
  • De ao/oa is een lastige, je kunnen der een bepaold klankverschil an toekennen (loat [loot]/laot [lòt]) of as synoniemen (laot/loat), persoonlijk geet mien veurkeur uut naor de eerste.
  • De ou/au, zol ik zo houwen as in 't Nederlaans, he-w gien las van.
  • De ä klink as de a van 't Engelse cat, de ää lig tussen de aa en disse klank in (wönnen oek vake gewoon as aa eschreven), disse klank kan feilijks vort.
  • De ae is 'tzelfde as de ea/èè (lang-erekken è).
  • De ae en ea bin eigenlijk 'tzelfde, 't verschil is allinnig dat de ae vanuut de aa ontstaon is, en de ea vanuut ee, veur de herkenbaorheid van woorden lik 't mien hendig um 't zo te laoten. De èè is dan neet neudig (en vanwegen de accenten onhendig as een computerpregramma gien accent ondersteunt).
  • i'j of i-j kan allebeie, mar in woorden as Ni-j-York ziet 't der ampart uut (dan lik 't asof 't dree woorden bin), Ni'j-York ziet der beter uut, mien veurkeur zol uutgaon naor i'j en ku-j (kun jie), a-k (as ik), wi-j (wil jie) veur samentrekkingen.
  • t/n Geet mien veurkeur naor uut, 't wönnen zo onrustig mit al dee apostrofen, ut/un is te fonetisch en et/en ku-j lezen as èt/èn.
  • De v/f en s/z zol ik zo houwen aanders krie-j huuz (mer je heuren der gien z, mer een s), bie druuv krek zo.
  • Mien veurkeur geet uut naor de K um de Germaanse ofkomst an te geven.
  • -chie of -gie maak mien neet zo uut, mer meschien is -chie beter, lik meer op -tje/-tie (Engelse uutspraak van "ch" is slot van zaken tj).
  • -lik lik m'n beter (zoas in 't Afrikaans, en Limburgs a-k 't goed hebbe), -lijk is te Nederlaans, -lek zol oek nog kunnen.
  • Wöd/wödt (in de darde persoon "hij wöd" zonder t, was het is vake oek "hij gef"), de res -t derachter.
  • Wat hoalt, holt, hoolt angeet, dat is puur 't verschil in de o-klank, [hòlt] of [hólt], dan verschil in uutspraak geef 't Nederlaans oek neet weer.
  • De äö/öä/öö is dezelfde klank, meschien is öö daor toch beter (lange ö, liekas bie a/aa, enz.)?

Te fonetisch mut 't neet wönnen (dan krie-j allinnig mer grote en onneudige verschillen), 't mut meer standardiserend ween, de gebruken van de dialekken van noen samenvoegen en meschien wat anpassen, zodat 't etymologisch oek een bietjen kloppend is. Sεrvιεи | Overleg » 16:25, 22 mei 2011 (CEST)

Ikzelf zin redelik makkelik wat skriefwieze angeet, ik hebbe zelf nit zovölle probleemn met wiezigings. Ik wete wal det t hoaste vleukn is in de koarke, mer mu'w dit nit ook es met bv. Slomox oawerlegn?

• • • standaardiseerd, foneties of noar herkomst - Foneties is dr zonne verskeaidenheaid de'j t nooit helemoal geliek kriegnt (en ook al zol oe det lukn, dan zeent doar nog de meeste "gewone" leu te eegnwies vuur deank ik). Noar herkomst, zol könn, mer dan mu'j dus per woard noagoan woer't t vandan keump, en dan nog is dr gin eenheaid. Ik zin in Oold-Sassiese tekste wal es giban, giwan en givan (geewn) teegn ekömn. Wonn kiez iej dan? Of wo'j dr de oergermanisten op lösloatn? t Probleem met standaardiseern is de'j nit elk dialekt temeute köant komn, en doarmet krie'j volk teegn, umde'j ze dan an öare geleefde oetsproakverskillekes komt. Lastig dus.
    • Iej - [ij] is mie te Hollaands, en zol nit-etreende dialektleazers verwarren. [i'j] veend ik aait net of doar nen letter tuskenoet is ehaald en nen hoogn komma vuur in de plaatse is ekömn. Woerumme doo'w nit net as in t Spaans/Skandinavies/Platt-/Hoog-Duuts de'w dr ne [i] van maakt? of zelfs [ii] a'j um wat länger weelt oetsprekn.
      • De dinge dee't dan wal as [ɛɪ], [æːɪ] of [æɪ] wordt oet-esprökn kö'w dan skriewn as [ei] (reize, eenheid, karwei, fein, Rein, Bulgareie)
    • oa/ao - ikzelf zin vuur oa. Nen oetweg zol de [å] wean (dee köant de Grönningers leazn/oetsprekn as [ɔə] en de aandern as [ɒ]) mer onneudige leasteekns mu'w oet de weg goan. Kö'w nit gewoon n -ò- nemn?
    • ae/ea/èè - sowieso meender leasteekns, dus èè vaalt of, en kan verkeerd eleazn wordn. ae dut mie deankn an aa.
    • f/v s/z - Zo loatn.
    • lijk/lik/lek - Lijk is mie te Hollaands, lik of lek is mie umsgelieks.
    • wörd/wördt - "wörd" en dan dee -t as de kleaine glottale verstoarking dee't völle Tukkers maakt: iej wordt, hee wörd
    • holt/hoalt/hoolt - foneties is dr wal degelik n verskil: [hɒ(ː)lt, hɔːlt] of zelfs [huɔlt]. Mer det is allemoal wier gewoon nen zaak van anwenn. Al dee verskiln zeent te vangn oonder holt.
    • öö/öa/öä - Ik nem an a'j hiermet de Fraanske œvre-klaank bedoolt? Koarel van n Notoaris skreef dissen klaank as [ùe], umdet he volgens um körter bie de -u- zol stoan as bie de -o-, wat oetsproake angeet. Veund ik nog wal klook van um. Mer ik leaze ne -öö- as den klaank oet t Duutse Lösung, en de -öa- as in t Fraanske œvre. Dit verskil zol op te lösn wean met t gebroek van beaide -ø- vuur œvre en ö vuur Lösung.

Ik zin zelf nog wal vuurstaander van dubbele metkleenkers, net as in t Duuts en Skandinavies. Mer det is wal heel exoties. Woolters 18:17, 22 mei 2011 (CEST)

Veur de öö in Lösung hebben wie de eu. Grönneger 1 20:37, 22 mei 2011 (CEST)

De Platduutsers vroagn

Umde'w ook noadeankt oawer ansloetn bie de platduutse skriefregels, zal ik op de aandere wiki ne ankondiging doon det ze oetneugnd wordt um hier ook met te deankn. Woolters 00:22, 1 jun 2011 (CEST)

Nuver

Disse zin steurt mi'j: Der mout zo veul meugelk ain schriefwies kommen. Et Stellingwarfs het zien eigen schriefwieze. Veur mie is d'r gien verlet van een ni'je schriefwies. Dat is ok niet mogelik omreden:

• In et oosten van et Grunningerlaand praoten de meensken hiel aanders as in de Stellingwarven en ok aanders as in Twente.
• Et Stellingwarfs wiekt te veul of van de aand're dialekten omreden van de Friese invloed op oons dialekt. Ik daenke dat aand're Platpraoters veul woorden van et Stellingwarfs ok hielendal niet begriepen.
• In de Stellingwarven bin d'r hieltied minder Platpraoters. Disse schriefwies is baseerd op et Nederlaans. As de meensken in de Stellingwarven überhaupt Stellingwarfs schrieven willen, dan is et belangriek om et Nederlaans an te holen.
• Nu is et dudelik hoe et Stellingwarfs schreven wodt. Mit twie spellingen is dat straks niet meer dudelik.

Veur jim informaosie zie'k dit niet meer as een hobby projekt. Ik hope dat jim et Stellingwarfs gewodden laoten en niet mitnemen in jim plannen. Groetnis --Kening Aldgilles 15:38, 3 jun 2011 (CEST)

Moi Aldgilles, ik zie daj goed schrieven in de Stellingwarver spelling; ma'k vraogen waoraj die eleerd hebben? Ikzelf heb et zo'n beetien op-epikt van schrievers as Johan Veenstra en de Stellingwarver woordeliesten online, mar ok wiekt disse spelling simpelweg niet slim veul of van de Drèentse en West-Overiesselse schriefwiezen.

Overigens kuj veur stark van mekaar ofwiekende taalvariaanten as et Stellingwarfs, et Grunnings en et Twèents best iene schriefwieze gebruken, mar et feit wil dat d'r lange niet genog taalwil is om töt zo'n 'mandielige' schriefwieze te koemen. Juust daoromme wol ik now even niet mitprakkezeren over nog weer een schriefwieze.

Ik viene niet dat et Stellingwarfs een butenbeentien is binnen et Nedersaksisch: alle dialekten wieken van mekaar of, en ze hebben allemaole wal plaetselike woorden die een aander niet per se kent/begriept. En d'r bin in mindere maote ok veul overienkomsten tussen et Fries en aandere Nedersaksische dialekten. Dat vaalt mi'j aanders altied weer op. Ni'jluuseger 18:14, 3 jun 2011 (CEST)

Kening Aldgilles, i-j doot n hoop good wark veur et Stellingswarf, moar wa'j hier zegt wi'k toch eam op reageren, want owwe reaktie vinde ik typerend, en tegeliekertied ok ene van de groanden waorum et Nedersaksies kapot geet.

• De eerste reaktie van leu is vake: Nedersaksies? Doar heure wi-j neet bi-j, want wi-j proat Achterhooks, Tweants, Veluws, Grunnegs, Dreants of Stellingwarfs, en wi-j bunt uniek.
• Ne andere kontra-produktieve reaktie is ok: wi-j goat niks veranderen, wi-j holt alles bi-j et olde.

Dan vroag ik mi-j af: wat wi'j dan? Goa'w met zien allen kieken hoo et Hollaands op dat soort reakties den lachenden daarde is (verdeel en heers, en kiek noar owwe leste bi-jdragen, a'j zo deurgoat is der ovver 20 joar gin Stellingwarfs meer) , of goa'w preberen ansluting te zeuken met varianten van et Nedersaksies, um met zien allen starker te wean. Zo lange a'j gin standard skriefwieze hebt veur ne sproake, zu'j neet serieus enommen wodden, zal der gin onderwies in kommen, en zult diskussies onder et mom van et Europees Handvest veur minderheidssproaken zwoarder verlopen.

Persoonlek bun'k van mening da'j dan better könt preberen um ne standardskriefwieze te ontwikkeln, um initiatief te tonen, um aktief te wean, um open minded te wean noar noabersproaken as te zeggen: ik verander neet, want ik hebbe der gin verlet an, en ik loat et moar gebeuren.

Dan: I-j zegt: Dat is ok niet mogelik omreden

• In et oosten van et Grunningerlaand praoten de meensken hiel aanders as in de Stellingwarven en ok aanders as in Twente.
• Et Stellingwarfs wiekt te veul of van de aand're dialekten omreden van de Friese invloed op oons dialekt. Ik daenke dat aand're Platpraoters veul woorden van et Stellingwarfs ok hielendal niet begriepen.

Da's woar, en ze proat ok anders as op de Veluwe, en in den Achterhook ezw. Moar de skriefwieze geet neet ovver weurde/idoom moar ovver klanken. En doar is et Stellingwarfs neet uniek. Kiek op: Klankleer van t Nedersaksies. Der steet gin enen klank veur et STL bi-j dee-t uniek is. Dus et is wal meugelek um doar wat eendudeger te wodden.

• In de Stellingwarven bin d'r hieltied minder Platpraoters. Disse schriefwies is baseerd op et Nederlaans. As de meensken in de Stellingwarven überhaupt Stellingwarfs schrieven willen, dan is et belangriek om et Nederlaans an te holen.

Kwats van et zuverste water. As de mensen Stellingwarfs skrieven wilt, dan is et belangriek um et Stellingwarfs an te holden (of et Nedersaksies as et doar onder völt). I-j nemt owwe eigen sproake toch wal serieus? I-j zegt toch ok neet, a'k Duuts goa skrieven, dan is et belangriek um et Nederlaans an te holen? Of zee'j et hele Stellingwarfs as hobbyprojekt?

• Nu is et dudelik hoe et Stellingwarfs schreven wodt. Mit twie spellingen is dat straks niet meer dudelik.

Da's n good punt, en doarum is et belangriek dat der diskussie kump, en ovverleg met de streektaalorganisaties. Moar dan mo'w wal iets hebben um veur te leggen. Too et Nederlands definieerd is, was et ok moar ne verzameling Hollasndse en Broabantse dialekten. Moar standaardisering hef eur ok gin windeier elegd.

Begriep mi-j good, ik wil ow neet persoonlek anvallen, want ik geleuf da'w beide reageert vanoet leefhebberi-je veur de sproake. En blief veural skrieven, want dat is nog völle belangrieker as genöal ovver skriefwiezen: wi-j hebt meer verlet an gode skrievers. En heb gin skrik, wi-j wilt ow echt gin skriefwieze veur et Stellingwarfs deur de strotte skoeven, en zult echt neet moar zo alle artikelen anpassen, moar ne gezonde diskussie heurt bi-j et leavendeg holden van de sproake. Droadnaegel 00:46, 4 jun 2011 (CEST)

Moi Droadnaegel, as ielu 't now daomiet eens bint oaver een ni'je schriefwieze veur 't Nedersaksisch, wat dan? Die op Wikipedia gaon toepassen, intied det dizze spelling wieder enegeerd wördt? Dan hej d'r dus weer een spelling bi'j die op zich best goed in mekaar zal steken. Mar die spelling giet niet algemien oavereneumen wörden, det wete wi'j allemaole now al. Daor hew precedenten veur (Vosbargen, SONT), samen mit 't feit det d'r hielemaole gien peblieke discussie is oaver (de toekomst van) 't Nedersaksisch, en gien populair algemien Nedersaksisch instituut. Dus wel mut die ni'je spelling d'r deur dowen van Delfziel töt Deutekem? De miest consequent gebruukte schriefwiezen, de Stellingwarver en de Drèentse, bint d'r daankzi'j de Stellingwarver Schrieversronte en 't Huus van de Taol/Het Drentse Boek, die as dizze respectievelijke schriefwiezen consequent anholdt in heur uutgaves. En een hardcore cluppien schrievers die heur intussen de regionaole standaardspelling an-eleerd hebt. Ni'jluuseger 13:15, 4 jun 2011 (CEST)

Droadnagel,

Ie willen een Nedersaksisch hebb'n dat niet bestaot. Et is een keunstmaotig begriep. Ik schrief veur et Stellingwarfs en heb gewoon niet zo veul mit et Achterhoeks of Twents. De meensken hier bin overigens prima om mit saemen te warken ;-)

Ie hebb'n toch niet de illussie dat et Stellingwarfs over 20 jaor nog praot wodt? Veur verschillende dialekten is et al 5 over 12 west. Mien wark veur et Stellingwarfse dialekt is niet meer as een museumstokkien. Ik heb ok niet et verlet van een aand're ni'je spelling. Ik bin ien van de dialektstrieders en ik zie gewoon niet de nut en noodzaek van een keunstmaotige spelling. In de Stellingwarven is dit de algemiene mening. Sorry. Groetnis --Kening Aldgilles 21:13, 4 jun 2011 (CEST)

Ni'jluuseger,

Ik kan wel Stellingwarfs praoten, mar d'r bin niet zo veul meensken waormit ik Stellingwarfs praoten kan. Et Stellingwarfs wiekt een betien of van et Nederlaans, daornaest bin d'r nog wat Friese woorden. Et Stellingwarfs schrieven ku'j miskien leren, mar zonder woordenliest he'k nog grote problemen (en ik bin dialektfanaat). Groetnis --Kening Aldgilles 21:13, 4 jun 2011 (CEST)

Ni'jluuseger, i-j stelt mi-j ne vroage, dee'k mi'jzelf al ontelboare moalen esteld hebbe. Ik denke dat de vroage in tweejen te splitsen völt:

• Woarum is ne Algemene Nedersaksiese spelling neudeg?
• As et antwoord op disse vroage angif dat et veurdelen hef um ne algemene Nedersaksiese spelling te hebben, dan is de volgende vroage: hoo goa'j dee dan deurvoeren?

Et antwoord op de eerste vroage kan ik alleneg moar veur mi-jzelf beantwoorden, en doar bun'k bi-j mi-jzelf te roade egoan: woarum zo-k dat geerne zeen, wat bunt miene driefveren. Et antwoord doarop hef veur mi-j dree komponenten:

• toalkundeg: ik arger mi-j deran dat op disse wiki onneudege verskillen bestoat tussen beveurbeeld et Achterhooks en et Tweants, woar de sproaken meer op mekare liekt as oet de skriefwiezen blik. Owwe veurbeelden veur et Dreents en Stellingwarfs geft an, dat ne konsekwente skriefwieze veurdeel gif veur de skrieveri'je in de sproake.
• waardering veur et Nedersaksies: ik zee geregeld dat et Nedersaksies ezene wödt as n minderweerdege sproake, wat onterecht is, gezeen de geschiedenis, vergelekken met beveurbeeld et Nederlaands.
• politiek: volgens mi-j hef et veurdelen, beveurbeeld veur et handvest van minderheidssproaken, moar ok op andere vlakken um ne standard skriefwieze te hebben.

Dan et antwoord op de tweede vroage: hoo goa'j dat deurvoeren? Der bunt eerdere skriefwiezen ewest, en dee hebt et neet ehaald. Veur de Vosbargen skriefwieze is et veur mi-j wal dudelek woarum neet: völ te völle eksotiese aksenten. Veur de SONT skriefwieze is et veur mi-j minder dudelek. As iederene hier SONT zol gebroeken, zo'k mi-j doar derekt bi-j ansloeten. Dus wat is noo et probleem ewest bi-j et invoeren van SONT? Et völt mi-j op dat verskeidene Achterhookse websteas SONT gebroekt, moar beveurbeeld et Staring instutuut dan weer neet (en ok al de andere streektaalorganisaties neet). Een probleem veur mi-j is da'j de richtlienen neet op et web vinden könt. Volgens mi-j mot spellingsrichtlienen in disse tied makkelek op et net te vinden wean. Dus veur mi-j ku'w best op SONT veurtborduren a'w neet nog ne ni-je spellingsvariant wilt, moar dan mo'w wal wetten woarum et weerstand hef ehad. Droadnaegel 01:25, 5 jun 2011 (CEST)

Ik viende et krek mooi dat d'r verschillen bin. Ik heb al vaeke schrieven dat et Nedersaksisch veur mie niet bestaot. De verschillen mit et Nederlaans bin te klein om et Stellingwarfs, of de aand're dialekten, as een aparte tael te zien. Ie moet'n et schrieven in jow eigen dialekt as een aorighied zien. Ie hebb'n et ok over 'minderheidssproaken'? Wat veur minderhied bin wi'j dan? Hooguut wat regionalisten mit een regionaaltaelegien. --Kening Aldgilles 08:59, 5 jun 2011 (CEST)

Dij lèste reaksie van die, Aldgilles, dut mie verdrait. Dit is nou prezies wat wie bedoulen mit joen toal nait serieus nemen. Kiek t klopt dat der n hail ìnde onderschaaiden binnen en t Grönnegs staait wat dat aangaait t wiedst vot van de aander dialekten, mòr as t Leegsaksisch nog ainege toukomst hebben wil, mouten wie soamenwaarken. Der binnen genog klanken dij overainkommen of dij pria op dezulfde menaaier schreven worden kinnen. Wie binnen den ook nait bezeg om n Leegsaksische standerdtoal te mòken, mòr wie willen onneudege verschillen ien schriefwieze vothoalen.

t Woord "minderheden" mag ik persoonlieks nait lieden, omdat dij der vanoet gaait dat elkenaine dij ien bv Nederlaand woont Nederlaander is en dat elk dij oorspronkelk gain Hollaands proat n minderhaid is en doarom gain Nederlaander is en hier oorspronkelk nait heurt. Mòr t is net aansom, want t haile konstrukt Nederlaand en Nederlaander is ook kunstmoateg. Mòr goud, woarom wie t perbaaiern ien tieds dat de toukomst der nait hail bèst oetzugt? Omreden dat dije dij nait schait ook niks roakt.

@Droadnaegel, a've de SONT-schriefwies nou ais oetwaarken zo as t nou is en dat wie doar den komtoar op geven. Is dat nait wat? Grönneger 1 14:21, 5 jun 2011 (CEST)

Wat ie zegg'n over et serieus nemen is een persoonlike zaek. Ik neem et Stellingwarfs wel serieus, mar ik 'moet' et niet serieus nemen. Ik bin wel ien die daor veur staot, mar dan staon ik onder de jeugd wel helemaol allienig. Et Stellingwarfs sterft uut, et het al 5 over 12 west. In et Grunningerlaand is et niet aanders.

Ie kunnen een goed of minder goed gevoel hebben bi'j et woord minderhied, mar in Duutslaand is et Plat erkend as regionaole tael en niet as minderhiedstael. In Nederlaand bestaon vanoolds en formeel twie volken, de Nederlaanders en de Friezen. De Sinti en Roma bin ok een minderhied mar wodden niet erkend.

Et weghaelen van onneudige verschillen is subjektief. Ik blief mooi Stellingwarfs schrieven in een spelling die allienig veur et Stellingwarfs maekt is. Dat maekt et veur mi'j ok zo biezunder, een eigen riek dialekt tussen de Kuunder en de Liende.

Et Nederlaans is veur mi'j gien bedrieging. Natuurlik is et Plat in Duutslaand erkend as tael omdat it Plat daor biester ofwiekt van et Hoogduuts. In Nederlaand bin de verschillen niet zo groot, et standerd Nederlaans is, zo as Grönneger 1 al een betien schrieft, ommes oek een soort Plat.

In de Stellingwarven bin ik vernuverd over de 'taeltelling veur et Nedersaksisch'. Hier zullen nog 50.000 meensken wezen die Stellingwarfs praoten kunnen. Laot mi'j niet lachen, ie kunnen hier daegen lang wezen zunder ien woord Plat te heuren. In Weststellingwarf het 22% (neffens de fluchhifking van de pervensie) et Plat as memmetael (moedertaal), in Ooststellingwarf is dat 11%. Dat bin procenten van meensken die Plat kunnen. Dat betekent nog niet dat die meensken dat ok doen, ni'je Platpraoters komen d'r niet meer bi'j. Ik viende de tekst op et veurblad prachtig: t Nedersaksisch is n West-Germaanse taal, dee deur zoon dree miljoen meensen espreuken wönnen..

Meensken, vuul'm niet beledigd, mar wat ik hier lees is onzin. Ie moe'n et schrieven en praoten van et Plat as een aorighied zien. Aanders ku'j daor wel stress van kriegen. Mit Stellingwarver groetnis --Kening Aldgilles 16:57, 5 jun 2011 (CEST)

Wellicht mu'j es boetn de Stellingwoarvn komn dan, want ik kan hier nit boetn loopn zoonder plat te heurn. Ook van jongeleu. t Neerlaands wik in oonze oogne of van t Tweants, nit aandersumme. t Is woar det t meender wörd, mer ik wete vaste at t nit zal verdwienn, umdet de leu hier redelik positief oawer öare eegne sproake deankt, en det wörd de leste joarn aal better. Helemoal non at t FC Tweante zo good dut. Wat leu komt hier de skaamte vuurbie, en goat aal mear plat kuiern. En dan he'k t oawer jongs en meakns van 14-17 joar. Op good plat: speak for yourself. Woolters 17:20, 5 jun 2011 (CEST)

Ik kom vaeke buten de Stellingwarven. In Twente gaot et veul beter mit et Plat, daor geuf ik jow ok wel geliek. Mar et is allienig in Twente, daorbuten hold et wel op. En ok in Twente is d'r sprake van Plat in gradaosies. De ien praot platter as de aander... --Kening Aldgilles 18:28, 5 jun 2011 (CEST)

Aldgilles, hest der liek aan dat t aal minder wordt, mòr man kin nait "t Grönnegerlaand" zèggen ien dizze kontekst. Kiekt man noar t Westerkertaaiers en t Stadjeders, den binnen dat inderdoad allenneg mòr ollen dij dat proaten. t Hogelaand, t Oldambt en Westerwòlde binnen rieke toalregionen woar nog aingoal Grönnegs overdroagen wordt (joa, ook t woord Plat bevaalt mie nait zo). Doar kinst gain dag wezen zunder op ain of aander wieze mit t Grönnegs ien aanroaken te kommen. De jeugd proat t nait op jonge leeftied, mòr wordt pas om en bie heur puberteit bewaitens van heur regionoale toal en zetten zok doarmit òf van t dominante westen.

Natuurlieks mout man de toal ook nait té serieus nemen, mòr wat goie aandocht der veur, doar is niks mis mit. En nogmoals, deur n gezoamelke schriefwieze verdwienen der gain varianten. Messchain bestaait der over n poar joar gain Stellenwaarfs meer, mòr dat mout gain reden wezen om mit törf onder keeuw zitten te goan. Zunde. Grönneger 1 19:33, 5 jun 2011 (CEST)

Ik heb de SONT-spelling hier nog in de lao liggen, ik zal 't van de weke wel es inlezen en hier neerzetten. Servien 22:48, 5 jun 2011 (CEST)

@Aldgilles: joen indrok van hoeveul plat as d'r nog esproken/gebruukt wördt, hangt ok of van waor aj et oor te luustern leggen. Woolters en ik bin daorin een beetien tègenpolen: ik bin aorig pessimistisch, en hi'j mak mien dag dan weer goed mit zien onverwoestbere optimisme. Ik was lest weer in mien dörp (Ni'jlusen, Sallaand) en daor zee mien moe dat d'r nog hiel veul plat wördt epraot. Now geef ik toe dat zie in een bejaordenhuus warkt, mar zie hef et niet alleen oaver bejaorden, en wat Grönneger zeg, is ok waor: plat heur ie niet veul onder kiender, mar d'r bin d'r best wat die 't dan op laetere leeftied wal weer oppakken.

En ik was verrast om op Ni'jlusen een ni'j padtien te vienden mit de naem Coöperatiepadtie (sic). De eerste straote mit een formeel platte naem sinds 't alolde Zandspeur. Ni'jluuseger 12:12, 6 jun 2011 (CEST)

@Droadnaegel: oaver Vosbargen, mit det exotische völt 't ok nog wal mit: een Scandinavisch bollegien op de o en op de a. As d'r echt taalwil ewest had, hadden de schrievers wal ezegd: wi'j wilt geern een algemiene spelling, mar det bollegien hew liever niet, kuw det niet vervangen? Wat d'r in plaatse daorvan gebeurden, was det de mieste schrievers (buten die van 't Swieniegeltje) de Vosbargen-schriefwieze gewoon negeerden, of d'r in de eerste plaatse niet van wussen, umdet d'r gewoon gien ienheidsgevuul was. Wègens gebrek an ienheidsgevuul haj ok gien edielde structuren die de ni'je spelling goed zolden kunnen deurvoeren. En det gevuul hew nog niet, daorumme is SONT een haost onzichtber cluppien. Det nao tweehonderd jaor ni'jnedersaksische schrieveri'je nog gien tweei Nedersaksen 't iens bint oaver oa of ao, man o man, gelok mit 't ni'je spellingsproject. Ni'jluuseger 12:12, 6 jun 2011 (CEST)

Ik denke da'w serieus noar SONT mot kieken. Doar hef Ni'jluuseger zonder meer n punt: et geet ons echt neet lukken um alle streektaalorganisaties achter ne ni'je spelling te kriegen a'w dee hier zollen ontwikkelen. Dan hef de SONT-spelling toch meer stoatus en bekendheid. Dan ku'j der veur kiezen um SONT-spelling strak an te holden, of n (klein!) antal wiezegingen too te loaten, dee't dan wal good beskrevven mot wean, en veur alle varianten etzelfde. Et toostoan van afwiekingen tov SONT hef dan wal as noadeel dat dan de beer weer los is, en de meugeleke veranderingen onendeg. Wat wi-j zeker mot doon is et oetgebreid beskrieven van SONT, want ik denke dat et ofwieken van spellingsrichtlienen (in et algemeen, neet allene hier op de wiki) vake neet ens n kwestie van onwil is, moar van onkunde. Doar könt wi-j op disse wiki in elk geval n gat dichten, deur ne degeleke beskrieving van SONT te gevven.

Ik denk ok dat et gebroeken van SONT-spelling hier, good is as veurbeeldfunktie. Wi-j mot onszelf neet ovverschatten, moar ok neet onderschatten. Disse stea is met afstand de grootste stea in et Nedersaksies. Deur hier konsekwent (of in elk geval in verskeidene artikelen) SONT te gebroeken (of met wat kleine anpassingen, SONT 2.0?), kan dat de SONT-spelling wal n klein zetjen in de rugge gevven. Droadnaegel 00:27, 8 jun 2011 (CEST)

Ik heb vot al wat fouten vonden ien de Grönnegse klankbeschrieven... t Dunkt mie dat der niks mis is mit wat aanpazens, as wie dij goud onderbaauwen. Grönneger 1 11:28, 8 jun 2011 (CEST)