Meer

Een meer is een fikse, deur laand inesleuten waterplasse. Meren wördt miestal onderscheiden van vievers in de zin det een viever kleiner, minder diep en deur mèensenhaand uutegraven is. Ok meren kunt daorumme nog wal ies deur mèenselijke bemuienis onstaone wezen, zoas 't Karibameer in Zimbabwe det ontstund deur de bouw van de Kariba-dam.

Allewal meren niet in directe verbiending staot mit zeeën of oceanen, voert de mieste meren heur aovertollige water of via ien of meerdere revieren of stroompies; det water kump uuteindelijk in de oceaan terechte. De mieste meren kriegt heur water ok anevoerd van revieren of stroompies. 't Aovertollige water van dichte meren (esleuten bekkens) daorentegen verdaampt of vluit vurt in de grond.

Netuurlijke meren vien ie veural veule in bargachtig gebied, riftzones en contreien waor gletsjervörming optreedt. Aandere meren bint esleuten bekkens of ligt in de buurte van grotere revieren, evörmd deurdet een reviertakke uutdijde töt een meer. Partie dielen van de wereld hebt een bulte meren wegens onriegelmaotige ofwateringspatronen die een aoverbliefsel bint van de leste iestied. Op een geologische tiedsschaol bekeken bint alle meren tiedelijk, umdet ze staorigan anslibt dan wal umdet de leegte of "depressie" die 't water bevat uuteindelk aoverstroomt.

Keunstmaotige meren bint anelegd um industriële of agrarische redens, um waterkracht op te wekken, um huusholdens van water te veurzien, veur de sier of veur de dieverdaotsie (beveurbield zodet volk derop kan ruien).

De Kaspische Zee, op de grèenze van Europa mit Azië, is een zoltmeer van 371.000 km² en is daormit 't grootste meer ter wereld, mar wördt ok wal as zee beschouwd. 't Baovenmeer (Lake Superior) op de grèenze van Canada en de Verienigde Staoten is mit 82.000 km² qua oppervlak 't grootste zuutwatermeer ter wereld. Qua waterinhold mut 't 't Russische Baikalmeer ('t diepste meer ter wereld) en 't Afrikaanse Tanganyikameer nog veur laoten gaon.

Dit artikel is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.