Intersaksiese schriefwieze

De schriefwieze van t Nedersaksies kan in de schriftelike kommunikasie tussen n Nederlaandse en Duutse spreker van t Nedersaksies nogal es verwarring en onbegrip veroorzaken. Der bin dan oek verschillende pogingen edaon um n algemene intersaksiese schriefwieze op te stellen, zonder veul sukses. n Veurbeeld van zo'n spelling is de Vosbergenschriefwiese en de inkomplete Algemeyne Schryvwys' die allinnig deels uutewörken is veur t Noord-Platduuts. Ondertussen bin der oek verschillende vormen ontstaon die in informele situasies gebruukt wörden. Meestentieds wördt der daorbie ekeken naor de spelling van t Middelnedersaksies. Wa'j haost altied weerzien in zoksoort schriefwiezen is:

• t laoten vervallen van t grootschrieven van zelfstaandige naamwoorden (bv. dörp in plaotse van Dörp).
• v in woorden waor t Duuts f hef (bv. vör in plaotse van för)
• d in woorden waor t Duuts t hef (bv. woord in plaotse van Woort)
• oo waor t Duuts oh hef (bv. ko in plaotse van Koh)
• ee of ey waor t Duuts eh hef (bv. meer in plaotse van mehr)
• ö of öö in plaotse van de Nederlaandse eu
• ao, oa (en de Noord-Platduutse a/aa die altied as å klinkt) wörden eschreven as å of åå (wat oek in t Middelnedersaksies gebeurden).

Aandere zaken die'j meestentieds weerzien in n gemeenschappelike vorm van schrieven bin:

• y veur ie (bv. hyr in plaotse van hier) - hoewel dat in beie vormen van t Nedersaksies as ie eschreven wördt
• ey veur ei of ee (bv. eynde [einde] of beyter [beter])
• ay veur ai (bv. nayt [nait], bayd' [beid'])
• de Nederlaandse u wördt eschreven as ü
• de Nederlaandse oe wördt eschreven as u/uu
• de Nederlaandse uu wördt eschreven as ü/üü of uy
• öa of öö valt meestentieds samen mit ö/öö (eu)
• z wördt soms eschreven as s (bv. söken in plaotse van zöken)
• evt. t gebruuk van æ veur n lange è (ae/ea) [ɛː] (bv. læven veur laeven of leaven)

Vergelieking van schriefwiezen

Hieronder zie'j n tabel mit vergeliekingen in schriefwiezen van de Algemeyne Schryvwys', de Vosbergenschriefwieze en de Nederlaands en Duuts ebaseerden schriefwiezen.

Algemeyne Schryvwys'	Vosbergen	Nederlaands	Duuts	IPA
a, e, i, o, ö	a, e, i, o, ö	a, e, i, o, ö	a, e, i, o, ö	[ɑ], [ɛ], [ɪ], [ɔ], [œ]
e	ä	ä, e	ä	[ɛ]
ü	ü	u	ü	[ʏ]
a, aa	a, aa	a, aa	a, aa, ah	[aː]
e, ee	e, ee	e, ee	e, ee, eh	[eː]
y	ie	ie	ie; i (eind)	[iː]
o, oo	o, oo	o, oo	o, oo, oh	[oː]
uy	ü, üü	u, uu	ü, üü	[yː]
u, uu	ů, ůů	oe	u, uu	[u]
?	å, åå	ao, oa	a, aa; oo, oh; soms: å, åå	[ɔː], [ɒː], [oː]
oe, eu*	ö, öö	eu	ö, öö	[øː]
oy	?*	ui	ö, öö, öh*	[œy]
e, ee	ä, ää	ae, ea, èe, èè	ä, ää	[ɛː]
ey	ei	ei	ei	[ɛɪ]
ay	ai	ai	ei	[ɑɪ]
au, ou*	au, ou	au, ou	au(h)	[ɔu], [ʌu], [ɑu], [ɒu]
oy	oi	oi	eu(h), äu(h)	[ɔi]
oo	oo	oou	ou	[oːu]

Veurbeeldtekst: t tunekrupertjen

Sallaands	Noord-Platduuts
t Winterkoninkyn had syn nüst ebouwd in de wagenschüre.	Dee tuunkrüper het syn nest in t wågenschuur hat.
Op n keer waren allebeyde de olden üütevlögen	Nu sünd dee olden bayd' mal uutvlågen west
se wollen wat eten vöör de jonkys halen	se hebt vöör eer jongen wat to leven hålen wold
en se hadden höör kleyntys helemåle allenig elåten.	un hebt dee lütten gans alleen låten.
Nå n tydlang kümp de va weer bi'j hüüs.	Nå n tydlang kümt dee old wedder to huus.
"Wat is hyr geböörd?" seg e, "Wy hef u wat edåne, kinder? Y bint jå helemåle verschrikt?"	"Wat is hyr passeert?" segt hey. "Wer het ju wat dåån, kinder? Jy sünd je gans verschüchterd."
“Och, va,” segt se, “Der kwamp hyr net so'n grote büllebak vöörbi'j. Dy sag der so gemeen en grouwelik üüt.	"Och, vadder", segt see, "hyr kööm even so'n groten buman vöörby. Dee seeg so böös un schruterig uut.
Hey gluupten mit syn grote ogen so ons nüssyn binnen. En dåår binne wi'j so benauwd van ewörden.”	Dee gluup mit syn groten ogen nå ons nest herin. Dåår hebt wy ons so vöör verveerd."