Dörp en Stad

Dörp en Stad was een Grunnegstalig maondblad veur taal, geschiedenis en volkskunde det verscheen van 1941 (as zölfstandig maondblad vanof 1949) töt 1971. Heufdredacteur was de pleitbezörger van Grunneger taal en cultuur Knelis ter Loan. 't Was een regionalistisch striedblad daor aj vake de miening van Ter Loan in kunden vienden. Ok Duutse schrievers in 't Nedersaksisch zoas Karl Sauvagerd en Christa Brinkers hebt derin epubliceerd.

Geschiedenis

Dörp en Stad had zien oorsprong in 1941 as mitdielingsbladtien van de Aalgemaine Verainen Grunnen. As zodaonig verscheen 't in de maande mit Maandblad Groningen. Tiedens de oorlog stund 't voortbestaon van Dörp en Stad meermaols op 't spöl, veural umdet pampier betuun was, mar Ter Loan wus der hieltied weer veur te zörgen det 't toch verdan kun. Tegenaover de bezetter benaodrokte hij de volkskundige en folkloristische inhold van 't blad.

Vanof 1948 verscheen Dörp en Stad samen mit de opvolger van Maandblad Groningen, Stad en Lande. Dit leste blad scheidde der nao iene jaorgaank mit uut, waornao Dörp en Stad in 1949 allennig wieder gunk as tiedschrift van de Aalgemaine Verainen Grunnen. Vanof 1950 had de jonge schriever Simon van Wattum gedichten, verhalen en beschouwings in 't blad staon. Wat hij zag as 't lege niveau en de sentimentele, weerummeblikkende inhold van Dörp en Stad was hum niks naor 't zin. Knarperije richting 't bestuur van de Aalgemaine Verainen Grunnen leverde hum niks op, waornao e in 1954 een literair blad oprichtte, 't Swieniegeltje. Ter Loan vun 't mar motterije van krachten en was baovendien hellig aover wat de Swieniegeltje-redacteurs aover 't niveau van Dörp en Stad schreven.

In 1955 wiezigde de Aalgemaine Verainen Grunnen de name in Grunneger Genootschop. Ter Loan kwaamp in 1963 uut de tied. In de redactie zatten daornao sikketaoris van 't Grunneger Genootschop A.M.J. Deelman, volkskundige Tjaard W.R. de Haan en de Oostfriese schriefster Wilhelmine Siefkes. Dizze leste twee schreven ok in 't Swieniegeltje.

Bronnen

• Daniël Theodoor Broersma (2005), 'Het wonderland achter de Horizon. Groninger regionaal besef in nationaal verband 1903-1963' (proefschrift an de Rieksuniversiteit Grunning)
• Helmut Lensing (2021), 'Die Grenzüberschreitende Niederdeutsch-Bewegung in den Jahren nach dem Zweiten Weltkrieg in der Region Emsland/Grafschaft Bentheim und den östlichen Niederlanden', in Henk Bloemhoff en Henk Nijkeuter (red.), Jaorboek Nedersaksisch 2 (2021), Oosterwoolde: Stichting Sasland, pp. 109-147

Dit artikel is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.