Eemlangds
t Eemlangds is de verzaomelnaom veur de dialekten dee ze in t Eemlangd praoten. Disse dialekten vormen gien echte eenheid en ze worren vaok verknipt over meerdere dialektgebieden.
t Eemlangds leit taolkundig ezeen tussen t Utrechts-Alblasserweerds en t West-Veluws in. De indeling van t Eemlangds het nogal es veur problemen ezörgd. Jo Daan deelt ze bie de Utrechts-Alblasserweerdse groep in; mar vanwege de starke verwantsjap met de West-Veluwse dialekten worren ze vaoker bie n oostelike dialektgroep in-edeeld (bieveurbeeld t Nedersaksies). Gewoonlik worren de dialekten uut t oosten van t Eemlangd (Amersfoort, Leusden en Bunsjoten) nog onger t Veluws erekend en de westelike (Soest, Eemnes) tot t Utrechts. De Eemlangdse dialekten vormen, met de dialekten van de westelike Veluwe, (t oosten van) t Gooi, de Gelderse Vallei en Urk, n overgangsgroep van t Nedersaksies naor t Hollangds en aore westelike (Nederfrankiese) dialekten.
t Belangriekste versjil tussen de Eemlangdse dialekten en de eigenlike West-Veluwse dialekten is dat de umluud in woorden as hooi en geloven der niet veurkomt (op de Veluwe is dat nog heui en geleuven). Wel is der n umluud te heuren in woorden as kees, greun en ebreuken. De -en an t engd van n woord spreken ze in de meeste plaotsen ok nog wel uut (dat doen ze zelfs nog in Huzen); dit is n versjil met de taol van de (zujelike) Gelderse Vallei. Aorst as in t Gooi praoten ze in t Eemlangd nog van diek en huus en niet van dijk en huis. De Utrechtse Heuvelrug is n dudelike grens met t Utrechts, je kunnen zaegen dat hier de grens tussen de westelike en oostelike dialekten leit.
De meeste Eemlangdse dialekten worren niet veul meer espreuken, en biena alleen nog deur ouwe lui. In Amersfoort is t dialekt al zo goed as uutestörven. n Uutzondering is Spaokenburg, waor der ok nog wel jonge lui binnen dee plat praoten.
Uutgaonde verwiezing
[bewark | bronkode bewarken]
|
Dit artikel is eskreaven in et westveluwske dialekt van Bunsjoten, in de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze. |