Overleg:Graedske
Tied van haandeling
[bronkode bewarken]Hier en daor wördt Graedske samenevat as 'De belevenissen van een Twentse boerenzoon aan het begin van de 20e eeuw, die zich allengs bewust wordt van zijn priesterroeping'. Mar de tied van haandeling mut rond 1950 wezen; ik geve vier anwiezings.
1) Graedske, schrif Löwik in De Twentse Beweging en kuj lezen op de webstee aover Gigengack, hef een stark autobiografisch kerakter. Gigengack is in 1933 geboren; Graedske is vieftiene en aj van 1933 as geboortejaor uutgaot, kooj in 1948. 't Lek mij ok logischer det Gigengack een dörpssituatie beschreef zoas e die kende uut zien eigen jeugd, in stee van de situatie van ien töt twee ginneraties eerder.
2) De novelle beschrif een spinvestie, en op p. 9 (eerste drok) stiet: 'Bijna nergens werden de spinvisites meer gehouden.' Ok det wis eerder op de nao-oorlogse tied as op 't begun van de twintigste ieuw, toe as 't gespin in Twente nog algemien ewest mut hebben.
3) Op p. 61 is spraoke van 't vervangen van prikkeldraod deur schrikdraod; veur zowied a'k kan naogaon, wördden schrikdraod zo tussen de jaoren dartig en zestig inevoerd; in Nederlaand meugelijk vanof de jaoren vieftig.
4) Op p. 66 wördt een bromfietse enuumd. De eerste bromfietsen kwamen in Nederlaand in 1948 op de markt; 't woord zölf raakte ingebörgerd rond 1950.
Graedske is wal een treditionele streeknovelle, mar is gien romantisch weerummegriepen naor een laank vervleugen tied: 't giet aover de tied toe as de schriever zölf een jonge was, 't hiel recente verleden dus, want Gigengack schreef Graedske op zien tweeëntwintigste.