Naar inhoud springen

Gouw

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Nåmakede gouwkaarte uut 1890 med ne rekonstrueerde indeyling van de 10.-eywske gouwen in Neaderland.

Nen gouw (düütsk: Gau, freesk: goa, grönningsk: go, limburgsk: goew) is ne bestüürlike indeyling van en stükke land, meysttyds in en galloromeinsk of germaansk stamgebeed. Natüürlike kenmarken as bargen, wold of rivyren förmet meysttyds de grensen van nen gouw. Den vöärnaamsten kearl in nen gouw is de gouwgraeve, anesteld döär den keiser. As den gouwgraeve uut de tyd kümt stelt den keiser nen nyen an. Dat geyt neet vanselv van vader up söäne.

Up de gouwlåge wördt lokale besluten enöämen un recht espröäken up et sounöömde gouwding. Dat lätste wördt dree mål in et jår ehölden.

Nen gouw was tüsken den veerden un den elvden eywe de standaard-indeyling in et nudaagse Düütskland, Oustenryk, Switserland, Belgie, Nederland, Luxemburg, Noord- un Oustfrankryk un Noorditalie. Döär upkumst van de höyrigheid güng der et stelsel van vrye kearls achterhen.

Do as et neadersassiske gebeed döär Kårel den Grouten inenöämen wör, voorden hee ouk hyr et gouwenstelsel in. De grönningske plaatsnames Fivelgo, Westergo, Oustergo un Südergo verwyset dår noch når. Ouk Drente (Treanth), Twente (Tueanti) un de Veluwe (Felua) warren gouwen. Dat wat nu de Gråfskop Bentem un Noordtwente is, was ne afsünderlike gouw was under de name North Tueanti.

Mooi üm to weaten

[bewark | bronkode bewarken]

In J.R.R. Tolkien syne böker woanet de hobbits in nen gouw.