Overleg:Leegsaksische varianten
Westfaals
[bronkode bewarken]Bij http://www.lwl.org/LWL/Kultur/Westfalen_Regional/Gebiet_Identitaet/Identitaet/Mundarten spreekt t Sauerland Zuud-Westfaols. Sarcelles 14:43, 25 apr 2011 (CEST)
- Maar t zegt ok dat Marsberg (Duuts/Hollaands) Oost-Westfoals sprekt. Noe is Marsberg vielleicht neet groot genog om Zoerlaands te beholden, maar dan kan dengeen den Zuud- en Oost-Westfoals beschrif, Zoerlaands better vorthalen, ducht mie. --Erik Warmelink 03:14, 26 apr 2011 (CEST)
- t Zoerlaands wordt sumtieds as dail van t Zuud-Westfeels zain, liek as dat t Westerkertaaiers as dail van t Grönnegs zain wordt. t Ligt der môr net aan wekke toalkundege man het. Grönneger 1 17:56, 26 apr 2011 (CEST)
- Doarnoast schient t Zoerlaands n meer geogroafische term te wezen ien stee van toalkundeg, zo as wie onderschaaid moaken tuzzen Sallaands en Oostveluws. Grönneger 1 19:09, 26 apr 2011 (CEST)
- Dag Grönneger, èem as een ziedpadtien van disse discussie: ik marke wal een paar belangrieke verschilligies tussen 't Sallaands en 't Oost-Veluws, wat volngs mi'j ok goed kan vanwege de scheiding van de Iessel. Van de dichter Hermen Bomhof (van bi'j Apeldoorne weg) en ok van Servien völt mi'j 't vörtlaoten van de end-t in sommige zölfstaandig naamwoorden en warkwoordsvörmen op, bv. Bomhof bos (z.nw.), Dalfsens bö(r)st; Bomhof wie zuuk, Dalfsens wie zuukt. Bomhof bie mien (kump Achterhoeks op mi'j oaver); Dalfsens bie mie.
- Volngs mi'j vaalt die end-t in 't Sallaands niet weg zoas in 't West- en Oost-Veluws. Plaatselijke uutzunderings oaver en weer bint d'r ongetwiefeld.
Joa, môr zulfs as dat klopt, den binnen de verschillen dusdoaneg klain dat man baaide dialekten toalkundeg biemekoar schoft, liekt mie tou. Noar mien waiten binnen de volgende punten meugelk veur t onderschaaiden van toalvarianten:
- Woordschat (dörp-loug, vroot-weule)
- Klinkers (dörp-darp, goed-good-goud, waar-woar)
- Mitklinkers (kraante-kraande, geebm-geewn, op-uf, maken-machen, kerk-tsjerk)
- Oetgangen (kraant-kraante, zuuk-zuukt, moaken-maokt)
- Verklainvörms (bloumke-bloumpie-bloemechie)
- Woordorder (hai zee dat ik haar dat zègd-hij zee da'k dat zegd har, of ik kommen kin-of'k kan koemen)
- Zègswiezen (Bist goud wies?-Alles good te passe?, bieveurbeeld-to'n biespeul)
Noar mien oordail mout n dialekt, noast t feit dat man minstens aine van de bovenstoande punten het, ook nog meerdere veurbeelden van zoks n punt hebben. Ain veurbeeld liekt mie nait voldounde om te proaten van n apaart dialekt. Bieveurbeeld:
- Mijn hond is gisteravond ontsnapt. Hij zag een andere hond lopen, werd aggressief en stormde als een dolle op het arme beest af. Gelukkig heb ik hem kunnen weerhouden de andere hond te bijten.
As man allend t votloaten van ain letter nemt, kriegst bieveurbeeld:
- Mijn hond is gisseravond ontsnap. Hij zag een andere hond lopen, wer aggressief en stormde als een dolle op het arme bees af. Gelukkig heb ik hem kunnen weerhouden de andere hond te bijten.
Bovenstoande zugt man nait as apaart dialekt van t Hollaands. t Onderstoande zol doar eerder veur ien aanmaarken kommen:
- Mien hond is gisteraovend los-ekomen. Hie zag een andere hond lopen, werd kwaoiig en brenselde als n verdraaide op het arme bees of. Gelukkig heb ik hum tegenholden gekund de andere hond te bieten.
Ik heb zomôr wat veraanderd, môr mien punt is dunkt mie wel dudelk. De verschillen tuzzen t Oostveluws en t Sallaands binnen zo lutteg (t dunkt mie dat der binnen t Sallaands even grote verschillen bestoan) dat man aigelks, behaalve politiek, nait van twij apaarte dialekten proaten kin. Liek as dat t Veenkelonioals, dij wel dudelk aigen biezunderheden (kraande, nèje, huus, koppie > kraant(e), nije, hoes, kopke) het, môr toch as dail van t Grunnegs zain wordt.
Om even weerom te kommen bie woar t aigelks om ging, t Zoerlaands. t Onderschaaid tuzzen t Zoerlaands en t Zuudwestveels is veuraal politiek (streekgebonden), ondanks dat der wel lutje onderschaaiden binnen, zo as de diftong van de "hochvokalen" (de olle i en u; http://www.lwl.org/komuna/pdf/mundartregionen_westfalens.pdf), môr ook ien oetgangen (Dortmund: Bukpien, Soest: Bukpiene), klanken (Dortmund: op, Soest: up) en woordschat (Dortmund: Därn, Soest: Miäken, Dortmund: Erpel, Soest: Tuffel, Dortmund: trecken, Soest: tehen). Grönneger 1 23:14, 27 apr 2011 (CEST)
- Ook bij deze bron is het Sauerland tot de grootste deel Zuudwestveels pratend. Sarcelles 20:05, 30 apr 2011 (CEST)
- t Gaait nait om t feit of doar wel of gain Zuudwestveels proat wordt, t gaait der om of t Zoerlaands zain wordt as dail van t Zuudwestveels of nait en dat man doarover verschillen kin. Is t Utrechts wel of gain dail van t Hollaandse dialekt? Dit is n lieke sitewoatsie. Grönneger 1 21:17, 30 apr 2011 (CEST)
Is dit artikel niet dubbelop mit Indailen van t Leegsaksisch? Servien (overleg) 22:50, 11 aug 2011 (CEST)
- Joa, dat is t. Grönneger 1 (overleg) 23:47, 11 aug 2011 (CEST)